Yurt Dışı İşçi Erteleme Yönetmeliği
25 Ağustos 2015 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 29456
Millî Savunma Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; oturma veya çalışma iznine sahip olarak işçi, işveren, meslek ya da sanat mensubu statüsü ile yurt dışında bulunan yükümlülerin, 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanununun 35/G maddesi kapsamındaki erteleme işlemlerini düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 1111 sayılı Kanuna ve 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subay ve Yedek Askeri Memurlar Kanununa tabi yükümlüler ile bu yükümlüler hakkında işlem yapacak kurum, kuruluşları ve yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı statüsünde çalışan yükümlüleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1111 sayılı Kanunun 35/G maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Altı aydan fazla yurt içinde kalma: Erteleme başvuru tarihi ile ertelemenin sona ereceği tarih arasında kalan herhangi bir takvim yılında toplam olarak 184 gün dahil daha fazla süreyle yurt içinde bulunmayı,
b) Erteleme başvurusu: 1111 sayılı Kanunun 35/G maddesi hükümlerinden yararlanmak isteyen yükümlülerin; durumlarını ispata yarayan belgeleri bağlı oldukları konsolosluklara ibraz etmeleri, yararlanma şartlarını taşıdıkları tespit edilenler hakkında EK-B “Erteleme Belgesi” tanzim edilmesi ile oluşan işlemi,
c) Gemi adamı: Bir iş sözleşmesine bağlı olarak, yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı sertifikalarında yazılı mesleğini icra eden yükümlüleri,
ç) İşçi: Süreli ya da süresiz oturma veya çalışma iznine ya da vatandaşlık statüsüne bağlı olarak, yabancı bir ülkede serbestçe ikamet etme ve herhangi bir işyerinde çalışma hakkına sahip yükümlüleri,
d) İşveren: Süreli ya da süresiz oturma veya çalışma iznine ya da vatandaşlık statüsüne bağlı olarak, yabancı bir ülkede serbestçe ikamet etme ve bir işyerini bizzat kendi veya ortakları ile birlikte işletme hakkına sahip yükümlüleri,
e) Kanun: 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanununu,
f) Kesin dönüş: Erteleme süresi sona ermeden sürekli ikamet maksadıyla yurda dönmeyi,
g) Konsolosluk: Yükümlülerin ikamet veya işyeri bakımından hizmet bölgesinde bulundukları Türkiye Cumhuriyeti konsolosluklarını,
ğ) MBS: Millî Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemini,
h) Meslek veya sanat mensubu: Süreli ya da süresiz oturma veya çalışma iznine ya da vatandaşlık statüsüne bağlı olarak, yabancı bir ülkede serbestçe ikamet etme ve meslek ya da sanatını icra etme hakkına sahip yükümlüleri,
ı) Oturma veya çalışma izni: Yükümlülere işçi, işveren veya bir meslek ya da sanat mensubu statüleri ile bulundukları ülkede serbestçe ikamet etme ve çalışma hakkı sağlayan ilgili ülke makamlarınca verilmiş müsaade belgelerini veya ilgili ülkenin vatandaşlık statüsünü,
i) Otuz sekiz yaş ve öncesi: Yirmi yaşına girdikleri yılın 1 Ocak tarihinden 38 yaşını dolduracakları yılın 31 Aralık tarihine kadar olan süreyi (Örn.: 1985 doğumlu bir yükümlü için, 1/1/2004 ile 31/12/2023 tarihleri arasındaki süre içinde),
j) Sınır dışı edilme: Erteleme başvuru tarihi ile ertelemenin sona ereceği tarih arasında kalan sürede başvuruda bulundukları ülkelerdeki serbestçe ikamet etme ve çalışma hakları iptal edilenleri,
k) Takvim yılı: Her yılın 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasındaki süreyi,
l) Umuma mahsus pasaport: Türk vatandaşlarının yurda giriş ve çıkışlarında yetkili makamlara ibraz etmek zorunda oldukları diplomatik pasaport, hizmet damgalı pasaport ve hususi damgalı pasaport dışında kalan ve başvuru tarihinde geçerlilik süresi devam eden Türkiye Cumhuriyeti yetkili makamlarınca düzenlenmiş pasaportu,
m) Yükümlü: Yabancı ülkelerde ikamet eden, 1111 sayılı Kanuna ve 1076 sayılı Kanuna tabi Türk vatandaşlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yararlanma Şartları, Başvuru Esasları ve Erteleme Süresinin Tespiti
Yararlanma şartları
MADDE 5 – (1) Yararlanma şartları aşağıda belirtilmiştir.
a) Doğum yılına göre 38 yaş ve öncesinde bulunmak.
b) Yabancı ülkelerde, ikamet etme ve çalışma hakkına sahip olarak işçi, işveren, meslek veya sanat mensubu statülerinden biri ile bulunuyor olmak.
c) Yabancı bandıralı gemilerde gemi adamı statüsünde çalışıyor olmak.
ç) Dövizle askerlik hizmeti dışında diğer askerlik hizmet şekillerinden biri ile askerlik hizmetine başlamamış olmak.
d) Kesinleşmiş hapis cezası kararı nedeniyle adli makamlarca aranan şahıslardan olmamak.
(2) Yabancı ülkelerde; kaçak işçi ve sığınmacı olarak bulunanlar, bu durumlarını sona erdirmedikçe erteleme başvurusunda bulunamazlar.
Başvuru esasları
MADDE 6 – (1) Yükümlüler aşağıda belirtilen belgelerle birlikte ikamet ettikleri ülkelerdeki konsolosluklara bizzat ya da posta yoluyla başvuruda bulunurlar.
a) İşçiler için gerekli belgeler;
1) Bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış ve kendisine yabancı ülkede işçi statüsü sağlayan oturma veya çalışma izin belgesi ya da yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi veya pasaportu.
2) Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu veya yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi ya da pasaportu.
b) İşverenler için gerekli belgeler;
1) Bulunduğu yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış ve kendisine yabancı ülkede işveren statüsü sağlayan oturma veya çalışma izin belgesi ya da yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi veya pasaportu.
2) Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu veya yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi ya da pasaportu.
c) Bir meslek veya sanatı icra edenler için gerekli belgeler;
1) Yabancı ülkenin resmî makamlarından alınmış ve meslek ya da sanatlarını yabancı ülkede icra etmelerine imkân veren oturma veya çalışma izin belgesi ya da yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi veya pasaportu.
2) Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu veya yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi ya da pasaportu.
ç) Gemi adamları için gerekli belgeler;
1) Gemiyi işleten şirket veya yetkilendirdikleri kişi ya da makamlarca düzenlenmiş fiilen gemi adamı olarak çalıştıklarını gösterir iş sözleşmesi.
2) Türk veya yabancı ülke resmi makamlarınca düzenlenmiş gemi adamı cüzdanı.
3) Umuma mahsus Türkiye Cumhuriyeti pasaportu veya yabancı ülke vatandaşlık kimlik belgesi ya da pasaportu.
(2) Gemi adamları, geminin bandırasını taşıdığı ülkedeki veya Dışişleri Bakanlığının gemi adamlarının işlemlerinin yürütülmesi için yetkilendirdiği EK-A da yazılı konsolosluklara bizzat başvururlar.
(3) Kendisi resmi devlet görevlisi sıfatı taşımamasına rağmen; eşinin görevinden dolayı diplomatik, hizmet veya hususi pasaport sahibi olan yükümlülerin erteleme başvuruları işleme alınır.
Erteleme süresinin tespiti
MADDE 7 – (1) Konsolosluklarca başvuruları kabul edilen yükümlülerin yoklama, celp ve sevk gibi her türlü askerlik işlemi, aşağıda belirtilen esaslara uygun olarak ve doğum yılına göre 38 yaşını tamamlayacakları yılın 31 Aralık tarihini aşmayacak şekilde ertelenir.
a) Başvuruda bulundukları yabancı ülkelerde süresiz oturma veya çalışma iznine ya da vatandaşlık hakkına sahip olan yükümlülerin ertelemeleri, başvurularının kabulünü müteakip doğum yılına göre 38 yaşını tamamlayacakları yılın 31 Aralık tarihine kadar,
b) Oturma veya çalışma izinlerinden uzun olanının bitim tarihi ile başvuru tarihi arasında;
1) Bir yıl ve daha kısa süre bulunan yükümlülerin ertelemeleri, başvuruda bulundukları yılı takip eden yılın 31 Aralık tarihine kadar,
2) Bir yıldan fazla süre bulunan yükümlülerin ertelemeleri, oturma veya çalışma izinlerinden uzun olanının biteceği yılı takip eden yılın 31 Aralık tarihine kadar,
yapılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ertelemenin İptali ve Yeniden Erteleme Esasları
Ertelemenin iptali
MADDE 8 – (1) Erteleme başvurusu kabul edilenlerden;
a) Yararlanma şartlarını oluşturmadıkları halde başvuruları sehven kabul edilenlerin,
b) Kendi istekleri ile yararlanma hakkından vazgeçenlerin,
c) Türk vatandaşlığından izinle çıkan veya Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk vatandaşlığı kaybettirilenlerin,
ç) Gerçeği yansıtmayan belgelerle başvuruda bulunanların,
d) Dövizle askerlik hizmeti dışında diğer askerlik hizmet şekillerinden biri ile askerlik hizmetine başlayanların,
e) Askerliğe elverişsiz hale gelenlerin,
f) Vefat edenlerin,
g) Başvuru tarihi ile ertelemenin sona erdiği tarih arasında;
1) Yararlanma şartlarını kaybedenlerin,
2) Herhangi bir takvim yılında toplam olarak 184 gün dahil fazla süreyle yurt içinde kalanların,
3) Yurda kesin dönüş yapan veya sınır dışı edilenlerin,
4) Türkiye Cumhuriyeti’nin resmî görevlisi sıfatıyla yurt dışında bulunanların,
5) Türk bandıralı gemilerde çalışanların,
ertelemeleri iptal edilir.
(2) Ertelemesi iptal edilen yükümlülerin askerlik işlemleri, tabi oldukları statüde yürütülür.
Yeniden erteleme esasları
MADDE 9 – (1) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yazan nedenlerden dolayı askerlik ertelemeleri iptal edilenler, yararlanma şartlarını oluşturdukları takdirde konsolosluklar vasıtasıyla yeniden erteleme başvurusunda bulunabilirler.
(2) Zorunlu nedenlerden (bulunduğu ülkede meydana gelen savaş, genel hayatı olumsuz etkileyen toplumsal olaylar, doğal afet, salgın hastalık ve benzeri.) dolayı yurda dönen ve erteleme dönemi içinde yer alan herhangi bir takvim yılında toplam olarak 184 gün dahil fazla süreyle yurt içinde kalanların ertelemeleri, yükümlünün yurda döndüğü yılı takip eden yılın sonuna kadar iptal edilmez. Bu süre zarfında başka bir ülkede veya geldiği ülkede yeniden yararlanma şartlarını oluşturan ve konsoloslukları tarafından erteleme başvuruları kabul edilenlerin ertelemeleri devam ettirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sağlık İşlemlerinin Yürütülmesine İlişkin Esaslar
Sağlık işlemleri
MADDE 10 – (1) Askerlikleri erteli olan yükümlülerin yoklama sağlık muayeneleri, istekli olmadıkça yaptırılmaz.
(2) Ancak, ertelemesi olsun ya da olmasın, askerlik hizmeti yapmaya engel sağlık sorunları olduğunu konsolosluklarına müracaatlarında beyan edenlerin sağlık raporları ile bu raporların düzenlenmesine esas muayene ve tetkik evrakının Türkçe tercümeleri, incelenmek üzere konsolosluklarca doğrudan Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığına gönderilir.
(3) Yükümlüler isterlerse, askerlik şubeleri tarafından sevk edilecekleri asker hastanelerinde de sağlık muayenelerini yaptırabilirler.
(4) Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca yapılan rapor incelemesi neticesinde veya askerlik şubelerince sevk edildikleri asker hastanelerince, haklarında;
a) “Askerliğe Elverişli Değildir” kararı verilenler, sağlık nedeniyle askerlik hizmetinden muaf tutulurlar. Bu durumdakiler hakkında askerlik şubelerince muafiyet kararı alınır.
b) “Ertesi Yıla Bırakma” kararı verilenler, birlikte işlem gördükleri doğumluların yoklama dönemi sonuna kadar, sağlık muayene işlemini yenilerler. Bu durumdakiler hakkında askerlik şubelerince “Ertesi Yıla Bırakma” kararı alınır.
c) “Sevk Geciktirmesi” kararı verilenlerin askere sevkleri, rapor süresi sonuna kadar tabi oldukları askerlik hizmet statüsüne göre askerlik şubelerince ertelenir.
ç) “Yurt İçinde Bir Asker Hastanesinde Muayenesi Uygundur” kararı verilenler yurda dönerek, askerlik şubelerince sevk edilecekleri asker hastanelerinde sağlık muayenelerini yaptırırlar. Bu durumdakiler hakkında, asker hastanelerince verilecek sağlık kararına göre işlem yapılır.
(5) Yapılan muayene veya rapor incelemesi neticesinde haklarında verilen sağlık kararına itiraz edenler, sağlık kararının kendilerine tebliğinden itibaren 30 gün içinde dilekçe ile askerlik şubelerine müracaat ederler. Rapor kararlarına süresi dışında itiraz edenlerin müracaatları kabul edilmez. İtiraz işlemleri, Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca karara bağlanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yükümlüler ve İlgili Makamlarca Yapılacak İşlemler
Yükümlülerce yapılacak işlemler
MADDE 11 – (1) Askerlik ertelemesinden yararlanmak isteyen yükümlüler, bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde belirtilen belgelerle birlikte konsolosluklara başvururlar.
(2) Başvuruları kabul edilenler, yararlanma şartlarını kaybetmeleri halinde, başvuruda bulundukları konsolosluklara ve kayıtlı oldukları askerlik şubelerine bilgi verirler. Yükümlüler, adres ve iletişim bilgilerindeki değişiklikleri, 1 ay içinde konsolosluk ve askerlik şubelerine bildirirler.
(3) Erteleme süresi içinde Kanunun başka bir maddesi gereğince askerlik erteleme talebinde bulunacak olanlar, bu Yönetmelik çerçevesinde yapılan erteleme işleminin sonlandırılması için doğrudan veya konsoloslukları vasıtasıyla askerlik şubelerine müracaat ederler.
(4) Erteleme başvurusu olsun ya da olmasın, askerlik hizmetini yerine getirmeye engel sağlık sorunu bulunduğunu beyan edenler, bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen esaslara uygun olarak ilgili makamlara müracaat ederler.
Konsolosluklarca yapılacak işlemler
MADDE 12 – (1) Erteleme başvurusunda bulunan askerlik çağına girmiş yükümlülerin, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen yararlanma şartlarını taşıyıp taşımadıkları yabancı ülke çalışma mevzuatı çerçevesinde incelenerek karara bağlanır.
(2) Yükümlülerin yabancı ülkelerdeki ikamet ve çalışma izinlerinin kendilerine işçi, işveren, meslek ya da sanat mensubu statülerini sağlayıp sağlamadığının tespiti için gerekirse yerel makamlardan yazılı ya da sözlü bilgi alınabilir ve edinilecek bilgi doğrultusunda oluşturulan kanaate göre işlemler yürütülür. Konsolosluklar; yükümlünün durumunu aydınlatmaya yarayacak her türlü bilgi ve belgeyi başvuru sırasında talep edebilirler.
(3) Kendisi resmi devlet görevlisi sıfatı taşımamasına rağmen; eşinin görevinden dolayı diplomatik, hizmet veya hususî pasaport sahibi olan yükümlülerin erteleme başvuruları işleme alınır. Geçerlilik süresi bitmiş pasaport ile müracaat eden yükümlülerin pasaport yenileme başvuruları alınarak erteleme başvuruları işleme konabilir.
(4) Her ne sebeple olursa olsun yabancı bir ülkeye iltica talebiyle sığınan yükümlüler ile yabancı ülkede ikamet etme ve çalışma hakkı bulunmadığından kaçak olarak yaşayanların erteleme başvuruları, bu durumlarını sonlandırıp Kanunda yazılı işçi, işveren, meslek veya sanat mensubu statülerini elde etmedikçe kabul edilmez.
(5) Başvuru tarihi itibariyle; oturma veya çalışma izni bulunmayan işçi, işveren, meslek veya sanat mensupları ile geçerlilik süresi sona ermiş gemi adamı cüzdanı ve iş sözleşmesi ibraz edenler ile yurt içinde firar, izin veya hava değişimi aşımında bulundukları için aranan ya da dövizle askerlik hizmeti dışında herhangi bir statüde fiili askerlik hizmetine başlamış olanların başvuruları kabul edilmez.
(6) Yararlanma şartlarını taşıdıkları anlaşılanlar hakkında; dört suret EK-B “Erteleme Belgesi” düzenlenir, ilgili bölümleri yükümlülere imza karşılığı tebliğ edilir ve başvurunun incelenmesine esas diğer evrak (oturma-çalışma izin belgeleri ve Türkiye Cumhuriyeti pasaportu, yabancı ülke pasaportu veya kimlik belgesi, gemi adamı cüzdanı ve iş sözleşmesi, varsa konsoloslukça talep edilen diğer belgeler) ile birlikte iki sureti onay için yükümlünün kayıtlı olduğu askerlik şubesi başkanlığına gönderilir, bir sureti yükümlünün kendisine verilir, diğer sureti ise konsoloslukta muhafaza edilir. Yükümlülerin erteleme bitim tarihleri bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen esaslar dâhilinde tespit edilir.
(7) Onayı müteakip askerlik şubesince gönderilen bir suret EK-B “Erteleme Belgesi”, yükümlünün konsolosluktaki dosyasında muhafaza edilir. Yeniden erteleme hakkı kalmayan veya askerlik hizmetini yerine getiren yükümlünün dosyası imha edilebilir.
(8) Yükümlüler müteakip erteleme başvurularını posta ile yapabilirler. Yükümlülerin, müteakip erteleme için bizzat ibraz ettikleri veya posta yoluyla gönderdikleri belgelerin doğruluğu ve mevzuata uygunluğu incelenir. Gemi adamlarının bizzat başvurmaları gerektiğinden posta yoluyla yapacakları başvurular kabul edilmez.
(9) Müteakip erteleme başvurusunda bulunanların önceki erteleme dönemi içindeki durumları bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen esaslar dâhilinde kontrol edilir ve herhangi bir ihlali tespit edilenlerin müteakip erteleme başvuruları işleme alınmaz. Bunlara durumlarına uygun askerlik işlemine tabi tutulmaları gerektiği bildirilir. Yükümlülerin yurda giriş ve çıkış tarihleri Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarından kontrol edilirken, “girişi olmayan çıkışlar” ve “çıkışı olmayan” girişler ile aynı güne ait giriş ve çıkışlar dikkate alınmaz. Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarında yurt dışına çıkışının olmadığı belirlense bile, yurt dışına çıktığını gösteren kullanılmış seyahat bileti, pasaport çıkış kaşesi, muayene veya tedavi belgeleri veya benzeri belgeler ibraz edebilenlerin işlemleri, bu tespit doğrultusunda yürütülür.
(10) Müteakip erteleme başvuruları kabul edilenler hakkında dört nüsha EK-C “Müteakip Erteleme Belgesi” düzenlenir, ilgili bölümleri yükümlülere imza karşılığı tebliğ edilir ve başvurunun incelenmesine esas diğer evrak (oturma-çalışma izin belgeleri ve Türkiye Cumhuriyeti pasaportu, yabancı ülke pasaportu veya kimlik belgesi, gemi adamı cüzdanı ve iş sözleşmesi, varsa konsoloslukça talep edilen diğer belgeler) ile birlikte iki sureti onay için yükümlünün kayıtlı olduğu askerlik şubesi başkanlığına gönderilir, bir sureti yükümlünün kendisine verilir, diğer sureti ise konsoloslukta muhafaza edilir. Yükümlülerin erteleme bitim tarihleri bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen esaslar dâhilinde tespit edilir.
(11) Ertelemesi bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi hükümlerine göre iptal edilen yükümlülerden yeniden erteleme başvurusunda bulunanların işlemleri bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesi hükümleri kapsamında değerlendirilir. Bununla birlikte, ertelemesinin iptaline ilişkin mazereti olduğunu beyan edenlerin müracaatları, gerekli değerlendirmenin yapılabilmesi maksadıyla Askeralma Dairesi Başkanlığına yönlendirilir. Bu durumdakilerin mazeret beyan dilekçeleri gönderilirken, mazerete ilişkin yabancı dille yazılmış belgelerin, rapor ve muayene evrakının Türkçe tercümeleri de dilekçeye ilave edilir.
(12) Yabancı bir ülkede yüksek lisans/doktora eğitimi gördüklerinden Kanunun 35/E maddesi kapsamında askerlikleri erteli iken, daha sonra Kanunun 35/G maddesi kapsamında erteleme hakkı kazanan ve hakkında erteleme belgesi düzenlenenler için Kanunun 35/E maddesi kapsamındaki ertelemesinin iptali yönünde Askeralma Dairesi Başkanlığına teklifte bulunulur.
(13) “Aile Birleşimi Antlaşmaları” çerçevesinde yabancı bir ülkede kendilerine ikamet etme ve çalışma hakkı verilmesi taahhüt edilenlerin askerlikleri, oturma veya çalışma izni alıncaya kadar birer yıllık sürelerle en çok iki kez ertelenir. Yabancı ülke makamlarınca düzenlenmiş ikamet ve çalışma hakkı verileceğini taahhüt eden belge ve geçerlilik süresi bulunan Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ile birlikte konsolosluklara müracaat edenler hakkında dört nüsha EK-Ç “Aile Birleşimi Erteleme Belgesi” düzenlenir ve ilgili bölümleri imza karşılığı kendilerine tebliğ edilerek, iki sureti onay için yükümlünün kayıtlı olduğu askerlik şubesi başkanlığına gönderilir, bir sureti yükümlünün kendisine verilir, diğer sureti ise konsoloslukta muhafaza edilir. Yükümlülerin ertelemeleri, 38 yaşını tamamlayacakları yılın 31 Aralık tarihini aşmamak kaydıyla, başvuru yılını takip eden yılın 31 Aralık tarihine kadar yapılır. Müracaatlar, yükümlünün ikamet ve çalışma hakkı verileceği taahhüt edilen ülkede yaşayan eşi, annesi, babası veya kardeşleri aracılığı ile de yapılabilir. Bu şekilde yapılan müracaatlarda; yükümlü adına müracaat edenin oturma veya çalışma izni bulunduğunu gösteren belgelerin ve yükümlü ile yakınlık derecesini ispata yarayan evlilik belgesi veya vukuatlı nüfus kayıt örneğinin de yükümlüye ikamet ve çalışma hakkı verileceğini taahhüt eden yabancı ülke makamları tarafından düzenlenmiş belge ile birlikte ibraz edilmesi zorunludur.
(14) “Aile Birleşimi Antlaşmaları” kapsamında askerlikleri iki kez ertelenmesine rağmen müracaat ettikleri yabancı ülkede oturma veya çalışma izni alamayanların müteakip erteleme talepleri konsolosluklarca kabul edilmez. Bu durumdakilerin müracaatlarına ne işlem yapılacağı, oturma veya çalışma izni alamama nedenleri ile konsolosluk görüşlerini de ihtiva eden bir yazı ile Askeralma Dairesi Başkanlığından sorulur. Askeralma Dairesi Başkanlığınca yapılacak incelemede, mücbir sebeplere bağlı olarak oturma veya çalışma izni verilme işlemlerinin uzadığı tespit edilenlerin askerlikleri son kez bir yıl süre ile ertelenir, erteleme süresi sonunda oturma veya çalışma izni alamayanların “Aile Birleşimi Antlaşmaları” kapsamında yapacakları müteakip erteleme talepleri kabul edilmez.
(15) “Aile Birleşimi Antlaşmaları” kapsamında askerlikleri ertelenen yükümlülerin oturma veya çalışma izni olmadan çalıştıkları süreler, dövizle askerlik hizmeti için gerekli çalışma süresinden sayılmaz.
(16) Erteleme başvurusu olsun ya da olmasın, askerlik hizmeti yapmaya engel sağlık sorunu bulunduğunu beyan eden veya sağlık durumunun tespiti için yoklama muayenesinin yapılmasını isteyen yükümlülerin işlemleri, bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen esaslar dâhilinde yürütülür.
(17) İşledikleri suçlar nedeniyle haklarında kesinleşmiş hapis cezası kararı bulunduğundan adli makamlarca arananların erteleme başvuruları reddedilerek, yükümlülerin askerlik şubelerine konuyla ilgili bilgi verilir.
(18) Askeralma Dairesi Başkanlığı ve bağlı birimlerinden gelen taleplere, makul bir süre içinde cevap verilir.
(19) Kanun, Yönetmelik ve Yönergede çok açık ve net şekilde açıklanan konulara yönelik vatandaş talepleri cevaplandırılır. Konsolosluklarca bilgi verilebilecek konularda vatandaşlar Askeralma Dairesi Başkanlığına veya askerlik şubelerine yönlendirilmez.
(20) Mevzuatta açıkça yer alan hususlar için Askeralma Dairesi Başkanlığından görüş talep edilmez, tereddüt edilen konular Askeralma Dairesi Başkanlığından sorulurken konsolosluk görüşleri de mutlaka belirtilir.
(21) Yükümlülerin pasaport müracaatları, askerlik işlemlerinden bağımsız olarak pasaport mevzuatı hükümlerine göre yürütülür ve kendilerinden askerlikle ilişkisiz olduklarına dair herhangi bir belge talep edilmez ya da askerlik hizmeti nedeniyle aranma durumlarını sona erdirmeleri istenmez.
Askerlik şubesi başkanlıklarınca yapılacak işlemler
MADDE 13 – (1) Konsolosluklarca başvuruları kabul edilen yükümlülerin EK-B “Erteleme Belgesi”nde yer alan bilgileri kontrol edilir;
a) İmza ve onay eksiklikleri bulunan,
b) Geçerlilik süresi sona ermiş oturma veya çalışma izni ile başvuruları kabul edilen,
c) Geçerlilik süresi sona ermiş gemi adamı cüzdanı veya iş sözleşmesi ile başvuruları kabul edilen,
ç) Yurt içinde dövizle askerlik hizmeti dışında herhangi bir statüde askerlik hizmetine başladıkları tespit edilen,
yükümlülerin başvuruları reddedilerek, konsolosluklara ve yükümlülere bilgi verilir.
(2) EK-B “Erteleme Belgesi”ndeki bilgilere göre hak sahibi oldukları tespit edilmesine rağmen, başvurunun incelenmesine esas evrakın gönderilmediği ya da eksik gönderildiği hallerde, başvuru işleme alınır ancak eksik evrakın gönderilmesi ilgili konsolosluktan yazılı olarak talep edilir. EK-B “Erteleme Belgesi”ndeki erteleme bitim tarihinin hatalı tespit edilmiş olması halinde, hatalı tarihin üzerine kırmızı tek çizgi çekilir ve elle doğru tarih yazılarak düzeltilir.
(3) Yapılan incelemeyi müteakip, EK-B “Erteleme Belgesi” onaylanarak bir sureti başvuruyu alan konsolosluğa iade edilir, diğeri yükümlünün askerlik şubesindeki şahsi dosyasında muhafaza edilir ve erteleme belgesinin bir adet onaylı tıpkıçekim sureti yükümlünün yurt dışı adresine gönderilir.
(4) Müteakip erteleme veya “Aile Birleşimi Antlaşmaları” kapsamında erteleme başvurusunda bulunan yükümlülerin konsolosluklarınca gönderilen EK-C ve EK-Ç erteleme belgeleri de aynı esaslar dâhilinde kontrol edilir ve hak sahibi oldukları tespit edilenlerin erteleme belgeleri onaylanarak, bir sureti başvuruyu kabul eden konsolosluğa iade edilir, diğeri yükümlünün askerlik şubesindeki şahsi dosyasında muhafaza edilir ve erteleme belgesinin bir adet onaylı tıpkıçekim sureti yükümlünün yurt dışı adresine gönderilir.
(5) Başvurusu onaylanan erteleme belgelerinde yazan bilgiler Millî Savunma Bakanlığı Bilgi Sistemi (MBS)’ye kaydedilir.
(6) Yaş sınırına gelenlerin ertelemeleri 38 yaşlarını doldurdukları yılın 31 Aralık tarihine kadar yapılır. Bu tarihe kadar dövizle askerlikten yararlanmak üzere konsolosluklara veya yurda dönerek askerlik hizmetini yapmak üzere askerlik şubelerine başvurmayanların durumlarına uygun askerlik işlemine tabi tutulmak üzere takiplerine başlanır. 38 yaş sınırı nedeniyle ertelemesi sona erecek olanlara, o yılın Ocak ayı içinde dövizle askerlik hizmetinden yararlanmak üzere en geç 31 Aralık tarihine kadar konsolosluklarına başvurmaları gerektiği EK-D yazı ile bildirilir.
(7) Erteleme başvuruları onaylananlardan durumları bu Yönetmeliğin 8 inci maddesi hükümlerine uyanların ertelemeleri iptal edilerek, statülerine göre askerlik işlemine tabi tutulurlar. Bunlardan, bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesi kapsamında yeniden başvuru hakkı kazananların işlemleri bu Yönetmelik hükümlerine göre yürütülür.
(8) Erteleme belgesi veya yazısı gelenlerden; durumlarından şüpheye düşülenler, haklarında ihbar bulunanlar veya herhangi bir nedenle durumlarının araştırılmasına gerek duyulanların başvuruları ilk anda reddedilmeyerek işleme konur ve durumları EK-E ile ilgili makamlar nezdinde araştırılır. Yapılan araştırma neticesinde hak sahibi olmadıkları tespit edilenlerin ertelemeleri iptal edilerek konsolosluğa ve yükümlüye bilgi verilir. Sahte bilgi, belge veya beyanlarla başvuruda bulundukları tespit edilenler hakkında ayrıca 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu hükümleri kapsamında mahalli Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Mahkemelere gönderilecek suç dosyası EK-F ye göre oluşturulur. Suiistimalin önlenmesi kapsamında, konsolosluklarca postayla gönderilenler haricinde, elden getirilen veya belgegeçer ile gönderilen başvuru evrakı kabul edilmez. Ancak; yükümlünün hak kaybına uğrayabileceği veya mağdur olabileceği değerlendirilen zorunlu hallerde elden getirilen veya belgegeçer ile gönderilen başvuru evrakına gerekli işlem yapılarak, evrakın konsoloslukça tanzim edilip edilmediği en kısa sürede başvuruyu kabul eden konsolosluktan teyit edilir.
(9) Erteleme başvurusu olsun ya da olmasın, yurt dışındaki yükümlülerin sağlık işlemleri, bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen esaslar dâhilinde yürütülür. Yükümlüler hakkında Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca onaylanan sağlık kararları, konsolosluklarına ve yükümlülerin adreslerine yazılı olarak bildirilir.
(10) Yoklama kaçağı, bakaya veya dövizle askerlik hizmeti kapsamından çıkarıldıklarından noksan hizmetli olarak yurt içinde aranırken askerlik şubelerine teslim edilen yükümlülerin askerlik işlemleri, yabancı bir ülkede oturma veya çalışma iznine sahip olduklarını pasaport, oturma veya çalışma izin belgesi, yabancı ülke pasaportu veya kimlik kartı ya da konsoloslukları aracılığı ile kanıtladıkları takdirde, yoklama sağlık muayenelerinin yapılmasını müteakip 3 ay süreyle geçici olarak ertelenir. Yurt dışına çıkarak konsoloslukları vasıtasıyla dövizle askerlik veya erteleme başvurusunda bulunabilmeleri maksadıyla askerlikleri geçici olarak ertelenen bu durumdaki yükümlülere, EK-G “Tebliğ-Tebellüğ Belgesi”nde yazan hususlar açıklanarak imza karşılığı tebliğ edilir. Geçici ertelemesinin sona ermesini müteakip yeniden askerlik şubesine teslim edilen ve yapılan incelemede dövizle askerlik hizmeti veya askerlik ertelemesi için konsolosluklarına başvuruda bulunmadıkları tespit edilenler, statülerine göre yurt içinde silâh altına alınırlar.
(11) Askerlik hizmetini yerine getirmedikleri için aranan yükümlülerden yabancı bir ülkede ikamet ettikleri tespit edilenlerin yurt dışı adreslerine, askerlik durumlarını açıklayıcı EK-Ğ yazı gönderilerek, askerlik şubesi ile irtibata geçmeleri istenir. Bu durumdakiler hakkında konsolosluklara takip yazısı yazılmaz. Konsolosluk ve askerlik şubeleri arasında meydana gelebilecek ihtilaflı durumların çözümü için Askeralma Dairesi Başkanlığından görüş talep edilir. Yükümlülerin askerlik durumları hakkında büyükelçilikler ile doğrudan yazışma yapılmaz, yazışmalar büyükelçiliklerin konsolosluk şubeleri ile yapılır.
(12) Yükümlülerin yurda giriş ve çıkış tarihleri Emniyet Genel Müdürlüğü birimlerinin kayıtlarından kontrol edilirken, “girişi olmayan çıkışlar” ve “çıkışı olmayan” girişler ile aynı güne ait giriş ve çıkışlar dikkate alınmayacaktır. Emniyet Genel Müdürlüğü kayıtlarında, yurt dışına çıkışının ya da girişinin olmadığı belirlense bile, yurda giriş veya çıkış yaptığını gösteren kullanılmış seyahat bileti, pasaport giriş-çıkış kaşesi, yurt içinde ya da yurt dışında muayene veya tedavi gördüğünü gösteren rapor veya benzeri belgeler ile kanıtlayabilenlerin işlemleri, yapılan tespit doğrultusunda yürütülür.
(13) Yükümlülere duyurulması istenen konular hakkında 25/1/2012 tarihli ve 28184 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tebligat Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yurt dışı adreslerine yazılı olarak tebligat yapılır.
Askeralma bölge başkanlıklarınca yapılacak işlemler
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında askerlik şubelerince yapılan işlemlerin mevzuata uygunluğu denetlenir.
(2) Askerlik şubelerinden gelen bilgi, belge, rapor ve çizelgeler birleştirilerek gerekli kontrollerin yapılmasını müteakip, Askeralma Dairesi Başkanlığına gönderilir. Askeralma Dairesi Başkanlığından gönderilen bilgi, belge, rapor, çizelge ve talimatlar askerlik şubelerine yayımlanır.
Askeralma Dairesi Başkanlığınca yapılacak işlemler
MADDE 15 – (1) Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığı tarafından onaylanan sağlık raporları ilgili askerlik şubelerince işlem yapılmak üzere, Askeralma bölge başkanlıklarına gönderilir.
(2) Konsolosluk işlemlerinin denetlenmesi ve konsolosluk personeli ile Askeralma Teşkilatı personeline hizmet içi eğitim verilmesi faaliyetlerini Dışişleri Bakanlığı ile koordineli olarak yürütür.
(3) Yükümlüler ile uygulama kapsamına giren kurum ve kuruluşların mazeret, görüş ve taleplerini de erlendirerek mevzuata uygun çözümler üretir, gerekli idarî ve yasal değişiklikleri yapar.
(4) İhtiyaç duyulması halinde Yönetmelik eklerinde değişiklik ve düzenleme yapar.
(5) Yükümlülerin işlemlerinin diğer kurum ve kuruluşlarla elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin gerekli düzenlemeyi yapar. İşlemlerin tamamen yazışma olmadan elektronik ortamda yürütülmesi halinde bu Yönetmeliğin ekinde yer alan bilgiler, elektronik ortamda işlem görür.
Dışişleri Bakanlığınca yapılacak işlemler
MADDE 16 – (1) Yükümlülerin askerlik işlemlerinin yürütülmesi konusunda konsolosluklar arasında gerekli koordinasyon sağlanır.
(2) Askerlik işlemlerinin yürütülmesine etki eden yabancı ülkelerdeki gelişmeler ve yabancı ülke mevzuatındaki değişiklikler konusunda Askeralma Dairesi Başkanlığına bilgi verir, bu konuda görüş ve önerilerde bulunur.
(3) Konsolosluk işlemlerinin denetlenmesi ve konsolosluk çalışanlarının hizmet içi eğitim ihtiyacının karşılanması maksadıyla, Askeralma Dairesi Başkanlığı ile birlikte gerekli planlama faaliyetlerini yürütür.
(4) Yükümlülerin işlemlerinin Askeralma Dairesi Başkanlığı ile koordineli olarak elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin gerekli düzenlemeyi yapar. İşlemlerin tamamen yazışma olmadan elektronik ortamda yürütülmesi halinde bu Yönetmeliğin ekinde yer alan bilgiler, elektronik ortamda işlem görür.
Millî Savunma Bakanlığı Sağlık Dairesi Başkanlığınca yapılacak işlemler
MADDE 17 – (1) Raporlar, 8/10/1986 tarihli ve 86/11092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre incelenir, varsa hastalık ve arızaları tespit edilir ve yükümlülerin sağlık durumları hakkında bir karara varılır.
(2) Usulüne uygun olarak tazmin edilmemiş raporlar, gönderen makama iade edilir ve eksiklikleri belirtilerek giderilmesi talep edilir.
(3) Yükümlülerin rapor kararlarına itiraz etmeleri halinde, itirazları karara bağlanır.
(4) Yükümlüleri rapor kararları hakkındaki bilgi talepleri cevaplandırılır.
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak işlemler
MADDE 18 – (1) Askerlik hizmetini yerine getirdiğini belgelendiremeyen vatandaşların yurda giriş ve çıkışları kayıt altına alınır, pasaportlarına giriş ve çıkış kaşelerinin basılması sağlanır.
(2) Talep edilmesi halinde, giriş ve çıkış tarihlerini gösteren çizelgelerin Askeralma Dairesi Başkanlığına, askerlik şubelerine ve dış temsilciliklerimize gönderilmesi sağlanır.
(3) Yükümlülerin işlemlerinin Askeralma Dairesi Başkanlığı ile koordineli olarak elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin gerekli düzenlemeyi yapar. İşlemlerin tamamen yazışma olmadan elektronik ortamda yürütülmesi halinde bu Yönetmeliğin ekinde yer alan bilgiler, elektronik ortamda işlem görür.
TRT Genel Müdürlüğünce yapılacak işlemler
MADDE 19 – (1) Askeralma Dairesi Başkanlığınca bildirilen hususların, yükümlülere duyurulması sağlanır. Yapılan bu duyurular tebligat niteliğindedir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız
