Kadın İşçi Sorular ve Cevaplar
– İşverenim kadınlara erkeklerden daha az ücret ödüyor. Bu iş kanununa uygun mu?
İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.
– Kadın işçiler hangi tür ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar?
Kadın işçilerin hangi tür ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamayacakları Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği’nde sayılmıştır. Söz konusu yönetmeliğin Ek-1 nolu çizelgesinde sayılan işlerden karşısında (K) harfi bulunmayanlarda kadın işçi çalıştırılamaz.
– Kadın işçiler madenlerde çalıştırılabilir mi?
Hayır. Kadın işçiler maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi yer altında yapılan işlerle, su altında yapılan işlerde çalıştırılamaz.
– 18 yaşından küçük kadın işçiler gece vardiyasında çalıştırılabilir mi?
Hayır 18 yaşından küçük kadın işçilerin gece vardiyasında çalıştırılmaları yasaktır.
– Kadın işçilere gece vardiyasında çalıştırabilmek için hangi şartları yerine getirmeliyim?
Gece postasında kadın işçi çalıştıracak işverenler;- Öncelikle kadın işçileri vardiya değişimlerinde işyerinden ikametgahına yakın bir merkeze götürüp getirecek servis aracı ayarlanmalıdır.- Gece vardiyasında çalıştıracakları kadın işçilerin isimlerini liste halinde bağlı oldukları Bölge Müdürlüğüne bildirmek,- Gece postasında çalıştıracakları kadın işçilere işe başlamadan önce sağlık raporu almak ve her 6 ayda bir muayenelerini tekrarlamak zorundadırlar.
– Gece vardiyasında çalıştıracağım kadın işçilere sağlık raporlarını hangi kurumlardan alabilirim?
İşyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye doktorlarına muayene ettirerek sağlık raporlarını alabilirsiniz.
– Gebe ya da emziren kadın işçiyi gece postasında çalıştırabilir miyim?
Hayır. Kadın işçiyi gebeliğinin doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın işçiyi de ilk altı ay (bu süre doktor raporu ile bir yıla kadar uzatılabilir.) gece postasında çalıştıramazsınız.
– Kadın işçiyi eşiyle aynı gece postasında çalıştırabilir miyim?
Kadın işçinin eşi de aynı işyerinde veya bir başka işyerinde gece postasında çalışıyor ise, kadın işçinin talebi halinde, işveren onun gece postasını eşininki ile aynı gece postasına rastlamayacak şekilde düzenlemek zorundadır. Aynı şekilde kadın işçi eşi ile aynı gece postasında çalışma ister ise işveren bu talebi olanakları ölçüsünde yerine getirmek zorundadır.
– Kadın işçileri gece postasında en fazla kaç saat çalıştırabilirim?
Kadın işçilerin gece postasında 7.5 saatten fazla çalışmaları yasaktır.
– Kadın işçilerin doğum izni ne kadardır?
Kadın işçilerin doğum öncesi 8 hafta (çoğul gebeliklerde 10 hafta) ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre içinde çalıştırılmamaları esastır.
– Kadın işçi doğum öncesi iznini doğum sonrasına aktarabilir mi?
Evet. Kadın işçi sağlık durumu uygun olursa doktorunun da onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışabilir ve kalan 5 haftalık doğum öncesi iznini doğum sonrası kullanabilir.
– Kadın işçi gebeliği süresince çalışırken periyodik kontrollerini nasıl yaptırabilir?
İşveren gebelik süresince kadın işçiye periyodik kontrolleri için ücretli izin vermek zorundadır.
– Kadın işçi gebeliği süresince daha hafif bir işe geçebilir mi?
Evet. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü taktirde kadın işçi sağlığına uygun daha hafif bir işte çalıştırılır. Bu durumda işveren işçinin ücretinden indirim yapamaz.
– Kadın işçi doğum sonrası ücretsiz izin alabilir mi?
Evet. İsteği halinde kadın işçiye, toplam 16 haftalık (çoğul gebeliklerde 18 haftalık) doğum öncesi ve sonrası izninin dışında 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.
– Kadın işçinin emzirme izni ne kadardır?
Kadın işçiye bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde 1.5 saat emzirme izni verilir?
– 4857 sayılı Kanun gereğince, hamile olan kadın işçiye doğum öncesi ve sonrası olmak üzere ne kadar izin verilir?
Doğumdan önce sekiz doğumdan sonra sekiz olmak üzere toplam on altı hafta(Çoğul gebeliklerde doğumdan sonra 10 hafta)
– 4857 sayılı Kanuna göre, isteği halinde kadın işçiye on altı haftalık sürenin tamamlanmasından sonra ne kadar ücretsiz izin verilebilir? İşveren bu izni vermek zorunda mıdır?
Altı ay-Telebi halinde işveren bu izni vermek zorundadır.
– Kadın işçilerin doğum yapmaları halinde ne kadar izin kullana bilirler?
Kadın işçilerin doğum halinde doğumdan önce ve sonra 8 er hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre için çalıştırılmaları esastır.
– Kadın işçiye cinsiyeti nedeniyle düşük ücret uygulanabilir mi?
İş Kanununun 5. maddesine göre, aynı ve eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret uygulanamaz.
– Kadın gazeteciye hamilelikte ve doğum süresinde ücret ödenir mi?
Kadın gazetecinin hamileliği halinde, hamileliğin 7 nci ayından itibaren doğumun ikinci ayının sonuna kadar izinli sayılır. Bu müddet zarfında müessese gazeteciye son aldığı ücretin yarısını öder. Doğum vuku bulmaz veya çocuk ölü dünyaya gelirse, bu halin vukuundan itibaren bir ay müddetle bu ücret ödenir.
– Kadın gazetecinin hamileliği halinde, hamileliğin 7. ayından itibaren doğumun 2. ayının sonuna kadar izinli sayılır. Bu süre zarfında müessese gazeteciye ne kadar ücret öder?
Son aldığı ücretin yarısı
– Bir yıl ( 1 ) iki ( 2 ) ay önce evlendim, işten ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?
Alamazsınız. Çünkü, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’ncü maddesinde kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı belirtilmektedir.
– 10 ay önce evlendim işten ayılmak zorundayım, ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim?
Alabilirsiniz. 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’ncü maddesinde kadın işçi evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı belirtilmektedir
– Doğum nedeniyle kullanılacak ücretli ve ücretsiz izin sürelerinin, yıllık ücretli izin hakkı elde edilmesi için geçmesi gereken süreye etkisi nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesine göre, kadın işçilerin doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta ücretli izin hakları bulunmaktadır. Aynı Kanun’un 55. maddesi uyarınca; bu süreler, yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayıldığından elde edilen yıllık ücretli izin hakkının kullanılmasına engel teşkil etmez. Ayrıca, doğum yapan işçiye isteği halinde 16 haftalık ücretli izin hakkının dolmasından itibaren 6 aya kadar ücretsiz izin verilebilmektedir.
Kaynak: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı