Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir, Bağımsız Denetçi
Alomaliye.com Yayın Kurulu Bşk.
apakymm@gmail.com
t.apak@apakymm.com
KDV UYGULAMALARI KONUSUNDA YAPILAN ÖNEMLİ DÜZENLEMELER (9)
26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği (KDVGUT)” ile Katma Değer Vergisi Kanununun daha önce yayımlanmış olan 123 adet KDV Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmış ve uygulama ile ilgili bütün işlemler tek bir tebliğde toplanmıştır.
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan ve yayımını izleyen aybaşından, yani 1 Mayıs 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren söz konusu Genel Tebliğ’e ilişkin, daha sonra 16.10.2014 ve 30.12.2014 tarihlerinde olmak üzere iki adet değişiklik tebliğ’leri yayımlanmış bulunmaktadır.
Bir önceki yazımızda değindiğimiz gibi, söz konusu Genel Tebliğ ile getirilen yeni düzenlemeler ve buna ilişkin uygulamaları, konu başlıkları ve bölümler halinde yayımlamaya devam edeceğiz.
Bu yazımızda;
- Bazı İstisnalarda Proje Uygulamasına Geçilmiştir,
- İktisadi İşletmeye Dahil Olmayan Gayrimenkuller Konusunda Açıklama Yapılmıştır,
Konuları işlenecektir.
- Bazı İstisnalarda Proje Uygulamasına Geçilmiştir
Yapılan düzenleme ile istisna uygulamasının belgeye bağlı olduğu bazı istisna uygulamalarında, proje hazırlanması ve bu proje kapsamında satın alınacak mal ve hizmetlerin elektronik ortamda sisteme girilmesi gerekmektedir. Vergi dairesinden istisna belgesi, bu listelerin sisteme girilmesinden sonra talep edilecektir.
Buna göre;
Mal/hizmet teslimi gerçekleştikçe alıcı ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler.
Projenin sonradan revize edilmesi, güncellenmesi veya ek proje düzenlenmesi halinde proje kapsamındaki mal ve hizmetlere ilişkin liste de elektronik ortamda revize edilir. Revize sonrası istisna kapsamına giren alışlarda istisnadan faydalanılabilmesi için istisna belgesinin de revize edilmesi gerekir.
İstisna belgesi projede öngörülen süreyle sınırlı olarak verilir. Projedeki sürenin revize edilmesi durumunda, istisna belgesindeki süre de revize edilir.
Aynı satıcıdan yapılan birden fazla mal ve hizmet alımına ilişkin harcamaların proje maliyetinin binde 5’ine kadar olan kısmı tek satır olarak girilebilir. Bu şekilde birden fazla satır yazılabilir.
Ancak, bu satır tutarlarının toplamının proje maliyetinin yüzde 10’unu aşmaması gerekir. Bu durumda da mal ve hizmetin cinsi, miktarı, tutarı gibi hususlar, bu kapsamdaki alışları anlaşılır bir şekilde açıklayacak detayda yazılır. Bu alımlara ilişkin fatura tarih ve numarasının listede yer alması gerektiği tabiidir.
Proje hazırlama zorunluluğu olan istisnalar:
- Deniz, hava ve demiryolu taşıma araç ve tesislerin tadil, onarım ve bakım hizmetlerine ilişkin istisna,
- Araçların imal ve inşası ile ilgili yapılan teslim ve hizmetlere ilişkin istisna,
- Faaliyetleri deniz taşıma araçları ile yüzer tesis ve araçların imal ve inşası olanlara bu araçların imal ve inşası ile ilgili yapılan teslim ve hizmetlere yönelik istisna,
- Altın, gümüş, platin ile ilgili arama, işletme ve zenginleştirme faaliyetlerine ilişkin istisna
- Limanlar ve hava meydanlarına bağlantı sağlayan demiryolu hatları ile liman ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesine ilişkin istisna,
- 3996 sayılı kanuna göre yap-işlet-devret veya 3359 sayılı kanun ile 652 sayılı kararnameye göre kiralama karşılığı yaptırılan projelerde istisna (geçici 29 uncu madde)
Ayrıca,
Deniz, Hava Ve Demiryolu Taşıma Araçlarının İmal Ve İnşası ile ilgili olarak yapılan teslim ve hizmetlere de açıklık getirilmiştir.
İstisnanın kapsamına; deniz taşıma araçları, yüzer tesisler ve yüzer araçlar ile hava ve demiryolu taşıma araçları (gemi, yat, kotra, yüzer platform, uçak, helikopter, lokomotif, vagon, filika, cankurtaran salı vb. ile ana motor) girmektedir. İnşa halinde gemi olarak tanımlanan tekne kabuğu teslimleri de bu kapsamda KDV’den istisnadır.
Araçlarda bulunmadığı takdirde tescil işlemi yapılmayan (klima, jeneratör, telsiz, radar, sonar, soğutma sistemi, uydu cihazı, can yeleği, can salı vb. dahil) aksam ve parçaların araçları bizzat veya fiilen imal ve inşa edenlere teslimi, gemi inşaat mühendisince onaylı malzeme metraj raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istisna kapsamındadır. Araçların inşası tamamlanarak tescil işlemi yapıldıktan sonra, ana motor dışında kalan aksam ve parçaların teslimi ise istisna kapsamında değildir.
- İktisadi İşletmeye Dahil Olmayan Gayrimenkuller Konusunda Açıklama Yapılmıştır
3065 sayılı Kanunun (1/3-f) maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri vergiye tabi tutulmuştur. Buna mukabil Kanunun (17/4-d) maddesi ile iktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri vergiden istisna edilmiştir.
Bu istisna uygulamasının kapsamına yalnızca taşınmazlar girmekte olup, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde sayılan diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabidir.
İktisadi bir işletmeye dâhil olup olmama açısından şirketlerde herhangi bir tereddüt söz konusu değildir. Şirket sermayesini oluşturan bir gayrimenkul zaten bilânçoya alınmış olacaktır. Kurumlar ile bilanço esasına tabi olan işletmelerde, bilançonun aktifinde kayıtlı mal ve haklar iktisadi işletmeye dâhil sayılır. Bilânçonun aktifindeki bir gayrimenkulün kiraya verilmesi karşılığında alınan kira bedeli KDV’ye tabidir.
Ferdi teşebbüslerde bina ve arazinin envantere alınması hakkında getirilen esaslardan birincisi; fabrika, ambar, atölye, dükkân, mağaza ve arazinin işletmede ister kısmen, ister tamamen kullanılsın değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınacağıdır. Yükümlünün sahip olduğu gayrimenkulün bir bölümünü işletme ihtiyaçları için kullanması, bu gayrimenkulün değerinin tamamı üzerinden envantere alınmasına engel değildir. Sahip olunan gayrimenkulün işletmede kullanılan kısmı için kira tahakkuk ettirilemeyeceği gibi diğer kısımların üçüncü şahıslara kiralanması karşılığında elde edilen gelir, ticari kazancın bir unsuru olacak ve ayrıca bu kiralama işlemi KDV’ye tabi olacaktır.
Ferdi teşebbüslerde bina ve arazinin envantere alınması hakkında getirilen ikinci esas; ticaret hanları gibi oda oda veya kısım kısım kullanılabilen binalarla evlerin ve apartmanların yarısından fazlasının işletmede kullanıldığı takdirde envantere ithal edileceğidir. Bu durumda işletme ihtiyacı dışında kalan kısımların üçüncü şahıslara kiraya verilmesi karşılığında alınan kira bedeli ticari kazancın bir unsuru sayıldığından, bu kiralama işlemi KDV’ye tabi olacaktır. Ancak yukarıda sözü edilen ve oda oda veya kısım kısım kullanılabilen gayrimenkullerin yarısından azının işletmede kullanılması halinde bu gayrimenkuller iktisadi işletmeye dâhil sayılmadığından envantere ithal edilmez. Dolayısıyla elde edilen kira bedeli de KDV’ye tabi değildir.
İktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin (arazi, bina ve bunlarla birlikte kiralanan mütemmim cüzü ve teferruatı, voli mahalleri ve dalyanlar ile gayrimenkul olarak tapu sicilinde tescil edilen hakların) kiralanması işlemleri KDV’ye tabi değildir; sadece iktisadi işletmeye dâhil gayrimenkullerin kiralanması işlemi KDV’ye tabidir.