Ağır Engelli Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar
Murat YETİK
Sosyal Güvenlik Denetmeni
[email protected]
1. Giriş
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu md. 28/8. fıkrası ile daha önce sosyal güvenlik hukukunda olmayan ve kapsama giren kadın sigortalıların yaşlılık sigortası açısından hem prim ödeme gün sayısını artıran ve hem de emeklilik yaşı indirimi avantajı getiren yeni bir düzenlemeye yer verilmiştir. Buna göre; “Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir (5510 sayılı Kanun md. 28/8). Fıkra hükmünde yer alan “…bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının …” ibaresinden anlaşılacağı gibi uygulama 01.10.2008 tarihinden sonraki çalışmalar için uygulanacaktır. Fıkra hükmünde geçen “ağır engelli” ifadesi, 11.09.2014 tarih ve 6552 sayılı Kanunun 41. maddesi ile getirilmiştir. Bu tarihten önce ağır engelli ifadesi değil “malul” ifadesi kullanılmaktaydı. Yapılan değişiklik salt kavram değişikliği değil içerik değişikliğini de beraberinde getirmiştir. Yapılan değişikliğin gerekçesi ve yeni uygulama 28.10.2014 tarih ve 2014/29 sayılı SGK Genelgesinde: “5510 sayılı Kanuna göre malul sayılmaya esas olan çalışma gücündeki kaybın çocuklar yönünden tespitinde yaşanan sorunlar yapılan düzenleme ile giderilmiştir. Çünkü “malullük” ile “ağır engellilik” ibareleri aynı anlamı taşımamakta ve bu durumların tespitinde farklı yönetmelik hükümleri esas alınmaktadır. Buna göre, Kanunun 28’inci maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen çocukların ağır engellilik durumu bundan böyle “Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik (Resmi Gazete Tarihi: 30.03.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28603)” hükümlerine göre tespit edilecektir” şeklinde açıklanmıştır (Bu tarihe kadar ise 03.08.2013 tarihli Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği kullanılmaktaydı). Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik md. 1’de: “Bu Yönetmelik; özürlü sağlık kurulu raporlarının alınışı, geçerliliği, değerlendirilmesi ve özürlü sağlık kurulu raporu verebilecek yetkili sağlık kurumlarının tespiti ile ilgili usul ve esasları belirlemek; özürlülerle ilgili derecelendirmelere, sınıflandırmalara ve tanımlamalara gereksinim duyulan alanlarda ortak bir uygulama geliştirmek ve uluslararası sınıflandırma ve ölçütlerin kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır” denmiştir. Kanımızca da kamu hizmetlerinde uygulama birliğinin sağlanması ve tespit için daha isabetli parametrelerin uygulanması noktasında yapılan değişiklik yerinde olmuştur.
2. Yasal Düzenlemeler
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılara ilişkin yasal düzenlemeler; 5510 sayılı Kanun md. 28/8. fıkrasında, 30.03.2013 tarihli “Özürlülük Ölçütü Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” ile Sosyal Güvenlik Kurumunun 22.02.2013 tarih ve 2013/11 sayılı “Sigortalılık İşlemleri Birleşik Genelgesi”nde yer almaktadır (11.12.2014 tarihli ve 2014/32 sayılı Genelge ile tadil edilen 8. Kısım 3. Bölüm). Daha önce yürürlükte bulunan Sosyal Güvenlik Kurumunun 22.05.2009 tarihli ve 2009/73 sayılı “Malul Çocuğu Olan Kadın Sigortalılar” başlıklı genelgesi, 22.02.2013 tarih ve 2013/11 sayılı Sigortalılık İşlemleri Birleşik Genelgesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
3.Tanımlar
30.03.2013 tarihli Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde;
Özürlü (Engelli): “Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılamada güçlükleri olan ve korunma, bakım veya rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiyi ifade eder” denmiştir.
Ağır Özürlü (Engelli): “Özür durumuna göre, özür oranı %50 ve üzerinde olduğu tespit edilenlerden, günlük yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceğine özürlü sağlık kurulu tarafından karar verilen kişileri ifade eder” denmiştir.
Özürlü Sağlık Kurulu: “Kişilerin hastalık ve özürleri hakkında karar vermeye yetkili olan ve bu Yönetmeliğin 6’ncı ve 7’nci maddelerinde belirtilen organları ifade eder” denmiştir.
Özürlü Sağlık Kurulu Raporu: “Özürlü sağlık kurulunca hazırlanan, kişilerin özür ve sağlık durumu ile kullanım amacını belirten belgeyi ifade eder” denmiştir.
4. Kapsamdaki Sigortalılar
Uygulamadan;
1. İlk Defa 01.10.2008 Tarihinden Sonra (5510 Sayılı Kanuna Tabi Olarak) Çalışmaya Başlayanlar: 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının a (işçiler) , b (bağımsız çalışanlar) ve c (kamu görevlileri) bentleri kapsamında çalışan kadın sigortalılar,
2. 01.10.2008 Tarihinden Önce Çalışmaya Başlayıp (Eski Sosyal Güvenlik Kanunlarına Tabi Olarak) Halen Çalışmasını Devam Ettirenler (5510 Sayılı Kanuna Tabi Olarak): 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlara (eski sosyal güvenlik kanunlarına) tabi çalışırken, 5510 sayılı Kanunun geçici 1’inci maddesi gereğince, 01.10.2008 tarihinden sonra da 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının a (işçiler) , b (bağımsız çalışanlar) ve c (kamu görevlileri) bentleri kapsamında sigortalı olarak halen çalışmalarını devam ettiren kadın sigortalılar,
3. İlk Defa 01.10.2008 Tarihinden Sonra (5510 Sayılı Kanuna Tabi Olarak) İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar: 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 5510 sayılı Kanuna tabi olarak isteğe bağlı sigorta primi ödeyen kadın sigortalılar,
4. 01.10.2008 Tarihinden Önce (Eski Sosyal Güvenlik Kanunlarına Tabi Olarak) İsteğe Bağlı Sigortalı Olup Halen İsteğe Bağlı Sigortalı Olanlar (5510 Sayılı Kanuna Tabi Olarak): 2008 yılı Ekim ayı başından önce 506, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre (eski sosyal güvenlik kanunları) isteğe bağlı sigortalı olup, 01.10.2008 tarihinden sonra da 5510 sayılı Kanuna göre isteğe bağlı sigortalılıklarını devam eden kadın sigortalılar,
5. Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlardan, Kanunun yürürlük tarihinden sonra geçici 4’üncü maddesi gereğince 5434 sayılı Kanunun mülga 12’nci maddesinin II işaretli fıkrasının son paragrafı, ek 71, mülga ek 76 ve mülga geçici 192’inci maddelerine tabi kadın sigortalılar yararlanacaktır.
Bu kapsamdaki kadın sigortalıların emeklilik talebinde bulunmadan önce kayıt ve tescillerinin yapılması sağlanacak, ancak açıkta iken veya emeklilik/yaşlılık aylığı talebiyle birlikte bu haktan yararlandırılmasının istenilmesi halinde bunlar hakkında da aktif sigortalılar gibi işlem yapılacaktır. Kadın sigortalının Kuruma başvurduğu tarihte aktif olarak çalışıp çalışmadığına bakılmayacak, ancak, 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının a bendine tabi sigortalı (işçi) olarak tescil edildikleri halde adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi (uzun vadeli sigorta kolları) bildirilmemiş olanların çocuklarının sevkleri yapılmayacaktır.
5. Sosyal Güvenlik Kurumuna Başvuru Yapılması, Raporun Düzenlenmesi ve İncelenmesi
2014/32 sayılı Genelge ile tadil edilen 2013/11 sayılı Genelge hükümleri çerçevesinde, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak başvuruların, düzenlenecek raporların ve bu raporların incelenmesinin usul ve esasları aşağıdaki açıklamalara göre yapılacaktır;
5.1. İşçilerin (5510 Sayılı Kanun md. 4/1/a Sigortalıları) ve Bağımsız Çalışanların (5510 Sayılı Kanun md. 4/1/b Sigortalıları) Başvuruları ve Raporun Düzenlenmesi
Çocuğunun, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespitini isteyen kadın sigortalılar en son çalışmalarının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüklerine ya da sosyal güvenlik merkez müdürlüklerine başvuracaklar, ilgili birimce çocukların sevk işlemleri 27.07.2011 tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci bölümünde belirtilen hususlar doğrultusunda yapılacaktır
Prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve emeklilik yaş hadlerinden indirilecek süre, başka birinin sürekli bakımına muhtaç olma halinin başladığı tarih ile sona erdiği tarih arasında geçen veya bu süre içinde çocuğun yaşadığı süreye göre tespit edileceğinden, yaşlılık aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden Kuruma başvuran kadın sigortalıların çocuklarının sevkleri de sağlık hizmeti sunucularına yapılacaktır.
Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı ayrı sevk yapılacaktır.
5.2. Kamu Görevlilerinin (5510 Sayılı Kanun md. 4/1/c Sigortalıları) Başvuruları ve Raporun Düzenlenmesi
Kamu görevlileri, başvurularını son kez görev yapmakta oldukları illerdeki sosyal güvenlik il müdürlüklerine ya da sosyal güvenlik merkez müdürlüklerine yapacaklardır. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar 27.07.2011 tarihli ve 2011/58 sayılı Genelgenin “Ortak Hükümler” başlıklı dördüncü kısmının “Sevk ve Kontrol Muayene İşlemleri ile Masrafların Karşılanması” başlıklı beşinci bölümünde belirtilen usul ve esaslara göre alınan sağlık kurulu raporu ile birlikte;
1. Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının c bendi kapsamında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar(01.10.2008 tarihinden sonra göreve başlayanlar), 5434 sayılı Kanuna tabi iştirakçi iken Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının c bendi kapsamına alınanlar (01.10.2008 tarihinden önce göreve başlayıp bu tarihten sonra da görevine devam edenler) ile bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışması olup, Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının c bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayan kadın sigortalılar, görev yaptıkları kamu idareleri aracılığı ile sosyal güvenlik il müdürlüklerine ya da sosyal güvenlik merkez müdürlüklerine,
2. Kanunun geçici 4’üncü maddesi gereğince 5434 sayılı Kanunun mülga 12’nci maddesinin II işaretli fıkrasının son paragrafı, ek 71, mülga ek 76 ve mülga geçici 192’nci maddeleri uyarınca sigortalı olanlar Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığına müracaat edeceklerdir.
5.3. Sağlık Hizmeti Sunucularınca Tanzim Edilen Raporların İncelenmesi
Kadın sigortalıların çocukları için sağlık hizmeti sunucuları tarafından düzenlenen ve sosyal güvenlik il müdürlüklerine ya da sosyal güvenlik merkez müdürlüklerine intikal ettirilen raporların ilgili birimce Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilerek incelenmesi sağlanacaktır. Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı düzenlenen raporlar Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi sağlık kuruluna gönderilerek ağır engellilik tarihlerinin ayrı ayrı bildirilmesi istenecektir. Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından gerekli inceleme yapıldıktan sonra, çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tarih, kontrol muayenesi gerekiyorsa kontrol muayenesine tabi tutulacağı tarih veya çocuk başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli değilse ağır engelli olmadığı ilgili sosyal güvenlik il müdürlüklerine ya da sosyal güvenlik merkez müdürlüklerine bildirilecektir.
6. Prim Gün Sayısına Eklenecek ve Emeklilik Yaşından Düşülecek Toplam Sürenin Belirlenmesi
Kanunun 28’inci maddesinin sekizinci fıkrasında, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte birinin, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleneceği ve eklenen bu sürelerin emeklilik yaş hadlerinden de indirileceği öngörülmüştür. 2014/32 sayılı Genelge ile tadil edilen 2013/11 sayılı Genelge hükümleri çerçevesinde ilave edilecek süreler ise aşağıdaki esaslara göre belirlenecektir;
6.1. Kadın Sigortalının Sigortalılık Başlangıcının Kanunun Yürürlük Tarihinden (01.10.2008 tarihi) Önce veya Sonra Olması Durumları:
2008 yılı Ekim ayı başından önce çalışmaya başlayan ve aynı zamanda da başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunan kadın sigortalının çocuğunun ilgili sağlık kurulu tarafından 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olduğunun tespit edilerek bildirilmesi halinde, sigortalının 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren geçen çalışma süresinin dörtte biri, toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek, ilave edilen süre kadar da emeklilik yaş haddinden indirim yapılacaktır.
Örnek (01.10.2008 Tarihinden Önce Çalışmaya Başlayanlar): 01.01.2007 tarihinde çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 01.01.2008 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapor ilgili sağlık kuruluna gönderilirken, çocuğun 01.10.2008 tarihi itibariyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumda olup olmadığı sorulmuş, ilgili sağlık kurulunca çocuğun 01.10.2008 tarihi itibariyle ağır engelli olduğuna ve kontrol muayenesi gerekmediğine karar verilmiştir. Buna göre, kadın sigortalı Kanunun 28’inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden 01.10.2008 tarihi itibariyle yararlandırılmaya başlanacaktır.
2008 yılı Ekim ayı başından sonra çalışmaya başlayan ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumda çocuğu bulunan kadın sigortalının çocuğunun doğum tarihi dikkate alınarak, çocuğun ağır engellilik halinin işe giriş tarihinden önce olması halinde; işe giriş tarihinden, sonra olması durumunda ise ağır engellilik hali tarihinden itibaren Kanunun 28’inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlandırılmaya başlayacaktır.
Örnek (01.10.2008 Tarihinden Sonra Çalışmaya Başlayanlar): 01.01.2009 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 01.01.2010 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 01.01.2011 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğuna Kurum ilgili sağlık kurulunca karar verilmiştir. Kanunun 28’inci maddesi gereğince kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süreye esas hizmetinin başlangıç tarihi 01.01.2011 olacaktır.
6.2. Başka Birinin Sürekli Bakımına Muhtaç Derecede Ağır Engelli Olma Halinin Başlangıç ve Bitiş Tarihi (Ağır Engellilik Halinin Devam Etmesi Şartı): Kadın sigortalının hizmetine ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süresi, çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma halinin başladığı ve devam ettiği sürede geçen çalışmalarına göre belirlenecektir. Diğer bir ifadeyle çocuğun başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma halinin yapılacak kontrol muayenesi sonucu ortadan kalktığının anlaşılması halinde, kontrol muayenesi sonucu düzenlenen rapora göre başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma durumunun ortadan kalktığı tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı kadın sigortalılara ilave bir hizmet verilmeyecektir.
Örnek: 01.11.2008 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının, 01.01.2009 tarihinde doğan çocuğu hakkında, sağlık hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen rapora göre 01.07.2011 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli durumda olduğu ve kontrol muayenesine tabi olması gerektiği Kurum sağlık kurulunca tespit edilmiş, daha sonra yapılan kontrol muayenesi sonucu düzenlenen 01.07.2012 tarihli sağlık kurulu raporuna göre Kurum ilgili sağlık kurulu tarafından çocuğun 01.05.2012 tarihinden itibaren başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma durumunun ortadan kalktığına karar verilmesi halinde 01.05.2012 tarihinden sonra geçen çalışmalar için kadın sigortalıya ilave süre verilmeyecektir.
6.3. Çocuğun Doğum Tarihi / Ölmesi Halinde Ölüm Tarihi: Toplam hizmete ilave edilecek ve emeklilik yaşından düşülecek süre, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tespit edilen çocuğun yaşadığı sürede geçen çalışmalara göre belirlenecektir. Diğer bir ifadeyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç olma hali Kurum ilgili sağlık kurulu tarafından tespit edildikten sonra çocuğun ölmesi halinde, çocuğun ölüm tarihinden itibaren geçen çalışmalarından dolayı kadın sigortalılara ilave bir hizmet verilmeyecektir.
Örnek: 01.07.2009 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının çocuğunun 01.10.2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu Kurum ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiş, daha sonra çocuk 12.09.2010 tarihinde ölmüştür. Çocuğun öldüğü 12.09.2010 tarihinden sonra geçen çalışmalar için kadın sigortalıya ilave süre verilmeyecektir.
6.4. Kadın Sigortalı Boşanmış İse Velayetin Kadın Sigortalıda Olup Olmadığı: Kadın sigortalının boşanması durumunda başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun velayetinin kadın sigortalının eşine verilmesi durumunda, velayetin verildiği tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı ilave hizmet verilmeyecektir.
Örnek: 01.06.2010 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalının çocuğunun, 01.10.2009 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olduğu Kurum ilgili sağlık kurulunca tespit edilmiş, daha sonra kadın sigortalı 12.09.2012 tarihinde eşinden ayrılmış ve çocuğun velayeti bu tarihten itibaren kadın sigortalının eşine verilmiştir. Bu durumda 01.06.2010 tarihinden çocuğun velayetinin babaya verildiği 12.09.2012 tarihi arasında geçen çalışmalar için kadın sigortalıya ilave süre verilecek, bu tarihten sonra ise herhangi bir ilave süre verilmeyecektir.
6.5. Çocuğun Kadın Sigortalı Tarafından Evlat Edinilip Edinilmediği: Kadın sigortalının kendisinin veya eşiyle birlikte evlat edindiği çocuğunun da başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespiti halinde bu çocuk nedeniyle de kadın sigortalı bu Kanun hükmünden yararlandırılacaktır. Bu durumda olan kadın sigortalının ilave hizmeti belirlenirken diğer hususlarla birlikte çocuğun evlat edinildiği tarih de göz önünde bulundurulacak, ancak ilave hizmetin verileceği sürenin başlangıcı çocuğun evlat edinilme tarihinden önce olamayacaktır.
Örnek: 01.01.2010 tarihinden itibaren çalışmaya başlayan kadın sigortalı, çocuğu 01.01.2011 tarihinde evlat edinmiştir. Ancak, Kurum ilgili sağlık kurulunca çocuğun 01.10.2010 tarihinden itibaren başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu tespit edilmiştir. Sigortalı kadının ilave hizmetin hesabına esas sürenin başlangıç tarihi 01.01.2011 olacaktır (evlat edinilen tarih).
6.6. Çocuğun Evli Olup Olmadığı: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun evlenmesi durumunda bu tarihten itibaren geçen çalışmalarından dolayı ilave hizmet verilmeyecektir.
6.7. Başka Birinin Sürekli Bakımına Muhtaç Derecede Ağır Engelli Çocuğun Birden Fazla Olması: Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğunun birden fazla olması halinde ağır engellilik tarihi eski olan rapor esas alınarak Kanunun 28’inci maddesinin sekizinci fıkrası hükmünden yararlanacağı hizmet süresinin başlangıcı belirlenecektir. Çocuklardan birinin başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olma durumundan çıkması halinde diğer çocuklarından dolayı kadın sigortalıya ilave hizmet verilmeye devam edilecektir. Ancak, diğer çocukların ağır engellilik halinin başlangıç tarihi ağır engellilik halinden çıkan çocuğun çıkış tarihinden sonraki bir tarih ise bu çocuklarının ağır engellilik halinin başlangıç tarihten itibaren ilave hizmet süresi verilecektir.
6.8. 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu Hükümlerine Göre Korunma, Bakım ve Rehabilitasyon Hizmetlerinden Ücretli veya Ücretsiz Sürekli ve Yatılı Olarak Faydalanıp-Faydalanmadığı: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden sürekli veya süreksiz olarak faydalanması dikkate alınarak kadın sigortalılara ilave hizmet verilecektir. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğun, sürekli ve yatılı olarak korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz faydalandıkları süre için Kanunun 28’inci maddesine göre prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına eklenmeyecektir.
6.9. Ağır Engelli Çocuğun Kanuna Tabi Sigortalı Olması: Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile belirlenen fakat Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının a (işçi), b (bağımsız çalışan) ve c (kamu görevlisi) bentlerine tabi sigortalı olduğu tespit edilen çocuğun ağır engelli olup olmadığının yeniden tespitinin yapılması gerektiğinden, yapılan araştırmalar sonucunda başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun anlaşılması halinde ağır engelli çocuğu bulunan kadının sigortalılığı devam ettiği sürece söz konusu madde hükmünden yararlandırılması gerekmektedir. Ağır engelli çocuğun isteğe bağlı sigortalı olması halinde ise ağır engelli hali ile ilgili herhangi bir araştırma yapılmasına gerek bulunmadan kadın sigortalı aynı madde hükmünden yararlandırılacaktır.
7. İlave Hizmet Süresi Olarak Değerlendirilmeyecek Süreler
Kanunun 28’inci maddesine göre prim ödeme gün sayılarının dörtte biri prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek kadın sigortalıların prim ödeme gün sayıları değerlendirilirken;
7.1.Kanunun 40’ıncı maddesi uyarınca hesaplanan fiili hizmet süresi zammı,
7.2.Kanunun 49’uncu maddesi uyarınca hesaplanan itibari hizmet süresi,
7.3.Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli birden fazla çocuğu olanlardan ikinci ve diğer çocukları için,
7.4. Kısa vadeli sigorta kollarına tabi olarak geçen süreler ile sadece genel sağlık sigortasına prim ödenerek geçen süreler (yani uzun vadeli sigorta kolları priminin olmaması) ilave edilecek hizmet süresinin hesabında değerlendirilmeyecektir. Uygulamadan yararlanmak için kadın sigortalı adına uzun vadeli sigorta kolları pirimi (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) bildirilmelidir (2014/32 sayılı Genelge ile tadil edilen 2013/11 sayılı Genelge).
