e-Defter Uygulaması
Talha APAK
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
Elektronik Defter ve Elektronik Fatura kullanma zorunluluğu getirilen mükelleflerle ilgili daha önce yayımlanan V.U.K. 421 Sıra Numaralı Genel Tebliğindeki mükellef kapsamını genişletmek amacıyla, konu ile ilgili 16.12.2014 tarihinde V.U.K. Genel Tebliğ Taslağı yayımlanmıştır.
Tebliğ her ne kadar taslak halindeyse de mükellefleri yakından ilgilendiren hususları içerdiğinden mükellefleri daha önce bilgilendirme gereğini duyduk.
421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflere ilave olarak;
- 2013 takvim yılı brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflere,
- 14.12.2012 (421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin yayım tarihi) den sonra 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanununa göre madeni yağ lisansına sahip olanlar ile 4760 Sayılı ÖTV Kanununa ekli III Sayılı Listedeki malları imal, ithal ve inşa edenlere;
01.01.2016 tarihine kadar e-Fatura ve e-Defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.
421 Sayılı Genel Tebliğde 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanununa göre madeni yağ lisansına sahip olanlar ve 4760 Sayılı ÖTV Kanununa ekli III Sayılı Listedeki malları imal, ithal ve inşa edenlerin yanında bunlardan mal alanlar da kapsam dahilinde iken yeni Tebliğ Taslağında bunlardan mal alanlar kapsama dahil edilmemiştir.
- Ayrıca bu tebliğin yayım tarihinden sonra (Tebliğ henüz taslak halindedir), kapsamdaki mükelleflere ve 2013 takvim yılını izleyen yıllarda brüt satış hasılatı 10 Milyon TLve üzeri olan mükelleflere, lisans aldıkları ve mükellefiyet tesis ettirdikleri veya 10 Milyon brüt satış hasılatına ulaştıkları tarihten itibaren hazırlık süresi üç (3) aydan az olmamak üzere izleyen takvim yılının başından itibaren e-Fatura ve e-Defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.
Bu Tebliğ kapsamındaki mükellefler, içinde bulundukları takvim yılının 1 Ekim tarihine kadar yukarıdaki şartlardan herhangi birini taşıması halinde, izleyen takvim yılının başından (Tebliğ 2014 yılında yayımlanırsa 01.01.2015) itibaren, yukarıdaki şartlardan herhangi birini 1 Ekim tarihinden sonra taşıması halinde ise izleyen ikinci takvim yılının başından (Tebliğ 2014 yılında yayımlanırsa 01.01.2016) itibaren e-Fatura ve e-Defter Uygulamalarına geçmek zorundadırlar.
Konuyu tablo halinde aşağıdaki şekilde izah edebiliriz:
- 2011 verilerine göre (421 No.lu Genel Tebliğ) Kapsama Giren Mükellefler;
| a) 4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 25 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar. |
| b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 Milyon TL brüt satış hasılatına sahip olanlar. |
- Taslak Tebliği ile İlave Gelen Yükümlülükler;
| 2013 yılı brüt satış hasılatı 10 Milyon TLve üzeri olan | 01.01.2016 tarihine kadar |
| 421 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin yayımından (14.12.2012) sonra lisans alanlar ile ÖTV Kanununa ekli III Sayılı Listedeki malları imal, ithal ve inşa edenler | 01.01.2016 tarihine kadar |
| Taslak Tebliğin yayım tarihinden sonra kapsamdaki mükelleflere ve 2013 yılını izleyen yıllarda (2014 ve sonrası) brüt satış hasılatı 10 Milyon TLve üzeri olan mükelleflere lisans aldıkları, mükellefiyet tesis ettikleri veya 10 Milyon TL brüt satış hasılatına ulaştıkları tarihten itibaren | İzleyen yılın başından itibaren |
| Tebliğ kapsamındaki mükellefler 1 Ekim tarihine kadar şartları (10 Milyon TL ciroyu aşma) taşıması halinde izleyen takvim yılının başından itibaren | Tebliğ 2014 de yayımlanırsa 01.01.2015Tebliğ 2015 de yayımlanırsa 01.01.2016 |
| Tebliğ kapsamındaki mükellefler 1 Ekim tarihinden sonra şartları (10 Milyon TL ciroyu aşma ) taşıması halinde izleyen ikinci takvim yılının başından itibaren | Tebliğ 2014’de yayımlanırsa01.01.2016Tebliğ 2015’de yayımlanırsa 01.01.2017 |
Görüleceği üzere, daha önceki düzenlemede “…bunlardan mal alanlar” da kapsam dahilinde iken yeni Tebliğ Taslağında bunlardan mal alanlar kapsama dahil edilmemiştir. Ayrıca, daha önce sadece 2011 yılı verileri dikkatte alınırken yeni tebliğ taslağında 2013 ve 2014 verileri de dikkatte alınmış bulunmaktadır.
Değerlendirme ve Sonuç:
E-fatura ve devamında e-defter uygulamasına başlanılmış olması çok olumlu ve faydalı bir uygulamadır. Ancak, bugüne kadar e-fatura ve e-defter konusundaki düzenlemeler piyasa koşullarında veya mükellefler nezdinde olumlu bir ilişki de kurulamamış bulunmaktadır. Bundan hareketle, ilgili Tebliğ taslağı ile ilgili iki konuda eleştirilerimiz bulunmaktadır.
Birincisi; “brüt satış hasılatı” yerine “net satış hasılatı” şartının getirilmesi daha doğru olacaktır. Çünkü, bir çok işletmede brüt satış hasılatı ile net satış hasılatı arasında ciddi farklar olduğundan doğru olanın “net satış hasılatı” olması gerekir.
İkincisi; yıllar, tarihler ve limitlerdeki kavramlar iç içe girdiğinden çok net anlaşılamamakta veya farklı algı ve anlamlar çıkarılmaktadır. Bunu önlemek için de konuyu cari (takvim) yıla endeksleyerek devam edilmelidir.
İlgili tebliğ taslağının yayınlanıp yürürlüğe girmesi halinde mükelleflerin konuyu yakından takip etmelerinde fayda görmekteyiz.