Site icon Alomaliye.com Güncel Mevzuat, Muhasebe, Ekonomi, Vergi, SGK Haberleri

Yeni Gelir Vergisi Kanunu Tasarısının Vergi Uygulamalarına İlişkin Önemli Değişiklikleri

Ali ÇAKMAKCI

Yeni Gelir Vergisi Kanununda Vergi Uygulamaları

Ali ÇAKMAKCI
YMM, Bağımsız Denetçi / Hesap Uzmanı  Ertürk YMM Bağımsız Denetim AŞ
Vergi Bölüm Başkanı / cakmakciali@erturkymm.com.tr

I-Giriş:

Bilindiği Üzere Maliye Bakanlığı’nca Hazırlanarak Bakanlar Kurulu İle Kabul Edilen Yeni Gelir Vergisi Kanunu Tasarısı 12/06/2013 Tarihinde TBMM’ne Sunulmuştu.  Böylece, 1960 Yılında Kabul Edilmiş Bulunan Ve 54 Yıldır Uygulanan; Yaklaşık 76 Kanunla Değişiklik Yapılmış Bulunan; Ek Ve Geçici Maddelerle 210 Civarında Maddeyi Bünyesinde Barındıran 193 Sayılı GVK Yeni Ve Köklü Bir Revizyona Hazırlanmaktadır.

Tasarıyla Gelir Vergisi Kanunu Ve Kurumlar Vergisi Kanunu “Gelir Vergisi Kanunu” Olarak Tek Çatı Altında Toplanıyor.  Böylelikle, Hem Gelir Vergisi Mükellefleri, Hem De Kurumlar Vergisi Mükellefleri Gelir Vergisine Tabi Olacaklardır.

İstisnalar Üzerinde Önemli Değişiklikler Planlanırken, Gelir Ve Kurumlar Vergisi Oranları Değiştirilmiyor. Beyanname Veren Mükellef Sayısında İse Artış Beklenmektedir.

Kanunun Yürürlük Tarihi 01.01.2014 Olmasına Rağmen, 2014 Yılının Seçimlerle Geçmesi Tasarının Meclise Gelmesine Set Çekmiştir. Tasarı Halen Komisyonda Olup, Yakın Zamanda Hayata Geçirilmesi Planlanmaktadır.

Buna Göre; Tasarının Yasalaşması 2015 Yılına Sarkarsa 2015 Yılı Kazançlarının da Yeni Yasaya Göre Olması Olasıdır.

Aşağıdaki Çalışmada Tasarının Ana İlkeleri Belirtilmeye Çalışırken, Mevcut Düzenlemeden Farklı Yönlerine De Gerektiğinde Atıf Yapılmıştır:

Tasarının Amaç Ve İlkeleri

Tasarının Genel Özellikleri

Tasarının Genel Özellikleri

Kaldırılması Beklenen Veraset İntikal Vergisi Kaldırılmadı

Stopaja İlişkin Hükümler

AB Fonları Kaynaklı Yıllara Sari İnşaat Onarım İşleri İle Serbest Meslek İşlerinde Stopaj Uygulaması

Vergi Kesintisi Yapılmayacağı Öngörülmektedir.    

Yeni Stopaj Sorumluları

Beyanname Dönemi-Vergi Ödeme Dönemi Değişiyor

Beyannme Dönemi-Ödeme Dönemi Değişiyor

Vergi Tarifesi

Gerçek Kişilerin Gelir Vergisine Tabi Gelirleri Planlanan 2014 Yılı İçin Aşağıdaki Oranlarda Vergilendirilir:

Asgari Geçim İndiriminin Kapsamı Değişmektedir

Mevcut Düzenlemede Çoçuk Tabiri

Dernek Vakıflara Bağlı İktisadi İşletme

Vergi Kesintisine Tabi Tutulan

1-Gayrimenkul Sermaye İratları,

2-Mevduat Faizleri,

3-Katılım Hesapları Kâr Payları,

4-Repo Gelirleri Ve

5-Değer Artış Kazançları,

Nedeniyle Dernek Ve Vakıflara Bağlı İktisadi İşletme Oluşmaz.

Kesinti Yoksa Mükellef Sıfatıyla Defter Tutulacak, Yıllık Gelir Vergisi Ve Geçici Vergi Beyannameleri Verilecek Ve Gelir Vergisi Ödenecektir.

Tam Mükellefiyet İçin Yerleşme Tanımı Değiştirilmektedir

Aşağıda Yazılı Gerçek Kişiler, Türkiye İçinde Ve Dışında Elde Ettikleri Gelirlerin Tamamı Üzerinden Vergilendirilirler:

A) Türkiye’de Yerleşmiş Olanlar;

1) 22/11/2001 Tarihli Ve 4721 Sayılı Türk Medenî Kanununa Göre Türkiye’de Yerleşim Yeri Bulunanlar,

2) Geliş Ve Ayrılma Günleri Dâhil Olmak Üzere, Oniki Aylık Kesintisiz Bir Dönemde, Bir Veya Birkaç Seferde Toplam Yüzseksenüç Gün Veya Daha Fazla Türkiye’de Kalanlar (Tam Mükellefiyet, Yüzseksenüç Günün Dolduğu Takvim Yılı İtibarıyla Doğar. Yüzseksenüç Günün Hesabında Geçici Ayrılmalar Türkiye’de Kalma Süresini Kesmez.).

Yerleşmiş Sayılmada Kanunun Mevcut Hali

(Mevcut Hali: Bir Takvim Yılı İçinde Türkiye’de Devamlı Olarak Altı Aydan Fazla Oturanlar (Geçici Ayrılmalar Türkiye’de Oturma Süresini Kesmez.)

B) Resmi Daire Ve Müesseselere Veya Merkezi Türkiye’de Bulunan Her Türlü Kurum, Kuruluş, Teşekkül Ve Teşebbüslere Bağlı Olup, Bunların İşleri Dolayısıyla Yabancı Ülkelerde Oturan “Türk Vatandaşları” (Bu Kişilerden, Bulundukları Ülkelerde Elde Ettikleri Gelirleri Dolayısıyla Gelir Vergisine Veya Benzeri Bir Vergiye Tabi Tutulmuş Bulunanlar, Bu Gelirleri Üzerinden Ayrıca Vergilendirilmezler.).

Tasarıda Kanunen Yerleşmiş Sayılmayanlar

– Bilim Adamlarına Özel Ayrıcalık Tanınmıştır.

– Diğerlerine 3 Tam Yılı Aşmama Şartı Getirilmiş, 3 Tam Yılı Aşanların Tam Mükellef Olacağı Anlaşılmaktadır. Bu Durumda, 3 Tam Yıldan Fazla Hapis Cezası Alanlar, 3 Tam Yıldan Fazla Yabancı Bir Medya Şirketinin Türkiye Ofisinde Görevli Olanlar Tam Mükellef Olarak Vergiye Tabi Olacaklardır.

(2) Aşağıda Yazılı “Yabancılar” Türkiye’de Yüzseksenüç Günden Fazla Kalsalar Dahi Yerleşmiş Sayılmazlar:

A) “Belli Ve Geçici” Görev Veya İş İçin Türkiye’ye Gelen

Bilim Adamları (Herhangi Bir Üst Süre Sınırı Yoktur),

Türkiye’de Kalma Süresi Üç Tam Yılı Aşmamış Olan;

İş Adamları, Uzmanlar, Memurlar, Basın Ve Yayın Muhabirleri Ve Durumları Bunlara Benzeyen Diğer Kimseler.

B) Eğitim, Tedavi, İstirahat Veya Seyahat Maksadıyla Gelenler.

C) Tutukluluk, Hükümlülük Veya Hastalık Gibi Elde Olmayan Nedenlerle Türkiye’de Alıkonulmuş Veya Kalmış Olanlar.

Mevcut Hali

Aşağıda Yazılı “Yabancılar” Memlekette Altı Aydan Fazla Kalsalar Dahi, Türkiye’de Yerleşmiş Sayılmazlar:

1. Belli Ve Geçici Görev Veya İş İçin Türkiye’ye Gelen İş, İlim Ve Fen Adamları, Uzmanlar, Memurlar, Basın Ve Yayın Muhabirleri Ve Durumları Bunlara Benzeyen Diğer Kimselerle Tahsil Veya Tedavi Veya İstirahat Veya Seyahat Maksadıyla Gelenler;

2.Tutukluk, Hükümlülük Veya Hastalık Gibi Elde Olmayan Sebeplerle Türkiye’de Alıkonulmuş Veya Kalmış Olanlar.

Esnaf Muaflığı

Esnaf Muaflığı Kapsamında Yer Almaktadır.

Vergiden Muaf Varlık Kiralama Şirketleri

28/3/2002 Tarihli Ve 4749 Sayılı Kamu Finansmanı Ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 7/A Maddesine Göre Kurulan Ve Tamamı Hazine Müsteşarlığı’na Ait Olan Varlık Kiralama Şirketleri Gelir Vergisinden Muaf Tutulmuşlardır.

Ticari Kazancın Kapsamına İlişkin Yeni Düzenlemeler

(2) Bu Kanunun Uygulanmasında;

A) Maden, Taş Ve Kireç Ocakları, Kum Ve Çakıl Üretim Yerleri İle Tuğla Ve Kiremit Harmanlarının İşletilmesinden,

B) Özel Okullar İle Hastane, Laboratuvar, Bakımevi Ve Benzeri Yerlerin İşletilmesinden,

C) Diş Protezciliğinden,

Ç) Menkul Kıymet Veya Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının Alım Satımı Dâhil, “Ticari Bir Organizasyon” Çerçevesinde Borsalarda Doğrudan Kendi Nam Ve Hesabına Veya Borsa Komisyoncusu, Borsa Ajanı Ve Benzerleri Aracılığıyla Kendi Hesabına Alım Satım Yapanlarca Bu İşlerden,

D) Satın Alınan Veya Trampa Suretiyle İktisap Olunan Arazinin İktisap Tarihinden İtibaren Beş Yıl İçinde Parsellenerek Bu Müddet İçinde Veya Daha Sonraki Yıllarda Kısmen Veya Tamamen Satılmasından,

E) Ticari Bir Organizasyon Çerçevesinde Taşınmaz Alım Satımı Ve İnşası İşleriyle Uğraşanların Bu Faaliyetlerinden,

Elde Edilen Kazançlar Ticari Kazanç Sayılır.

Tasarıda Bugüne Dek İçtihatla Belirlenen Ticari Organizasyonun Tanımı Yapılmaktadır

 “Ticari Organizasyon” Oluşmuş Sayılır.

Ticari Organizasyon Sağlanmadıkça Kazanç Ticari Addedilemeyecektir. Menkul Sermaye İradı Olarak Kabul Edilecektir.

Gayrimenkul Sermaye İradında İlişkin Değişiklik

GMSİ Götürü Gider Esası

Götürü Gider Olarak İndirebileceklerdir.

Buna Göre, Taşınmazların İşyeri Olarak Kiraya Verilmesinde Kira Tutarına Bakılmaksızın, Konut Olarak Kiraya Verilmesinde İse Belli Bir Hâsılat Tutarı Üzerinde Gelir Elde Edilmesi Durumunda Götürü Gider Uygulamasına Son Verilmektedir. Böylece Gerçek Safi Kazanca Yönelik Yaklaşım Artmıştır.

Hakların Kiralanmasından Elde Edilen Gelirin Vergilemesinde De Yine Götürü Gider Usulü Kabul Edilmemektedir.

İntifa Ve İrtifak Haklarından Doğan Gelirler Açıkça GMSİ Olarak Tanımlanmıştır

Yıllara Yaygın İnşaat İşleri

Özel İnşaat İşleri

Özel İnşaat İşleri

1)Taahhüt Niteliği Bulunsun Ya Da Bulunmasın “Başkasının Arsası Üzerinde Taşınmaz İnşa Etme Faaliyeti” Ticari Kazanç Hükümlerine Tabidir.

(2) İktisap Şekli Ve Tarihi Ne Olursa Olsun, Kendi Arsası Üzerine İnşaat Yapan Veya Kat Karşılığı İnşaat İşleri Dâhil Yaptıranların Bu İnşaat Faaliyetlerinden Doğan Kazançları, İnşaat Faaliyetinin Arsa Sahibinin Ticari İşletmesi Bünyesinde Gerçekleştirilmesi Halinde Ticari Kazanç Hükümlerine Tabidir.

(3) Kat Karşılığı İnşaat İşleri Dâhil Başkasına Yaptırılan İnşaatlarda, Hasılatın Müteahhit İle Paylaşılmasının Kararlaştırılmış Olması, Faaliyetin Arsa Sahibi Yönünden De Ticari Faaliyet Olduğunu Gösterir. Mevcut Uygulamada da Maliye Bakanlığı Uygulamayı Bu Yönde Yürütmektedir. Böylece, İkincil Düzenlemelerle Getirilmiş Uygulama Kanuna Konulmuş Oldu.

(4) İkinci Ve Üçüncü Fıkra Kapsamında Yapılmamış Olması Kaydıyla Arsa Sahibi Tarafından İnşa Edilen Veya Ettirilen Taşınmazların Ya Da Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi Çerçevesinde İnşa Edilip Arsa Sahibine Bırakılan Taşınmazların Brüt Kapalı Alanları Toplamının;

A) (1.000) Bin Metrekareyi Aşması Halinde İlk Satış Tarihinden İtibaren Ticari Faaliyete Başlanıldığı Kabul Edilir.

(500) Beşyüz Metrekare İle (1.000)Bin Metrekare (Bin Metrekare Dâhil) Arasında Olması Halinde İse, İnşa Edilen Taşınmazların Satışının Arsa Sahibine Veya Müteahhide Ait Ticari Bir İlk Satış Tarihinden İtibaren Organizasyon Çerçevesinde Gerçekleştirilmesi Halinde Ticari Faaliyete Başlanıldığı Kabul Edilir.

Bu Kapsamda Taşınmaz İnşa Ettiren Arsa Sahipleri, İstedikleri Takdirde İnşaat Faaliyetine Başlanıldığı Tarihten İtibaren Mükellefiyet Tesis Ettirebilirler.

B) Beşyüz Metrekareyi (Beşyüz Metrekare Dâhil) Aşmaması Halinde İse İnşaat Faaliyeti Nedeniyle Arsa Sahibi Yönünden Ticari Kazanç Hükümleri Uygulanmaz.

(5) Arsa Sahibi Yönünden, Dördüncü Fıkranın (A) Bendi Kapsamına Giren İnşaat İşlerinde;

A) İnşaatın Bitim Tarihini Takip Eden Takvim Yılı Başından İtibaren Üç Takvim Yılı İçinde Taşınmaz Satışı Yapılmaması Halinde, Bu Sürenin Sonunda Anılan Taşınmazlar İnşaatın Bitim Tarihindeki Maliyet Bedeli Üzerinden İktisap Edilmiş Sayılır.

B) Yapılan Son Satış İşleminden Başlayarak Üç Yıl İçinde Herhangi Bir Taşınmaz Satışı Yapılmaması Durumunda, Ticari Faaliyetin Sona Erdiği Kabul Edilerek Satışa Konu Edilmeyen Taşınmazlar İşletmeden Çekilmiş Sayılır.

Bu Hüküm Ticari Faaliyetine Bu Süre İçerisinde Son Verenler Hakkında Da Uygulanır.

İşletmeden Çekilen Taşınmazlar, İnşaatın Bitim Tarihindeki Maliyet Bedeli Üzerinden Bu Tarihte İktisap Edilmiş Sayılır.

(6) Dördüncü Fıkranın (A) Bendi Kapsamındaki İnşaatlarda, Arsa Sahipleri İnşaata Başlama Tarihinden İtibaren Bu İnşaatla İlgili Her Türlü Belgeleri Almak Ve İnşaatın Bitim Tarihini Takip Eden Takvim Yılı Başından İtibaren Beş Yıl Süreyle Muhafaza Etmek Ve İstenildiğinde İbraz Etmek Zorundadırlar.

(7) Dördüncü Fıkrada Yer Alan Metrekare Büyüklüğünün Hesabında, Aynı Takvim Yılı İçinde İnşasına Başlanan, Sürdürülen Veya Tamamlanan Birden Fazla İnşaat İşi Bulunmaktaysa, Bu İşlerin Tamamı Topluca Dikkate Alınır.

Mezkûr Metrekare Büyüklüklerini Ayrı Ayrı Veya Birlikte, Büyükşehir Belediyeleri, İl Veya İlçe Sınırları İtibarıyla Ya Da Bağımsız Bölüm Ve Müstakil Yapının Niteliğine Veya Kullanım Amacına Göre Yarısından Az Ve İki Katından Fazla Olmamak Üzere Yeniden Belirlemeye Bakanlar Kurulu Yetkilidir.

Uygulamanın Çok Önemli Sorunları Da Gündeme Getireceği Kesindir. Düzenleme Kapsamında Ticari Kazancın Sınırları Belirlenirken; Brüt Kapalı Alanın Neyi İfade Ettiği Tartışmalarının Çözüme Kavuşturulması Gerekecektir.

Özel İnşaat İşlerinde Kazanç Tespiti

(1) Özel İnşaat İşlerinde, İnşa Edilen Veya Ettirilen Her Bir Bağımsız Bölüm Ya Da Müstakil Yapının Alıcıya Teslim Edildiği Yıl Bunlara İlişkin Kâr Veya Zarar Tespit Edilir.

İnşaatı Tamamlanan Bağımsız Bölüm Veya Müstakil Yapıya Ait Tapunun Devir Ve Tescil İşlemi Yapılmamış Olsa Dahi, Bağımsız Bölümlerin Ya Da Müstakil Yapının Fiilen Alıcının Tasarrufuna Bırakılması Teslim Sayılır.

Dolayısıyla, Kazanç Tahakkuk Etmiş Sayılacaktır.

(2) Kat Karşılığı İnşaat İşlerinde Arsa Sahibine Verilen Taşınmazların Müteahhit Defter Kayıtlarında Oluşan Maliyet Bedeli, Müteahhit Yönünden, İktisap Edilen Arsa Payının Maliyet Bedeli Sayılır.

Arsa Sahibinin İktisap Ettiği Taşınmazların Maliyet Bedeli İse Arsa Sahibinin Uhdesinde Kalan Arsa Payının Emsal Bedeli İle Müteahhit Defter Kayıtlarında Oluşan Maliyetlerden Arsa Sahibine Verilen Taşınmazlara İsabet Eden Tutarın Toplamından Oluşur.

(3) Kat Karşılığı İnşaat İşleri Dışında Kalan Özel İnşaat İşlerinde Arsa Sahibinin Arsasını İnşaat Yapımına Tahsis Etmesi Halinde, Arsanın Maliyet Bedeli Olarak İnşaatın Başladığı Tarihteki Emsal Bedeli Esas Alınır.

İnşa Edilen Taşınmazların Maliyet Bedeli De Arsanın Emsal Bedeline İnşaat Dolayısıyla Katlanılan Maliyet Ve Giderlerin Eklenmesi Suretiyle Tespit Olunur.

(4) Birden Fazla Bağımsız Bölüm Ya Da Müstakil Yapı İçeren Özel İnşaatlarda, Hangi Bölüm Veya Yapıya İsabet Ettiği Kesin Olarak Tespit Edilemeyen Giderler, Her Bir Bölüm Veya Yapının Brüt Alanının, İnşaatın Toplam Brüt Alanına Oranı Dâhilinde Dağıtılır.

(5) 14 Üncü Madde Kapsamına Giren Ve Ticari Faaliyet Sayılan Birden Fazla İşin Bulunması Veya Bu İşlerin Diğer İşlerle Birlikte Yapılması Halinde, Her Bir İnşaat İşinin Hasılat Ve Giderlerinin Ayrı Bir Defterde İzlenmesi Veya Aynı Defterde Ayrı Ayrı İzlenebilmesine İmkan Verecek Şekilde Gösterilmesi Zorunludur.

(6) İnşaat Faaliyetine Tahsis Edilen Arsanın Ticari Bir İşletmeye Dâhil Olması Halinde, Yukarıdaki Fıkraların Uygulanmasında Arsanın Emsal Bedeli Yerine Maliyet Bedeli Esas Alınır.

(7) 14 Üncü Maddenin Dördüncü Fıkrasının (A) Bendi Kapsamındaki İnşaatlarda, Arsa Sahipleri İnşaata Başlama Tarihinden İtibaren Söz Konusu İnşaatla İlgili Belgelerdeki Katma Değer Vergisi Dâhil Tutarları Mükellefiyetlerinin Tesisi Halinde, Mükellefiyetin Tesis Edildiği Yılın Maliyet Veya Giderlerine İntikal Ettirirler.

(8) Özel İnşaat İşleri Veya Bu İşlerin Diğer İşlerle Birlikte  Yapılması Halinde Ortak Genel Giderler Ve Amortismanların Dağıtımı 13 Üncü Maddenin Yedinci Fıkrası Hükmüne Göre Yapılır.

Basit Usule Tabi Olamayacakların Kapsamı Genişletilmektedir

Veya

Ticari Kazancın Tespitinde Giderler Değiştirilmektedir

(Mevcut Hali: Teşebbüs Sahibinin Kendisine, Eşine, Küçük Çocuklarına İşletmeden Ödenen Aylıklar, Ücretler, İkramiyeler, Komisyonlar Ve Tazminatlar).

Tüm Çocuklara Yapılan Ödemeler Artık Gider Olarak Dikkate Alınamayabilecektir.

Özellikle Borçlar Kanunundan Kaynaklanan Kusursuz Sorumluluk Halleri Dolayısıyla Ödenen Tazminatlar Gider Olarak Kayıtlara İntikal Ettirilebilecektir.

(Mevcut Hali: Her Türlü Para Cezaları Ve Vergi Cezaları İle Teşebbüs Sahibinin Suçlarından Doğan Tazminatlar (Akitler Ceza Şartı Olarak Derpiş Edilen Tazminatlar, Cezai Mahiyette Tazminat Sayılmaz.)

AB Fonları

Değer Artış Kazancına Yönelik Düzenlemeler

Buna Göre; Bahsi Geçen Taşınmazların Vergilendirilmesi Süreden Bağımsız Olarak Vergi Dışı Bırakılmış Olacak. İşyeri veya Fiilen Konut Olarak Kullanılmayan Konutlar ve Yazlıklar Vergi Kapsamında Yer Almaktadır.

Taşınmazlar Ve Pay Senetlerinin Elden Çıkartılmasından Sağlanan Değer Artış Kazanlarının Vergileme Koşulları Yeniden Belirlenmektedir.

Düzenlemeye Göre, Taşınmazlar İle Pay Senetlerinin Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançların;

– İki Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin % 40’ı,

– Üç Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin % 50’si,

– Dört Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin % 60’ı,

– Beş Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin % 75’i,

Vergiden Müstesnadır.

Dolayısıyla, Pay Senetleri İçin 2 Tam Yıldan Az Tutulanlar Yine Vergi Kapsamında; Taşınmazlar İçin 2 Tam Yıldan Az Tutulanların Tamamı Beyan Konusu Olmaktadır. 4 Yıldan Fazla Tutulan Taşınmazlar Dolayısıyla Elde Edilen Kazançların Tamamı Yerine En Fazla %60’ı Vergiden İstisna Kabul Edilmektedir. Bu Süre 5 Tam Yıl Tutulanlar İçin %75 Olarak Hesaplanacaktır.

Geçici İlmuhaberler, 6012 Sayılı Kanun Kapsamında Sadece Sermayesinin Tamımı Ödenmiş Hamile Yazılı Pay Senetleri İçin En Fazla 3 Ay İçin Bastırılacağından; Bu Pay Senetlerine İlişkin Mevcut İlmuhabelerin Pay Senetleri Gibi Vergilendirilmesinde Ve Nama Yazılı Hisse Senetleri Dolayısıyla Bastırılmış  Geçici İlmuhabelerin Vergilendirilmesinde Önemli İhtilafların Çıkması Muhtemeldir.

Hisse Senedi Ve Yatırım Fonu Satışlarına İlişkin Değer Artış Kazancı İstisnası

Ve

Elde Edilen Değer Artış Kazançlarının Tamamı Vergiden İstisna Tutulmaktadır.

Mevcut Kanunun Geçici 67. Maddesindeki İstisna Sürekli Hale Getirilmiştir.

Halka Arz Yoluyla Hisse Satış Kazancı İstisnasında Özel Durum

Vergiden Müstesna Tutulmaktadır.

Halka Arza İlişkin Vergi İstisnası Mevcut Kanunda Bulunmamaktadır. İki Yıldan Az Tutulmuş Hisselerde Bu İstisna Hükmü Uygulamayacaktır.

Değer Artış Kazançları İstisnası

Ücretlere İlişkin Düzenlemeler

Ücretin Tanımı

(Mevcut Hali: Sporculara Transfer Ücreti Veya Sair Adlarla Yapılan Ödemeler Ve Sağlanan Menfaatler.)

Ücret İstisnası

Ve

Ücret İstisnası

Ücretlerde Vergi İndirimi

1) Ücretin Gerçek Usulde Vergilendirilmesinde Aşağıda Belirtilen İndirim Uygulanır:

A) Ücretlerde Özel İndirim; Ücretin Elde Edildiği Takvim Yılı Başında Geçerli Olan Asgari Ücretin Yıllık Tutarının; Mükellefin Kendisi İçin %50’si, Çalışmayan Ve Herhangi Bir Geliri Olmayan Eşi İçin %10’u, Çocukların Her Biri İçin Ayrı Ayrı Olmak Üzere İlk İki Çocuk İçin %7,5’i, Üçüncü Çocuk İçin %10’udur.

Gelirin Kısmî Döneme Ait Olması Halinde, Ay Kesirleri Tam Ay Sayılmak Suretiyle Bu Süreye İsabet Eden İndirim Tutarları Esas Alınır.

Özel İndirim, Bu Fıkraya Göre Belirlenen Tutar İle 77 Nci Maddenin Birinci Fıkrasındaki Tarifenin Birinci Gelir Dilimine Uygulanan Oranın Çarpılmasıyla Bulunan Tutarın, Hesaplanan Vergiden Mahsup Edilmesi Suretiyle Uygulanır. Mahsup Edilecek Kısmın Fazla Olması Halinde İade Yapılmaz.

B) İndirim Tutarının Tespitinde Mükellefin, Gelirin Elde Edildiği Tarihteki Medenî Hali Ve Aile Durumu Esas Alınır. İndirim, Yukarıdaki Oranlara Göre Hesaplanan Tutarları Aşmamak Kaydıyla, Ücret Geliri Elde Eden Aile Fertlerinden Her Biri İçin Ayrı Ayrı, Çocuklar İçin İse Eşlerden Yalnızca Birisinin Gelirine Uygulanır. Boşananlar İçin İndirim Tutarının Hesabında, Nafakasını Sağladıkları Çocuk Sayısı Dikkate Alınır.

C) Özel İndirim, Bu Kanun Veya Diğer Kanunlarda Yer Alan, Teşvik Amaçlı Her Türlü Diğer İndirim Ve İstisnadan Önce Uygulanır.

Ç) Bakanlar Kurulu, İndirim Konusu Yapılacak Toplam Tutarın Asgari Ücretin Yıllık Tutarını Aşmaması Şartıyla (A) Bendinde Belirtilen Özel İndirim Oranlarını Artırmaya Veya Kanuni Oranına Kadar İndirmeye Yetkilidir.

D) Özel İndirimin Uygulama Dönemleri Ve Mahsup Şekli İle Diğer Hususlara İlişkin Usul Ve Esaslar Maliye Bakanlığınca Belirlenir.

(2) Yüz Ve Daha Az Sayıda İşçi Çalıştıran İşyerlerinde En Fazla İki, Yüzden Fazla İşçi Çalıştıran İşyerlerinde En Fazla Dört Amatör Sporcu İçin Uygulanmak Üzere, Her Yıl Ulusal Yarışmalara İştirak Ettiklerinin Belgelenmesi Şartıyla Amatör Sporcu Çalıştıranların, Bu Sporculara Ödedikleri Ücretlerin Asgari Ücretin İki Katını Aşmayan Kısmının, 77 Nci Maddenin Birinci Fıkrasındaki Tarifenin Birinci Gelir Dilimine Uygulanan Oran İle Çarpılmasıyla Bulunan Tutar, Bunların Ücreti Üzerinden Hesaplanan Vergiden Mahsup Edilir. Mahsup Edilecek Kısmın Fazla Olması Halinde İade Yapılmaz.

Asgari Geçim İndirimi Mevcut Düzenleme

Sporcu Ücretlerine İlişkin Düzenlemeler

Çalışanın Ücreti Gelir Vergisinden İstisna Edilmektedir.

Pay Senedi Verilmesi

Telif Haklarına İlişkin İstisna

Hüküm altına alınmıştır.

Serbest Meslek Kazanç İstisnaları

Hükmüne Yer Verilmiştir.

Gayrimenkul Sermaye İradı

Kiralanması GMSİ Sayılmaktadır.

GMSİ Giderlerine İlişkin Düzenlemeler

D) Mal Ve Hakların Kiralanması İçin “Ödenen” Komisyonlar,

J) Sahibi Bulundukları Konutları Kiraya Verenlerin Türkiye’de Kira İle Oturdukları Konutun Kira Bedeli İle Öğrenci Yurtları, Bakımevi Ve Huzurevlerine Ödenen Oda Ve Yatak Ücreti (Kira İndirimi Gayri Safi Hasılattan Bu Fıkranın Diğer Bentlerinde Yazılı Giderler Düşüldükten Sonra Kalan Miktar Üzerinden Yapılır; Kiranın İndirilemeyen Kısmı 67 Nci Maddenin Birinci Fıkrasının (B) Bendi Uygulamasında Gider Fazlalığı Sayılmaz.).

Götürü Gider Usulü

Götürü Gider Uygulaması Tasarıda Sadece Konut Şeklindeki Taşınmazlara Belirli Gelirle Sınırlı Uygulanmaktadır.

Götürü Gider

(Mevcut Düzenleme)

GMSİ İstisnası

Bu İstisnadan Faydalanamazlar.

Menkul Sermaye İradı

MSİ İstisnası

MSİ İstisna Mevcut Hali

Değer Artış Kazançları

İvazsız Olarak İktisap Edilenler Hariç Olmak Üzere, 37 Nci Maddenin Birinci Fıkrasının;

(A)(Bina Arazi),

(B)(Voli Mahali Dalyan),

(Ç)(Tescilli Haklar),

(D)(Arama, İşletme, İmtiyaz Hakları),

(F)(Gemi, Gemi Payları) Ve

(Ğ) (Elektronik Ortam, Alan Adları) Bentlerinde Yazılı Mal (Gerçek Usulde Vergiye Tabi Çiftçilerin Zirai Üretimde Kullandıkları Taşınmazlar Dâhil) Ve Haklar İle (G) Bendinde Belirtilen Motorlu Yükleme Ve Boşaltma Araçları İle Motorlu Taşıtların Hat, Plaka Veya İşletme Haklarının Elden Çıkarılmasından Doğan Kazançlar (Kooperatiflerin Ortaklarına Bu Sıfatları Dolayısıyla Tahsis Ettikleri Taşınmazları Tahsis Tarihinde Ortak Tarafından Satın Alınmış Sayılır.).

Mevcut Hali

Özel İnşaat Arsa-Arsa Payları

Değer Artışına İlişkin Safi Kazanç Tespiti

Özel İnşaat İşleri Değer Artış Kazancı

45 İnci Maddenin Üçüncü Fıkrası Kapsamına Giren Hallerde;

A) Kat Karşılığı İnşaat İşleri Dolayısıyla Arsa Sahibinin Uhdesinde Kalan Arsa Payının Tahsis Tarihindeki Emsal Bedeli, İnşaat İşine Tahsis Edilen Arsa Payının Elden Çıkarma Bedeli Olarak Kabul Edilir,

B) Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Teslim Edilen Taşınmazların Maliyet Bedeli Üzerinden Arsa Sahibine Fatura Edilen Tutar İse Müteahhide Devredilen Arsa Payının Elden Çıkarma Bedeli Olarak Kabul Edilir,

Kat Karşılığı İnşaat Söz Konusu Olmaksızın Arsa Sahibi Tarafından Yapılan Veya Yaptırılan Diğer İnşaat İşlerinde, İnşaata Tahsis Edilen Arsanın Tahsis Tarihindeki Emsal Bedeli, Bu Arsanın Elden Çıkarma Bedeli Sayılır.

Yukarıdaki Fıkraya Göre Elden Çıkarılan Arsa Veya Arsa Paylarından Doğduğu Kabul Edilen Elden Çıkarma Kazançları, İnşa Edilen Taşınmazların Satıldığı Tarihler İtibarıyla Ve Satılan Taşınmaza İsabet Eden Arsa Payıyla Sınırlı Olarak Gerçekleşmiş Sayılır. Bu Satışlar Nedeniyle Yapılan Tahsilatların, Öncelikle Satılan Taşınmaza İsabet Eden Arsa Veya Arsa  Payının Elden Çıkarma Bedeline İlişkin Olduğu Kabul Edilir.

Kat Karşılığı İnşaat İşleri De Dâhil Olmak Üzere, Sahip Olduğu Arsa Üzerine İnşaat Yapan Veya Yaptıranların İnşaat Veya Satış Faaliyetlerinin 14 Üncü Maddeye Göre Ticari Faaliyet Olarak Kabul Edilmediği Hallerde (Aynı Maddenin Beşinci Fıkrası Hükmü Hariç), Bu Kapsamda Edinilen Taşınmazlar Arsa Sahibi Yönünden İnşaatın Bitim Tarihi İtibarıyla İlk Defa İktisap Edilmiş Sayılır.

İnşaatın Bitim Tarihi Yapı Kullanma İzin Belgesinin Alındığı Tarihtir. Ancak Taşınmazın Veya Taşınmazların Yapı Kullanma İzin Belgesi Alınmadan Önce Fiilen Kullanılması Halinde, Bunların Kullanıma Başlanma Tarihine İtibar Edilir.

Üçüncü Fıkraya Göre Arsa Sahibi Tarafından İlk Defa İktisap Edildiği Kabul Edilen Taşınmazların Maliyet Bedeli, Kat Karşılığı İnşaat Söz Konusu Olmaksızın İnşa Edilen Ya Da Ettirilen Taşınmazlarda, İnşaata Tahsis Edilen Arsanın Emsal Bedeli İle Arsa Sahibinin Fiili İnşaat Maliyetlerinin Toplamından İbarettir.

Kat Karşılığı İnşaat İşleri Kapsamında İktisap Edilen Taşınmazlarda İse Maliyet Bedeli, Arsa Sahibinin Uhdesinde Kalan Arsa Payının Emsal Bedeli İle Müteahhit Tarafından 15 İnci Maddenin İkinci Fıkrasına Göre Hesaplanan Tutardan Oluşur.

Bu Madde Kapsamında Doğan Değer Artış Kazancında Zamanaşımı, İnşa Edilen Taşınmazların Satıldığı Tarihler İtibarıyla Ve Satılan Taşınmaza İsabet Eden Arsa Payıyla Sınırlı Olmak Üzere Taşınmazın Satıldığı Tarihten Sonraki Takvim Yılının Başından Başlar.

Değer Artış Kazancı İstisnalar

(Bu İstisnaya Arsa Payının Devri Sonucu Tek Konut Alan Arsa Sahiplerinin, Arsa Payının Devri Sonucu Doğan Değer Artış Kazançları Da Dâhil Olup Bu Bendin Uygulanmasında Mükellef İle Eş Ve Çocuklar Birlikte Dikkate Alınır.).

1) İki Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %40’ı,

2) Üç Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %50’si,

3) Dört Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %60’ı,

4) Beş Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %75’i.

Tam Mükellef Kurumlara Ait Olup, Borsa İstanbul Anonim Şirketinde İşlem Gören Ve Bir Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulan Pay Senetlerinin, Portföyünün Sürekli Olarak En Az %51’i Borsa İstanbul Anonim Şirketinde İşlem Gören Pay Senetlerinden Oluşan Yatırım Fonlarının Bir Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulan Katılma Belgelerinin İlgili Olduğu Fona İadesi Dışındaki Yollarla Elden Çıkarılmasından Elde Edilen Gelirler.

Tam Mükellef Anonim Şirketlerde Sahip Olunan Pay Senetlerinin Halka Arz Edilmek Suretiyle Elden Çıkarılmasında;

1) İki Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %60’ı,

2) Üç Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %70’i,

3) Dört Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %80’i,

4) Beş Tam Yıldan Fazla Süreyle Elde Tutulanlardan Elde Edilen Gelirlerin %90’ı.

Bu Fıkrada Yer Alan İstisnalara İlave Olarak Bir Takvim Yılında Elde Edilen Kazancın, Menkul Kıymetler Ve Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının Elden Çıkarılmasından Elde Edilen Kazançlar Hariç, 77 Nci Maddenin Birinci Fıkrasındaki Tarifenin Birinci Gelir Diliminde Yer Alan Tutar.

Arzi Kazançlar

Emsal Kira Bedeli

Aşağıda Yazılı Hallerde Emsal Kira Bedeli Esası Uygulanmaz:

A) Boş Kalan Taşınmazların Muhafazaları Maksadıyla Bedelsiz Olarak Başkalarının İkametine Bırakılması.

B) Binaların, Mal Sahiplerinin Üstsoyu, Altsoyu Veya Kardeşleri İle Birinci Derece Kayın Hısımlarının İkametine Tahsis Edilmesi (Sayılanların Her Birinin İkametine Birden Fazla Konut Tahsis Edilmiş İse Bu Konutların Yalnız Birisi Hakkında Emsal Kira Bedeli Hesaplanmaz. Kardeşler Evli İse Eşlerden Sadece Biri İçin Emsal Kira Bedeli Hesaplanmaz.).

C) Mal Sahibi İle Birlikte Akrabaların Da Aynı Evde Veya Dairede İkamet Etmesi.

Ç) Kamu Kurum Ve Kuruluşlarınca Yapılan Kiralamalarda.

Emsal Kira Bedeli Mevcut Hali

Aşağıda Yazılı Hallerde Emsal Kira Bedeli Esası Uygulanmaz:

1. Boş Kalan Gayrimenkullerin Muhafazaları Maksadiyle Bedelsiz Olarak Başkalarının İkametine Bırakılması;

2. Binaların Mal Sahiplerinin Usul, Füru Veya Kardeşlerinin İkametine Tahsis Edilmesi (Usul, Füru Veya Kardeşlerden Herbirinin İkametine Birden Fazla Konut Tahsis Edilmiş İse Bu Konutların Yalnız Birisi Hakkında Emsal Kira Bedeli Hesaplanmaz. Kardeşler Evli İse Eşlerden Sadece Biri İçin Emsal Kira Bedeli Hesaplanmaz.);

3. Mal Sahibi İle Birlikte Akrabaların Da Aynı Evde Veya Dairede İkamet Etmesi;

4. Genel Bütçeye Dahil Daireler Ve Katma Bütçeli İdareler, İl Özel İdareleri Ve Belediyeler İle Diğer Kamu Kurum Ve Kuruluşlarınca Yapılan Kiralamalarda.  

Genç Girişimcilere Vergi Teşviği

Vergi İndirimi Şartları

Korumalı İşyeri İndirimi

Kreş-Anaokulu Yapım Giderlerine İndirim İmkanı

Finansman Gider Kısıtlaması

Mevcut Düzenlemede Olduğu Gibi, Kullanılan Yabancı Kaynakları Öz Kaynaklarını Aşan İşletmelerde, Aşan Kısma Münhasır Olmak Üzere, İşletmede Kullanılan Yabancı Kaynaklara İlişkin Faiz, Komisyon, Vade Farkı, Kâr Payı, Kur Farkı Ve Benzeri Adlar Altında Yapılan Gider Ve Maliyet Unsurları Toplamının % 10’unu Aşmamak Üzere Bakanlar Kurulunca Kararlaştırılan Kısmı Gider Kabul Edilmeyecektir.

Kredi Kuruluşları, Finansal Kuruluşlar, Finansal Kiralama, Faktoring Ve Finansman Şirketleri Tasarıda Da Bu Uygulamanın Kapsamı Dışında Tutulmaktadır.

Geçici 67. Madde Stopaj

Mevcut Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. Maddesinde Yer Alan, Menkul Kıymet Ve Diğer Sermaye Piyasası Araçlarının Vergilendirilmesine İlişkin Düzenleme Kalıcı Hale Getirilerek Aynen Korunmaktadır.

Taşınmaz Ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası

Taşınmaz Ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası

Gelir Vergisinden Müstesna Olacaktır.

Hisse Senetleri İktisap Tarihi

Yurtdışı Şube, İştirak Ve İştirak Satış Kazancı İstisnası

Yabancı Fon Kazançlarının Vergilendirilmesi

Zirai Kazanç

Çiftçi Sayılanlar

Çiftçi Sayılanlar:

Mevcut Hali

Zirai Faaliyetin Kapsamı

2 Kat Amortisman Ayırma İmkanı Getirilmiştir

Beyanın Toplanması

Öngörülmektedir.

Beyanın Toplanması

Tam Mükellef Gerçek Kişilerde Gelirin Toplanması Ve Beyanı Esasları Yeniden Düzenlenmektedir.

A) Bütün Gelir Unsurlarından, Bir Takvim Yılı İçinde Elde Edilen Gelirler İçin İlke Olarak Yıllık Beyanname Verilmesini Ve Beyanı Gereken Gelirlerin Yıllık Beyannamede Toplanmasını,

B) Ticari Kazanç Sahipleri, Gerçek Usulde Vergilendirilen Zirai Kazanç Sahipleri Ve Serbest Meslek Erbabının, Bu Faaliyetlerden Kazanç Temin Edilmemiş Olsa Da Yıllık Beyanname Vermelerini,

Gayrimenkul Sermaye İradı, Diğer Kazanç Ve İratlar, Telif Kazançları Veya Ücretlerden, Gelir Unsurları İtibarıyla Herhangi Birinin, 188.000 Lirayı Aşması Halinde, Maddede Sayılanlar Dışında Kalan Diğer Gelirlerin Tamamının Bu Gelirlerle Birlikte, Yıllık Beyannamede Toplanmasını,

Aşağıda Belirtilen Gelirler İçin Yıllık Beyanname Verilmemesini, Diğer Gelirler İçin Beyanname Verilmesi Halinde De Bu Gelirlerin Beyannameye Dâhil Edilmemesini;

Gerçek Usulde Vergilendirilmeyen Zirai Kazançlar, Emekli Sandıkları, Yardım Sandıkları İle Sigorta Ve Emeklilik Şirketleri Tarafından Ödenen İrat Tutarları, Bireysel Emeklilik Sisteminden Ödenen İrat Tutarları İle Kazanç Ve İratların İstisna Hadleri İçinde Kalan Kısmı

Türkiye’de Kesinti Suretiyle Vergilendirilmiş Tahvil Ve Bono Faizleri, Mevduat Faizleri, Repo Gelirleri İle Tasarının 62. Maddesi Kapsamında Kesinti Suretiyle Vergilendirilmiş Menkul Kıymet Ve Diğer Sermaye Piyasası Araçlarından Elde Edilen Gelirler

Yukarıda (C) Bölümünde Yer Alan Sınır İçerisinde Olmak Koşuluyla, Aşağıda Belirtilen Gelirler İçin Yıllık Beyanname Verilmemesini, Diğer Gelirler İçin Beyanname Verilmesi Halinde De Bu Gelirlerin Beyannameye Dâhil Edilmemesini;

Gelirin Toplanması Esasları

Dar Mükellefiyette Beyan

Eğitim Sağlık Harcamaları İndirim Esasları

Yürürlük Maddesi

Exit mobile version