Borsacılık Faaliyetlerine İlişkin Esaslar
19 Ekim 2014 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 29150
Sermaye Piyasası Kurulundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
MADDE 1 – (1) (Değişik:RG-6/7/2019-30823) Bu Yönetmeliğin amacı, kıymetli madenler ile kıymetli taşların ve kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işlem görmesini sağlamak üzere oluşturulacak piyasalara, pazarlara, platformlara ve sistemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik kıymetli madenlere ve kıymetli taşlara ilişkin;
a) Borsada işlem görme ve işlem görmenin durdurulması,
b) Emirlerin iletilmesi ve eşleştirilmesi,
c) Gerçekleştirilen işlemlere ilişkin yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmesi,
ç) İşlem yapma yetkisi verilmesi,
d) Disiplin düzenlemelerinin yürütülmesi,
e) Borsa gelirleri ile bunların tahsili,
f) Uyuşmazlıkların çözülmesi,
g) Borsanın işletim, denetim ve gözetim sistemleri,
ğ) Piyasa oluşturma, işletme ve yönetilmesi,
konularına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 67 nci maddesine dayanılarak çıkarılmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) 32 Sayılı Karar: 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararı,
b) Borsa: Borsa İstanbul Anonim Şirketini,
c) Borsa Yönetmeliği: Borsa İstanbul Anonim Şirketi Borsacılık Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Yönetmeliğini,
ç) EKTP: Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasaları bünyesindeki Elmas ve Kıymetli Taş Piyasasını,
d) Genel Müdür: Borsa İstanbul Anonim Şirketi Genel Müdürünü,
e) Hakemlik Grubu: EKTP Hakemlik Komitesi tarafından her bir uyuşmazlık için seçilen ve üç hakemden oluşan grubu,
f) Hakemlik Komitesi: EKTP’de işlem yapma yetkisi verilenler arasında meydana gelebilecek uyuşmazlıkların çözümü için oluşturulan komiteyi,
g) İşlem günü: Piyasaların, pazarların, platformların ve sistemlerin işlem yapılmak üzere açık olduğu günleri,
ğ) İşlem yapma yetkisi verilenler: 19/7/2013 tarihli ve 28712 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Borsalar ve Piyasa İşleticilerinin Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde Borsaya üye olarak veya üçüncü fıkrası çerçevesinde Borsaya üye olmadan işlem yapma yetkisi verilenleri,
h) Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP): Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde tanımlanan sistemi,
ı) Kanun: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,
i) Kıymetli maden: 32 Sayılı Kararda tanımlanan ve standartları belirlenen kıymetli madenleri,
j) Kıymetli madenler aracı kuruluşları: Hazine Müsteşarlığı tarafından kendilerine kıymetli madenlerin ve kıymetli taşların işlem göreceği piyasalarda işlem yapmak üzere kuruluş ve/veya faaliyet izni verilen kuruluşları,
k) KMÖP: Kıymetli Madenler Ödünç Piyasasını,
l) Kıymetli taş: Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda belirlenen kıymetli taşları,
m) KMKTP: Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasalarını,
n) KMP: KMKTP bünyesindeki Kıymetli Madenler Piyasasını,
o) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
ö) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
p)(Değişik:RG-6/7/2019-30823)Piyasa, pazar, platform ve sistem: İşlem gören kıymetli madenlerin, kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarının ve kıymetli taşların türlerine, işleyiş esaslarına veya belirlenen diğer özelliklerine göre oluşturulan alım satım ortamlarını,
r) Rafineri: Müsteşarlık tarafından yapılan düzenlemeler çerçevesinde Borsa tarafından belirlenen rafineri listesinde yer alan, kıymetli madenleri Borsada işlem görecek rafinerileri,
s) Seans: Borsa bünyesindeki piyasaların, pazarların, platformların ve sistemlerin alım satım için açık oldukları zaman dilimini,
ş) Takas Merkezi: Para veya kıymetli maden takası ile sorumlu Borsa bünyesinde bulunan birimi veya Borsa tarafından belirlenen kurumları ve kuruluşları,
t) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını,
u) Temsilci: İşlem yapma yetkisi verilenleri Borsa veya takas ve saklama işlemlerinde temsil edebilen ve temsil ettiği kişi veya kuruluş adına kendisine elden tebligat yapılabilen kişiyi,
ü) Üye: Borsalar ve Piyasa İşleticilerinin Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilenlerden Borsada işlem yapmak üzere Yönetim Kurulunca yetkilendirilenleri,
v) Yatırım kuruluşu: Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (v) bendinde tanımlanan kuruluşları,
y) Yönetim Kurulu: Borsa Yönetim Kurulunu,
z)(Ek:RG-6/7/2019-30823)Kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası aracı: Kıymetli maden cinsinden ihraç edilen ve/veya vade tarihindeki ödemesi ve/veya fiyatı kıymetli maden cinsinden belirlenen sermaye piyasası araçlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
KMKTP Özel Hükümleri
İşlem yapma yetkisi verilmesi
MADDE 5 – (1) KMKTP bünyesinde kurulu piyasaların, pazarların, platformların ve sistemlerin birinde, birkaçında ya da tamamında işlem yapmak üzere Borsaya başvuruda bulunulabilir. İşlem yapma yetkisi talebi ile başvuracakların, başvuru öncesinde ilgili mevzuat kapsamında gerekli olan şartları sağlamaları gerekir. Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyet esasları ve kıymetli madenler aracı kurumlarının kuruluşu Müsteşarlık tarafından çıkarılan yönetmelikle tespit edilir.
(2) İşlem yapma yetkisi verilmesi için yapılan başvurularda, Borsa personeli başvuru sahipleri nezdinde inceleme yapabilir. Başvuruları Yönetim Kurulu tarafından uygun görülerek işlem yapma yetkisi verilenler, KMKTP bünyesindeki piyasalarda, pazarlarda, platformlarda ve sistemlerde ilgili düzenlemelerde belirlenen esaslar ve kendilerine verilen yetki çerçevesinde işlem yapabilirler.
(3) EKTP’de, kendi mevzuatında sınırlama bulunmayan ve KMP’de işlem yapma yetkisi olanlar ile yalnızca bu piyasada işlem yapmak üzere başvuran yurt içinde yerleşik tüzel kişilere ve yalnızca kendi nam ve hesabına işlem yapmak kaydıyla yurtiçinde yerleşik gerçek kişilere işlem yapma yetkisi verilebilir.
(4) TCMB, kıymetli madenler ile kıymetli taşların işlem göreceği piyasalarda, pazarlarda, platformlarda ve sistemlerde işlem yapmaya yetkili olup Borsa düzenlemelerinde yer alan; üyeliğe kabul, işlem yapma yetkisi verilmesi, teminat, denetim ve disiplin ile ilgili yükümlülüklere tabi değildir. Ayrıca kıymetli madenlerin saklanması ile ilgili ücretler hariç olmak üzere aidatlardan, emirlerden ve işlemlerden alınan ücretlerden ve borsa payı ücretleri ile sair ücretlerden muaftır.
(5) Borsalar ve Piyasa İşleticilerinin Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde KMKTP’de işlem yapma yetkisi verilenler, uyuşmazlık ve disiplin konuları dışında Borsanın organlarına ve komitelerine seçilemezler, üyelik haklarından yararlanamazlar.
İşlem yapma yetkisi verilenlerde aranacak şartlar
MADDE 6 – (1) Borsalar ve Piyasa İşleticilerinin Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamında olanlara Borsaya üye olmak suretiyle KMKTP’de işlem yapma yetkisi verilebilir.
(2) Borsalar ve Piyasa İşleticilerinin Kuruluş, Faaliyet, Çalışma ve Denetim Esasları Hakkında Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında Borsaya üye olmadan KMKTP’de işlem yapma yetkisi verileceklerin ve varsa önemli etkiye sahip ortaklarının;
a) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre müflis olmamaları, konkordato ilan etmiş olmamaları, uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da haklarında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması ve vergi borçlarının olmaması,
b) 14/1/1982 tarihli ve 35 sayılı Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunan Bankerlerin İşlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre haklarında tasfiye kararı verilmemiş olması,
c) Kanun, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununa aykırılıktan ve/veya taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar dahi ağır hapis veya 5 yıldan fazla hapis yahut zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, tefecilik, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli iflas gibi suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları; resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymemiş olması,
ç) 7/2/2013 tarihli ve 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun 2 nci bölümünde yer alan terörizmin finansmanı suçundan veya bu suça iştirakten hüküm giymemiş olması,
d) 11/10/2006 tarihli ve 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde yer alan aklama suçundan veya bu suça iştirakten hüküm giymemiş olması,
e) Esasları Borsa tarafından belirlenecek mali güce ve itibara sahip bulunması,
gerekir.
(3) EKTP’de işlem yapmak üzere başvuruda bulunanın kıymetli taş faaliyetinde bulunduğunun, Kuyumcular Odası veya Ticaret Odası kayıtları ile tevsiki gereklidir.
(4) (Değişik:RG-3/4/2019-30734) Genel Müdür gerekli göreceği ilave bilgileri ve belgeleri talep etmeye yetkilidir. Genel Müdür tarafından istenecek ilave bilgileri ve belgeleri altmış gün içinde tamamlamayanların işlem yapma başvuruları düşer.
İşlem yapma yetkisinin tedbiren ya da geçici olarak kaldırılması veya iptal edilmesi
MADDE 7 – (1) (Değişik:RG-3/4/2019-30734) Borsa Yönetmeliğinde yer alan hükümler çerçevesinde, Genel Müdür tarafından KMKTP’de işlem yapma yetkisi verilenlerin yetkisi tedbiren ya da geçici olarak kaldırılabilir veya Yönetim Kurulu tarafından iptal edilebilir.
(2) Yönetim Kurulu tarafından, birinci fıkradaki hususlar dışında aşağıda yer alan hükümler çerçevesinde, EKTP’de işlem yapma yetkisi verilenlerin yetkisi tedbiren ya da geçici olarak kaldırılabilir veya iptal edilebilir.
a) Mali yükümlülüklerin yerine getirilmemesi,
b) Hakemlik Komitesi veya Hakemlik Grubu kararlarına uyulmaması,
c) İşlem yapma yetkisinin engellendiğinin Dünya Elmas Borsaları Federasyonu tarafından bildirilmesi.
(3) Yönetim Kurulu tarafından bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında alınan kararlar işlem yapma yetkisi verilenleri bilgilendirmek amacıyla Yönetim Kurulunca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde ilan edilir. Karar Dünya Elmas Borsaları Federasyonuna bildirilir.
(4) (Değişik:RG-3/4/2019-30734) İşlem yapma yetkisi verilenlerin yazılı talebi üzerine Genel Müdür kararı ile bu yetkileri geçici olarak kaldırılabilir. Konuya ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
(5) Bu madde kapsamında işlem yapma yetkisi tedbiren ya da geçici olarak kaldırılan veya iptal edilenler Kurula ve Müsteşarlığa bildirilir.
İşlem görecek kıymetli madenler ve taşlar
MADDE 8 – (1) (Değişik:RG-6/7/2019-30823) KMKTP’de 32 Sayılı Kararda tanımlanan ve standartları belirlenen kıymetli madenler, aynı Kararda belirlenen kıymetli taşlar ve Yönetim Kurulu tarafından uygun görülen kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçları işlem görebilir.
İşlem görmenin geçici olarak durdurulması
MADDE 9 – (1) (Değişik:RG-6/7/2019-30823) Genel Müdür, Borsa Yönetmeliğinde belirtilen durumlar ile seansın sağlıklı bir şekilde yürütülmesini engelleyen sair hallerin ortaya çıkması durumunda, ilgili kıymetli madenin, kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarının veya kıymetli taşın işlemlerini 5 işlem günü için durdurabilir. 5 işlem gününü aşan süreler için Yönetim Kurulu kararı gereklidir.
(2) Genel Müdür, birinci fıkradaki yetkilerini görevlendireceği Genel Müdür Yardımcısına veya Genel Müdür Yardımcılarına devredebilir.
(3) Borsada işlem görmenin geçici olarak durdurulması hâlinde bu durum gerekçesiyle birlikte KAP’ta ve/veya Borsa bülteninde duyurulur ve Kurula bildirilir.
Borsa dışı işlemlerin Borsaya bildirimi
MADDE 10 – (1) İşlem yapma yetkisi verilenlerden, Borsa dışında gerçekleştirilen alım satım işlemlerini, Yönetim Kurulunun belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde Borsaya bildirmeleri talep edilebilir.
İthal edilen kıymetli madenin ve ham elmasın Borsaya teslimi veya tescili
MADDE 11 – (1) KMP’de işlem yapma yetkisi verilen kıymetli madenler aracı kuruluşlarının ithal ettikleri işlenmemiş kıymetli madenler, 32 Sayılı Kararda belirtilen şekilde Takas Merkezine teslim edilir. Gümrük İdarelerinin ithal edilen kıymetli madenleri Borsaya bildirmeleri gerekir.
(2) İthal ettiği işlenmemiş kıymetli madeni 32 Sayılı Kararda belirtilen şekilde Takas Merkezine teslim etmeyenlere, şartları Yönetim Kurulu tarafından belirlenip Kurulca onaylanan cezai komisyon ve gecikme faizi uygulanır.
(3) İthal ve ihraç edilen ham elmasın Borsa nezdinde tescil edilmesi esastır. İthal ve ihraç edilen ham elmasın tescil işlemi, gümrük beyannamesi ve sertifika esas alınarak Borsa tarafından yapılır. Tescile ilişkin usul ile Borsa tarafından alınacak komisyon Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve Kurulca onaylanır. Ham elmasın serbest dolaşıma girişinden sonra üç iş günü içinde sadece ilgili gümrük beyannamesinin ibrazı ile Borsaya tescilinin yapılması gerekir.
Cevherden üretilen kıymetli madenin Borsada işlem görmesi
MADDE 12 – (1) Yurt içinde cevherden her türde ve şekilde üretilip Borsada işlem görecek hale getirilen kıymetli madenlerin alım ve satım işlemleri de Borsada gerçekleştirilir. Kıymetli maden üreticilerinin cevherden ürettikleri kıymetli madenleri, Genel Müdür tarafından belirlenecek dönemler itibarıyla Borsaya bildirmeleri gerekir.
Borsanın rafinerilerle ilgili yetkileri
MADDE 13 – (1) Müsteşarlık tarafından yapılan düzenlemeler ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde; Borsada kıymetli madenleri işlem görecek rafinerilerin listesini hazırlamak ve ilan etmek, Türkiye’de kurulu rafinerilerin ve uluslararası rafinerilerin listeye dahil olma başvurularını inceleyip sonuçlandırmak ve listede yer alan Türkiye’de kurulu rafinerilerin ilgili mevzuat kapsamında denetimini yapmak Borsanın yetkisindedir.
Alım satım yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve temerrüt
MADDE 14 – (1) (Değişik:RG-6/7/2019-30823) Yönetim Kurulu, ilgili mevzuat çerçevesinde KMKTP bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistem bazında işlemlerin Türk Lirası, yabancı para birimi veya kıymetli maden ile yapılmasına, bedelin Türk Lirası, yabancı para birimi veya kıymetli maden üzerinden ödenmesine ve peşin esasına göre veya peşin esası dışında işlem yapılmasına karar verebilir.
(2) Kesinleşen alım satım işlemlerine ilişkin yükümlülüklerin Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve Kurulca onaylanan süre ve yöntemler çerçevesinde yerine getirilmesi şarttır. Belirlenen süreler içinde yükümlülüğünü yerine getirmeyenler herhangi bir bildirime gerek kalmaksızın temerrüde düşmüş sayılır. Temerrüt hâlinin sona erdirilmesi için yapılacak işlemler ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yerine getirilir.
(3) (Değişik:RG-6/7/2019-30823) Kıymetli maden veya kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçları işlemlerine ilişkin yükümlülüğün belirlenen süreden sonra ancak aynı gün içinde yerine getirilmesi durumunda ve alacaklı tarafın veya tarafların aksine bir talebi olmaması halinde, temerrüt hükümleri uygulanmaması Yönetim Kurulu tarafından kararlaştırılabilir.
Kıymetli madenler ödünç işlemleri
MADDE 15 – (1) Kıymetli madenlerin ödünç işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve Kurul onayına sunulur.
Müşterilerin, emir Borsaya intikal ettirilmeden önceki yükümlülükleri
MADDE 16 – (1) KMP’de işlem yapma yetkisi verilenler, alım emri verenlerden kapora ya da teminat veya satın almak istenen kıymetli madenin bedelinin tamamının makbuz karşılığında ödenmesini; satım emri verenlerden satmak istedikleri kıymetli madenin kendilerine veya temsilcilerine tesellüm belgesi karşılığında teslimini, müşteri emrini Borsaya intikal ettirmenin ön şartı olarak isteyebilirler.
(2) Kapora, peşin tahsil edilen bedel veya teslim alınan kıymetli maden, işlem gerçekleşmediği takdirde en geç bir sonraki iş günü içinde müşteriye iade edilir. İşlem gerçekleştiği takdirde kapora veya peşin tahsil edilen bedel alış bedelinden mahsup edilir.
Müşteri emirlerinin sonuçlarının müşterilere bildirilmesi
MADDE 17 – (1) KMP’de müşteri emirlerinin gerçekleşip gerçekleşmediği işlem yapma yetkisi verilenler tarafından bir sonraki iş günü içinde müşterilere bildirilir.
(2) Gerçekleşmeyen emirlerle ilgili olarak KMP’de işlem yapma yetkisi verilenler seansın bitiminden itibaren en geç 24 saat içinde müşteriden teslim alıp satamadıkları kıymetli madenleri iade etmek ve tahsil ettikleri bedelleri geri ödemek zorundadırlar.
Kurtaj
MADDE 18 – (1) Müşteriler tarafından kıymetli madenler aracı kuruluşlarına gerçekleşen işlemlerin tutarı üzerinden, azami sınırı Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek şekilde bir ücret öderler.
KMP’de işlem yapma yetkisi verilenlere ilişkin belge ve kayıt düzeni
MADDE 19 – (1) KMP’de işlem yapma yetkisi verilenler, Müsteşarlık tarafından çıkarılan yönetmelikle tespit edilen defter ve kayıtları tutmak, belgeleri düzenlemek ve aracılık faaliyetlerine ilişkin muhasebe kayıt, belge ve işlemlerinde Borsa tarafından belirlenen düzenlemelere uyarlar.
(2) Yatırım kuruluşlarına ilişkin olarak kendi mevzuatlarındaki hükümler saklıdır.
Müşterilere kıymetli maden teslimatı
MADDE 20 – (1) Müşteri bedelini ödediği ve alımı gerçekleştirdiği takdirde KMP’de işlem yapma yetkisi verilenler, müşterisine Yönetim Kurulunun belirleyeceği süre içinde kıymetli madeni teslim etmek zorundadır. KMP’de işlem yapma yetkisi verilenler müşterilerine Borsa işlemleri nedeniyle Takas Merkezi dışındaki kendi stoklarından bu süreden önce teslimat yapabilirler.
Takas ve saklama
MADDE 21 – (1) Takas ve saklama işlemleri, Borsa bünyesinde yapılabileceği gibi, takas ve saklama hizmetleri Borsanın belirleyeceği esaslar çerçevesinde, bu amaçla kurulmuş kurumlara ve kuruluşlara da devredilebilir.
KMP ve KMÖP işlemlerine ilişkin uyuşmazlıkların çözümü
MADDE 22 – (1) KMP’de işlem yapma yetkisi verilenlerin kendi aralarındaki Borsa işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda başvuru taraflardan biri, işlem yapma yetkisi verilenler ile müşterileri arasındaki aynı nitelikteki uyuşmazlıklarda ise başvuru müşteri tarafından yapılabilir. KMP ve KMÖP işlemlerine ilişkin uyuşmazlık Yönetim Kurulunca çözülür. Uyuşmazlıkların çözümünde Yönetim Kuruluna bu piyasalar için oluşturulan Uyuşmazlık Komitesi yardımcı olur
(2) Uyuşmazlık başvurusunun şekli, dilekçede bulunması gereken unsurlar, uyuşmazlık komitesinin çalışma usul ve esasları ile uyuşmazlığın incelenmesine, çözümüne ve karara bağlanmasına ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir ve Kurulca onaylanır.
(3) Tarafların uyuşmazlığa ilişkin olarak yargı mercilerine başvuru hakkı saklıdır.
EKTP işlemlerine ilişkin uyuşmazlıkların çözümü
MADDE 23 – (1) EKTP işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklar için Hakemlik Komitesi ve Hakemlik Grubu oluşturulur ve EKTP işlemlerine ilişkin uyuşmazlıklar Hakemlik Komitesi ve Hakemlik Grubu tarafından çözülür.
(2) İşlem yapma yetkisi verilenlerin kendi aralarındaki Borsa işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda başvuru taraflardan biri tarafından yapılabilir.
(3) Başvurunun şekli, dilekçede bulunması gereken unsurlar, uyuşmazlık hizmet bedeli, ekspertiz, bilirkişi ve benzeri diğer masraflar, uyuşmazlık ve hakemlik komiteleri ile hakemlik grubunun kuruluşları ve görevleri, toplantı ve karar nisapları, çalışma usul ve esasları, komitelerin raportörlüğü ile uyuşmazlığın incelenmesine, çözümüne ve karara bağlanmasına ilişkin usul ve esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
(4) Hakemlik Komitesinin ve Hakemlik Grubunun uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin kararları nihaidir.
(5) Tarafların uyuşmazlığa ilişkin olarak yargı mercilerine veya Dünya Elmas Borsaları Federasyonuna başvuru hakkı saklıdır.
Uyuşmazlık başvurusuna ve çözümüne ilişkin usul ve esaslar
MADDE 24 – (1) Uyuşmazlık başvurusu yazılı bir dilekçeyle ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenip Kurul tarafından onaylanan uyuşmazlık hizmet bedeli ödenerek yapılır.
(2) Başvurunun usulüne uygun olmaması ve verilen süre içerisinde usule ilişkin aykırılıkların giderilmemesi hâlinde Uyuşmazlık Komitesi veya Hakemlik Komitesi tarafından başvurunun yapılmamış sayılmasına karar verilir.
(3) Uyuşmazlığa konu ilk Borsa işleminin gerçekleştiği tarihten itibaren iki yıl içinde yapılmayan başvurular Borsa tarafından incelenmez.
Uyuşmazlık dosyasının işlemden kaldırılması
MADDE 25 – (1) Şikayetten vazgeçilmesi, sulh olunması, tahkime, yargıya veya Dünya Elmas Borsaları Federasyonuna başvurulması hâllerinde, Uyuşmazlık Komitesi veya Hakemlik Komitesi tarafından uyuşmazlık dosyasının işlemden kaldırılmasına karar verilir.
(2) Tarafların sulh yoluyla anlaşması, tahkim veya yargı yoluna ya da Dünya Elmas Borsaları Federasyonuna başvurması hâlinde, işlem yapma yetkisi verilenler durumu öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Borsaya yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.
(3) Başvurunun yapılmamış sayılması, şikayetten vazgeçilmesi, tahkim, yargı ya da Dünya Elmas Borsaları Federasyonuna başvurulması veya tarafların sulh olmaları hâlinde aynı uyuşmazlık hakkında Borsaya yeniden başvuru yapılamaz.
(4) Ödenen uyuşmazlık hizmet bedeli şikayetten vazgeçilmesi, tahkim, yargı ya da Dünya Elmas Borsaları Federasyonuna başvurulması veya tarafların sulh olmaları hâllerinde iade edilmez ve Borsaya gelir kaydedilir. Başvuru sahibinin kısmen veya tamamen haklı bulunması halinde başvurusu hakkında verilecek karar kapsamında ödemiş olduğu hizmet bedelinin karşı tarafça kendisine ödenmesine karar verilir.
Müsteşarlığa bilgi verme ve Müsteşarlığın yetkisi
MADDE 26 – (1) İşlem yapma yetkisinin veya temsilciliğin geçici olarak kaldırılmasını veya iptal edilmesini gerektiren disiplin cezaları verilmesi halinde durum ayrıca Müsteşarlığa bildirilir.
(2) KMKTP’de işlem yapma yetkisi verilenlerin kıymetli madenler ve kıymetli taşlarla ilgili işlemleri, hesapları, kayıtları ve defterleri Müsteşarlığın denetimine ve gözetimine tabidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Borsa Yönetmeliği ile Ortak Hükümler
Ortak hükümler
MADDE 27 – (1) Borsa Yönetmeliğinde yer alan; İşlem yapma yetkisi verilmesi başlıklı 5 inci madde, İşlem yapma yetkisi verilenlerin temsili başlıklı 7 nci madde, İşlem yapma yetkisi verilenlerin yükümlülükleri başlıklı 8 inci madde, Temsilcilerin yükümlülükleri başlıklı 9 uncu madde, Teminatlar başlıklı 10 uncu madde, İşlem yapma yetkisinden feragat başlıklı 13 üncü madde, Borsada işlem görme başlıklı 24 üncü madde, Borsada işlem görmenin sürekli olarak sonlandırılması başlıklı 26 ncı madde, Müşteri emirlerinin veriliş şekli başlıklı 29 uncu madde, Emirlerin Borsaya iletilmesi başlıklı 30 uncu madde, Emirlerin eşleştirilmesi başlıklı 31 inci madde, Oluşan fiyatların ve işlemlerin Borsa kaydına alınması, ilgililere bildirilmesi ve ilanı başlıklı 32 nci madde, Emirlerin ve işlemlerin Borsa tarafından iptali başlıklı 33 üncü madde, Borsa işlemi ve Borsa işleminin takası başlıklı 34 üncü madde, Brüt takas ve depo şartı başlıklı 36 ncı madde, Borsada oluşturulan piyasalar, pazarlar, platformlar ve sistemler başlıklı 37 nci madde, Piyasaların, pazarların, platformların ve sistemlerin işletimi ve yönetimi başlıklı 38 inci madde, Piyasaların, pazarların, platformların ve sistemlerin geçici olarak kapatılması başlıklı 39 uncu madde, Borsanın çalışma zamanı başlıklı 40 ıncı madde, Borsanın düzenleme, denetim ve gözetim yetkisi başlıklı 41 inci madde, Denetim faaliyeti başlıklı 42 nci madde, Gözetim faaliyeti başlıklı 43 üncü madde, Tedbirler ve yaptırımlar başlıklı 44 üncü madde, Bilgi ve belge verme yükümlülüğü başlıklı 45 inci madde, İşbirliği ve bildirim yükümlülüğü başlıklı 46 ncı madde, Uyuşmazlıkların çözümünde yetki başlıklı 47 nci madde, Uyuşmazlık başvurusu ve çözümüne ilişkin usul ve esaslar başlıklı 48 inci madde, Disiplin soruşturmasında yetki başlıklı 51 inci madde, Disiplin cezalarının çeşitleri başlıklı 52 nci madde, Disiplin cezalarını gerektiren fiiller başlıklı 53 üncü madde, Cezanın belirlenmesine ve uygulanmasına dair genel hükümler başlıklı 54 üncü madde, Soruşturmada ve disiplin cezasında zamanaşımı başlıklı 55 inci madde, Disiplin ve adli soruşturmanın birlikte yürümesi başlıklı 56 ncı madde, Komitelere ilişkin hususlar başlıklı 57 nci madde, Faaliyetlerin yürütülmesine, çıkar çatışmalarının önlenmesine ve etik ilkelere uyulmasına ilişkin kurallar başlıklı 58 inci madde, Borsanın gelirleri başlıklı 59 uncu madde, Gelirlerin tahsili başlıklı 60 ıncı madde, Duyuru, ilan ve tebligat başlıklı 61 inci madde, Borsa bülteni başlıklı 62 nci madde hükümleri kıymetli madenler ve kıymetli taşlar piyasaları için kıyasen uygulanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâller
MADDE 28 – (1) Bu Yönetmelikte yer almayan konularda ya da açıklık bulunmayan hususlarda ilgili düzenlemeler çerçevesinde karar vermeye, uygulamayı düzenlemeye ve yönlendirmeye Kurul onayını gerektirmeyen hallerle sınırlı kalmak üzere Yönetim Kurulu yetkilidir.
Yapılacak düzenlemelere ilişkin geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik uyarınca yapılacak düzenlemeler yürürlüğe girene kadar mevcut düzenlemelerin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümleri uygulanmaya devam olunur.
Yürürlük
MADDE 29 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 30 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Yönetim Kurulu yürütür.
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
||
| Tarihi |
Sayısı |
|
| 19/10/2014 | 29150 | |
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin |
||
| Tarihi |
Sayısı |
|
| 1. | 3/4/2019 | 30734 |
| 2. | 6/7/2019 | 30823 |