Türk Ticaret Kanununda A.Ş. ve Limited Şirketlerle İlgili Düzenlemeler
Dr. Murat KOÇ
Yeminli Mali Müşavir
muratkoc2005@gmail.com
- Giriş
Kamuoyunda Torba Yasa olarak bilinen 6552 sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun 11.09.2014 tarihli ve 29116 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
6552 sayılı Torba Yasanın yasalaşması uzun bir süre almış ve kamuoyunda beklenti düzeyi oldukça yüksek düzeyde olmuştur.
Temelde Manisa ilimizin Soma ilçesinde meydana gelen maden kazasından sonra gündeme gelen sorunlara ve yeni yaşanacak iş ve maden kazalarının önüne geçmek amacıyla hazırlıklara başlanılan yasa, sonrasında meydana gelen talepler ile toplamda 146 madde ve 3 geçici maddeden oluşan ve Sosyal Güvenlik alanından, İş Sağlığı ve İş Güvenliği alanına, kamuya olan vergi, sigorta ve diğer borçların yeniden yapılandırılmasından, Kalkınma Ajanslarının Genel Sekterlerinin seçiminde yeni uygulamalara kadar birçok alanda yeni düzenlemeler getirmiş bulunmaktadır.
- Türk Ticaret Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
6552 sayılı kanunda Türk Ticaret Kanunu ile ilgili olarak kanunun 131, 132, 133 ve 134. Maddelerinde düzenleme yapılmış olup toplam 4 maddede değişiklik yapılması yoluna gidilmiştir.
Şimdi yeni yasa ile 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda meydana gelen temel düzenlemeleri açıklamaya çalışalım;
2.1 Anonim Ortaklıkların Temsilinin Kapsamında Değişiklikler Yapıldı
Kanun’un 133. maddesi ile TTK’nin 371 inci maddesine yeni 7. fıkra eklenmiştir. 371. Maddede Yönetim Kurulu’nun Temsil Yetkisinin Kapsam ve Sınırları belirlenmiş bulunmaktadır. Kapsam ve sınırların belirlenmiş olduğu 371. Maddeye mevcut kapsamın yanında bir bent ile eklemede bulunulmuştur.
Eklenen 7. Fıkra hükmü; “Yönetim kurulu, yukarıda belirtilen temsilciler dışında, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir. Bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkileri, 367 nci maddeye göre hazırlanacak iç yönergede açıkça belirlenir. Bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur. İç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları atanamaz. Bu fıkra uyarınca yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve ilan edilir. Bu kişilerin, şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.” Şeklindedir.
Buna göre yapılan bu değişiklik ile, yönetim kurulunun, şirketi temsile yetkili temsilcileri dışında, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabileceği öngörülmüştür.
Yapılan bu değişiklik ile, şirkette sınırlı yetkilere sahip kişilerin belirlenmesi ve bu kişilerin iç yönergede açıkça belirlenmesi yönündeki talepler yerine getirilmiş bulunmaktadır.
Bu şekilde sınırlı yetkiye sahip ticari vekil ve tacir yardımcılarının atanması halinde TTK 367. maddeye göre hazırlanacak iç yönergenin ve söz konusu yetkili kişilerin ticaret sicilinde tescil ve ilan edilmesi zorunludur.
Maddede belirtilen ticari vekil ve tacir yardımcılarının yönetim kurulu kararı ile atanmaları gerekmektedir. İç yönerge ile ticari vekil ve tacir yardımcıları atanamayacaktır. Ayrıca, bu kişilerin şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı Yönetim Kurulu bu kişilerle birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır.
Yapılan değişiklik ile iç yönerge, tescil ve ilanı zorunlu olmayan bir şirket içi düzenleme olmaktan çıkmış olup, belirli hallerde iç yönergenin tescilini ve ilanını zorunlu olması durumu ortaya çıkmış bulunmaktadır.
Özetlemek gerekirse; Anonim Ortaklıkların (şirketlerin), Genel Müdürlerine sınırlı yetki verebilmeleri için;
- Genel Müdür, Ticari Vekil veya Tacir Yardımcısı olarak atanmalıdır,
- Atama kararı, Yönetim Kurulu Karar Defterine yazılmalı (atama kararının noter onayına tabi tutulmasında yarar bulunmaktadır),
- İç Yönerge hazırlanmalı ve hazırlanacak yönergede yetkiler açıkça belirlenmelidir,
- Hazırlanacak İç Yönergeler, Ticaret Siciline tescil ve ilan edilmelidir.
2.2 Limited Ortaklıkların Temsilinde Anonim Ortaklıklara Paralel Düzenleme Yapıldı
Kanun’un 132. maddesi ile TTK’nin 679 inci maddesine yeni 3. fıkra eklenmiştir. Eklenen 7. Fıkra hükmü; “(3) Müdürler tarafından şirkete hizmet akdi ile bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atanması hususunda 367. madde ile 371. maddenin yedinci fıkrası kıyasen limited şirketlere de uygulanır.” Şeklindedir.
Yukarıda açıklanan 371’ inci maddede yapılan değişiklik paralelinde limited şirketler için de müdürler tarafından sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıların atanması ve bu konuda anonim şirket hükümlerinin kıyasen uygulanması öngörülmüştür.
Böylece, TTK’da limited şirketler için de iç yönerge çıkarılması hükme bağlanmış olmaktadır.
2.3 Anonim Şirket, Limited Şirket ve Kooperatiflerin Tasfiyesine İlişkin Geçici 7. Maddenin Kapsamı 01.07.2015 Tarihine Kadar Uzatıldı
6552 sayılı Kanun’un 135. maddesi ile, TTK’nın Geçici 7 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde” ibaresi ile birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan “yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde” ibaresi “01/07/2015 tarihine kadar” olarak değiştirilmiştir.
Bilindiği üzere TTK’nın geçici 7. Maddesi; maddenin yürürlüğe girmesinden itibaren iki yıl içinde kanundaki hâlleri tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmesi, ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın anılan madde uyarınca yapılmasını öngörmekte idi.
Bu itibarla, öncelikle TTK’nın geçici 7 nci maddesinde belirtilen belirli hallerde uygulanacak olan tasfiye usulü hakkındaki son süre değiştirilmiş ve 01/07/2015 tarihine kadar uzatılmıştır. Bununla birlikte, TTK’nın yürürlük tarihinden önce veya yürürlük tarihinden itibaren iki yıl içinde münfesih olan anonim ve limited şirketler için TTK’ya göre yapılacak tasfiye usulünün süresi de 01/07/2015 tarihine kadar uzatılmıştır.
2.4 Şirketlere Sermayeyi Asgari Sermaye Tutarına Yükseltmek İçin 11 Aralık 2014 Tarihine Kadar Süre Tanındı
6552 sayılı Kanun’un 136. maddesi ile TTK’ya geçici 10. madde eklenmiştir. Madde hükmü; “14/2/2014 tarihine kadar Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılması gereken sermaye artırımlarını herhangi bir nedenle yapmamış olan şirketler hakkında asgari sermaye şartını bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde yapmaları hâlinde fesih işlemi uygulanmaz. Sermaye artırımında bulunmaması nedeniyle ticaret sicili kaydı silinenlerin de bu süre içinde sermaye artırımı için başvurmaları hâlinde kayıtları resen yeniden oluşturulur.” Şeklindedir.
Buna göre,Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 14 Şubat 2014 tarihine kadar yapılması gereken sermaye artırımlarını herhangi bir nedenle yapmamış olan şirketler hakkında asgari sermaye şartını bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde yapmaları halinde fesih işlemi uygulanmayacağı belirtilmiştir.
6552 sayılı kanun 11.09.2014 tarihli ve 29116 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmakta olduğundan kanunda belirtilen süre, 11 Aralık 2014 tarihinde dolmaktadır.
Ayrıca, sermaye artırımında bulunmaması nedeniyle ticaret sicili kaydı silinen şirketlerin de bu süre içinde sermaye artırımı için başvurmaları halinde kayıtlarının resen yeniden oluşturulacağı öngörülmüştür.
Yapılan değişiklik ile sermaye artışı yapmamış olan ticaret şirketlerine sermaye artırımlarını yapmaları ve TTK ile uyumlu hale getirmeleri için kolaylık sağlanmıştır.
- Sonuç
6552 sayılı Torba Yasa ile birçok alanda yasal düzenlemeler yapılması yoluna gidilmiş olup, bu alanlardan bir tanesi de ticaret alanı olmuştur. Torba kanunla Türk Ticaret Kanunu’nun 4 maddesinde değişikliğe gidilmiş olup, bunlar;
- Anonim ortaklıkların temsilinin kapsamında yapılan düzenleme,
- Limited ortaklıkların temsilinde anonim ortaklıklara paralel yapılan düzenleme,
- Anonim şirket, limited şirket ve kooperatiflerin tasfiyesine ilişkin geçici 7. Maddenin kapsamı 01.07.2015 tarihine kadar uzatılması,
- Şirketlere sermayeyi asgari sermaye tutarına yükseltmek için 11 Aralık 2014 tarihine kadar süre tanınması,
şeklinde olup, kanunun yayımını takip eden uygulamaların bu değişikliklerin gözetilerek yapılması yerinde olacaktır.
1- 6552 Sayılı İş Kanunu ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun,
2- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu