Merkezi Kayıt Kuruluşunun Kuruluş Faaliyet
07 Ağustos 2014 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 29081
Sermaye Piyasası Kurulundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketinin kuruluş, faaliyet ilke ve esasları ile gelirleri ve kar payı dağıtım esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketinin kuruluş, faaliyet, üyelik, çalışma ve denetim esasları, gelirleri ve kar payı dağıtım esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 81 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen,
a) Borsa: Anonim şirket şeklinde kurulan, sermaye piyasası araçları, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşların ve Kurulca uygun görülen diğer sözleşmelerin, belgelerin ve kıymetlerin serbest rekabet şartları altında kolay ve güvenli bir şekilde alınıp satılabilmesini sağlamak ve oluşan fiyatları tespit ve ilân etmek üzere kendisi veya piyasa işleticisi tarafından işletilen ve/veya yönetilen, alım-satım emirlerini sonuçlandıracak şekilde bir araya getiren veya bu emirlerin bir araya gelmesini kolaylaştıran, Kanuna uygun olarak yetkilendirilen ve düzenli faaliyet gösteren sistemleri ve pazar yerlerini,
b) Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği: 12/11/2011 tarihli ve 28110 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğini,
c) İhraççı: Sermaye piyasası araçlarını ihraç eden, ihraç etmek üzere Kurula başvuruda bulunan veya sermaye piyasası araçları halka arz edilen tüzel kişileri ve Kanuna tabi yatırım fonlarını,
ç) Kanun: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,
d) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
e) (Ek:RG-6/3/2019-30706)(1) Merkezi Kaydi Sistem: Kaydi sermaye piyasası araçlarının ve bunlara ilişkin hakların elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla izlendiği sistemi,
f) Merkezi takas kuruluşu: Kanunun 77 ve 78 inci maddelerinde belirtilen hizmetleri yerine getiren merkezi takas kuruluşunu,
g) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketini,
ğ) Önemli etkiye sahip ortak: Kanun uyarınca kurulmuş olan borsalar ve T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı hariç sermaye veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %5 veya daha fazlasını temsil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren paylara sahip olan ortağı,
h) TTK: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
ı) Sermaye piyasası araçları: Menkul kıymetler ve türev araçlar ile yatırım sözleşmeleri de dâhil olmak üzere Kurulca bu kapsamda olduğu belirlenen diğer sermaye piyasası araçlarını,
i) Yatırım kuruluşu: Aracı kurumlar ile yatırım hizmeti ve faaliyetinde bulunmak üzere kuruluş ve faaliyet esasları Kurulca belirlenen diğer sermaye piyasası kurumlarını ve bankaları,
j) Yönetici: Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeleri, Genel Müdür ve yardımcıları ile birim müdürlerini ve birim müdürlerinin bağlı olduğu unvandaki kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş ve Faaliyet İlkeleri
Kuruluş
MADDE 5 – (1) MKK, sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek, kaydileştirilen bu araçları ve bunlara bağlı hakları, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla kayden izlemek, bu araçların merkezî saklamasını yapmak ve Kurul tarafından sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere kurulan, özel hukuk tüzel kişiliğini haiz anonim şirkettir.
Pay sahipliği ve esas sözleşme
MADDE 6 – (1) MKK’ya, Borsa İstanbul Anonim Şirketi, Kanuna göre kurulan ve faaliyet izni verilen diğer borsalar, İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği kurucu ortak olabilir.
(2) MKK esas sözleşmesi Kurulca onaylanır.
(3) Pay sahiplerinin sahip olabileceği azami pay oranı esas sözleşmede gösterilir. Kurul, MKK esas sözleşmesinde yer alan kâr payı dağıtım oranlarına ve pay sahiplerine esas sözleşme ile tanınan imtiyazlara sınırlama getirebilir.
Pay devri ve esas sözleşme değişiklikleri
MADDE 7 – (1) Pay grupları esas sözleşmede belirlenir. Paylar ancak aynı grup içinde devredilebilir. Aynı grup içinde başka ortak yoksa veya aynı gruptaki mevcut ortaklar devir almak istememişse Kurulun uygun göreceği diğer gruplardaki ortaklara veya üçüncü kişilere devir yapılabilir.
(2) Doğrudan veya %5 ve üzeri devir sonucu doğuracak dolaylı pay devirleri ile pay devri söz konusu olmasa dahi doğrudan veya dolaylı olarak yönetim kontrolünün devri sonucunu doğuran her türlü işlem ve esas sözleşme değişiklikleri Kurulun iznine tâbidir. İmtiyazlı payların devri her halükarda Kurul iznine tabidir.
(3) Kurulun uygun görüş vermediği esas sözleşme değişiklikleri ile izin vermediği pay devirleri veya yönetim kontrolünün devri sonucunu doğuran işlemler hükümsüzdür. Bu hükme aykırı pay devirleri ortaklık pay defterine kaydolunmaz ve bu şekilde yapılan kayıtlar hüküm ifade etmez.
(4) Pay devirlerinde, payları devralacak gerçek ve tüzel kişiler ile tüzel kişilerin önemli etkiye sahip ortaklarının da 8 inci maddede sayılan şartları taşımaları gerekir.
Ortakların, yöneticilerin ve ihtisas personelinin sahip olmaları gereken şartlar
MADDE 8 – (1) MKK’nın ortakları, yöneticileri ve kapsamı MKK tarafından belirlenecek ihtisas personelinin;
a) Müflis olmaması, konkordato ilân etmiş olmaması ya da haklarında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,
b) Faaliyet izinlerinden biri Kurulca iptal edilmiş kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmaması,
c) Kanunda yazılı suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması,
ç) 14/1/1982 tarihli ve 35 sayılı Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunan Bankerlerin İşlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve eklerine göre kendileri veya ortağı olduğu kuruluşlar hakkında tasfiye kararı verilmemiş olması,
d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme suçlarından mahkûm olmaması,
gerekir. (a) bendinde belirtilen şartlar, iflasın kaldırılmasına, kapatılmasına veya konkordato teklifinin tasdikine ilişkin kararın; (b) bendinde yer alan şartlar ise buna ilişkin kararın kesinleşme tarihinden itibaren on yıl geçmesi hâlinde, bu fıkranın uygulamasında dikkate alınmaz. Tüzel kişinin yönetim kurulu üyesi olarak atanması halinde bu fıkradaki şartlar atanan tüzel kişi temsilcisi için de aranır.
(2) Yöneticiler ile ihtisas personeli, bu Yönetmelikte belirlenen şartlarla ilgili durumlarında değişiklik meydana gelmesi halinde, durumu ivedilikle MKK’ya bildirmekle yükümlüdür.
(3) MKK’nın yöneticilerinde değişiklik meydana gelmesi hâlinde, durum görevden ayrılma nedenleri ile birlikte izleyen ilk işgünü içinde Kurula bildirilir. MKK’nın yöneticilerinin görevlerinin devamı esnasında bu Yönetmelikte belirtilen şartları taşımadıklarının tespiti ya da anılan şartları kaybetmeleri durumunda bu kişilerin görevleri MKK tarafından sonlandırılır. MKK, yöneticilerinin bu maddede belirtilen şartları kaybedip etmediklerini takiple yükümlüdür. Bu tespitin Kurulca yapılması halinde ilgililerin Kurulca görevden ayrılmaları talep edilir ve bu talep MKK tarafından yerine getirilir. Görevden ayrılması talep edilen kişinin yönetim kurulu üyesi olması halinde MKK Genel Kurulu en geç otuz gün içerisinde ilgili yönetim kurulu üyesinin görevden alınması gündemiyle Kurulca olağanüstü toplantıya çağrılır.
(4) MKK’nın yönetici dışındaki ihtisas personelinin görev yapması için gerekli şartlardan birini taşımadığının sonradan tespiti veya ortaya çıkması halinde ilgili personel atamaya yetkili organ tarafından görevden alınır.
MKK’nın görev ve yetkileri
MADDE 9 – (1) MKK’nın görev ve yetkileri şunlardır:
a) Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının kaydileştirilmesine ilişkin işlemleri gerçekleştirmek, kaydileştirilen bu araçları ve bunlara bağlı hakları, elektronik ortamda, üyeler ve hak sahipleri itibarıyla kayden izlemek, merkezi saklamasını yapmak ve bunlara ilişkin hakların kullanımı hizmetini vermek.
b) Kayıtların üyeler itibarıyla tutarlılığını izlemek, tutarsızlık ve kaydi sisteme ilişkin düzenlemelere aykırılık tespiti halinde üyeler nezdinde gerekli düzeltmelerin yapılmasını istemek ve durumu derhal Kurula bildirmek, sistemin güvenli çalışmasını sağlayacak önlemler almak ve uygulamak.
c) Kayıtların ilgili mevzuatta öngörülen çerçevede gizliliğini sağlamak.
ç) Kaydileştirilen sermaye piyasası araçlarının teslim alınması ve imhasını Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde yerine getirmek.
d) TTK ve ilgili diğer mevzuatta yer alan kurumsal yönetim ilkelerine şirketlerin uyumunu sağlamaya yönelik olarak şirketler ile ortaklarının ve yatırımcılarının iletişiminin sağlanabileceği elektronik bir platform oluşturmak.
e) Sermaye piyasalarına ilişkin verilerin tek bir noktada toplanmasını sağlamaya yönelik elektronik bir veri bankası oluşturmak ve Kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde verilerin kullanımını sağlamak.
f) İlgili mevzuata göre yetkilendirilmek kaydıyla, lisanslı depolar tarafından düzenlenen ürün senetlerinin kaydileştirilmesine, bunların ve bunlara bağlı hakların elektronik ortamda kayden izlenmesine ilişkin işlemleri yürütmek ve bunlara ilişkin platform oluşturmak.
g) Payları kayden izlenen anonim ortaklık genel kurullarına elektronik ortamda katılım için gerekli teknolojik altyapıyı sağlamak.
ğ) MKK üyeleri veya üyelerle MKK arasında sistemin işleyişine ilişkin olarak çıkabilecek uyuşmazlıkların çözümünde tarafların 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde tahkim sistemini kullanabilmelerine yardımcı olmak.
h) Kurul tarafından sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde verilen diğer görevleri ve düzenlemelerin gerektirdiği işlemleri yapmak.
Faaliyet şartları
MADDE 10 – (1) MKK’nın Kurul tarafından yapılan düzenlemelere uygun muhasebe, kayıt, bilgi ve belge sistemi ile düzenli iş akışı ve haberleşmeyi sağlayacak yeterli bir organizasyona sahip olması, teknik donanımı sağlaması, iç kontrol, iç denetim ve gözetim ile risk yönetimi birim ve sistemlerini oluşturarak işler halde tutması ve MKK’nın bünyesinde bulunacak önemli varlıkların korunmasına ilişkin gerekli güvenlik önlemlerini almış olması gerekir.
(2) MKK, üyelerine sunacağı hizmetleri ve ilgili mevzuatla kendine bırakılan görevleri etkin, güvenilir ve kesintisiz bir şekilde yerine getirmek amacıyla gerekli bilgi işlem sistemlerini ve teknolojik altyapıyı kurmak, bunların tutarlılığını, güvenilirliğini, bütünlüğünü ve bilgilerin zamanında elde edilebilirliğini sağlamak amacıyla gerekli sistemsel ve yönetsel önlemleri almak, kontrolleri tesis ve takip etmek üzere ilgili düzenlemeleri yapmak zorundadır. Kurul gerekli gördüğü durumlarda konuya ilişkin düzenleme yapmaya ve uygulamaya yönelik karar almaya yetkilidir.
(3) MKK, sermaye piyasası mevzuatı dışında kalan bir mevzuattan kaynaklanan veya herhangi bir mevzuattan kaynaklanmayan faaliyetlerde bulunmak için Kurul’dan izin alır ve esas sözleşmesinde söz konusu faaliyetlerden süreklilik arz edecek olanlara açıkça yer verecek değişiklikleri ilk Genel Kurul toplantısında yapar.
Faaliyet ilke ve esasları
MADDE 11 – (1) MKK’nın faaliyetleri sırasında aşağıda yer alan ilkelere uyması zorunludur:
a) Üyelerin MKK nezdindeki işlemlerini güven ve istikrar içerisinde gerçekleştirmesini sağlayacak gerekli altyapı, donanım ve organizasyonel yapının tesis edilmesini teminen ilgili düzenlemeleri yapmak.
b) Üyelerinin, MKK’nın iş ve işlemleriyle ilgili yapılacak düzenlemelere uyumu konusunda gerekli önlemleri almak.
c) Kanunda düzenlenen suçlar ile piyasa bozucu eylemleri önlemek üzere Kanunun 71 inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde borsalar tarafından yürütülen çalışmalara gerekli bilgi ve belge desteğini sağlamak.
ç) Hizmet verdiği piyasalardaki üyeleri ve piyasa katılımcıları ile kendisi ve kendisi ile Kurul arasında, talep edilen çerçevede düzenli bilgi akışını sağlamak.
d) İşlettiği elektronik ortamın güven ve istikrar içinde yürütülmesini sağlayacak yeterli organizasyon ve özkaynağa sahip olmak.
e) Faaliyetlerinin düzenlenmesi ve uygulanmasında adil davranmak.
f) İş ve işlemlerini Kurul ve menfaat sahipleri ile işbirliği ve koordinasyon içinde yürütmek.
g) Hizmetlerin ücretlendirilmesinde adil davranmak.
ğ) Üyelere uygulanacak disiplin tedbirlerine yönelik işlem ve prosedürleri belirlemek ve uygulamada hakkaniyete uygun davranmak.
h) Finansal tablolarını, hizmetlere ilişkin ücretleri ve organizasyon yapısını düzenli olarak internet sitesi aracılığıyla kamuya açıklamak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MKK’nın Organları, Teşkilatı ve İhtisas Personeline İlişkin İlkeler
Genel kurul
MADDE 12 – (1) Genel Kurul, pay sahiplerinden oluşur. Pay sahipleri şirket işlerine ilişkin haklarını Genel Kurulda kullanırlar. Kanuni istisnalar saklıdır.
(2) Genel Kurul TTK hükümleri çerçevesinde olağan olarak toplanır. Genel Kurul olağan toplantılar haricinde gerekli hallerde, TTK hükümleri çerçevesinde olağanüstü toplantıya çağrılır.
(3) İlgili mevzuata aykırılıklar ve/veya Kurulca gerekli görülmesi hallerinde Genel Kurul, gerekliliğin belirlendiği tarihten itibaren, Kurul tarafından 15 iş günü içinde olağanüstü toplantıya çağrılır ve Genel Kurul gündemi Kurul tarafından belirlenerek pay sahiplerine duyurulur.
(4) Genel Kurul gündemi ve davet mektubu, gündemde görüşülecek hususlara ilişkin her türlü bilgi, belge ve ek ile birlikte pay sahiplerine ve Kurula toplantı tarihinden en az üç hafta önce iadeli taahhütlü olarak gönderilir.
(5) Kurul temsilcisi, oy hakkı olmaksızın Genel Kurula katılabilir.
(6) Genel Kurul tutanakları, başkanlık divanı tarafından imzalandıktan sonra, izleyen ilk iş günü Kurula gönderilir. Gündemde görüşülen hususlara ilişkin her türlü bilgi, belge ve ekler ile Genel Kurulda Yönetim Kurulu üyesi seçilmesi durumunda, Yönetim Kurulu üyelerinin 8 inci maddede ve 13 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen nitelikleri taşıdıklarını tevsik edici bilgi ve belgeler, toplantı tarihinden itibaren en geç 5 iş günü içerisinde Kurula iletilir. Kurulca söz konusu Genel Kurul kararlarına ilişkin olarak, ilave bilgi ve belge istenebilir.
(7) Yönetim Kurulu üyelerinin seçimine ilişkin Genel Kurul kararlarının mevzuata aykırılık içermesi halinde MKK’dan bu aykırılığın giderilmesi istenir.
Yönetim kurulu
MADDE 13 – (1) Yönetim Kurulu en az 7, en fazla 11 kişiden oluşur. Genel Müdür Yönetim Kurulunun doğal üyesidir. Yönetim Kurulunun bir üyesi, Kurul tarafından TTK’nın 334 üncü maddesi hükmü çerçevesinde Kurul temsilcisi olarak, bir üye Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğindeki elektronik kayıt kuruluşu olarak faaliyet gösterilebilmesini teminen Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca İç Ticaret Genel Müdürlüğü personeli arasından atanır. Yönetim Kurulu Başkanı, Kurulu temsil eden üyedir.
(2) (Değişik:RG-11/4/2019-30742) Yönetim Kurulu üyelerinin yükseköğrenim kurumlarının dört yıllık bölümlerinden mezun tercihen işletme, iktisat, maliye, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, hukuk, mühendislik, sermaye piyasaları veya bankacılık alanlarında lisans veya lisansüstü öğrenim görmüş olmaları gerekir. Yönetim Kurulu üyelerinin en az üçte birinin ekonomi, finans veya sermaye piyasaları alanında on yıllık mesleki deneyime sahip olması zorunludur. Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği uyarınca atanacak Yönetim Kurulu üyesinin söz konusu Yönetmelikte yer alan şartları sağlaması yeterlidir.
(3) Yönetim Kurulu üyeleri en fazla 3 yıl için seçilirler. Süresi biten üyenin tekrar seçilmesi mümkündür. Süresi bitmeden Yönetim Kurulu üyeliğinin sona ermesi halinde Yönetim Kurulu tarafından yapılacak ilk Genel Kurula kadar görev yapmak üzere TTK hükümleri çerçevesinde yeni üye seçilir. Buna ilişkin Yönetim Kurulu kararı alındığı tarihten itibaren 5 iş günü içerisinde Yönetim Kurulu üyeliğine seçilen kişinin bu maddede ve 8 inci maddede sayılan şartları taşıdığına dair belgeler ile birlikte Kurula bildirilir.
Yönetim kurulunun sermaye piyasası mevzuatı uyarınca görev ve yetkileri
MADDE 14 – (1) Yönetim Kurulu TTK’da ve diğer mevzuatta belirlenen görev ve yetkilerinin yanı sıra sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde;
a) MKK tarafından hazırlanması gereken düzenlemeleri karara bağlamak,
b) Üyelik başvurularının kabulü ile üyeliğin geçici durdurulması ve iptaline ilişkin kriterleri belirlemek,
c) Üyelik başvurularını karara bağlamak ve gerektiğinde üyelerinin üyeliğinin geçici durdurulmasına veya iptaline karar vermek,
ç) İşlemlerin ilgili mevzuata ve kurallara uygun olarak düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak,
d) Bu Yönetmelik çerçevesinde gözetim fonksiyonu ile ilgili yerine getirilmesi gereken esasları belirlemek,
e) MKK teşkilatı ve hizmet birimlerinin çalışma ve faaliyet sonuçlarını değerlendirmek; gözetim, denetim, inceleme, araştırma ve soruşturma raporlarını karara bağlamak, sonuçlardan ve önerilerden gerekli gördüklerinin uygulanmasını sağlamak,
f) MKK’nın görev ve yetki alanına giren hususlarda yerli ve yabancı kuruluşlar ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapmak,
g) Yönetim Kurulu kararlarının ilgililere tebliğini sağlamak, bu kararların gereğinin yerine getirilmesini temin etmek ve uygulanmasını izlemek,
ğ) MKK’nın yıllık faaliyet raporunu ve finansal tablolarını hazırlamak,
h) MKK’nın bütçesini ve personel kadrosunu karara bağlamak,
ı) İlgili mevzuat uyarınca kendi faaliyetlerine ilişkin olarak kamuya açıklanması gereken bilgilerin düzenli olarak internet sitesinde yayınlanmasını sağlamak,
i) Gelir kalemlerinin miktar ve oranları ile bunların tahsil zaman ve şekillerini tespit etmek,
j) MKK adına imzaya yetkili olanları ve yetki sınırlarını belirlemek,
k) Teşkilatlanma ve personel politikasına ilişkin genel esasları belirlemek,
l) Bu Yönetmelikle ve mevzuatla kendisine verilen sair görevleri yerine getirmek,
ile görevli ve yetkilidir.
(2) (Değişik:RG-6/3/2019-30706) Yönetim Kurulu; TTK uyarınca münhasıran kendisine bırakılmış görev ve yetkiler haricinde birinci fıkranın (c), (ç), (g) ve (ı) bentlerinde yer alan görev ve yetkilerini, yazılı ve sınırları açıkça belirlenmiş olmak şartıyla Genel Müdüre devredebilir.
Toplantı ve karar nisabı
MADDE 15 – (1) Yönetim Kurulu, TTK hükümleri çerçevesinde toplanarak karar alır. Sermaye piyasası mevzuatı kapsamındaki işleriyle ilgili olarak Genel Müdür gerektiğinde Yönetim Kurulu Başkanından toplantı yapılmasını isteyebilir.
(2) Kurul, MKK esas sözleşmesinde ağırlaştırılmış toplantı ve karar nisapları öngörülmesini isteyebilir.
Genel müdür ve yardımcıları
MADDE 16 – (1) Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu üyeleri tarafından gösterilen adaylar arasından bir Genel Müdür seçer ve Yönetim Kurulu üyeliği Genel Kurulun onayına arz edilir. Genel Müdür, Yönetim Kurulu tarafından görevden alınabilir.
(2) Genel Müdür, ilgili mevzuat ve Yönetim Kurulu kararları doğrultusunda kendisine bırakılmış ve devredilmiş yönetim ve temsile ilişkin işleri yürütür.
(3) Genel Müdür ve genel müdür yardımcılarının yükseköğrenim sonrası malî piyasalar, ekonomi, maliye, işletme, sermaye piyasaları, bankacılık veya finans alanında en az on yıl deneyim sahibi olması gerekir. Bilgi işlem birimlerinden sorumlu genel müdür yardımcısı için ise bu on yıllık deneyimin bilgi işlem alanında olması aranır.
(4) Genel Müdürün münhasıran bu görev için atanmış olması gerekir.
(5) Genel Müdür ve genel müdür yardımcıları, MKK’nın yönetim, denetim veya sermaye ilişkisinde bulunduğu kuruluşlar, bu kuruluşların doğrudan ya da dolaylı olarak yönetim, sermaye veya denetim kontrolüne sahip olduğu kuruluşlar ile borsalar ve teşkilatlanmış piyasalar, merkezi takas kuruluşları ve Kurulca uygun görülecek diğer finansal kuruluşlarda, icrai nitelikte olmaması ve MKK’daki görevin ifasında zaafiyete düşülmemesi kaydıyla yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği gibi görevler alabilir.
(6) Genel Müdür ve genel müdür yardımcılığına yapılacak atamalar ile bu kişilerin görevden alınmalarına ilişkin Yönetim Kurulu kararları Kurul onayına tabiidir. Atamaya ve görevden almaya ilişkin Yönetim Kurulu kararları en geç izleyen iş günü Kurula sunulur. Atamaya ilişkin Yönetim Kurulu kararları ile birlikte, Genel Müdür ve genel müdür yardımcılığına atanacakların üçüncü fıkrada ve 8 inci maddede aranan şartları taşıdıklarını gösteren belgeler de Kurula gönderilir.
MKK teşkilatı ve personeli
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik ve ilgili mevzuatla MKK’ya verilmiş görevlerin yerine getirilmesi ve yetkilerin kullanılmasına ilişkin olarak MKK’nın teşkilatı, hizmet birimleri, organizasyonu, görev tanımları, yetki ve sorumlulukları ile bunların devri ve görevlilerin çalışma usul ve esasları Genel Müdürün teklifi üzerine Yönetim Kurulunca yürürlüğe konulacak teşkilat yönergesiyle belirlenir.
(2) MKK’ca belirlenecek ve MKK’nın temel faaliyetlerinin yerine getirilmesi için görevlendirilen ihtisas personelinin yükseköğrenim kurumlarından mezun olmaları gerekir.
(3) Personelin işe alınmaları, işten çıkarılmaları, nitelikleri, ilerleme ve yükselmeleri, performans ölçütleri, ödev, sorumluluk ve yükümlülükleri, uymaları gereken yasaklar ve disiplin konuları Genel Müdürün teklifi üzerine Yönetim Kurulunca yürürlüğe konulacak personel yönergesi ile belirlenir.
Sır saklama yükümlülüğü
MADDE 18 – (1) MKK yöneticileri ve tüm personeli sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri; MKK’ya ve MKK’yla ilişkisi olan ortaklık, kurum ve diğer her türlü gerçek ve tüzel kişilere ait sırların gizliliğine uymak ve sırları kanunla görevli ve yetkili kılınmış kişi ve mercilerden başkasına herhangi bir suretle açıklamamak, kendilerinin veya üçüncü kişilerin yarar veya zararına kullanmamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülük, ilgililerin MKK’daki görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
(2) 34 üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında yapılan işlem ve eylemler Kanun ve diğer kanunlarda yer alan sır saklama yükümlülüğüne ve gizlilik kurallarına aykırılık oluşturmaz.
Yasaklar
MADDE 19 – (Değişik:RG-6/10/2021-31620)
(1) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocukları, ikinci fıkrada sayılan sermaye piyasası araçları saklı kalmak üzere, Kanun uyarınca kurulan borsa bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistemler ile bu borsanın piyasa işleticisi olduğu başka borsaların piyasalarında işlem gören sermaye piyasası araçlarında doğrudan veya dolaylı olarak alım satım işlemleri gerçekleştiremezler ve bu sermaye piyasası araçlarını ellerinde bulunduramazlar.
(2) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocukları, TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen araçlarda ve Kanun uyarınca kurulan borsa bünyesindeki piyasa, pazar, platform ve sistemler ile bu borsanın piyasa işleticisi olduğu başka borsaların piyasalarında işlem görmeyen sermaye piyasası araçlarında işlem gerçekleştirebilirler.
(3) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocukları, bireysel emeklilik fonlarında işlem gerçekleştirebilirler. Yatırım fonu katılma paylarından yalnızca borçlanma araçları şemsiye fonlarına bağlı fonlar, kıymetli madenler şemsiye fonlarına bağlı fonlar ve para piyasası şemsiye fonlarına bağlı fonlar ile katılım şemsiye fonlarına bağlı fonlardan katılım döviz fonu, kira sertifikası katılım fonu, kısa vadeli kira sertifikası katılım fonu ve altın katılım fonu katılma paylarında işlem yapılabilir.
(4) MKK’nın yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocuklarının miras, mirasın paylaşımı, eşler arasındaki mal rejimi hükümleri, mahkeme kararı veya cebrî icra yoluyla elde ettikleri sermaye piyasası araçlarından bu madde kapsamında alım satımına izin verilenler dışındakileri, söz konusu sermaye piyasası araçlarının hesaplarına geçmesini müteakip 30 gün içinde eşleri ve velayeti altındaki çocukları dışındakilere satılmak, pozisyon kapatılmak veya devredilmek suretiyle elden çıkarmaları zorunludur.
(5) MKK’da yeni göreve başlayan Yönetim Kurulu üyeleri ve personel ile bunların eşleri ve velayetleri altındaki çocuklarının sahip oldukları, bu maddede alım satımına izin verilenler dışındaki sermaye piyasası araçlarının ilgililer tarafından göreve başladıkları tarihten itibaren 30 gün içinde satılmak, pozisyon kapatılmak veya devredilmek suretiyle elden çıkarılması zorunludur.
(6) Bu maddede düzenlenen hususlar, MKK yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocuklarının vekâleten yönetilen hesapları ile bunlar tarafından vekâleten yönetilen ya da bu sonucu doğuracak şekilde işlem gerçekleştirilen hesaplar için de geçerlidir.
(7) MKK yöneticileri ve personeli ile bunların eşleri ve velayeti altındaki çocuklarının bu madde hükümlerine uyumunun izlenmesi ve sağlanması amacıyla MKK tarafından organizasyon yapısına uygun bir birim görevlendirilir.
(8) Bu madde hükmüne aykırı hareket eden yönetim kurulu üyelerinin tespiti halinde borsa genel kurulu en geç otuz gün içerisinde ilgili yönetim kurulu üyesinin görevden alınması gündemiyle Kurulca olağanüstü toplantıya çağrılır. MKK’nın diğer yönetici ve personeli ise bu madde hükmüne aykırılığı tespit edildiği tarihten itibaren görevlerinden istifa etmiş sayılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MKK Üyelerine İlişkin Esaslar
MKK üyeleri
MADDE 20 – (1) İhraçcılar, Kanun uyarınca faaliyet gösteren yatırım kuruluşları, merkezi takas kuruluşları ile MKK tarafından önerilen ve Kurulca kabul edilen diğer kuruluşlar MKK’ya üye olabilir. MKK; üyeliğe kabulü, bir borsanın veya teşkilatlanmış diğer piyasaların üyeliği şartına bağlayabilir.
(2) Yabancı merkezi saklama kuruluşlarının MKK’ya üyeliği, üyelik şartları, yükümlülükleri, üyeliklerinin geçici durdurulması veya iptali ile üyelikten ayrılmalarına ilişkin usul ve esaslar MKK tarafından belirlenir. Yabancı merkezi saklama kuruluşlarının MKK nezdinde hesap açtırmalarına ve bu hesapların tutulmasına ve işleyişine ilişkin usul ve esaslar ise Kanunun 13 üncü maddesi uyarınca Kurulca çıkarılacak kayden izlemeye ilişkin düzenlemede belirlenir.
(3) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına, talebi üzerine özel üyelik statüsü verilir. Yönetmeliğin üyelerin yükümlülüklerine, disiplin cezalarına, üyeliğin geçici durdurulması veya iptaline, gözetim ve denetime ilişkin hükümleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası hakkında uygulanmaz.
(4) İhraççının yatırım fonu olması durumunda, bu Yönetmelikte ihraççı üyeler için öngörülen hükümler, yatırım fonu kurucularına ve yabancı yatırım fonları için fon temsilcilerine uygulanır.
Üyelik şartları
MADDE 21 – (1) 20 nci maddede sayılan üye gruplarına dahil kuruluşların üyeliğe kabulü için;
a) Kayıtların tutulmasını, izlenmesini ve diğer kuruluşlarla bilgi alışverişini kolaylaştıracak ve MKK tarafından asgari nitelikleri belirlenmiş teknik donanım ve güvenlik sistemine sahip olmaları,
b) Kayıtların yanlış tutulmasından doğacak zararların tazmini için, MKK Yönetim Kurulu tarafından gerekli görüldüğü hallerde sorumluluk sigortası yaptırmaları,
c) (Değişik:RG-6/3/2019-30706)Merkezi Kaydi Sistem işlemlerinin yapılmasını ve izlenmesini yürütecek yeterli sayıda ve nitelikte personeli istihdam etmiş veya işlemlerini diğer bir MKK üyesi aracılığı ile dolaylı ve sürekli bir şekilde yürüteceğini yazılı olarak bildirmiş olmaları,
ç) Üyeliğe giriş aidatını yatırmaları,
d) MKK Yönetim Kurulu tarafından belirlenen diğer şartları taşımaları,
gereklidir.
(2) Üyelik için başvuracak kuruluşlardan;
a) Yatırım kuruluşlarının, Kanunda yer alan yatırım hizmetleri ve faaliyetleri çerçevesinde saklama hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş olması,
b) İhraçcıların, sermaye piyasası aracı ihraç etmiş veya ihraç etmek üzere Kurula başvuruda bulunmuş olmaları,
zorunludur.
Üyeliğe kabul
MADDE 22 – (1) 21 inci maddede yer alan şartları taşıyan kuruluşlar, üye olmak için MKK’ya başvururlar. Gerekli şartların taşındığının MKK tarafından tespit edilmesi halinde bu kuruluşlar üyeliğe kabul edilir.
(2) (Ek:RG-6/3/2019-30706) MKK üyeliği, üyeliğe kabul edilen kuruluşların Merkezi Kaydi Sisteme tanımlanmasını, erişimini ve sistemin kullanımını içerir.
Üyelikten ayrılma
MADDE 23 – (Değişik:RG-6/3/2019-30706)
(1) Üyelikten ayrılmak isteyen kuruluşun, durumu yazılı olarak MKK’ya bildirmesi gerekir. Bu kuruluşların üyeliği, 24 üncü maddenin dördüncü fıkrasındaki şartların da gerçekleşmesi halinde MKK Yönetim Kurulu kararı ile sona erer.
Üyeliğin geçici durdurulması veya iptali
MADDE 24 – (Değişik:RG-6/3/2019-30706)
(1) Yatırım kuruluşlarının MKK üyelikleri;
a) Yatırım kuruluşunun faaliyetinin Kurul tarafından veya kendi isteği ile durdurulması,
b) Kanunun 96 ncı ve 97 nci maddeleri çerçevesinde Kurulca gerekli görülmesi,
c) Mensup olduğu grup itibarıyla aranan üyelik koşullarını yitirmesi durumunda MKK tarafından belirlenen süre içinde aykırılığın giderilmemesi,
ç) MKK tarafından Kanunun 81 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca yapılan incelemede MKK iş ve işlemlerine süreklilik arz eden aykırılık tespit edilmesi,
hallerinde geçici durdurularak MKK nezdindeki kayıtlar üzerinde işlem yapmaları engellenir. Bu fıkranın (c) ve (ç) bentleri yatırım kuruluşları dışındaki üyeler için de uygulanır.
(2) MKK üyeliği geçici durdurulan yatırım kuruluşlarının kayıtları üzerinde işlem yapma yetkisi geçici olarak MKK tarafından veya MKK’nın belirleyerek Kurulun uygun gördüğü yatırım kuruluşunca kullanılır.
(3) MKK üyeliği aşağıda belirtilen hallerde iptal edilir:
a) İhraç edilen veya ihraç edilmek üzere Kurula başvuruda bulunulan sermaye piyasası araçlarının kayden izlenmesinin Kurul kararı ile sona ermesi halinde.
b) Yatırım kuruluşunun saklama izninin iptali halinde.
c) Üyenin tüzel kişiliğinin sona ermesi halinde.
ç) Yatırım fonu kurucularının kurucusu olduğu yatırım fonlarının tamamının tasfiyesinin gerçekleşmesi halinde.
(4) Üyelik iptallerinde, ihraççılar için kayden izlenen sermaye piyasası aracı, yatırım kuruluşları için ise bakiyeli hesap bulunmaması şartı aranır.
(5) Pay senedi dışındaki sermaye piyasası araçlarının kayden izlenmesinin sonlanması sonrasında üyelik iptali için üyenin yazılı talebi aranır.
(6) Üyelik ile ilgili değişiklikler konusunda MKK Yönetim Kurulu kararları hakkında Kurula bilgi verilir.
(7) Saklama izni iptal olan ve Merkezi Kaydi Sisteme erişim yetkisi Kurul tarafından kısıtlanan yatırım kuruluşlarının nezdindeki hesaplarda bakiye bulunması durumunda üyenin kayıtları üzerinde işlem yapma yetkisi, MKK tarafından veya MKK’nın belirleyerek Kurulun uygun gördüğü yatırım kuruluşunca kullanılır. Aracı kurumların faaliyette bulunma yetkisinden tamamen feragat etmeleri halinde 17/12/2013 tarihli ve 28854 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ (III-39.1)’in 59 ve 60 ıncı madde hükümleri uygulanır. Hakkında tazmin veya tedrici tasfiye kararı verilen yatırım kuruluşlarının kayıtları üzerinde işlem yapma yetkisi devre ilişkin başka bir işleme gerek kalmaksızın Yatırımcı Tazmin Merkezine devredilir. İşlem yetkisinin MKK tarafından belirlenen bir üyeye devri halinde MKK’ca, devralınan hesaplara 3 ay boyunca ücret tahakkuk ettirilmez.
(8) Sermaye piyasası araçlarının MKK nezdinde kayden izlenmesinin sonlandırılması için Kurulun uygun görüşü alınır. Kurulca aksine karar verilmedikçe, Kanun kapsamından çıkarılan ihraççıların ilgili sermaye piyasası aracının kayden izlenmesi MKK tarafından sonlandırılır. Sermaye piyasası araçlarının MKK nezdinde kayden izlenmesinin sonlandırılmasına karar verilen ihraççıya son durum itibarıyla hak sahibi yatırımcıları gösterir liste gönderilir ve MKK tarafından ilgili ihraççının sermaye piyasası aracının kayden izlenmesinin sonlandırıldığı KAP’ta ilan edilir. MKK tarafından müflis üyeler için liste gönderimi ve bildirim ilgili iflas idaresine yapılır.
Üyelerin sorumluluğu, faaliyet esasları ve üyelere uygulanacak tedbirler
MADDE 25 – (1) MKK üyeleri; MKK nezdindeki işlemlerin tümünden ve bu kapsamda çalışanlarının görevleri çerçevesinde yaptıkları işlerden sorumludur. MKK üyeleri ile müşterileri arasında yapılacak sözleşmelere konulacak hükümlerle üyelerin sorumlulukları kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.
(2) MKK üyelerinin ilgili mevzuatta yer alan ilke ve kurallar ile aşağıda sayılan hususlara uymaları gerekir:
a) MKK tarafından belirlenen ilke ve kurallara uygun hareket etmek.
b) Müşterilerine ve diğer üyelere karşı iyi niyet ve dürüstlük ilkelerine uygun davranmak.
c) Müşterilerine ve diğer üyelere karşı doğabilecek mali ve hukuki sorumluluğu teminat altına almak üzere MKK tarafından öngörülebilecek genel ve özel mahiyetteki sigortaları yaptırmak ve bu nitelikteki diğer tedbirleri almak.
ç) Ortaklık, yönetim yapısı ve mali durumu ile ilgili olarak önemli her türlü değişikliği, gerçekleştiği tarihte derhal MKK’ya bildirmek.
d) Yasal olarak tutmakla yükümlü oldukları defter ve kayıtlara ek olarak, MKK tarafından kararlaştırılan diğer kayıtları tutmak, bilgi ve belgeleri usulüne göre düzenlemek ve bunları periyodik olarak veya MKK’nın istediği zamanlarda MKK’ya iletmek ve MKK tarafından belirlenen süre boyunca saklamak.
(3) Bu maddede sayılan hususlara uymayan ve yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediği veya hesaplarında sermaye piyasası aracı eksiklikleri olduğu tespit edilen üyeler hakkında, 33 üncü maddede belirtilen disiplin yönergesindeki hükümler uygulanır.
Merkezi takas kuruluşuna bildirim
MADDE 26 – (1) Üyelik statüsü ile ilgili her türlü değişiklik, MKK tarafından derhal merkezi takas kuruluşuna bildirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Mali Hükümler
Bütçe ve personel kadroları
MADDE 27 – (1) MKK, bütçesini ve personel kadrolarını Yönetim Kurulu aracılığıyla kendi belirler.
Gelirler, ücret ve komisyonlar
MADDE 28 – (1) MKK’nın verdiği temel hizmetler kapsamında olan ve bu hizmetlerin tek sunucusu olmaktan kaynaklanan statüsüne dayalı olarak uyguladığı ücret ve komisyonlar ile bunların tahsil zaman ve şekilleri Yönetim Kurulu tarafından belirlenerek Kurul onayına sunulur. Kurulun onayına sunulan ücret ve komisyonlara ilişkin MKK Yönetim Kurulu kararı, Kurul tarafından otuz gün içerisinde olumsuz görüş bildirilmediği takdirde yürürlüğe girer. MKK tarafından başvuruda sunulan bilgi ve belgelerin eksik olması veya ek bilgi, belge ve çalışmaya ihtiyaç duyulması hâlinde, MKK bilgilendirilerek eksikliklerin Kurulca belirlenecek süre içerisinde giderilmesi istenir. Bu takdirde, otuz günlük süre söz konusu eksik veya ek bilgi, belge ve çalışmaların Kurula sunulduğu tarihten itibaren işlemeye başlar.
(2) MKK’nın faydalanılması zorunlu olmayan temel hizmetleri ile ilgili ücretler ise, Yönetim Kurulunca belirlenir ve Kurulun bilgisine sunulur. MKK tarafından verilen eğitim hizmetleri üyelere zorunlu tutulsa da bu fıkra kapsamında değerlendirilir.
(3) MKK’nın sermaye piyasası mevzuatı dışında kalan bir mevzuattan kaynaklanan veya herhangi bir mevzuattan kaynaklanmayan faaliyetleri sebebiyle elde ettiği gelirler birinci ve ikinci fıkra kapsamında değerlendirilmez.
ALTINCI BÖLÜM
Diğer Hükümler
Sorumluluk
MADDE 29 – (1) MKK ve üyeleri, kayıtların yanlış tutulmasından dolayı hak sahiplerinin uğrayacağı zararlardan kusurları oranında sorumludur. MKK ile üyeleri arasında yapılacak sözleşmelere konulacak hükümlerle bu sorumluluk hafifletilemez veya ortadan kaldırılamaz.
(2) MKK Yönetim Kurulu tarafından, kayıtların yanlış tutulmasından dolayı doğacak zararların tazmini için, üyelerin sorumluluk sigortası yaptırmalarına karar verilebilir. Hazine Müsteşarlığı adına ihraç yapan üyeler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz.
MKK’nın bilgi ve belge isteme ve inceleme yapma yetkisi
MADDE 30 – (1) Kurul tarafından çıkarılan düzenlemeler çerçevesinde MKK, iş ve işlemleriyle ilgili gerekli gördüğü hususlarda üyelerinden bilgi ve belge istemeye ve inceleme yapmaya yetkilidir. Bilgi ve belge istenen taraflar, MKK’nın görev alanına giren hususlarda özel mevzuatlarında yer alan gizlilik ve sır saklamaya ilişkin hükümlere dayanarak bilgi vermekten imtina edemezler. Kurulca incelenmesi gereken hususların tespiti halinde bu durum Kurula bildirilir.
(2) Kurul tarafından belirlenen ilkelere, genel ve özel nitelikli kararlara aykırı davranılması, Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık sayılır.
MKK’nın denetimi
MADDE 31 – (1) Kurul, MKK’nın gözetim ve denetim merciidir. MKK’nın denetimle görevli personele uygun bir çalışma ortamı sağlaması gerekir. Kurul, MKK’nın her türlü faaliyetine ilişkin gerekli gördüğü hususların yerine getirilmesini, her türlü bilgi ve belgenin yazılı ya da elektronik ortamda, talebi üzerine veya düzenli olarak gönderilmesini MKK ile üyelerinden istemeye yetkilidir.
(2) MKK’nın bilgi sistemleri denetimine ve bu denetimi yapacak kuruluşlara ilişkin usûl ve esaslar Kurulca belirlenir. MKK’nın bilgi sistemleri denetiminin nitelikleri Kurulca belirlenecek bağımsız denetim kuruluşlarına, yılda en az bir defa veya daha kısa zaman dilimleri içerisinde yaptırılması zorunlu tutulabilir. Bağımsız denetim neticesinde hazırlanan rapor eşzamanlı olarak MKK’ya ve Kurula gönderilir.
(3) MKK’nın malî denetimi Kurulca ilân edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılır. Bağımsız denetim neticesinde hazırlanan rapor eşzamanlı olarak MKK’ya ve Kurula gönderilir. Kurul gerek gördüğünde belirlediği hususlarla ilgili bağımsız denetim yapılmasını talep edebilir.
Finansal raporlama
MADDE 32 – (1) MKK’nın, finansal tablo ve raporlarını şekil ve içerik bakımından Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde Kurulca belirlenen düzenlemelere uygun olarak MKK faaliyetlerinin özellikleri gözetilerek zamanında, tam ve doğru bir şekilde hazırlaması gerekir.
(2) Kurul, MKK’nın finansal tablo ve raporlarının kamuya açıklanmasını zorunlu tutabilir.
Disiplin cezaları
MADDE 33 – (1) Düzeni ve dürüstlüğü bozan, işlere hile karıştıran, işlerin açık, düzenli ve dürüst yürütülmesine, ilgili mevzuata ve kararlara aykırı hareket eden üyeler hakkında uygulanacak disiplin cezaları ile disiplin cezalarının uygulanmasını gerektiren fiiller ve ceza uygulama esasları MKK Yönetim Kurulunca hazırlanıp Kurulca onaylanacak bir yönergeyle düzenlenir.
Gözetim sistemi ve işbirliği
MADDE 34 – (1) MKK, tüm iş ve işlemlerinin ilgili mevzuata uygun olarak düzenli, verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesi amacıyla iç denetim ve gözetim sistemini kurar.
(2) Kanunda düzenlenen suçlar ile piyasa bozucu eylemlerin önlenmesi, gözetimi veya denetimi ile Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulanması amacıyla Kurulca belirlenen usûl ve esaslar çerçevesinde MKK, borsalar ve diğer ilişkili kurumlarla gerekli her türlü teknik destek alıp verme, yardım ve bilgi paylaşımında bulunmakla yükümlüdür. MKK yurtdışında yerleşik borsa ve sermaye piyasası kurumları ile diğer ilişkili kurumlar ve kuruluşlarla karşılıklılık ilkesi çerçevesinde işbirliğinde bulunma yetkisine sahiptir. Bu kapsamda yapılan işlem ve eylemler, Kanun ve diğer kanunlarda yer alan sır saklama yükümlülüğüne ve gizlilik kurallarına aykırılık oluşturmaz.
(3) MKK, Kanunun 101 inci maddesi kapsamında yapılan gözetim ve denetim faaliyetleri çerçevesince Kurul tarafından talep edilen gerekli tedbirleri ivedilikle almakla yükümlüdür.
(4) MKK, üyelerinin MKK nezdinde gerçekleşen işlemleriyle ilgili olarak kendi aralarında veya müşterileriyle aralarında çıkan uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde ilgili borsalara destek verir.
Kurumsal yönetim ilkeleri
MADDE 35 – (1) Kurumsal yönetim ilkelerine ilişkin olarak Kanunun 17 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları, MKK’ya kıyasen uygulanır.
Hak sahiplerinin ihraççılar tarafından bilgilendirilmesi
MADDE 36 – (1) MKK’nın belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde, hak sahiplerine ihraççılar tarafından ihraççının kendisi veya ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarına ilişkin olarak bilgi verilebilir.
MKK’ya ilişkin geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) MKK’nın bağımsız denetimine ilişkin olarak Kanunun 138 inci maddesinin on birinci fıkrası hükümleri saklıdır. Bağımsız denetim neticesinde hazırlanan rapor eşzamanlı olarak MKK’ya ve Kurula gönderilir.
(2) MKK’nın mevcut Yönetim Kurulu üyeleri herhangi bir bilgi ve belge istenmeden görev süreleri sonuna kadar görevlerine devam ederler.
Üyelere ilişkin geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Yatırım kuruluşları hariç olmak üzere, bu Yönetmeliğin yayımlanma tarihi itibarıyla MKK üyesi olan kurum ve kuruluşlar başvuru koşulu aranmaksızın MKK üyesi olmaya devam ederler.
(2) Kurulun 11/7/2013 tarihli ve 28704 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği (III-37.1) uyarınca, 1/7/2015 tarihine kadar saklama yetkisi almak üzere Kurula başvurmak koşuluyla MKK üyesi yatırım kuruluşlarının üyelikleri başvuruları sonuçlanıncaya kadar devam eder.
(3) İkinci fıkra uyarınca başvuruda bulunmayan veya başvuruları olumsuz sonuçlanan yatırım kuruluşlarının hesapları 24 üncü madde uyarınca tasfiye edilir.
(4) (Değişik:RG-6/3/2019-30706) Bu Yönetmeliğin yayımlanma tarihi itibarıyla üyeliği iptal edilmiş ihraççı üyeler hakkında 24 üncü maddenin sekizinci fıkrası hükmü uygulanır.
Düzenlemelere ilişkin geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik uyarınca MKK tarafından yapılması gereken düzenlemeler bu Yönetmeliğin yayımlanmasından itibaren 1 yıl içinde yapılır. Söz konusu düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut düzenlemelerin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 37 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 38 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.
_________________
(1) 6/3/2019 tarihli ve 30706 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına (d) bendinden sonra gelmek üzere bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
| |
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
| Tarihi |
Sayısı |
| 7/8/2014 |
29081 |
| Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin |
| Tarihi |
Sayısı |
| 1. |
6/3/2019 |
30706 |
| 2. |
11/4/2019 |
30742 |
| 3. |
6/10/2021 |
31620 |
