Mustafa Bahadır ALTAŞ
SM.Mali Müşavir
Giriş; Bilindiği üzere 20 Ocak 2012 tarihinde 28179 sayılı resmi gazetede yayınlanan 413 sıra nolu Vergi Usul Kanunu genel tebliği uyarınca 2012 Yılından itibaren Mükellef Bilgileri Bildirimi verme zorunluluğu getirilmiş bulunmaktadır.
Getirilen zorunluluk kapsamında, Mükellef Bilgileri Bildirimi, her yıl 1 Nisan – 31 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecektir.
Yayınlan tebliği ve sirküleri değerlendiğimizde mükelleflerden verilmesi istenilen “Mükellef Bilgileri Bildirimi”nin öncelikli amacının sicil kayıtları oluşturulması, mükelleflerin faaliyet gösterilen sektörlerin doğru belirlenmesi ve ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflaması (NACE), vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin takibi, mükelleflerle kamu kurumları arasında hızlı ve etkili iletişim kanallarının kurulması, gibi mükellefiyette ilişkin birçok bilginin doğruluğu ve güvenilirliği sicil kayıtlarının doğruluğunu sağlamak olduğu anlaşılmaktadır.
Uygulama; 27 Mayıs 2011 tarihinde 27946 sayılı resmi gazetede yayınlanan 408 Sıra no’lu Vergi Usul Kanunu genel tebliği ile de Vergi mükelleflerinin Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından oluşturulan internet vergi dairesinden Vergi levhasının elektronik ortamda alınması uygulaması başlatılmıştır. Bunun dışında belirli bir süreden beride,
- Mükellefiyet yazısı
- Borcu yoktur yazısı
internet vergi dairesinden sistem üzerinden alınmaktadır.
Bilindiği üzere; 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu, Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik ve Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliği’ne göre ülkemizde adres bileşenlerinin tanımı yapılarak “adres”e bir standart getirilmiştir. Numarataj çalışmaları belediye ve özel idarelerce yeniden yapılmıştır. Yapılan bu düzenleme sonrasında Belediye Kanununda yer alan Ulusal Adres Veri Tabanı ile ilgili hükümler ve Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliği kapsamında il ve ilçelerimizdeki mevcut adres bilgilerinin yeniden düzenlenmesi ve güncellenmesi Kent Bilgi Sistemi kurulumu, Adres Bilgi Sistemi oluşturulması sonucun da birçok işyerinin adresi değişmiş bulunmaktadır.
Ayrıca 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 sayılı On üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair kanunla; Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Manisa, Kahramanmaraş, Malatya, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illeri büyükşehir oldu. Bu illerde daha önce merkez ilçe olarak bilenen adresler yasa ile Büyükşehre bağlı kurulan yeni ilçeler olarak yeniden düzenlenmiş ve mevcut adres bilgileri de değişmiş bulunmaktadır.
Bu bilgiler kapsamında mükelleflerin yerine getirmek zorunda bulunduğu işlemler sonrasında internet vergi dairesinden alınan sicil bilgileri, Mükellefiyet yazısı, borcu yok yazısı ve vergi levhasında kayıtlı bilgilerin birbiri ile çeliştiği özellikle adres ve faaliyet kodlarının uyumlu olmadığı görülmektedir.
Bu konuda vergi mükellefleri tarafından vergi dairelerine yapılan müracaatlarda mükellefiyet tesislerinde girilen sicil bilgilerinin ancak mükellefler tarafından yazılı müracaatta bulunmaları ve vergi dairesinin bu konuda yapacağı yoklamadan sonra değişebileceğini, mükellef bildirimde yer alan adres ve faaliyet kodlarının sicil kayıtlarına aktarılmasının mümkün olmadığı belirtilmektedir. Dilekçe ile yazılı bildirimde bulunulması istenilmektedir.
Sonuç; Adres bilgi farklılığı yaratan bu durum ileride özellikle ihaleli işler yapan vergi mükellefler acısından ve mükelleflerin yargıya intikal eden ticari işlemleri ve yapılacak tebligatlar için önem arz etmektedir. “Mükellef Bilgileri Bildirimi”nin öncelikli amacı dikkate aldığımızda mükelleflerle kamu kurumları arasında hızlı ve etkili iletişim kanallarının kurulması, gibi mükellefiyette ilişkin birçok bilginin Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından sicil kayıtlarının doğruluğu ve güvenilirliği sağlamak olduğu anlaşılmaktadır.
Vergi Daireleri 213 sayılı VUK’ nun 101 maddesinde yer alan düzenlemelerin dışındaki işlemleri adres bildirimi olarak değerlendirmemektedir. Bu konu ile ilgili Maliye Bakanlığı/Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından VUK Mükerrer 257 madde dayanılarak “(5228 sayılı Kanunun 8’inci maddesiyle eklenen fıkra)Birinci fıkranın (4) numaralı bendi uyarınca Maliye Bakanlığının beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususunda izin vermesi veya zorunluluk getirmesi halinde, (mükellef veya vergi sorumlusu ile gönderme işini yapacak kişiler arasında özel sözleşme düzenlenmek kaydıyla) elektronik ortamda gönderilen beyanname ve bildirimler, mükellef veya vergi sorumlusu tarafından verilmiş addolunur.” yayınlanacak bir sirkü ile; mükellef bilgileri bildirimlerinde yer alan adreslerin kayıtlar için esas alınması, bu konuda ayrıca bir dilekçe ile müracaat ve yoklama yapılmadan işlemin sistem üzerinden güncellenmesi sağlanarak sorun çözüme kavuşabilir. Böylelikle hem vergi daireleri hem de mükellef ve meslek mensupları iş yükü azalarak zaman kaybı önlenmiş olur.
Aksi takdirde mükelleflerin sistemde farklı şekilde yer alan adres bilgisi, faaliyet kodu değişikliklerini düzeltmek için yapacakları müracaatlar hem mükelleflerin hem idarenin hem de meslek mensuplarının zaman işgücü kaybına neden olacaktır.