25 Mart 2014 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28952
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Maliye Bakanlığından:
65 YAŞINI DOLDURMUŞ MUHTAÇ, GÜÇSÜZ VE KİMSESİZ TÜRK VATANDAŞLARI İLE ÖZÜRLÜ VE MUHTAÇ TÜRK VATANDAŞLARINA AYLIK BAĞLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 25/1/2013 tarihli ve 28539 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmeliğin adı; “65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşları ile Engelli ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak kaydıyla, her ne nam altında olursa olsun her türlügelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olmayanlardan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından muhtaç olduğuna karar verilen 65 yaşınıdoldurmuş Türk vatandaşlarını,”
“b) 65 yaşını doldurmamış olmasının yanı sıra ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az % 70 oranında engelli olduğu belirlenmek suretiyle başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek şekilde engelli olduklarını kanıtlamış ve 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşlarından; sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak üzere, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgariücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olduğu ya da aynı tutardan fazla gelir sağlamasının mümkün olmadığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından tespit olunarak muhtaçlığına karar verilenleri,”
“c) 65 yaşını doldurmamış olmasının yanı sıra ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak % 40 ila % 69 arası engelli olduklarını kanıtlamış, 18 yaşını doldurmuş ve talebine rağmen Türkiye İş Kurumu tarafından işe yerleştirilememiş olan Türk vatandaşlarından; sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlananlar ile uzun vadeli sigorta kolları açısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışanlar veya nafaka bağlanmış ya da nafaka bağlanması mümkün olanlar hariç olmak üzere, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olduğu ya da aynı tutardan fazla gelir sağlamasının mümkün olmadığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından tespit olunarak muhtaçlığına karar verilenleri,”
“ç) Nafaka bağlanan veya nafaka bağlanması mümkün olanlar ile sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanan durumunda ya da uzun vadeli sigorta kollarıaçısından zorunlu olarak sigortalı olunması gereken bir işte çalışan durumunda kendisine bakmakla yükümlü bir yakınıbulunan engelli çocuklar hariç olmak kaydıyla; Türk vatandaşı olan, 18 yaşını tamamlamamış ve ilgili mevzuatı çerçevesinde yetkili hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile toplam olarak en az % 40 oranında engelli olduklarıkanıtlanmış durumundaki engelli yakınlarının bakımını fiilen yürüten Türk vatandaşlarından, her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden daha az olduğu ya da aynı tutardan fazla gelir sağlamasının mümkün olmadığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından tespit olunarak muhtaçlığına karar verilenleri,”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ç) Hane: Şehir dışında öğrenim gören çocuklar dâhil olmak üzere, aralarında akrabalık bağı bulunsun ya da bulunmasın adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre aynı konut ya da aynı konut bölümüne kaydedilmiş kişi veya kişilerden sosyal inceleme raporu ile birlikte yaşadığı tespit olunanları,”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin beşinci fıkrasının birinci ve ikinci cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Yaşlı aylığı başvurularında, herhangi bir belge talep edilmemesi esastır. Engelli aylıkları ve 18 yaş altı engelli yakını aylığıbaşvurularında aşağıdaki belgeler istenir.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrası, ikinci fıkrasının (c) ve (d) bentleri ile beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkranın (ç) bendi yürürlükten kaldırılmış ve anılan maddeye altıncı fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(1) Her ne nam altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı 16 yaşından büyükler için belirlenmiş olan asgari ücretin aylık net tutarının 1/3’ünden az olanlar ile aynı tutardan fazla gelir sağlaması mümkün olmayanlar, 2022 sayılı Kanunun uygulanmasında muhtaç sayılır.”
“c) Nafaka bağlanmış veya bağlanması mümkün olanlar,”
“d) Herhangi bir şekilde hane içinde kişi başına düşen gelir tutarı, birinci fıkrada belirtilen tutara eşit veya üzerinde olanlar ile aynı tutara eşit veya üzerinde gelir sağlaması mümkün olanlar,”
“(5) Kişinin, 65 yaşını doldurmuş olması ya da %40 ila %69 oranlarında engelinin bulunması sebebiyle bu Yönetmelik çerçevesinde aylık alması, fiilen bakımını üstleneceği engelli yakını bulunması durumunda 18 yaş altı engelli yakını aylığı bağlanmasına engel teşkil etmez.”
“(7) Aylık başvurusunda bulunan kişiye 22/10/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 364 üncü maddesine göre tespit edilen yakınlarından nafaka bağlanmasının mümkün olup olmadığı Mütevelli Heyet tarafından tespit edilir. Nafaka bağlanması mümkün olduğu belirlenenlerin aylık başvurusu reddedilir. Nafaka bağlanması mümkün olmadığıbelirlenenler hakkında ise, bu Yönetmeliğin durumlarına uygun hükümleri çerçevesinde işlem tesis olunur.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Mütevelli Heyetinin kararları 2022 modülü kullanılarak sisteme işlenir.”
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ve dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve anılan maddeye aşağıdaki beşinci fıkra eklenmiştir.
“(3) Aylıklar üçer aylık dönemler halinde peşin olarak ödenir. Bu ödemeler; hak sahiplerinin kendilerine veya durumlarına göre vekillerine, vasilerine, kayyumlarına veya velilerine yapılır.”
“(4) Aylık türlerine göre,
- a) Yaşlı aylığı: 2022 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ileçarpımı sonucu bulunan tutarda,
- b) Engelli aylığı: 2022 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarda,
- c) Başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli aylığı: 2022 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarda,
ç) 18 yaş altı engelli yakını aylığı: 2022 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarda,
ödeme yapılır.”
“(5) 2022 sayılı Kanunun 1 inci ve 2 nci maddelerinde belirtilen gösterge rakamlarının, yılı merkezi yönetim bütçe kanununda farklı olarak tespit edilmiş olması halinde ödemelere esas tutar, bütçe kanunundaki gösterge rakamı esas alınarak hesaplanır.”
MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Aylık bağlama işlemi tamamlananlara ait bilgiler, 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (3) numaralı alt bendine göre, 18 yaş altı engelli yakını aylığında, 18 yaşından küçük engellilerin bakımı amacıyla aylık bağlanacak kişilerden genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar 5510 sayılıKanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendine göre genel sağlık sigortası kapsamına alınmaları amacıyla Genel Müdürlük tarafından sistem üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilir ve bu bildirim sonrasında ilgililer genel sağlık sigortalısı olarak Sosyal Güvenlik Kurumunca tescil olunurlar.”
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi, ikinci fıkrasının birinci cümlesi ile (c), (ç), (d), (ğ) ve (h) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Yaşlı aylığı ve engelli aylıkları, aşağıda belirtilen hallerde geçici olarak durdurulur.”
“Yaşlı aylığı ve engelli aylıkları, aşağıda belirtilen hallerde kesilir.”
“c) 18 yaş altı engelli yakını aylığı alanlar için engellinin 18 yaşını doldurması.”
“ç) 18 yaş altı engelli yakını aylığı alanlar için bakıcı ile bakılanın aynı hanede ikamet etmediğinin veya aynı hanede ikamet etse dahi fiili bakımın gerçekleşmediğinin ya da aylığın engelli için kullanılmadığının tespit edilmesi.”
“d) Türk vatandaşlığından çıkarılma ya da Türk vatandaşlığı muhafaza edilmeksizin yabancı memleket uyruğuna girilmesi.”
“ğ) 7 nci maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen sebeplerle veya nafaka almakta olmasıya da hane içinde kişi başına düşen gelirin muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde olması sebebiyle aylık bağlanmasıkoşullarının kaybedilmesi.”
“h) Nafaka alabilecek olması ya da muhtaçlık sınırına eşit veya üzerinde hane içinde kişi başına düşen gelir elde edebilecek olması ya da başka sebeplerle muhtaçlık halinin ortadan kalktığının tespit edilmesi.”
MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Yaşlı aylığı bağlananlardan %70 ve üzeri oranda engelli olduklarını engelliler için sağlık kurulu raporu ile kanıtlayanların aylıkları başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli aylığına dönüştürülür. Ancak %40 ila %69 arası oranda engelliler için sağlık kurulu raporuna sahip 65 yaşını doldurmuş vatandaşlara sadece yaşlıaylığı bağlanır.”
MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi yürürlükten kaldırılmış; aynı fıkranın (a) bendinin (12) numaralı alt bendi ile mevcut (c) ve (ç) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; söz konusu fıkraya (a) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (b) bendi eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
“12) 2022 sayılı Kanun gereğince bağlanan aylıklar hariç olmak kaydıyla, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun Ek 7 nci maddesi gereğince yapılan evde bakım ödemeleri dahil, sürekli ve düzenli olarak alınanşartlı eğitim yardımı, şartlı sağlık yardımı, eşi vefat etmiş kadınlara yönelik yardım, burs, harçlık gibi nakdî olarak verilmekte olan sosyal yardımların aylık ortalaması,”
“c) Hanenin harcama durumu; emsal kira bedeli hariç gıda, giyim, ısınma, eğitim, sağlık, ulaşım, eğlence ve benzerlerine yapılan yıllık ödemelerin aylık ortalaması dâhil edilerek yapılan hesaplama ile belirlenir.”
“ç) Harcamalar, hanenin gelir seviyesinin bir göstergesi olarak dikkate alınır. Emsal kira bedeli dışındaki harcamalar birinci fıkranın (a) bendine göre hesaplanacak gelir tutarından hiçbir şekilde çıkarılamaz.”
“b) Vergi indirimlerinden faydalanılarak alınan ve engelli adına kayıtlı olan araçlar için vergiler indirilmiş tutarın 120’de biri dikkate alınarak hanenin geliri hesaplanır.”
MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin;
1) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan “özürlü”, “özür” ibareleri sırasıyla “engelli”, “engel,
2) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “Özürlü” ibaresi “Engelliler için”,
3) 5 inci maddesinin;
- a) Beşinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Özürlü ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü aylığı”, “özürlü sağlık kurulu” ibareleri sırasıyla “Engelli aylıkları”, “engelliler için sağlık kurulu,”, (b) bendinde yer alan “özürlü”, “özürlü sağlık kurulu,” ibareleri sırasıyla “engelli”, “engelliler için sağlık kurulu”,
- b) Dokuzuncu fıkrasında yer alan “Özürlü olarak”, “özürlü sağlık kurulu” ibareleri sırasıyla “Engelli aylıklarına”,“engelliler için sağlık kurulu”,
4) 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “özürlü” ibaresi “engelli”,
5) 11 inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “Özürlü” ibaresi “Engelliler için”,
6) Beşinci Bölüm başlığında yer alan “Özürlülüğün”, “Özür”, ibareleri sırasıyla “Engelliliğin”, “Engel”,
7) 12 nci maddesinin kenar başlığında yer alan “Özürlülüğün” ibaresi “Engelliliğin”, ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Özür”, “özür”, “özürlü” ibareleri sırasıyla “Engel”, “engel”, “engelli”, (b) bendinde yer alan “Özür”, “özür”,“özürlü” ibareleri sırasıyla “Engel”, “engel”, “engelli”,
8) 13 üncü maddesinin kenar başlığında yer alan “Özür” ibaresi “Engel”,
- a) İkinci fıkrasında yer alan “özürlü” ibaresi “engelli”,
- b) Üçüncü fıkrasında yer alan “özür”, “özürlü”, “özürlü sağlık kurulu” ibareleri sırasıyla “engel”, “engelli”,“engelliler için sağlık kurulu”,
- c) Dördüncü fıkrasında yer alan “özür”, “özürlü” ibareleri sırasıyla “engel”, “engelliler için”,
ç) Beşinci fıkrasında yer alan “özür”, “özürlü” ibareleri sırasıyla “engel”, “engelliler için”,
9) 21 inci maddesinin;
- a) İkinci fıkrasında yer alan “özürlü”, “özürlülük” ibareleri sırasıyla “engelli”, “engellilik”,
- b) Üçüncü fıkrasında yer alan “özürlü” ibaresi “engelliler için”,
şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğe geçici 2 nci maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“Periyodik sosyal incelemeler
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde yapılması gereken ilk periyodik sosyal incelemeler, 1/1/2015 ile 31/12/2015 tarihleri arasında sonuçlandırılır ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan sosyal incelemeler dahil müteakip tüm incelemelere 1/1/2016 tarihinden sonra başlanır.”
MADDE 15 – Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 16 – Bu Yönetmelik hükümlerini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı yürütür.