Şantiye Şeflerinin Sigortalılığı
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Tarih: 07 Mart 2014
Sayı : 19662804- v.r. 3.819.904
Konu : Şantiye şeflerinin sigortalılığı
SOSYAL GÜVENLİK İL MÜDÜRLÜĞÜNE
3194 sayılı İmar Kanunu ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile bu kanunlarda belirtilen istisnalar haricinde yapıların, mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesapların hazırlanması ve bunların uygulanması işlemlerinin mühendisler, mimarlar ile görev, yetki ve sorumlulukları yönetmelikle düzenlenecek olan fen adamları tarafından yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Söz konusu kanunlar gereğince yapı sahibinin yapı müteahhidi olduğu durumlar haricinde, yapım işleri yapı sahibine karşı taahhüt eden veya ticari amaçla ya da kendisi için şahsi finans kaynaklarını kullanarak üstlenen, ilgili meslek odasına kayıtlı, gerçek ve tüzel kişi olan yapı müteahhitleri tarafından yapılmaktadır.
Yapı ruhsatına tabî tüm yapılarda mimar veya mühendis diplomasına sahip şantiye şefi bulundurulması zorunlu olup, şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım İşinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonun sağlanması, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbirin alınması, uygulaması ve uygulatılması ile sorumludur. Şantiye şefinin yapım işindeki görevi, yapı ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı kullanma İzin belgesinin alınması ile sona ermektedir.
Yapılarda şantiye şefi çalıştırılması, 5/2/2008 tarihli ve 26778 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği ve 16/12/2010 tarihli ve 27787 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yapı Müteahhitlerinin Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hakkında Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Ancak, şantiye şefleri ile ilgili olarak Genel Müdürlüğümüze ulaşan yazılardan, şantiye şeflerin sigortalılığı ve kontrolü, geç verilen belgelerin işleme alınıp alınmayacağı ve uygulanacak idari para cezaları konularında tereddütlerin hasıl olduğu anlaşıldığından uygulamada ortaya çıkan bu hususlarla ilgili açıklama yapılmasına gerek duyulmuştur.
Şantiye şefleri, ilgili mevzuat gereğince yapı müteahhitleri tarafından görevlendirilen kişiler olduğundan şantiye şefi olarak görev yapacakların 5510 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılığı aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
1) Şantiye şefliğinin 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentlerine tabi sigortalılığı bulunan mimar ve mühendislere yaptırılması halinde, bu kimselerin ayrıca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre sigortalı olma zorunluluğu aranmaması, birden fazla yapı müteahhidi ile çalışmaları halinde aynı şekilde işlem yapılması,
2) Şantiye şefinin 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (I) ve (3) numaralı bentlerine tabi sigortalılığının bulunmaması halinde, yapı müteahhidinin yatımda 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması,
3) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı bentleri kapsamında sigortalılığı bulunmayan şantiye şefinin aynı anda birden fazla yapı müteahhidi ile hizmet sözleşmesi imzalaması halinde her bir işyerinde çalıştığı süre kadar (inşaatın fiilen başlangıç ve bitiş tarihleri esas alınarak) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması,
4) Yapı müteahhidinin mühendis veya mimar olması halinde şantiye şefi bulundurulması şartı aranmadığından yapı müteahhidinin üstlenmiş olduğu yapım işi nedeniyle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaması,
5) Yapı müteahhidine bağlı devamlı müteahhitlik işyerinden hizmet akdine tabi çalışması halinde bu müteahhidin yapım işini aldığı her bir inşaat işinden dolayı ayrıca 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılması zorunluluğunun aranmaması,
gerekmektedir.
Diğer taraftan, 4/2/2011 tarihli ve 2011-13 sayılı “İlişiksizlik belgesi” konulu Genelgenin “2-İlişiksizlik belgesinin verilmesi süreçleri” başlıklı bölümde şantiye şefleri ile ilgili herhangi bir açıklamaya ver verilmemiş bulunmaktadır.
Bu nedenle;
– Şantiye şefleri ile ilgili ihbar veya şikayetin bulunmaması halinde ilgili Genelgeye göre işlem yapılması;
– Şantiye şeflerinin birden fazla işverenin yanında ayın anda çalışması mümkün olduğundan, her işyerinden 30 gün çalışması şartı aranmayacağı gibi, şantiye şefinin bulunduğu ilden başka bir ildeki işyerinden bildirilmiş olması hususların da araştırılması yoluna gidilmemesi,
– ilişiksizlik belgesi verilmiş olan işler için geriye dönük işlem yapılmaması,
gerekmektedir.
Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarından şantiye şefleri ile bilgi ve belge intikal ettirilmesi ya da şantiye şefinin sigortalılığının sağlanması hususunda müracaatının olması halinde, bu kimselerin sigortalılıkları hakkında ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde bulunan belgelere göre işlem yapılacak, bunun üzerine işverence itiraz edilmesi halinde, konu Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarına araştırma yapılmak üzere intikal ettirilecek ve sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Şantiye şeflerinin sigortalılıkları ile ilgili olarak herhangi bir itiraz olmaksızın işverenlerince ilgili bilgi ve belgelerin,
– Kendiliğinden verilmiş olması ya da yapılan tebligat üzerine bir aylık süre içerisinde verilmiş olması halinde, belgelerin her biri için asıl veya ek belge mahiyetine göre asgari ücretin 1/5’i veya 1/8’i tutarında idari para cezası uygulanması, ayrıca sigortalı işe giriş bildirgesi bir asgari ücret, işten çıkış bildirgesi için asgari ücretin 1/10’u,
– Kurumca resen düzenlenmesi halinde ise, her bir aylık prim ve hizmet belgesi ile sigortalı işe giriş bildirgesi için iki asgari ücret, işten çıkış bildirgesi için asgari ücretin 1/10’u,
tutarında idari para cezası uygulanacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Cüneyt OLGAÇ
Genel Müdür V.