Teminatlı Menkul Kıymetler III-59.1
21 Ocak 2014 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28889
Sermaye Piyasası Kurulundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı ve kapsamı, teminatlı menkul kıymetlerin nitelikleri ve ihracı ile teminat sorumlusuna, teminat varlıklar ve teminat uyumuna ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 59, 60 ve 130 uncu maddelerine dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları,
b) BDDK: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
c) Borsa: 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan borsayı,
ç) Derecelendirme kuruluşu: Türkiye’de kurulan ve Kurulun sermaye piyasasında derecelendirme faaliyeti ve derecelendirme kuruluşlarına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde derecelendirme faaliyetinde bulunmak üzere Kurulca yetkilendirilen derecelendirme kuruluşları ile Türkiye’de derecelendirme faaliyetlerinde bulunması Kurulca kabul edilen uluslararası derecelendirme kuruluşlarını,
d) Finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri: 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile düzenlenen finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketlerini,
e) GYO: Gayrimenkul yatırım ortaklığını,
f) Hazine Müsteşarlığı: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Hazine Müsteşarlığını,
g) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Hizmet sağlayıcı: İhraççının teminat varlıkların idaresine ilişkin görevlerini devrettiği bankayı veya ipotek finansmanı kuruluşunu,
ğ) İhraççı: Bu Tebliğ kapsamında VTMK veya İTMK ihraç eden kuruluşları,
h) İkame Varlık: Nakit, TCMB tarafından ihraç edilen likidite senetleri, devlet iç ve dış borçlanma senetleri, Hazine Müsteşarlığınca kurulan varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikaları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde Hazine kefaletiyle ihraç edilen menkul kıymetler, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına üye ülkelerin merkezi yönetimleri ile merkez bankalarınca ya da bunların kefaletiyle ihraç edilen menkul kıymetler ile Kurulca uygun görülen ve kamuya ilan edilen diğer varlıkları,
ı) İpotek finansmanı kuruluşu, İFK: 6362 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinde tanımlanan anonim ortaklığı,
i) İTMK: İpotek teminatlı menkul kıymeti,
j) Kamuyu Aydınlatma Platformu, KAP: Mevzuat uyarınca kamuya açıklanması gerekli olan bilgilerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistemi,
k) Kanun: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,
l) Konut finansmanı kuruluşları, KFK: Konut finansmanı kapsamında doğrudan tüketiciye kredi kullandıran ya da finansal kiralama yapan bankalar ile BDDK tarafından konut finansmanı faaliyetinde bulunması uygun görülen finansal kiralama ve finansman şirketlerini,
m) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
n) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketini,
o) Nakit yöneticisi: Teminat varlıklara ilişkin nakdin yönetilmesi hizmetini veren banka veya İFK’yı,
ö) Takasbank: İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketini,
p) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketini,
r) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat defteri: Teminat varlıkların ve türev araçlardan kaynaklanan hak ve yükümlülüklerin, ihraççının diğer malvarlığından ayrıştırılması amacıyla yazılı veya elektronik olarak takip edildiği kayıt sistemini,
s) Teminat sorumlusu: Teminat defteri ve teminat varlıkların bu Tebliğ ile belirtilen esaslar çerçevesinde kontrolünden sorumlu olan sermaye piyasasında bilgi sistemleri bağımsız denetim faaliyetinde bulunmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşunu,
ş) Teminat varlıklar: Bu Tebliğin 9 uncu maddesinde belirtilen TMK ihracına karşılık gösterilen varlıkları,
t) Teminatlı menkul kıymet, TMK: İTMK ve VTMK’yı,
u) Ticari krediler: Bankaların ve finansman şirketlerinin mal ve hizmet üretimi, deniz, hava ve kara taşıtları dahil ticari amaçlı taşınır mal ve taşınmaz finansmanı ile işletme sermayesinin finansmanı amacıyla kullandırdıkları krediler ile tüzel kişilere kullandırdıkları kredileri,
ü) TOKİ: T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığını,
v) Toplam yükümlülükler: Teminatlı menkul kıymetler ve varsa teminat defterine kaydedilen türev araçlardan kaynaklanan yükümlülükler toplamını,
y) TTK: 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
z) Tüketici kredileri: 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda düzenlenen tüketici kredilerini,
aa) Türev araç: Bu Tebliğin 11 inci maddesinde teminat defterine kaydedilebileceği belirtilen swap, forward, future ve opsiyon sözleşmelerini,
bb) VTMK: Varlık teminatlı menkul kıymeti,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Teminatlı Menkul Kıymetler ve İhracına İlişkin Esaslar
Teminatlı menkul kıymetler
MADDE 4 – (1) TMK, ihraççının genel yükümlülüğü niteliğinde olan ve teminat varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen borçlanma aracı niteliğinde bir sermaye piyasası aracıdır.
(2) Bu Tebliğ hükümlerine göre ihraç edilmeyen sermaye piyasası araçları için “teminatlı menkul kıymet”, “ipotek teminatlı menkul kıymet”, “varlık teminatlı menkul kıymet”, “TMK”, “İTMK”, “VTMK” veya eşdeğer ifadeler kullanılamaz.
Teminatlı menkul kıymetlerin ihracı ve tedavül limiti (Değişik başlık:RG-5/9/2014-29110)
MADDE 5 – (1) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) TMK; halka arz edilerek, nitelikli yatırımcılara satılmak suretiyle veya birim nominal değeri asgari 100.000 TL olmak kaydıyla tahsisli olarak ihraç edilebilir. Yurt dışında tahsisli olarak yapılacak ihraçlarda bu fıkrada belirlenen asgari birim nominal değer şartı aranmaz.
(2) VTMK; bankalar, İFK’lar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, GYO’lar, kendi kanunlarınca menkul kıymet ihraç etmeye yetkili kamu kurum ve kuruluşları ile nitelikleri Kurulca belirlenecek diğer kuruluşlarca ihraç edilebilir. İTMK ise yalnızca KFK ile İFK tarafından ihraç edilebilir.
(3) Halka arz edilecek TMK’nın borsada işlem görmesi ve Kurula yapılacak onay başvurusunun yanı sıra bu amaçla borsaya başvurulması zorunludur.
(4) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Kurul ihraççıdan;
a) Toplam yükümlülüklerin yurt içinde yerleşik bir banka veya üçüncü bir tüzel kişi tarafından garanti edilmesini veya sigorta şirketleri tarafından sigorta teminatı altına alınmasını,
b) Hizmet sağlayıcı veya nakit yöneticisi görevlendirilmesini,
c) Teminat varlıkların bir banka veya İFK nezdinde muhafaza edilmesini,
ç) Satışın yalnızca nitelikli yatırımcılara yönelik olarak yapılmasını,
talep edebilir.
(5) Teminat varlıklar, izahnamede veya ihraç belgesinde belirtilen esaslar dahilinde, satış süresi içinde satılamayan veya satış sonrasında itfa veya erken itfa edilen TMK oranında azaltılabilir.
(6) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Kanunun 31 inci maddesine göre TMK ihraç yetkisi tüm ihraççılar bakımından esas sözleşme ile yönetim kuruluna devredilebilir. Esas sözleşmesinde borçlanma aracı ihraç yetkisi yönetim kuruluna devredilmiş ihraççıların yönetim kurullarının TMK ihraç yetkisine sahip oldukları kabul edilir. Ancak yetkili organ kararında VTMK veya İTMK ihraç edileceğinin açıkça belirtilmiş olması ve asgari olarak, ihraç edilmesi planlanan TMK’nın azami tutarı ile satışın şekline ilişkin bilgilere yer verilmesi gereklidir.
(7) (Değişik:RG-14/5/2020-31127) Bir ihraççı tarafından ihraç edilmiş TMK’ların herhangi bir anda tedavülde bulunan kısmının nominal değeri, ihraççının, Kurulun sermaye piyasası araçları bir borsada işlem gören ortaklıklar için belirlediği finansal tablo ve raporlamaya ilişkin düzenlemelerine göre hazırlanmış ve bağımsız denetime tabi tutulmuş son hesap dönemine ilişkin yıllık finansal tablolarda yer alan aktif toplamının %10’unu aşamaz. İFK tarafından ihraç edilmiş TMK’lar için bu limit uygulanmaz.
(8) (Mülga:RG-14/5/2020-31127)
(9) (Değişik:RG-14/5/2020-31127) Derecelendirme kuruluşlarından talebe bağlı olarak, notlandırma ölçeğine göre yatırım yapılabilir seviyenin en yüksek ilk üç kademesine denk gelen uzun vadeli derecelendirme notu alan bankalar ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanmış olan finansal kuruluşlar ile finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin, yedinci fıkra çerçevesinde hesaplanacak tedavül limitleri yüzde yüz oranında artırılır.
(10) Teminat uyum ilkelerinin ihlal edilmesi durumunda, söz konusu ilkelere yeniden uyum sağlanana kadar ihraççı tarafından yeni tertip TMK ihraç edilemez.
(11) TMK ihraçlarına ilişkin olarak bu Tebliğde düzenlenmeyen hususlarda, mahiyetine uygun düştüğü ölçüde Kurulun borçlanma araçlarına ilişkin düzenlemelerinde yer alan esaslar uygulanır.
İhraç başvurusu
MADDE 6 – (1) İhraççılar, izahnamenin onaylanması talebi ile bu Tebliğin 1 numaralı ekinde, ihraç belgesinin onaylanması talebi ile ise bu Tebliğin 2 numaralı ekinde yer alan belgeler ile Kurula başvurur.
(2) İhraç edilecek TMK Kurulca uygun görülecek ihraç tavanı içinde tertipler halinde satılabilir. İzahnamenin geçerlilik süresi boyunca yapılacak halka arzlarda, her bir tertibin satışı için bu Tebliğin 3 numaralı ekinde yer alan belgelerle birlikte onay almak amacıyla Kurula başvurulur.
(3) Halka arz edilmeksizin yurt içinde yapılacak ihraçlarda, Kurulca onaylanmış ihraç belgesinin ihraççıya verilmesini takiben ihraççılar Kurul nezdinde herhangi bir işlem yapılmasına gerek kalmaksızın Kurulca verilen ihraç tavanı dahilinde her tertibin satışından önce MKK’ya başvurarak satış işlemini gerçekleştirir. Yurt dışında yapılacak ihraçlarda ise Kurulca onaylanmış ihraç belgesinin ihraççıya verilmesini takiben ihraççılar, her bir ihraç öncesinde tertip ihraç belgesinin onaylanması amacıyla Kurula başvurur.
(4) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Halka arz edilecek TMK’ya ilişkin teminat defterinin izahname onayı için Kurula yapılan başvuru öncesinde; halka arz edilmeksizin veya yurtdışında ihraç edilecek TMK’ya ilişkin teminat defterinin ise ihraç belgesi alınmadan önce oluşturulması zorunludur. Türev araçlara ilişkin hak ve yükümlülüklerin, ihraca ilişkin tutar, vade ve benzeri koşulların kesinleşmesini müteakip teminat defterine kaydedilmesi mümkündür. Ancak başvuru aşamasında, yapılması planlanan türev araç sözleşmelerine ve riskten korunması planlanan pozisyonlara ilişkin Kurula bilgi verilir.
(5) İzahnamenin ve ihraç belgesinin içeriğine, hazırlanmasına, onaylanmasına, yayımlanmasına, tescil ve ilanına, izahnamede yer alacak finansal tablolara, izahnamedeki değişikliklere ve ihraççılar tarafından yapılacak ilan ve reklamlara ilişkin hususlarda, TMK’nın ihraç ve satış esasları ile ihraççıların finansal raporlama, bağımsız denetim ve kamuyu aydınlatma yükümlülüklerinin belirlenmesinde ve bu Tebliğde yer almayan diğer konularda Kurulun ilgili düzenlemelerine uyulur.
TMK’nın kayden ihracı
MADDE 7 – (1) TMK’nın kayden ihracı ve bunlara ilişkin hakların izlenmesi hususunda 7/6/2013 tarihli ve 28670 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan II-31.1 sayılı Borçlanma Araçları Tebliğinde belirlenen esaslar kıyasen uygulanır.
İFK’ya ilişkin özel hüküm
MADDE 8 – (1) İFK’lar tarafından yapılan TMK ihraçlarında, Kurulun İFK’lara ilişkin diğer düzenlemeleri saklıdır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teminat Varlıklar, Teminat Defteri, Hizmet Sağlayıcı ve
Nakit Yöneticisine İlişkin Esaslar
Teminat varlıklar
MADDE 9 – (1) Aşağıda belirtilen varlıklar, teminat defterine kaydedilmek suretiyle VTMK ihracına karşılık gösterilebilir:
a) Bankaların ve finansman şirketlerinin tüketici kredileri ile ticari kredilerinden kaynaklanan alacakları,
b) 6361 sayılı Kanun çerçevesinde yapılan finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar ile sigortalanmış faktoring sözleşmelerinden doğan alacaklar,
c) TOKİ’nin taşınmaz satışından kaynaklanan taksitli ve sözleşmeye bağlanmış alacakları,
ç) GYO’ların portföylerindeki gayrimenkullerin satışından veya bu gayrimenkullere ilişkin satış vaadi sözleşmelerinden kaynaklanan teminatlı alacakları ile GYO’ların kira sözleşmelerinden kaynaklanan alacakları,
d) Hazine Müsteşarlığının borçlusu olduğu ticari bankalar tarafından proje bazlı finansman ihtiyacı kapsamında tahsis edilen uzun vadeli yabancı para cinsinden krediler,
e) İkame varlıklar,
f) Nitelikleri Kurulca belirlenecek diğer varlıklar.
(2) İTMK ihracına, teminat defterine kaydedilmek suretiyle;
a) Bankaların ve finansman şirketlerinin, ilgili sicilde ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış, Kanunun 57 nci maddesinde tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacakları,
b) Kanunun 57 nci maddesinde tanımlanan konut finansmanından kaynaklanmak kaydıyla, 6361 sayılı Kanun çerçevesinde yapılan finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar,
c) Bankaların, finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketlerinin ilgili sicilde ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış ticari kredi ve alacakları,
ç) İFK tarafından yapılacak ihraçlarla sınırlı olmak üzere TOKİ’nin konut satışından kaynaklanan taksitli ve sözleşmeye bağlanmış alacakları,
d) Birinci fıkranın (e) ve (f) bendi kapsamındaki varlıklar,
karşılık gösterilebilir. Bu fıkranın (a) bendinde belirtilen alacaklardan, Kanunun 57 nci maddesinde tanımlanan konut finansmanından kaynaklanmakla birlikte ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmamış olan kredilerden kaynaklananlar, Kurulca uygun görülen nitelikte başka bir teminata bağlanmış olması şartıyla İTMK ihracına karşılık gösterilebilir.
Teminat varlıkların nitelikleri
MADDE 10 – (1) Teminat varlıkların aşağıdaki şartları sağlaması zorunludur:
a) (Değişik:RG-11/11/2018-30592)Banka kredilerinin, teminat defterine kaydedildikleri tarih itibarıyla 22/6/2016 tarihli ve 29750 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında olması.
b) Finansman şirketlerince verilen krediler ve finansal kiralama alacakları için, teminat defterine kaydedildikleri tarih itibarıyla, 24/12/2013 tarihli ve 28861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Muhasebe Uygulamaları ile Finansal Tabloları Hakkında Yönetmelik” hükümleri uyarınca özel karşılık ayrılmamış olması.
c) Taşınmaz ipotekli kredi ve alacakların teminatı olan taşınmazlarla ilgili olarak:
1) Taşınmazın Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olması,
2) Kredinin kullandırılması veya alacağın oluşumu aşamasında taşınmazın piyasa değerinin BDDK veya Kurulca listeye alınmış değerleme kuruluşlarınca tespit edilmiş olması,
ç) Deniz, hava ve kara taşıtlarına ilişkin ticari kredilerde; deniz taşıtları için tekne ve makine sigortası, hava taşıtları için hava taşıtları tekne (gövde) sigortası, kara taşıtları için ise kara taşıtları kasko sigortası yapılması.
Türev araçlara ilişkin esaslar
MADDE 11 – (1) Aşağıda sayılan şartları taşımak kaydıyla, toplam yükümlülüklerin karşılanabilmesi veya teminat varlıklar ile TMK arasındaki durasyon açığının giderilmesi amacıyla faiz veya kur riskine karşı koruma sağlayacak forward, future, opsiyon ve swap sözleşmelerinden kaynaklanan hak ve yükümlülükler teminat defterine kaydedilebilir:
a) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Türev aracın borsalarda alım satıma konu olması veya karşı tarafının kurulduğu ülke yetkili otoritesi tarafından yetkilendirilmiş bir banka, kredi kuruluşu, sigorta şirketi, merkezi takas kuruluşu veya uluslararası finans kuruluşu olması ve sözleşme tarihi itibarıyla kredi derecelendirme kuruluşlarınca belirlenen yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen uluslararası uzun vadeli derecelendirme notuna sahip olması,
b) (Değişik:RG-20/10/2015-29508) Dördüncü fıkrada sayılan haller hariç olmak üzere, türev araçlara ilişkin sözleşmelerde, TMK itfa edilinceye kadar ihraççının iflası durumu da dahil olmak üzere karşı tarafın sözleşmeyi tek taraflı feshedemeyeceğine ilişkin hüküm bulunması,
c) Karşı tarafın, türev aracın teminat defterine kaydedilmesine onay vermesi,
ç) İhraççı ile karşı taraf arasında yapılan netleştirmelerin, teminat defterine kayıtlı olan türev araçlar ve karşı taraf ile gerçekleştirilen diğer tüm işlemler bakımından ayrı ayrı yapılması.
(2) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Birinci fıkranın (a) bendi kapsamında yatırım yapılabilir seviyeye denk gelen derecelendirme notunun değerlendirilmesinde:
a) Türkiye’de yerleşik kuruluşlar için ulusal derecelendirme notlarının esas alınması,
b) Derecelendirme notu, ilgili derecelendirme kuruluşunun derecelendirme sistemine göre yatırım yapılabilir seviyenin en alt sınırında olan kuruluşlar için notun görünümünün en az durağan olması şartının aranması,
c) İlgili kuruluşun aldığı birden fazla derecelendirme notu bulunması halinde en yüksek ikinci derecelendirme notunun esas alınması,
gerekmektedir.
(3) Türev araçlara ilişkin sözleşmelerin herhangi bir ilişkiden etkilenmeyecek şekilde objektif koşullarda yapılması, adil bir fiyat içermesi ve türev araçların aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak güvenilir ve doğrulanabilir yöntemlerle değerlenmesi zorunludur:
a) Değerlemenin yalnızca karşı taraftan alınan fiyat kotasyonlarına dayandırılmaması,
b) Türev aracın güvenilir ve güncel piyasa fiyatının ya da böyle bir fiyatın bulunmaması durumunda, yeterli ve genel kabul görmüş bir metodolojiye dayanan bir fiyatlama modelinin değerlemeye esas teşkil etmesi,
c) Değerlemenin doğrulanmasının, gerekli sıklıkta ve ihraççının veya teminat sorumlusunun kontrol edebileceği şekilde yapılması kaydıyla, türev araç sözleşmesinin karşı tarafından bağımsız bir üçüncü kişi tarafından ya da teminat varlıklarının yönetiminden sorumlu birimden bağımsız olan ve bu fonksiyonu yerine getirebilmek için yeterli bilgi ve donanıma sahip olması kaydıyla ihraççı bünyesinde bir birim tarafından yapılması.
(4) (Ek:RG-20/10/2015-29508) Türev araçlara ilişkin sözleşmelere;
a) İhraççının toplam yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirememesi ve türev araçlar dahil teminat varlıkların toplam yükümlülükleri karşılamaya yetmemesi,
b) İmkansızlık ve ilgili mevzuat kapsamında hukuka aykırılık halleri ile sözleşmede yer verilen esaslara ilişkin mevzuat hükümlerinde önemli değişikliklerin meydana gelmesi,
c) TMK’nın erken itfası,
ç) Sözleşme hükümlerine aykırı olarak türev araçlara ilişkin sözleşmenin teminat defterine kaydedilmemesi veya teminat defterinden çıkarılması,
hallerinde sözleşmelerin taraflarca tek taraflı olarak feshedilebileceğine ilişkin hüküm eklenmesi mümkündür. Bununla birlikte, yukarıda yer verilen hallerde ve bunlara benzer nitelikte olduğu Kurulca kabul edilen durumlarda sözleşmenin taraflarca tek taraflı olarak feshedilebileceğine ilişkin hükümlerin sözleşmeye eklenebilmesi için Kurulun uygun görüşünün alınması zorunludur.
Teminat defteri
MADDE 12 – (1) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) İhraççılar, teminat varlıkları ve teminat varlıklardan elde edilen nakdi kendi malvarlıklarından ayrı ve özel hesaplarda güvenli bir şekilde izlemek, yapılan her türlü kaydın günlük takibini sağlayacak şekilde ayrı muhasebe hesapları açmak veya teminat varlıkları ayırt edici bir altyapı oluşturmak suretiyle teminat defteri tutmakla yükümlüdürler.
(2) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat defterinin tutulmasına ilişkin iş akışları ihraççının yönetim kurulu veya yönetim kurulu tarafından yetkilendirilen birim veya kişiler tarafından onaylanır.
(3) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Kurul, teminat defterinin ihraççının yanı sıra ayrı bir kuruluş nezdinde de tutulmasını zorunlu tutabilir.
(4) Teminat varlıklar ile ilgili tüm işlem ve ihtilaflarda, teminat defterine yapılmış olan kayıtlar esas alınır.
(5) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat defterinin elektronik ortamda tutulduğu ihraçlarda, teminat defteri güncellendiği her gün itibarıyla MKK’ya elektronik ortamda iletilir. Teminat defterine ilişkin bilgilerin günlük bazda ve geriye dönük olarak manuel müdahale olmaksızın temin edilebileceği bir alt yapı kurulması ve bunun teminat sorumlusu tarafından 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca hazırlanacak raporda teyit edilmesi durumunda, bu fıkrada yer alan MKK’ya bildirim zorunluluğu uygulanmaz.
Teminat varlıkların idaresi ve korunması (Değişik başlık:RG-5/9/2014-29110)
MADDE 13 – (1) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) İhraççı, teminat varlıkların teminat uyum ilkelerine, izahname, ihraç belgesi veya varsa özel sözleşmelerde belirtilen esaslara uygun olarak idaresinden sorumludur.
(2) TMK itfa edilinceye kadar teminat varlıklar, ihraççının yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi halinde dahi teminat amacı dışında tasarruf edilemez, rehnedilemez, teminat gösterilemez, kamu alacaklarının tahsili amacı da dâhil olmak üzere haczedilemez, iflas masasına dâhil edilemez, ayrıca bunlar hakkında ihtiyati tedbir kararı verilemez.
(3) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat varlıkların idaresi;
a) Teminat defterinin oluşturulması ve bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak tutulmasını,
b) Teminat varlıklara ilişkin ödemelerin zamanında tahsil edilmesini,
c) Teminat uyum ilkelerine uyumun sağlanmasını ve kontrolünü,
ç) TMK sahiplerine ve teminat varlıkların korunması amacıyla yapılmış olan sözleşmelerin karşı taraflarına gerekli ödemelerin yapılmasını,
d) Teminat varlıklara ilişkin sigorta, vergi ve benzeri idari işlemlerin yerine getirilmesini ve teminat varlıklara bağlı her türlü hakkın takibini,
e) Teminat defteri ve teminat varlıklarla ilgili bu Tebliğde öngörülen diğer idari hizmetlerin yerine getirilmesini
kapsar.
(4) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat varlıklardan tahsilat yapılması durumunda elde edilen nakit, teminat uyum ilkelerinin ihlal edilmemesi ve ihraççının yükümlülüklerini yerine getirmesi kaydıyla serbestçe tasarruf edilebilir. 25 ve 26 ncı maddeler çerçevesinde alınacak tedbirler saklıdır.
(5) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat defterinde yer alan varlıkların 10 ve 11 inci maddelerde belirtilen nitelikleri teminat defterine kayıt tarihinden sonra kaybettiğinin anlaşılması veya bu nitelikleri haiz olmayan varlıkların teminat defterine kaydedildiğinin anlaşılması halinde bu varlıkların söz konusu nitelikleri sağlayan varlıklar ile değiştirilmesi esastır. Bu varlıkların söz konusu nitelikleri sağlayan yeni varlıklar teminat defterine kaydedilmeksizin teminat defterinden çıkarılması ancak teminat uyum ilkeleri ihlal edilmediği ve ihraççı yükümlülüklerini yerine getirdiği müddetçe mümkündür. İTMK ihraçlarında ise, teminat uyum ilkelerinin ihlal edilmemesi ve ihraççının yükümlülüklerini yerine getirmesi kaydıyla bu varlıklar teminat defterinde yer almaya devam edebilir.
(6) Teminat varlıkların kredi kalitesinin korunması veya artırılması için teminat defterine yeni teminat varlıklar eklenebileceği gibi, mevcut varlıklar değiştirilebilir.
(7) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) İhraççı bu Tebliğ hükümlerinin uygulanmasına yönelik olarak, teminat sorumlusu ve varsa garanti veren kurum, 14 üncü maddede belirtilen kuruluşlar ve benzeri üçüncü kişilerle TMK sahiplerinin korunmasını teminen gerekli sözleşmeleri yapmakla yükümlüdür.
(8) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) İhraççının teminat sorumlusu veya üçüncü bir taraf ile yapacağı sözleşmeler aracılığı ile 25 ve 26 ncı maddelerde belirtilen durumların gerçekleşmesi halinde teminat varlıklardan yapılan tahsilatların ayrı bir hesaba aktarımını sağlayacak tedbirleri alması zorunludur. Bu tedbirlere izahnamede veya ihraç belgesinde yer verilir.
(9) İhraççı, taşınmaz ipotekli kredi ve alacakların teminatı olan taşınmazlara ilişkin kanuni zorunluluklardan kaynaklanan sigorta yükümlülükleri ile deniz, hava ve kara taşıtlarına ilişkin ticari kredilerin teminatı olan varlıklara ilişkin sigorta yükümlülüklerinin, söz konusu kredi ve alacakların teminat varlıklar arasında yer aldığı süre boyunca düzenli olarak yerine getirildiğini takip etmekle yükümlüdür.
Dışarıdan hizmet alımına ilişkin esaslar
MADDE 14 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-5/9/2014-29110)
(1) İhraççının bu Tebliğ kapsamındaki sorumlulukları devam etmek koşuluyla, teminat varlıkların idaresine ilişkin görevler bir hizmet sağlayıcıya, teminat varlıklara ilişkin nakdin yönetilmesi hizmeti ise bir nakit yöneticisine devredilebilir.
(2) İhraççı, bu Tebliğ kapsamındaki sorumlulukları devam etmek koşuluyla, teminat varlıkların idaresine ilişkin görevlerinin bir kısmını yerine getirmek üzere Kurulca uygun görülecek uzmanlaşmış diğer kuruluşlardan hizmet alabilir. Uzmanlaşmış kuruluşlardan hizmet alınması halinde bu kuruluşların TMK’nın satışı öncesinde ihraççı tarafından Kurula bildirilmesi ve izahname veya ihraç belgesinde açıklanması zorunludur.
(3) İhraççının, bu madde kapsamında dışarıdan hizmet aldığı kuruluşun, sağlanacak hizmeti istenilen kalitede gerçekleştirebilecek düzeyde teknik donanım, alt yapı, mali güç, tecrübe, bilgi birikimi ve insan kaynağına sahip olup olmadığını tespit etmesi, kendi nezdinde hizmet alımına ilişkin iş akış prosedürlerini oluşturması ve gerekli iç kontrol mekanizmalarını kurması, alınan hizmetlere ilgili faaliyetlerin mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygunluğunu izlemek üzere gerekli organizasyonu oluşturması zorunludur.
(4) Kurul ihraççının dışarıdan hizmet aldığı kuruluşlardan, Kanun ve bu Tebliğ hükümleri ile ilgili her türlü bilgiyi istemeye, bunların tüm defter ve belgeleri ile elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dâhil tüm kayıtlar ve sair bilgi ihtiva eden vasıtalar ile bilgi işlem sistemini incelemeye, bunlara erişimin sağlanmasını istemeye ve bunların örneklerini almaya, işlem ve hesaplarını denetlemeye, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi almaya, gerekli tutanakları düzenlemeye yetkili olup, ilgililer de istenilen bilgi, defter ve belge ile elektronik, manyetik ve benzeri ortamlarda tutulanlar dâhil tüm kayıtlara ve sair bilgi ihtiva eden vasıtalar ile bilgi işlem sistemine erişim sağlamak, kayıtların ve bilgi ihtiva eden vasıtaların örneklerini vermek, yazılı ve sözlü bilgi vermek ve tutanakları imzalamakla yükümlüdürler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Teminat Uyum İlkeleri
Nominal değer uyumu
MADDE 15 – (1) Teminat varlıkların nominal değeri, TMK’nın nominal değerinden az olamaz.
(2) Nominal değer hesaplanırken kredilerin bakiye anapara tutarları, iskontolu borçlanma araçlarının ihraç fiyatı, primli borçlanma araçlarının ise nominal değeri dikkate alınır.
(3) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Türev araçların sözleşme değeri nominal değer uyumu hesaplamalarına dahil edilmez.
Nakit akımı uyumu
MADDE 16 – (Değişik:RG-5/9/2014-29110)
(1) Hesaplama tarihini takip eden 1 yıl içerisinde teminat defterinde yer alan varlıklardan elde edilmesi beklenen toplam faiz, getiri ve benzeri gelirler toplamı, aynı dönemde toplam yükümlülüklerden kaynaklanması beklenen benzer ödemelerden az olamaz.
Net bugünkü değer uyumu
MADDE 17 – (1) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) VTMK ihraçlarında, teminat defterinde yer alan varlıkların net bugünkü değeri, toplam yükümlülüklerin net bugünkü değerinden, teminat varlıkların türüne göre bu Tebliğin 4 numaralı ekinde yer alan tablonun II numaralı sütununda belirtilen oranlardan az olmamak üzere ihraççının belirleyeceği bir oranda daha fazla olmalıdır. 18 inci madde çerçevesinde stres testi ölçümü yapılması gereken VTMK ihraçlarında ise, aynı madde kapsamında yapılan stres testi senaryolarının tümünde teminat varlıkların türüne göre asgari olarak bu Tebliğin 4 numaralı ekinde yer alan tablonun III numaralı sütununda belirlenen teminat fazlası oranları sağlanmalıdır. Farklı varlık sınıflarının teminat defterine kaydedilmesi durumunda teminat fazlası oranı, ilgili varlıklara ilişkin bu Tebliğin 4 numaralı ekinde yer alan tabloda belirtilen oranların uygulanması suretiyle hesaplanan ağırlıklı ortalamadan az olamaz.
(2) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) İTMK ihraçlarında ise teminat defterinde yer alan varlıkların net bugünkü değeri, toplam yükümlülüklerin net bugünkü değerinden ihraççının başlangıçta belirleyeceği bir oranda daha fazla olmalıdır. Bu oranın %2’den az olmaması zorunludur. (Ek cümle:RG-14/5/2020-31127) Zorunlu teminat fazlası ikame varlıklardan oluşur ve 19 uncu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen sınırlamada dikkate alınmaz. Teminat fazlası teminat defterine kaydedilir.
(3) Toplam yükümlülüklerin ve teminat varlıkların net bugünkü değerleri Türkiye Muhasebe Standartları kapsamında finansal araçlara ilişkin değerleme esasları uyarınca belirlenir.
(4) Net bugünkü değerin hesaplanmasına ilişkin olarak Kurulca farklı esaslar getirilebilir.
Stres testi
MADDE 18 – (1) Net bugünkü değer uyumunun faiz oranları ve kurlardaki muhtemel değişikliklere duyarlılığı stres testi ile ölçülür.
(2) VTMK ihraçlarında, VTMK ile teminat varlıkların para birimlerinin veya faiz türlerinin (sabit veya değişken) farklı olması halinde; İTMK ihraçlarında ise her durumda stres testi ölçümü yapılması zorunludur.
(3) (Değişik:RG-14/5/2020-31127) İTMK ihraçlarında, bu madde çerçevesinde yapılacak stres testi senaryolarının tümünde 17 nci maddenin ikinci fıkrası çerçevesinde ihraççı tarafından belirlenen teminat fazlası oranı sağlanmalıdır.
(4) Stres testlerinde kredi ve alacaklardan beklenen nakit akımları, ait olduğu para birimlerine ilişkin swap oranlarından elde edilen getiri eğrileri kullanılarak iskonto edilir. İlgili kredi ve alacağın vadesiyle uyumlu bir swap oranının bulunmaması halinde, öncesi ve sonrasında faiz oranı bilinen vadeler kullanılarak faiz oranları türetilir. Faiz oranı bilinen en son vadeyi aşan vadeler için, en son vadenin faiz oranı kullanılır.
(5) Beklenen nakit akımları, tahmin edilen erken ödeme oranları ve varsa erken ödeme ücretleri dikkate alınarak hesaplanır. Erken ödeme oranları, her bir kredi ve alacağın faiz oranı ile kredi ve alacağın vadesine uyumlu piyasa faiz oranı arasındaki fark ve ayrıca benzer varlıkların geçmiş dönemlerdeki erken ödeme istatistikleri kullanılarak hesaplanır. Değişken faizli kredi ve alacakların, hesaplama tarihinde geçerli olan faiz oranının kredi ve alacağın vadesi boyunca değişmeyeceği varsayılır.
(6) Faiz oranlarındaki değişikliklerin etkisini ölçmek için, swap oranlarından elde edilen getiri eğrileri yukarı ve aşağı yönde paralel kaydırılır. Paralel kaydırma, her bir vade için geçerli TL faiz oranının 300 baz puan, yabancı para faiz oranının ise 150 baz puan oranında artırılması ve azaltılması suretiyle yapılır. Kaydırmalar sonucunda elde edilen faiz oranının negatif olması halinde, faiz oranı sıfır olarak dikkate alınır.
(7) Kurlardaki değişikliklerin yabancı para birimlerinden nakit akımlarına etkisini ölçmek için, TCMB tarafından ilan edilen gösterge niteliğindeki döviz alış kuru esas alınmak suretiyle döviz alış kuru %30 oranında artırılır ve azaltılır.
(8) Stres testlerinde, ikame varlıklar ve türev araçların 17 nci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen esaslar çerçevesinde tespit edilen değerleri kullanılır.
(9) Stres testi yapılması zorunlu olan ihraçlarda teminat varlıklar en az ayda bir defa bu teste tabi tutulur.
İTMK’ya ilişkin özel hükümler
MADDE 19 – (1) İTMK ihraçları kapsamında;
a) Teminat uyum ilkelerine ilişkin hesaplamalarda;
1) 10 uncu maddede belirtilen nitelikleri kaybeden kredi ve alacaklar,
2) (Değişik:RG-11/11/2018-30592) Konut finansmanından kaynaklanan kredi ve alacakların, kredi ve alacağın teminatının değerinin %80’ini aşan kısmı,
3) İlgili sicilde ipotek tesis edilmek suretiyle teminat alınmış ticari kredi ve alacakların, kredi ve alacağın teminatının değerinin %50’sini aşan kısmı,
dikkate alınmaz. (2) ve (3) numaralı alt bentlerde belirtilen sınırlamalar teminatın değerindeki değişikliklere göre en az yılda bir defa gözden geçirilir ve yapılan hesaplamalarda teminatın en son tespit edilen değeri dikkate alınır.
b) İTMK ihracına konu edilen varlıkların net bugünkü değeri; kredi ve alacaklardan beklenen nakit akımları, tahmin edilen erken ödeme oranları ve varsa erken ödeme ücretleri dikkate alınarak hesaplanır.
c) (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentlerine uyumun tespiti için dikkate alınacak teminat değerindeki değişikliklerin tespiti ile (b) bendi uyarınca erken ödeme oranlarının hesaplanması amacıyla ihraççı veya hizmet sağlayıcı tarafından kullanılan yöntemler hakkında teminat sorumlusuna ve Kurula bilgi verilir. Kurul teminatın değerindeki değişikliklerin tespitinde ve erken ödeme oranlarının tahmininde belirli bir yöntemin kullanılmasını şart koşabilir.
ç) Taşınmaz fiyatlarındaki değişimin hesaplanmasına ilişkin olarak genel kabul görmüş bir endeksin bulunması halinde, (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentlerine uyumun tespiti için dikkate alınacak teminat değerindeki değişikliklerin tespitinde bu endeks dikkate alınır. Buna göre, taşınmaz fiyatlarında genel ya da belirli bir bölge itibariyle azalma tespit edilmesi halinde, (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde belirtilen sınırlamalar, ilgili taşınmazın değeri ortalama değişim oranı kadar azalmış kabul edilerek uygulanır. Bir taşınmazın değerinde piyasa ortalamasına göre önemli ölçüde azalma olduğuna dair emareler mevcutsa ihraççı tarafından bu taşınmaz için yeni bir değerleme yaptırılması zorunludur.
(2) Teminat varlıklar arasında yer alan ilgili sicilde ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış deniz ve hava taşıtlarına ilişkin olanlar dışındaki ticari kredi ve alacakların net bugünkü değeri teminat varlıkların toplam net bugünkü değerinin %15’ini aşamaz.
(3) İkame varlıkların net bugünkü değeri, teminat varlıkların toplam net bugünkü değerinin %15’ini aşamaz.
Teminat uyum ilkelerine uyumun kontrolü
MADDE 20 – (1) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat uyum ilkelerine uyum, ihraççı tarafından teminat defterine ilişkin her değişiklikte ve asgari olarak ayda bir kez kontrol edilir.
(2) İhraççılar, bu Tebliğde yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla, TMK sahiplerinin haklarının korunmasını teminen ilave teminat uyum ilkeleri, bu ilkelerin ihlali ve ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesine ilişkin ilave şartlar ve yaptırımlar belirleyebilirler. Bu durumda teminat sorumlusu ile yapılan sözleşmede bu Tebliğde yer alan hususların yanı sıra belirlenen ilave teminat uyum ilkeleri, bu ilkelerin ihlali ve ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesine ilişkin ilave şartlar ve yaptırımların teminat sorumlusu tarafından kontrol edilmesine ilişkin esasların düzenlenmesi zorunludur.
Bilgilendirme ve kamuyu aydınlatma esasları
MADDE 21 – (1) TMK sahiplerinin bilgilendirilmesini teminen;
a) Teminat uyum ilkelerine uyum raporu ve 23 üncü madde kapsamındaki bildirimler, raporun veya bildirimin teminat sorumlusu tarafından ihraççıya iletildiği gün,
b) İhraççı tarafından üçer aylık hesap dönemleri itibarıyla TMK’ya teminat oluşturan varlıklardan yapılan tahsilatları ve TMK sahiplerine yapılan ödemeleri içeren ve bu Tebliğin 5 numaralı ekinde yer alan örneğe uygun olarak hazırlanan yatırımcı raporu ilgili hesap döneminin bitimini izleyen altı iş günü içinde,
c) İhraççının kısmen veya tamamen ödeme yükümlülüğünü yerine getiremediği hususu, söz konusu durumun ortaya çıktığı tarihte,
ihraççının internet sitesinde ve KAP’ta ihraççı tarafından ilan edilir.
(2) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) TMK’nın halka arz edilmeksizin ihraç edilmesi durumunda ise birinci fıkra kapsamında yapılması gereken ilanlar MKK aracılığıyla TMK sahiplerine elektronik ortamda iletilir ve ihraççının internet sitesinde yayımlanarak TMK sahiplerinin erişimine açık tutulur. İlanın ihraççının internet sitesinde yayımlandığı hususu, ilanı takip eden altı iş günü içinde Kurula varsa gerekli erişim bilgileri ile birlikte iletilir. Yurt dışında yapılacak ihraçlarda bu bildirimler ihraççı tarafından serbestçe belirlenen yöntemlerle yapılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Teminat Sorumlusu
Teminat sorumlusunun atanması
MADDE 22 – (1) Teminat sorumlusu yazılı bir sözleşme ile TMK ihracından önce belirlenir. Teminat sorumlusuyla imzalanan sözleşme üç işgünü içinde Kurula gönderilir. Teminat sorumlusu, ihraççının yönetim kurulu tarafından seçilebilir. Teminat sorumlusu, ihraççının finansal tablolarının bağımsız denetimini gerçekleştiren kuruluş veya bu kuruluşun ilişkili olduğu merkezi yurtdışında bulunan aynı bağımsız denetim kuruluşu ile hukuki bağlantısı olan Türkiye’de yerleşik diğer kuruluşlar arasından seçilemez.
(2) Teminat sorumlusunun belirlenmesine ilişkin sözleşme, haklı gerekçelerin varlığı halinde, bu gerekçelerin yazılı olarak Kurula iletilmesi ve Kurulun uygun görüşünün alınması koşuluyla sona erdirilebilir. Sona erme durumunda, teminat sorumlusunun nezdindeki gerekli tüm bilgilerin, yerine geçecek olan teminat sorumlusuna devredilmek üzere ihraççıya teslim edilmesi zorunludur.
(3) Kurul, TMK sahiplerinin haklarının korunması amacıyla teminat sorumlusu olmak için gereken nitelikleri kaybeden veya bu Tebliğ ile kendisine verilen görevlerin yerine getirilmesinde ihmali veya kusuru bulunan teminat sorumlusunun değiştirilmesini istemeye veya resen değiştirmeye yetkilidir.
(4) Teminat sorumlusu, bu Tebliğden kaynaklanan görevlerini icra ederken Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu tarafından yayımlanan 4400 numaralı Finansal Bilgilerle İlgili Üzerinde Mutabık Kalınan Prosedürlere İlişkin Uluslararası Hizmet Standardına uyar ve kendisine ait görevlerin yerine getirilmesi sorumluluğunu başkasına devredemez.
Teminat sorumlusunun görevleri
MADDE 23 – (1) Teminat sorumlusu, sözleşme süresince;
a) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Bu Tebliğ hükümlerine uygun varlıkların kaydedilmesi suretiyle teminat defterinin oluşturulup oluşturulmadığını ve halka arz edilecek TMK’lar için başvuru tarihi itibarıyla, halka arz edilmeksizin veya yurt dışında ihraç edilecek TMK’lar için ise teminat defterinin oluşturulmasını müteakip teminat uyum ilkelerinin sağlanıp sağlanmadığını inceler,
b) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat defterinin elektronik ortamda tutulması halinde, teminat defterinde yer alan varlıkların bu Tebliğe uygun olarak kaydedilmesi ve korunmasını teminen ihraççının ve/veya dışarıdan hizmet alınan kuruluşun bilgi işlem sistemi ve altyapısında gerekli çapraz kontrollerin, otomasyon ve yetkilendirmelerin tesis edildiğini inceler, bu incelemenin sonuçlarını içeren bir raporu ihraççıya sunar ve bir örneğini Kurula gönderir,
c) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Varlıkların teminat defterine eklenmesine, teminat defterinden çıkarılmasına ve 13 üncü maddenin beşinci ve altıncı fıkraları çerçevesinde değiştirilmesine ilişkin olarak yapılan kayıtları, bunlara dayanak kredi dokümanlarını ve gerek gördüğü diğer bilgi ve belgeleri inceleyerek doğruluğunu teyit eder,
ç) Teminat varlıkların bu Tebliğde belirtilen teminat uyum ilkelerine uygunluğunu ve yapılan stres testi ölçümlerinin doğruluğunu inceler,
d) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Halka arz edilerek yapılan ihraçlarda asgari üçer aylık hesap dönemleri, halka arz edilmeksizin veya yurt dışında yapılan ihraçlarda ise asgari altışar aylık hesap dönemleri itibarıyla olmak şartıyla teminat sorumlusunun serbestçe belirleyebileceği zamanlarda (c) ve (ç) bentlerinde yer verilen incelemelerin sonuçlarını ve bu Tebliğin 25 ve 26 ncı maddeleri kapsamında olunması halinde müteakip kontrollerin sonuçlarını içerecek şekilde hazırlanan teminat uyum ilkelerine uyum raporunun bir örneğini hesap döneminin bitimini izleyen yirmi iş günü içinde ihraççıya iletir,
e) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Bu Tebliğde belirtilen teminat uyum ilkelerinin ihlal edilmesi durumunda, ihlalin tespit edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde, söz konusu ilkelere uyumun yeniden sağlanıp sağlanmadığını, teminat varlıklardan yapılan tahsilatların ayrı bir hesapta biriktirilip biriktirilmediğini ve varsa ihlal süresi boyunca muaccel hale gelen toplam yükümlülüklerin yerine getirilmesinde kullanılıp kullanılmadığını kontrol eder ve 25 inci maddede belirtilen bildirimleri gerçekleştirir,
f) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Toplam yükümlülüklerin kısmen veya tamamen yerine getirilmediği tarihten itibaren bir ay içerisinde, teminat varlıklardan yapılan tahsilatların ayrı bir hesapta biriktirilip biriktirilmediğini, yalnızca muaccel hale gelen toplam yükümlülüklerin yerine getirilmesinde kullanılıp kullanılmadığını, teminat varlıkların TMK sahiplerinin alacaklarını karşılayıp karşılamadığını kontrol eder ve 26 ncı maddede belirtilen bildirimleri gerçekleştirir,
g) Sözleşmeden kaynaklanan diğer yükümlülüklerini ve Kurul tarafından talep edilebilecek diğer görevleri yerine getirir.
(2) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Teminat uyum ilkelerine uyum raporunun hazırlandığı tarih itibarıyla teminat varlıkların kalan ortalama birim anapara değerinin 20.000 TL’den düşük veya sayılarının 500’den yüksek olduğu durumda, birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde yapılacak incelemeler, asgari %95 oranında bir güvenilirlik düzeyi esas alınarak hesaplanacak örneklem sayısı üzerinden gerçekleştirilir.
(3) Kurul, ihraççının veya ihracın niteliğini göz önünde bulundurarak varlıkların teminat defterinden çıkarılmasını teminat sorumlusunun onayına bağlayabilir.
(4) Teminat sorumlusu, teminat varlıklarla ilgili bu Tebliğ hükümlerine bir aykırılık tespit etmesi halinde aykırılıkların giderilmesini ihraççıdan talep eder.
(5) (Ek:RG-5/9/2014-29110) Halka arz edilmeksizin veya yurt dışında yapılacak ihraçlarda, ihraççıların mevcut bir ihraç programı kapsamında oluşturulmuş teminat defteri ile yeni bir ihraç tavan talebi için Kurula başvurmaları durumunda, birinci fıkranın (a) ve (b) bentleri kapsamında daha önce hazırlanmış rapor ve/veya beyanları bulunan ihraççılar için bu görevlerin yerine getirilmesi şartı aranmaz. Ancak Kurul gerekli gördüğü hallerde bu ihraççılar için birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmesini talep edebilir.
Teminat sorumlusunun yetkileri
MADDE 24 – (1) Teminat sorumlusu, ihraççıdan teminat varlıklara ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi istemeye, ilgili kayıtları incelemeye ve çalışanlardan bilgi almaya yetkilidir. Bu hususlara teminat sorumlusu ile imzalanacak sözleşmede yer verilmesi zorunludur.
(2) Teminat sorumlusu bu Tebliğ kapsamındaki görevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmek için, bağımsız denetim, değerleme ve derecelendirme kuruluşları ve gerek görülen durumlarda sicil müdürlükleri veya ilgili kayıt kuruluşlarından her türlü bilgi ve belgeyi istemeye, ilgili kayıtları incelemeye ve çalışanlardan bilgi almaya yetkilidir.
(3) Teminat sorumlusu, talep ettiği bilgi ve belgelere ulaşılmasının engellenmesi halinde durumu derhal Kurula bildirir.
ALTINCI BÖLÜM
Tedbirler
Teminat uyum ilkelerinin ihlali
MADDE 25 – (Değişik:RG-5/9/2014-29110)
(1) Teminat uyum ilkelerinin ihlalinin ihraççı tarafından tespit edilmesi halinde bu durum ivedilikle teminat sorumlusuna bildirilir. İhlalin tespit edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde teminat varlıkların ihraççı tarafından yapılandırılması, ihraç edilen TMK’ların geri satın alınması veya benzeri tedbirlerin alınması suretiyle teminat uyum ilkelerine uyumun yeniden sağlanması ve bu durumun teminat sorumlusu tarafından teyit edilmesi zorunludur.
(2) Teminat uyum ilkelerinin ihlal edilmesi halinde, ihlalin tespit edildiği tarihten söz konusu ilkelere uyumun yeniden sağlandığı tarihe kadar teminat varlıklardan yapılan tahsilatlar ayrı bir hesapta biriktirilir ve yalnızca ihlal süresi boyunca muaccel hale gelen toplam yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılır.
(3) Teminat sorumlusu, teminat uyum ilkelerinin sağlanıp sağlanmadığını, teminat varlıklardan yapılan tahsilatların ayrı bir hesapta biriktirilip biriktirilmediğini ve varsa ihlal süresi boyunca muaccel hale gelen toplam yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılıp kullanılmadığını kontrol eder. Bu kontroller sonucunda;
a) Teminat uyum ilkelerinin sağlandığının tespit edilmesi durumunda ayrı bir hesapta biriktirilen nakit ihraççı hesaplarına aktarılarak ihraççı tarafından kullanılabilir,
b) Teminat uyum ilkelerinin sağlanmadığının, teminat varlıklardan yapılan tahsilatların ayrı bir hesapta biriktirilmediğinin veya bu tahsilatların ihlal süresi boyunca muaccel hale gelen toplam yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kullanılmadığının tespit edilmesi halinde teminat sorumlusu tarafından ihraççıya bildirimde bulunulur.
İhraççının yükümlülüklerini yerine getirememesi
MADDE 26 – (Değişik:RG-5/9/2014-29110)
(1) İhraççının toplam yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirememesi durumunda, bu durum ivedilikle teminat sorumlusuna bildirilir.
(2) İhraççının toplam yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirememesi durumunda ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmediği tarihten itibaren teminat varlıklardan yapılan tahsilatlar ayrı bir hesapta biriktirilir ve yalnızca muaccel hale gelen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde kullanılır.
(3) Toplam yükümlülüklerin kısmen veya tamamen yerine getirilmediği tarihten itibaren bir ay içerisinde;
a) Teminat varlıklardan yapılan tahsilatların ayrı bir hesapta biriktirilip biriktirilmediğinin,
b) Yalnızca muaccel hale gelen toplam yükümlülüklerin yerine getirilmesinde kullanılıp kullanılmadığının,
c) Teminat varlıkların toplam yükümlülükleri karşılayıp karşılamadığının,
teminat sorumlusu tarafından tespit edilmesi ve tespitlerin ihraççıya bildirilmesi zorunludur.
(4) Teminat sorumlusu tarafından üçüncü fıkrada belirtilen şartların ihraççı tarafından kısmen veya tamamen sağlanmadığının tespiti halinde 13 üncü maddenin sekizinci fıkrası kapsamında teminat varlıkların esas borçlularına; ihraççı nezdinde bulunmayan ve ihraççıya ait olmayan bir hesaba ödeme yapmaları gerektiğine ilişkin yazı gönderilmesi veya Kurulca uygun görülen muadil tedbirlerin alınması zorunludur.
(5) İhraççının toplam yükümlülüklerini kısmen veya tamamen yerine getirememesi durumunda, alacağı teminat varlıklarla karşılanmayan TMK sahipleri ve teminat varlıkların korunması amacıyla yapılmış olan sözleşmelerin karşı tarafları teminat varlıkların tahsil edilmesini beklemeksizin ihraççının diğer malvarlığına başvurabilir.
İdareciye ilişkin esaslar
MADDE 27 – (1) (Değişik:RG-5/9/2014-29110) Aşağıda belirtilen hallerin gerçekleşmesi durumunda Kurul, teminat varlıkları toplam yükümlülükleri üstlenmeksizin idare etmek ve teminat varlıklardan elde edilen gelir yeterli olduğu ölçüde toplam yükümlülükleri yerine getirmek için kullanmak üzere ihraççı niteliğini haiz bir başka banka ya da İFK’yı, teminat sorumlusunu, başka bir bağımsız denetim kuruluşunu veya Kurulca uygun görülecek uzmanlaşmış bir diğer kuruluşu idareci olarak atayabilir.
a) İhraççının yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi,
b) İhraççının faaliyet izninin kaldırılması,
c) İhraççının iflâsı.
(2) İdarecinin atanması durumunda teminat varlıklardan elde edilen gelir, öncelikle TMK sahiplerine ve teminat varlıkların korunması amacıyla yapılmış olan sözleşmelerin karşı taraflarına yapılacak ödemelerde kullanılır.
(3) Kanunun 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası kapsamında Yatırımcıları Tazmin Merkezine hizmetleri karşılığında teminat varlıklardan yapılacak ödeme idareciye yapılır.
(4) İdareci, toplam yükümlülüklerden kaynaklanan ödemelerin vadesinde yapılabilmesi için teminat varlıkları aktif olarak yönetebilir, gerektiğinde varlık satabilir, yeni varlık satın alabilir, kredi kullanabilir veya repo işlemleri gerçekleştirebilir.
(5) İdareci, Kurulun uygun görüşünü alarak teminat varlıkları ve toplam yükümlülükleri kısmen veya tamamen ihraççı niteliğini haiz başka bir banka veya İFK’ya devredebilir. Devralan banka veya İFK devir ile birlikte teminat varlıkların mülkiyetini edinir ve toplam yükümlülüklerden kaynaklanan ödemelerden sorumlu olur. Toplam yükümlülüklerin tamamen karşılanmasından sonra artan teminat varlıklar devralan banka veya İFK’ya aittir.
(6) Teminat varlık ve toplam yükümlülüklerin devredilememesi ve teminat varlıklardan elde edilen gelirin yeterli olmaması durumunda idareci, toplam yükümlülüklerden kaynaklanan ödemelerin yapılmasından sorumlu değildir. Teminat varlıklardan elde edilen gelirin yeterli olmaması durumda 26 ncı madde hükümleri uygulanır. İdareci, ancak TMK sahiplerinin menfaati açısından gerekli görmesi halinde, TMK’ların erken itfa edilmesini Kurula önerebilir. Kurulun uygun görmesi durumunda idareci teminat varlıkların nakde dönüştürülmesi ve TMK’ların erken itfa edilmesi işlemlerini yürütür.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Kurul ücreti
MADDE 28 – (1) Satışı yapılacak TMK’nın varsa nominal değerinden aşağı olmamak üzere, ihraç değeri üzerinden Kurul adına açılan hesaba yatırılacak ücretin hesaplanmasında aşağıdaki oranlar esas alınır:
a) Vadesi 179 güne kadar olanlar için on binde beş,
b) Vadesi 180 gün ile 364 gün arasında olanlar için on binde yedi,
c) Vadesi 365 gün ile 730 gün arasında olanlar için binde bir,
ç) Vadesi 730 günden daha uzun olanlar için binde iki.
(2) Ücretlerin hesaplanmasında bir yıl 365 gün, bir ay ise 30 gün olarak uygulanır.
(3) (Değişik:RG-11/11/2018-30592) Yurt içinde ihraç edilecek TMK’ya ilişkin ücret, izahname veya ihraç belgesinin ihraççıya teslim edilmesinden sonra, MKK’nın belirlediği esaslar çerçevesinde TMK’nın ihraççı havuz hesaplarına aktarılmasından önce Kurul bütçesine gelir kaydedilmek üzere yatırılır.
(4) (Ek:RG-11/11/2018-30592) Yurt dışında ihraç edilecek TMK’ya ilişkin ücret ise, Kurulca verilen ihraç tavanı dahilinde her ihraç öncesinde düzenlenecek tertip ihraç belgesinin onaylanarak ihraççıya teslimi öncesinde yatırılır. İhracın döviz cinsinden gerçekleştirilecek olması durumunda Kurul ücretinin hesaplanmasına esas teşkil eden tutar, tertip ihraç belgesinin onaylanması amacıyla Kurula yapılacak başvuru tarihinden bir önceki iş gününde geçerli olan ilgili TCMB döviz satış kuru veya TCMB tarafından alım satıma konu olmayan dövizlere ilişkin bilgi amaçlı kur tablosunda belirtilen döviz kurları esas alınmak suretiyle hesaplanacak Türk Lirası karşılığı üzerinden belirlenir.
(5) (Ek:RG-14/5/2020-31127) İFK’lar tarafından yapılacak ihraçlarda birinci fıkrada yer alan oranların yüzde ellisi esas alınır.
İhraca ilişkin giderler
MADDE 29 – (1) Kurul ücreti ve ihraca ilişkin giderlerin ihraççı tarafından ödenmesi esastır. Ancak teminat varlıklara ihraçla ilgili katlanılacak giderler kadar teminat fazlası eklenmesi durumunda; nakit yöneticisi, hizmet sağlayıcısı, teminat sorumlusu ve benzeri taraflara ilişkin giderlerin teminat varlıklardan ödenmesi mümkündür. Bu durumda söz konusu giderler için eklenen teminat fazlası bu Tebliğin dördüncü bölümü kapsamında yapılacak hesaplamalarda dikkate alınmaz.
Kurul denetimi ve bilgi verme
MADDE 30 – (1) Kurul, ihraççıların TMK’lara ilişkin hesap ve işlemlerini Kanun uyarınca denetleyebilir ve bu kuruluşlardan TMK’nın izlenmesine dair her türlü bilgi ve belgeyi isteyebilir.
Benzer başvuruların Kurulca sonuçlandırılması
MADDE 31 – (1) Bu Tebliğde sayılmamakla birlikte, Kurulun diğer düzenlemelerinin kapsamı içinde yer almayan ve niteliği itibari ile TMK olduğu Kurulca kabul edilecek sermaye piyasası araçlarına ait izahname veya ihraç belgesinin onaylanmasına ilişkin başvurular, bu Tebliğ hükümlerinin kıyasen uygulanması suretiyle sonuçlandırılır.
Tebliğde yer alan tutarların yeniden belirlenmesi
MADDE 32 – (1) Bu Tebliğde belirtilen tutarlar her yıl Maliye Bakanlığınca ilan edilen yeniden değerleme katsayısı dikkate alınarak Kurulca yeniden belirlenebilir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 33 – (1) 4/8/2007 tarihli ve 26603 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İpotek Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Seri: III, No: 33) ile 12/9/2009 tarihli ve 27347 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Varlık Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Tebliği (Seri: III, No: 38) yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Kurulun diğer düzenlemelerinde İpotek Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Seri: III, No: 33) ile Varlık Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Tebliğine (Seri: III, No: 38) yapılan atıflar bu Tebliğe yapılmış sayılır.
MKK’ya bildirim zorunluluğu
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) İhraççılar, yurtdışında ihraç edilmiş ve halen tedavülde olan TMK ile ilgili olarak bu Tebliğin yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde MKK’ya bilgi verir.
Mevcut başvuruların sonuçlandırılması
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kurulca karara bağlanmamış başvurular, bu Tebliğ hükümlerine göre sonuçlandırılır.
(2) Bu Tebliğin yürürlüğe girmesinden önce Kurulca karara bağlanmış ancak yürürlük tarihi itibarıyla satışı tamamlanmamış TMK’nın ihraç değerleri üzerinden Kurula yatırılacak ücretin hesaplanmasında, başvurunun karara bağlandığı tarih itibarıyla yürürlükte olan mevzuat esas alınır.
(3) (Ek:RG-11/11/2018-30592) (Değişik ibare:RG-14/5/2020-31127) 31/12/2021 tarihine kadar yapılacak ihraçlarda bu Tebliğin 28 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan oranlar binde sıfır olarak uygulanır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Tebliğin yürürlük tarihinden önce izahnamesi veya ihraç belgesi onaylanan TMK’lar ve bu TMK’larla ilgili olarak atanmış teminat sorumluları hakkında izahname veya ihraç belgesinin onaylandığı tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümleri uygulanır.
Teminat defterinin MKK’ya iletilmesi ve MKK aracılığıyla TMK sahiplerine yapılacak ilanlar
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) (Değişik birinci fıkra:RG-5/9/2014-29110) Bu Tebliğin 12 nci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca teminat defterlerinin MKK’ya iletilmesi uygulaması ile 21 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca halka arz edilmeksizin gerçekleştirilen TMK ihraçlarında TMK sahiplerine iletilmesi gereken rapor ve bildirimlerin MKK aracılığıyla elektronik ortamda iletilmesi uygulamasına MKK tarafından duyurulacak tarihte başlanır.
Teminat sorumlusunun belirlenmesi
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Sermaye piyasasında bilgi sistemleri denetimi faaliyetinde bulunabilecek kuruluşlar listesi Kurulca belirlenmeden önce izahname veya ihraç belgesi Kurulca onaylanan TMK ihraçlarında, teminat sorumlusu, sermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyetinde bulunmakla yetkili kuruluşlar arasından belirlenir.
Yürürlük
MADDE 34 – (1) Bu Tebliğin 13 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası yayımı tarihinden bir yıl sonra, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 35 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Kurul yürütür.
Tebliğin ekleri için tıklayınız
|
Tebliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
| Tarihi |
Sayısı |
| 21/1/2014 |
28889 |
| Tebliğde Değişiklik Yapan Tebliğlerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin |
| Tarihi |
Sayısı |
| 1. |
5/9/2014 |
29110 |
| 2. |
20/10/2015 |
29508 |
| 3. |
11/11/2018 |
30592 |
| 4. |
14/5/2020 |
31127 |
