21 Ocak 2014 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28889
Sermaye Piyasası Kurulundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiillerin işlendiğine dair makul şüphe bulunan hallerde veya bu fiillerin işlendiğinin tespit edilmesi halinde gerekli tedbirlerin alınarak piyasanın etkin ve sağlıklı işleyişinin temin edilmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğin kapsamını; Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan tedbirlerin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar oluşturmaktadır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasına dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Borsa: Anonim şirket şeklinde kurulan, sermaye piyasası araçları, kambiyo ve kıymetli madenler ile kıymetli taşların ve Kurulca uygun görülen diğer sözleşmelerin, belgelerin ve kıymetlerin serbest rekabet şartları altında kolay ve güvenli bir şekilde alınıp satılabilmesini sağlamak ve oluşan fiyatları tespit ve ilan etmek üzere kendisi veya piyasa işleticisi tarafından işletilen ve/veya yönetilen, alım satım emirlerini sonuçlandıracak şekilde bir araya getiren veya bu emirlerin bir araya gelmesini kolaylaştıran, Kanuna uygun olarak yetkilendirilen ve düzenli faaliyet gösteren sistemleri ve pazar yerlerini,
b) Brüt takas: Aynı gün içinde, bir yatırımcı tarafından veya bir sermaye piyasası aracında gerçekleştirilen tüm alış ve satış işlemlerine ilişkin takas yükümlülüklerinin netleştirmeye tabi tutulmaksızın takas gününde ayrı ayrı yerine getirilmesini,
c) Depo şartı: Bir sermaye piyasası aracına ilişkin alım veya satım emri verildiğinde, emir konusu işleme ilişkin nakit veya sermaye piyasası aracının, yatırımcının emri verdiği yatırım kuruluşu nezdindeki hesaplarında bulunuyor olması veya emrin verildiği anda yatırım kuruluşuna peşinen tevdi edilmesi ve takas yükümlülüğü yerine getirilinceye kadar söz konusu nakit ya da sermaye piyasası aracının bu hesaplarda tutulması zorunluluğunu,
ç) Geçici işlem yapma yasağı: 6 aydan 2 yıla kadar olan işlem yapma yasağını,
d) Kanun: 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu,
e) Kamuyu Aydınlatma Platformu: Mevzuat uyarınca kamuya açıklanması gerekli olan bilgilerin elektronik imzalı olarak iletildiği ve kamuya duyurulduğu elektronik sistemi,
f) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
g) Makul şüphe: Sermaye piyasalarında; işlem gerçekleştiren kişilerin veya onlarla birlikte hareket edenlerin işlem kalıpları ve hesaplarında gerçekleştirilen transferler, sermaye piyasası araçlarının geçmiş dönem fiyat miktar analizleri, fiili dolaşım oranları, sermaye piyasası araçları ile ilgili haber ve açıklamalar, ihbar veya şikâyetler ile bunları destekleyen emareler dikkate alınarak yapılan incelemeler sonucunda Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiillerin işlendiğine dair oluşan şüpheyi,
ğ) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketini,
h) İşlem yapma yasağı: Bu Tebliğin İkinci Bölümünde düzenlenen yasağı,
ı) Piyasa bazında pozisyon limiti: Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında aynı dayanak varlığa bağlı tüm sözleşmeler için piyasadaki açık pozisyon toplamının karşılık gelebileceği azami dayanak varlık sayısını,
i) Sürekli işlem yapma yasağı: 5 yıllık işlem yapma yasağını,
j) Yatırımcı bazında pozisyon limiti: Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında aynı dayanak varlığa bağlı tüm sözleşmeler için bir yatırımcının tüm hesaplarında alınabilecek aynı yönlü pozisyonların sayısını veya bunlara karşılık gelebilecek azami dayanak varlık sayısını
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşlem Yapma Yasağı
İşlem yapma yasağı tedbirinin uygulanacağı haller
MADDE 5 – (1) Kurulca yapılan incelemelerde, haklarında makul şüphe bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilerin yetkilileri hakkında, incelemenin sonuçlanması beklenmeksizin Kurul tarafından borsalarda işlem yapma yasağı kararı verilebilir.
(2) Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiilleri işlemesi nedeniyle Kurulca haklarında Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilen gerçek veya tüzel kişilerin yetkilileri ile hesapları suça konu fiillerde kullanılan tüzel kişiler hakkında Kurul tarafından borsalarda işlem yapma yasağı kararı verilebilir.
(3) Haklarında işlem yapma yasağı kararı verilen kişilerin, incelemeye konu fiilleri başka kişiler adına açılmış hesaplar üzerinden gerçekleştirmeleri halinde, hesapları kullanılan kişiler hakkında da Kurul tarafından borsalarda işlem yapma yasağı kararı verilebilir.
Geçici işlem yapma yasağı
MADDE 6 – (1) Makul şüphe ile Kurul tarafından işlem yapma yasağı kararı verilmesi durumunda geçici işlem yapma yasağı süresi 6 ay olarak uygulanır. Ancak Kurul bu süreyi 6 ay daha uzatmaya yetkilidir.
(2) Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiilleri işlemesi nedeniyle Kanunun 115 inci maddesi uyarınca Kurul tarafından Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmesi durumunda ilgili kişiler hakkında geçici işlem yapma yasağı süresi 2 yıl olarak uygulanır.
(3) İkinci fıkra kapsamında işlem yasağı süresinin hesaplanmasında aynı fiil ile ilgili olarak birinci fıkra kapsamında işlem yasaklı olarak kalınan süre 2 yıllık süreden indirilir.
Sürekli işlem yapma yasağı
MADDE 7 – (1) 6 ncı maddenin birinci veya ikinci fıkrası veyahut bu madde kapsamında hakkında işlem yapma yasağı uygulanan kişinin işlem yapma yasağı süresinde başka kişilerin hesaplarını kullanarak Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiilleri işlemesi nedeniyle Kanunun 115 inci maddesi uyarınca Kurul tarafından Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmesi durumunda kişi hakkında Kurul tarafından 5 yıllık sürekli işlem yapma yasağı kararı verilebilir.
İşlem yapma yasağının sona ermesi
MADDE 8 – (1) İşlem yapma yasağı süresinin tamamlanmasını müteakip, ilgili kişi hakkındaki işlem yapma yasağı başka bir işleme gerek kalmaksızın kalkar.
(2) İşlem yapma yasağı süresi tamamlanmadan önce, Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiillerden dolayı hakkında suç duyurusunda bulunulmasına karar verilen kişilerin işlem yapma yasağı;
a) Savcılık tarafından takipsizlik kararı verilmesi halinde, varsa söz konusu karara ilişkin itirazın Ağır Ceza Mahkemesince reddedilmesine ilişkin kararın,
b) Mahkeme tarafından verilen beraat kararının
Kurula tebliğinin ardından Kurul tarafından kaldırılır.
(3) Makul şüphe nedeniyle hakkında işlem yapma yasağı kararı verilen kişilere ilişkin olarak yapılan denetim çalışmaları neticesinde, suç duyurusunda bulunulmasını gerektirir bir durumun bulunmadığı sonucuna varılması halinde, söz konusu işlem yapma yasağı Kurul tarafından kaldırılır.
İşlem yapma yasağı kapsamındaki sermaye piyasası araçları
MADDE 9 – (1) Haklarında Kurul kararıyla işlem yapma yasağı getirilen gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilerin yetkilileri, işlem yapma yasağının geçerli olduğu süre boyunca borsalarda işlem gören ve aşağıda sayılan sermaye piyasası araçlarının alım satımını yapamazlar ve bu araçlara ilişkin emir iletemezler:
a) Paylar,
b) Borsa yatırım fonu katılma payları,
c) 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler hariç olmak üzere vadeli işlem sözleşmeleri,
ç) 10 uncu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilenler hariç olmak üzere opsiyon sözleşmeleri,
d) Varantlar,
e) Dayanak varlığı borsa endeksi veya borsada işlem gören paylar olan sertifikalar,
f) Borsalarda işlem gören ve Kurulca belirlenecek diğer sermaye piyasası araçları.
(2) Kurul, gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilerin yetkililerine getirilecek işlem yapma yasağının kapsamını belirli sermaye piyasası araçlarına yönelik olarak sınırlamaya yetkilidir.
İşlem yapma yasağı tedbiri kapsamı dışında kalan sermaye piyasası araçları ve durumlar
MADDE 10 – (1) Hakkında Kurulca işlem yapma yasağı kararı verilen kişiler işlem yapma yasağı süresi boyunca aşağıda sayılan sermaye piyasası araçlarında işlem yapabilirler.
a) Yatırım fonu katılma payları,
b) Dövize, emtiaya veya kıymetli madene dayalı vadeli işlem veya opsiyon sözleşmeleri,
c) Borçlanma araçları.
(2) Hakkında Kurulca işlem yapma yasağı kararı verilen kişiler işlem yapma yasağı süresi boyunca aşağıda sayılan durumlarda işlem yapabilirler.
a) İşlem yapma yasaklısı kişi tarafından alım öncesinde Kurula yazılı bildirim yapılması kaydıyla, Borsa Toptan Satışlar Pazarında yapılan alım işlemleri,
b) Borsa dışında gerçekleştirilen alım veya satım işlemleri,
c) İşlem yapma yasaklısının halka açık tüzel kişi olması halinde, sermaye artırım işlemleriyle sınırlı olarak, artırılan sermayeyi temsilen ihraç edilen payların borsalarda gerçekleştirilen satış işlemleri,
ç) İşlem yapma yasaklısı kişinin yazılı onayı olması kaydı ile bedelli sermaye artırımı sürecinde yeni pay alım hakkının kullanılması suretiyle gerçekleştirilen pay alım işlemleri,
d) Bedelsiz sermaye artırımı sonucunda pay edinilmesi.
Vekâlet ve müşterek hesap ilişkisi
MADDE 11 – (1) Haklarında işlem yapma yasağı kararı verilen kişiler vekil sıfatıyla ya da vekil aracılığıyla dahi borsalarda işlem yapamazlar.
(2) Müşterek hesaplarda ortaklardan biri hakkında işlem yapma yasağı kararı verilmesi durumunda, diğer hesap sahipleri de söz konusu müşterek hesaplar üzerinden işlem gerçekleştiremez.
(3) Müşterek hesaplarda, hesap sahiplerinden biri hakkında işlem yapma yasağı kararı verilmesi durumunda, müşterek hesap açılmasının Kurul düzenlemelerini dolanma amacı taşımaması şartıyla haklarında işlem yapma yasağı kararı verilmemiş olan müşterek hesap sahipleri, müşterek hesapta yer alan sermaye piyasası araçlarını payları oranında başka bir hesaba aktararak müşterek hesapta yer alan sermaye piyasası araçlarında işlem yapabilirler.
İşlem yapma yasağı tedbirine aykırı davrananlar hakkında uygulanacak işlemler
MADDE 12 – (1) Yatırım kuruluşları ile yatırım kuruluşu çalışanları, yöneticileri ve yönetim kurulu üyeleri işlem yapma yasaklısı olan kişilerin, işlem yapma yasaklısı oldukları dönemde, kendilerinin veya başkalarının hesaplarını kullanarak alım veya satım işlemi gerçekleştirmelerine ya da emir iletmelerine imkân veremez, göz yumamaz veya işlem yapmalarını kolaylaştıramaz.
(2) Hesap sahipleri hesaplarını işlem yapma yasaklısı kişilere kullandıramaz.
MKK tarafından yapılacak işlemler
MADDE 13 – (1) Kurul tarafından işlem yapma yasağı kararlarının MKK’ya tebliği ile birlikte MKK tarafından, haklarında işlem yapma yasağı kararı bulunan kişilere ait hesaplara işlem yapma yasağı kaydı işlenir. Bu kişilere ait ve/veya işlem yapma yasağına ilişkin Kurul kararı kamuya duyurulduğu anda, henüz gerçekleşmemiş olsa bile, borsalardaki emir kabul esaslarına göre borsalara intikal ettirilmiş bulunan alım emirleri sonucu yasaklının MKK nezdindeki hesabına intikal eden/mülkiyetine geçen:
a) İncelemeye konu edilmiş paylar, takas işlemlerine konu edilmelerinin önlenmesini teminen yasaklı paylar statüsünde izlenir.
b) İncelemeye konu edilmiş varantlar takas işlemlerine konu edilmelerinin önlenmesini teminen yasaklı varantlar statüsünde izlenir.
c) Dayanak göstergeye dayalı varantlar hariç olmak üzere, işlem yapma yasağına neden olan işlemlerin varant piyasasında gerçekleştirilmesi durumunda söz konusu varanta dayanak olan paylar da takas işlemlerine konu edilmelerinin önlenmesini teminen yasaklı paylar statüsünde izlenir.
ç) İşlem yapma yasağına neden olan işlemlerin pay piyasasında olması durumunda; incelemeye konu edilmiş payların dayanak teşkil ettiği varantlar takas işlemlerine konu edilmelerinin önlenmesini teminen yasaklı varantlar statüsünde izlenir.
d) İşlem yapma yasağına neden olan işlemlerin pay piyasasında olması durumunda incelemeye konu edilmiş paylar, varantın dayanak endeksi içinde yer alsa dahi söz konusu varant yasaklı varantlar statüsünde izlenmez.
e) İncelemeye konu edilmiş paylar dışındaki paylar borsada işlem görmeyen paylar statüsünde izlenir.
f) İncelemeye konu edilmiş varantlar dışındaki varantların statüsünde Kurul tarafından işlem yapma yasağı kararı verildiği tarihten itibaren 20 iş günü sonuna kadar herhangi bir değişiklik yapılmaz.
g) Kurul tarafından işlem yapma yasağı kararı verildiği tarihten itibaren 20 iş günü içerisinde tasfiye edilmeyen incelemeye konu edilmemiş varantlar ve borsada işlem görmeyen paylar, yasaklı statüsüne alınır.
ğ) Hakkında işlem yapma yasağı kararı bulunan şahsın MKK nezdindeki hesaplarında bulunan ve işlem yapma yasağı süresi sona ermeden vadesi dolan varantların vade sonunda tasfiyesi sağlanır.
h) Borsada işlem gören sertifikalar hakkında da bu maddenin varantlarla ilgili olan bentlerindeki hükümler uygulanır.
ı) İncelemeye konu edilmiş borsa yatırım fonu katılma payları, yasaklı paylar statüsünde izlenir.
i) Kurul tarafından işlem yapma yasağı kararı verildiği tarihten itibaren 20 iş günü içerisinde tasfiye edilmeyen incelemeye konu edilmemiş borsa yatırım fonu katılma payları, yasaklı statüsüne alınır.
(2) İncelemeye konu olan paylar, varantlar, sertifikalar, borsa yatırım fonu katılma payları ve diğer sermaye piyasası araçları yasaklı statüsüne alındıktan sonra işlem yapma yasağı süresince borsalarda alım veya satıma konu edilemezler. Söz konusu hususlara ilişkin açıklamalar MKK tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu aracılığıyla duyurulur.
(3) İşlem yapma yasağının getirildiği tarihten sonra, birinci fıkrada sayılan haller dışında, yasaklının MKK nezdindeki hesabına intikal eden/mülkiyetine geçen sermaye piyasası araçlarının kıymet kodları farklılaştırılmaz.
(4) İşlem yapma yasağına ilişkin Kurul kararının kamuya duyurulmasından önce, ilgili kişilerin gerçekleştirmiş olduğu veya borsalardaki emir kabul esaslarına göre borsalara intikal ettirmiş oldukları alım veya satım emirleri sonucunda gerçekleşen işlemlere ilişkin takas yükümlülüklerinin ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. nezdindeki ödünç pay piyasası yükümlülüklerinin yerine getirilmesine izin verilir. Söz konusu nitelikteki işlemlerin takas yükümlülüklerinin yerine getirilmesine yönelik olarak MKK tarafından gerekli kıymet tanım değişiklikleri yapılır. Kıymet tanımı değiştirilen payların ve yasağa konu diğer sermaye piyasası araçlarının yatırım kuruluşlarınca virman ve işleme aracılık eden yatırım kuruluşunca takas kurumu nezdindeki hesaplar arası aktarımına izin verilir.
(5) Kıymet kodları farklılaştırılan sermaye piyasası araçlarının her bir şirkete ait pay bazındaki kıymet kodu ve nominal tutar bilgileri MKK tarafından tespit edilerek Kurula bildirilir.
Yasaklı sermaye piyasası araçları ile borsalarda işlem görmeyen sermaye piyasası araçlarının satışı
MADDE 14 – (1) (Değişik:RG-19/9/2023-32314) Yasaklı statüdeki sermaye piyasası araçları, 15 inci maddede ve 16 ncı maddenin beşinci fıkrasında belirtilen istisnalar dışında işlem yapma yasağı süresince hiçbir gerekçeyle borsalarda satılamaz.
(2) Yasaklı statüde izlenen paylar, işlem yapma yasağı süresinin dolması ile birlikte re’sen borsada işlem görmeyen paylar statüsüne dönüşür. Yasaklı statüde izlenen varantlar, sertifikalar ve borsa yatırım fonları borsada işlem gören statüye dönüşür.
(3) Borsada işlem görmeyen paylar statüsünde izlenen payların satışı 22/6/2013 tarihli ve 28685 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Pay Tebliğinin (VII-128.1) 15 inci maddesi hükümleri kapsamında gerçekleştirilir.
Hakkında işlem yapma yasağı kararı verilen kişinin yatırım kuruluşlarına olan kredi borcunun kapatılması
MADDE 15 – (1) Kurul tarafından verilen işlem yapma yasağı kararının tebliği ile birlikte MKK, yatırım kuruluşlarına yapacağı bildirim sırasında, haklarında işlem yapma yasağı getirilen kişilere yasağın getirildiğinin ilan veya tebliğ edildiği tarih itibarıyla kullandırılmış bulunan sermaye piyasası aracı işlemleri ile ilgili kredi tutarlarına ve bu kredilerin teminatı olarak yatırım kuruluşları nezdinde tutulan ilgili kişilere ait sermaye piyasası araçlarına ilişkin bilgileri Kurula gönderilmek üzere kendisine iletilmesini talep eder.
(2) Sermaye piyasası mevzuatı kapsamında kullandırdıkları kredilerin teminatı olan sermaye piyasası araçlarını satarak kredi borcunu kapatmak isteyen yatırım kuruluşları MKK’ya yapılacak bildirimle birlikte ekte yer alan taahhütnameyi (Ek-1), yatırım kuruluşu imza sirkülerini ve taahhütnamede verilen bildirimlerini destekleyici belge ve kayıtları gönderirler.
(3) Yatırım kuruluşları, kendilerine sermaye piyasası aracı işlemleri ile ilgili nakit kredi borcu olan müşterilerine ait sermaye piyasası araçlarını Kurul Karar tarihinden itibaren 20 iş günü içinde satabilirler. Söz konusu satış işlemi, bir müşteriye verilebilecek en yüksek kredi tutarını aşmamak kaydı ile işlem yapma yasaklısı kişinin borcu ile sınırlıdır.
(4) Üçüncü fıkrada belirtilen süre, borsalarda yapılacak satışlarda fiyatlarda ciddi dalgalanma ve düşüş ihtimalinin bulunması durumunda, ilgili yatırım kuruluşunun talebi de dikkate alınarak Kurulca uzatılabilir.
(5) Yatırım kuruluşlarının bu madde uyarınca yapacakları satış işlemleri Pay Tebliğinin (VII-128.1) 15 inci maddesi kapsamında gerçekleştirilir.
(6) Satış işlemlerine öncelikle incelemeye konu edilmemiş sermaye piyasası araçlarından başlanır, söz konusu sermaye piyasası araçlarının satışından elde edilen tutarın kredi borcunu karşılamaması durumunda incelemeye konu sermaye piyasası araçlarının satışına geçilir.
(7) Satışı gerçekleştirilecek sermaye piyasası araçlarının borsalarda satılabilir duruma getirilmesinde yatırım kuruluşlarınca MKK’ya gönderilen taahhütnameler dikkate alınır.
(8) Haklarında işlem yapma yasağı kararı alınmış kişilerin takas süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirmemelerinden kaynaklanan temerrüt ve takas borçlarının kapatılması da kredi borçlarının kapatılması ile aynı usule tabidir. Temerrüt borçlarının kapatılmasına yönelik yatırım kuruluşlarınca sermaye piyasası aracı satışı yapılmak istenmesi halinde de yukarıda belirtilen taahhütnamenin belirtilen sürede MKK’ya gönderilmesi gerekir.
(9) Sermaye piyasası mevzuatı kapsamı dışında kullandırılan kredilerin teminatı olarak alınan sermaye piyasası araçları, ancak işlem yasağı kararı verildiği anda MKK kayıtlarına göre rehinli kıymetler arasında olması koşuluyla bu madde kapsamında borsalarda satılabilir. Bu fıkra kapsamında yapılacak satışlarda da ekte yer alan taahhütname (Ek-1), imza sirküleri ve taahhütnamede verilen bildirimleri destekleyici belge ve kayıtlar MKK’ya gönderilir.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin hususlar
MADDE 16 – (1) Haklarında işlem yapma yasağı kararı verilmiş kişiler, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem yapma yasağı getirilme tarihinden itibaren 20 iş günü içerisinde sadece mevcut açık pozisyonlarını kapatma işlemlerini yapabilirler.
(2) Hakkında işlem yapma yasağı kararı verilmiş kişilerin Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki açık pozisyonlarından, 20 iş günlük süre sona ermeden vadesi dolanların vade sonunda merkezi takas kuruluşları tarafından re’sen tasfiyesi sağlanır.
(3) Haklarında işlem yapma yasağı kararı verilmiş kişilerin Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki nakit uzlaşı gerektiren pozisyonların işlem yapma yasağı getirilme tarihinden itibaren 20 iş günü içerisinde kapatılmaması halinde açık olan pozisyonların merkezi takas kuruluşları tarafından tasfiyesi sağlanır.
(4) Haklarında işlem yapma yasağı kararı verilen kişilerin fiziki teslimatlı Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında ilgili sözleşmelere ilişkin teslimat yükümlülüklerini yerine getirmek durumunda kalmaları halinde borsalarda alım gerçekleştirmelerine Kurulca izin verilebilir.
(5) (Ek:RG-19/9/2023-32314) Haklarında işlem yapma yasağı kararı alınmış kişilerin Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasındaki mevcut açık pozisyonlara ilişkin takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülüklerinin yatırım kuruluşlarınca yerine getirilmesi durumunda, yatırım kuruluşları kendilerine söz konusu takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülüğünü yerine getirmemesi sebebiyle borçlu olan müşterileri ile yatırım hizmet ve faaliyetleri bağlamında akdedilen sözleşmelerde hüküm bulunması kaydıyla kendi nezdinde yer alan hesaplardaki borçlu müşterilerine ait sermaye piyasası araçlarını Borsa’da veya ilgili aracın Borsa’da işlem görmemesi halinde Borsa dışında satarak veya virmanlayarak alacaklarını tahsil edebilirler. Bu fıkra uyarınca yapılacak satışlarda yatırım kuruluşları tarafından, ekte yer alan taahhütname (Ek-2), yatırım kuruluşu imza sirküleri ve taahhütnamede verilen bildirimleri destekleyici belge ve kayıtlar MKK’ya gönderilir. Bu fıkra kapsamında gerçekleştirilecek işlemler bakımından 15 inci maddenin üçüncü fıkrasının birinci cümlesi, dördüncü, altıncı ve yedinci fıkraları kıyasen uygulanır, yapılacak satış işlemleri kapsamında gerekli kıymet tanım değişikliklerini yapmaya, hesaplar arası aktarım işlemlerine onay vermeye MKK yetkilidir. Bu fıkra kapsamında yapılacak satış ve/veya virman işlemlerine ilişkin yatırım kuruluşları ile müşterileri arasındaki uyuşmazlıklar genel hükümlere tabidir.
Sermaye piyasası lisanslarına sahip kişiler hakkında işlem yapma yasağı getirilmesi
MADDE 17 – (1) Haklarında Kurulca Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerine aykırı fiiller nedeniyle suç duyurusunda bulunulmasına karar verilerek işlem yapma yasağı getirilen kişilerin sahip oldukları sermaye piyasası lisansları, işlem yapma yasağı süresi boyunca iptal edilir.
(2) Lisansları bu Tebliğ kapsamında iptal edilen kişiler iptal süresi boyunca yapılacak hiçbir lisanslama sınavına katılamaz.
(3) Lisansları iptal olunan kişilerin kimlik bilgilerini ve lisans iptal sürelerini Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş. takip eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı İncelemelerinde
Uygulanacak Diğer Tedbirler
Diğer tedbirler
MADDE 18 – (1) Kurulca yapılan incelemelerde, Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiillerin işlendiğine dair makûl şüphe bulunduğunun tespit edilmesi halinde, ilgili gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilerin yetkilileri ve ilgili sermaye piyasası araçlarına ilişkin olarak;
a) Yatırımcı ve/veya sermaye piyasası aracı bazında brüt takas uygulamasına geçilmesine,
b) Yatırımcı ve/veya sermaye piyasası aracı bazında kredili alım, açığa satış, ödünç alma ve verme işlemlerine ilişkin sınırlamalar getirilmesine,
c) Yatırımcı ve/veya piyasa bazında işlem veya pozisyon limiti getirilmesine,
ç) Yatırımcı ve/veya sermaye piyasası aracı bazında teminat yükümlülüğü getirilmesine veya mevcut yükümlülüklerinin değiştirilmesine,
d) Yatırımcılara ve/veya sermaye piyasası aracı bazında önceden depo şartı getirilmesine,
e) Sermaye piyasası araçlarının işlem sıralarının geçici olarak durdurulmasına,
f) Piyasa verilerinin dağıtım kapsamının sınırlanmasına,
g) Sermaye piyasası araçlarının farklı pazar veya piyasalarda işlem görmesi veya bunlar için farklı işlem esaslarının belirlenmesine,
ğ) Yatırımcı, yatırım kuruluşu ve/veya sermaye piyasası aracı bazında emir iletim kanallarının kısıtlanmasına,
Kurul tarafından karar verilebilir.
(2) Kurul tarafından alınan tedbir kapsamına giren sermaye piyasası araçları, ilgili kişilerin ad-soyad veya unvan bilgileri ile tedbirin uygulanma süresinin ilgili borsalara bildirilerek Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda duyurulması sağlanır.
(3) Kurul gerekli gördüğü durumlarda piyasanın etkin ve sağlıklı işleyişini teminen yukarıda sayılanlar dışında tedbirler almaya yetkilidir.
(4) Bu madde kapsamında belirtilen tedbirlerin alınması Kanuna aykırılık nedeniyle inceleme yapılmasına engel teşkil etmez.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Diğer Hükümler
Başvuruların sonuçlandırılması
GEÇİCİ MADDE 1- (Ek:RG-19/9/2023-32314)
(1) 16 ncı maddenin beşinci fıkrası, haklarında işlem yapma yasağı kararı alınmış kişilerin işlem yapma yasağı uygulanmadan önce Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında gerçekleştirdikleri işlemlere ilişkin takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülükleri, mezkur fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce doğmuş ve bu yükümlülüklerin yatırım kuruluşlarınca yerine getirilmiş olduğu hallere de uygulanır.
Yürürlük
MADDE 19 – (1) Bu Tebliğ yayımlandıktan 3 ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Kurul yürütür.
EK-1
TAAHHÜTNAME
Sayı:……………. …/…/……..
Sermaye Piyasası Kurulu’nun … sayı ve ……….. tarihli kararı uyarınca yatırım kuruluşumuz nezdinde ………. hesap numaralı müşterimiz hakkında işlem yapma yasağı getirildiği anlaşılmıştır. Bu kapsamda söz konusu müşterimizin Kurumumuza kredi borçları ve takas süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirmemesinden kaynaklanan temerrüt borcu dolayısıyla aşağıda kodları ve miktarları belirtilen sermaye piyasası araçlarının borsalarda satışının yapılması amacıyla MKK’ya gerekli işlemlerin başlatılması amacıyla başvurulmuştur.
Kredi borcuna ilişkin bilgiler ve dönüşüm talebinde bulunulan sermaye piyasası araçlarına ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.
A- Kredi Borcu Tutarı:
B- Temerrüt Borcu Tutarı:
C- Satılması Talep Edilen Sermaye Piyasası Araçları:
Ç- İncelemeye Konu Olmamış Sermaye Piyasası Araçları:
Hesap ,Alt Hesap, ISIN Kod, Ek Tanım,Bakiye
D- İncelemeye Konu Sermaye Piyasası Araçları:
Hesap ,Alt Hesap, ISIN Kod, Ek Tanım,Bakiye
Yukarıda satışı için sermaye piyasası aracı dönüşümü talebinde bulunulan sermaye piyasası araçları ilgili şahsın kredi borçlarının ve temerrüt borçlarının kapatılması amacıyla satılacaktır. Söz konusu şahsa kullandırılan kredi, Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ (Seri: V No: 65) hükümlerine uygun olarak kullandırılmıştır. Kredi alacağının tahsili amacıyla, borsalarda işlem görmeyen sermaye piyasası araçlarına çevrilecek yasaklı sermaye piyasası araçlarının kredi alacağını aşan kısmı, tekrar yasaklı sermaye piyasası araçlarına çevrilmelerini teminen, yasaklı yatırımcı hesabında tutulacak olup, başka bir hesaba virmanlanmayacaktır. Müşterinin yatırım kuruluşumuza olan borcundan fazla satış yapılmayacağını ve satışa öncelikle incelemeye konu olmayan sermaye piyasası araçlarından başlanacağını incelemeye konu olmayan sermaye piyasası araçlarının satışı sonucu elde edilen tutarın müşteri borcunu kapatmaması durumunda incelemeye konu sermaye piyasası araçlarının satılacağını, Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı İncelemelerinde Uygulanacak Tedbirler Tebliğini (V-101.1) ve sermaye piyasası mevzuatı hükümlerini dolanma amacıyla işlem gerçekleştirilmeyeceğini aksi takdirde Sermaye Piyasası Kurulunca uygulanacak tüm yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ve taahhüt ederiz.
Genel Müdür Genel Müdür Yardımcısı
Ekler:
1- Yatırım Kuruluşu İmza Sirküleri
2- Kredili İşlem Sözleşmeleri
3- Cari ve Kredili Hesap Ekstreleri
4- İşlem yasağı getirilen kişilerin takas süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirmemelerinden kaynaklanan temerrüt borçlarının tahsili kapsamındaki işlemler için Seri: V No: 65 Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğin 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendi çerçevesinde kredili işleme dönüştürülebilmesi için kredili işlem sözleşmesi bulunan müşterinin yazılı onayı.
EK-2 (Ek:RG-19/9/2023-32314)
TAAHHÜTNAME
Sayı:………. …/…/…..
Sermaye Piyasası Kurulu’nun … sayı ve…… tarihli kararı uyarınca yatırım kuruluşumuz nezdinde hesap numaralı müşterimiz hakkında işlem yapma yasağı getirildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda söz konusu müşterimizin Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasasındaki açık pozisyonları sonucunda doğan takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülükleri tarafımızca yerine getirilmiş olup müşterimiz yerine ifa edilen bu yükümlülüklerden kaynaklanan alacağımızın tahsilini teminen aşağıda kodları ve miktarları belirtilen ve müşterimiz hesaplarında yer alan sermaye piyasası araçlarının satışının yapılması ve/veya virmanlanması amacıyla MKK’ya gerekli işlemlerin başlatılması talebiyle başvurulmuştur.
Takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülüğünün yerine getirilmemesinden kaynaklanan borca ilişkin bilgiler ve dönüşüm talebinde bulunulan sermaye piyasası araçlarına ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.
A- Takas ve/veya Teminat Tamamlama Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesinden Kaynaklanan Borç Tutarı:
B- Satılması Talep Edilen Sermaye Piyasası Araçları:
Hesap, Alt Hesap, ISIN Kod, Ek Tanım, Bakiye
Yukarıda satışı için sermaye piyasası aracı dönüşümü talebinde bulunulan sermaye piyasası araçları, ilgili şahsın takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülüğünün sermaye piyasası ve takas mevzuatına uygun olarak Kuruluşumuzca yerine getirilmesinden kaynaklanan Kuruluşumuza olan borçlarının kapatılması amacıyla satılacaktır. Müşterimiz açık pozisyonlarından kaynaklanan takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülüklerini yerine getirmemiş olup söz konusu yükümlülükler sermaye piyasası ve takas mevzuatı uyarınca Kuruluşumuzca yerine getirilmiştir.
Müşterinin açık pozisyonlar vesilesiyle takas ve/veya teminat tamamlama yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve bu yükümlülüklerin sermaye piyasası ve takas mevzuatı uyarınca tarafımızca yerine getirilmiş olması bahsiyle doğan alacağımızın tahsili amacıyla borsalarda işlem görmeyen sermaye piyasası araçlarına çevrilecek yasaklı sermaye piyasası araçlarının Kuruluşumuzun yukarıda belirtilen alacağını aşan kısmı, tekrar yasaklı sermaye piyasası araçlarına çevrilmelerini teminen, yasaklı yatırımcı hesabında tutulacak olup, başka bir hesaba virmanlanmayacaktır. Müşterinin yatırım kuruluşumuza olan yukarıda belirtilen borcundan fazla satış yapılmayacağını, Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı İncelemelerinde Uygulanacak Tedbirler Tebliğini (V-101.1) ve sermaye piyasası mevzuatı hükümlerini dolanma amacıyla işlem gerçekleştirilmeyeceğini aksi takdirde Sermaye Piyasası Kurulunca uygulanacak tüm yaptırımları kabul ettiğimizi beyan ve taahhüt ederiz.
Genel Müdür Genel Müdür Yardımcısı
Ekler:
1- Yatırım Kuruluşu İmza Sirküleri
2- Müşteri Sözleşmeleri
3- Müşteri Hesap Ekstreleri