Rüknettin KUMKALE
YMM
BİLİRKİŞİLİĞİN KURUMSALLAŞMASI GEREKİYOR
Bilirkişilik 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 62 ilâ 73. Maddelerinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266 ilâ 287 maddelerinde hüküm altına alınmıştır.
Bilirkişiyi; “ Çözümü uzmanlık özel ve teknik bilgiye gerektiren konularda görüşüne başvurulan uzman kişi” olarak belirtebiliriz.
Her yıl İl Adli Yargı Adalet Komisyonlarınca bilirkişi listeleri düzenlenmektedir. Bilirkişi olarak görev yapmak isteyenler Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca çıkartılan yönetmeliklerde belirtilen şartlara haiz olduklarını belgeleyerek bu listelere girebilmektedirler.
Bu listelere girebilmek için özet olarak kişilerin yirmibeş yaşından büyük olmaları, bilirkişilik yapacağı alanda en az üç yıl mesleki deneyime sahip olunması gibi önemli faktörler yanında diğer şartlar istenmektedir.
Her bilirkişi raporu ayrı ayrı kişilerin taraf olduğu uyuşmazlıklar ile ilgili bulunmaktadır. Ve her rapor ile bilirkişi yeni bir tecrübe edinir. Üç yıllık tecrübe ve 25 yaş ile hazırlanacak bir bilirkişi raporu ile Adalete ne kadar yardımcı olunacaktır ve bu kişinin konusunda ne kadar uzman kişi olduğu, her halde tartışılması gereken bir durum olmalıdır.
Yakın zamanda 22.06.2012 tarih ve 28331 sayılı Resmi Gazete’de “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu” yayımlanmıştır. Bu kanunun yayımlanmasından sonra konu ile ilgili teşkilatlanma yapılmış, Arabulucu olmak isteyenler gerekli eğitimden geçmişler ve görev almaya başlamışlardır. Yani arabuluculuk müessesesi kurumsallaştırılmıştır.
Yukarıda belirttiğimiz üzere, Bilirkişilik ile ilgili bir hükümler Ceza Muhakemesi Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunundaki maddeler ile düzenlenmiştir.
Bilirkişi, hakime yardımcı olan, onun bilmediği ve bilmesine de olanak bulunmayan özel ve teknik konularda bilgisine dayanarak görüş bildiren kişidir. Bu sebeple bilirkişilik müessesesinin gerektiği şekilde mevzuatlar çerçevesine alınması gerekmektedir.
Bunun içinde bilirkişilik ile ilgili mevzuatın tek bir kanun altında toplanması gerekmektedir. Bu kanun ile:
- Adalet Bakanlığı bünyesinde bir daire başkanlığı veya Bilirkişilerin temsil edildiği bir üst kurum kurulabilir.
- Bu çeşit bir üst idari kurumun kurulması mesleğin daha kaliteli duruma getirilmesi açısından önemlidir.
Oluşturulacak bu üst kurumun,
- Bilirkişilik ile ilgili mevzuatların düzenlenmesi ve tek elden toplanması,
- Bilirkişilerin meslek içi eğitime tabi tutulmaları,
- Bilirkişi Raporlarının formatlarının tespiti ve uygulanmasının sağlanması ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi,
- Bilirkişilerin Mahkemeler ile iletişiminin düzenlemesi,
- Bilirkişilerin davanın tarafları ile olan münasebetlerinin esaslarının belirlenmesi
- Bilirkişilik ücretlerinin tespit edilmesi,
gibi hususlara açıklık getirebileceği şüphesizdir.
Bunun yanında; Arabuluculuk Kanunu’nun 30. Maddesinde belirtilen hususular ile ilgili olarak ta görev yapabilecektir.
Böyle bir düzenlemenin Mahkemeler ve görev yapan Bilirkişiler için büyük bir rahatlık ve düzen getireceği şüphesizdir.