Oyuncaklar Hakkında Yönetmelik
Yürürlükten Kaldırıldı. Yeni Yönetmelik İçin Tıklayınız
31 Ekim 2013 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28807
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; oyuncakların güvenliği ile ilgili olarak yerine getirilecek temel gerekleri, piyasaya arzı, dağıtımı ile piyasa gözetim ve denetimine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; ek-1’de belirtilen ürünler dışında kalan bütün oyuncakları ve bu konuda faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna, 3/6/2011 tarihli ve 640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 13/11/2001 tarihli ve 2001/3529 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmeliğe ve 15/1/1997 tarihli ve 97/9196 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Ürünlerinin İhracatının Arttırılmasına Yönelik Teknik Mevzuatı Hazırlayacak Kurumların Belirlenmesineİlişkin Karara dayanılarak,
b) Oyuncakların Güvenliği ile İlgili Üye Devletlerin Kanunlarının Yakınlaştırılması Hakkındaki 3 Mayıs 1988 tarihli Konsey Direktifi (88/378/CEE)’ne ve Oyuncakların Güvenliği ile İlgili Üye Devletlerin Kanunlarının YakınlaştırılmasıHakkındaki 3 Mayıs 1988 tarihli Konsey Direktifi (88/378/CEE)’ni Tadil Eden 22 Temmuz 1993 tarihli ve 93/68 EEC sayılıKonsey Direktifine paralel,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Komisyon: Avrupa Birliği Komisyonunu,
c) Kanun: 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunu,
ç) Oyuncak: On dört yaşından küçük çocukların oyunlarında kullanılmak amacıyla tasarlanan ve imal edilen her türlü ürünleri ve oyun araç ve gereçlerini,
d) AT Tip incelemesi: Onaylanmış kuruluş tarafından oyuncak numunesinin, ek-2’de belirtilen temel gereklere göre değerlendirilmesi ve belgelendirilmesi işlemini,
e) CE işareti: İmalatçının, bu Yönetmelikten kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve oyuncağın, ilgili tüm uygunluk değerlendirme prosedürlerine tabi tutulduğunu gösteren işareti,
f) AT Tip inceleme belgesi: Onaylanmış kuruluş tarafından imalatçıya verilen ve üretilmek istenilen oyuncağın, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğunu gösteren belgeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Oyuncakların Piyasaya Arzı ve Uygunluğu
Oyuncakların piyasaya arzı
MADDE 5 – (1) Piyasaya arz; oyuncağın tedarik veya kullanım amacıyla bedelli veya bedelsiz olarak piyasada yer alması için yapılan faaliyettir. Çocukların normal davranışları da dikkate alınmak suretiyle imal edilen ve amacına uygun veya öngörüldüğü şekilde kullanıldığında, kullanıcıların veya üçüncü kişilerin güvenlik ve/veya sağlığını tehlikeye atmayan oyuncaklar piyasaya arz edilir.
(2) Piyasaya arz edilen bir oyuncak, öngörülen süre ve kullanım amacı dikkate alındığında, bu Yönetmelikte belirtilen temel gerekleri karşılamalıdır.
(3) Bu Yönetmelik hükümlerine uygun oyuncakların piyasaya arz edilmesi engellenmez.
Oyuncakların uygunluğu
MADDE 6 – (1) 9 uncu maddenin öngördüğü şekilde CE işareti taşıyan oyuncakların, uygunluk değerlendirme işlemleri de dahil olmak üzere, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu kabul edilir.
(2) Bu Yönetmeliğin kapsamında bulunan oyuncaklarla ilgili uyumlaştırılmış ulusal standartlara uygun olaraküretilmiş oyuncağın, ek-2’de öngörülen temel gereklere uygun olduğu kabul edilir.
(3) İmalatçının, uyumlaştırılmış ulusal standartları uygulamadığı veya belirli bir bölümünü uyguladığı veya böyle bir uyumlaştırılmış ulusal standardın bulunmadığı durumda oyuncağın, AT Tip İncelemesi Belgesi aldıktan sonra onaylanmıştipe uygunluğunu gösteren CE işareti iliştirilmesi ile ek-2’de belirtilen temel gerekleri karşıladığı kabul edilir.
(4) Oyuncaklar, CE işareti iliştirilmesini öngören başka mevzuatın kapsamına giriyor ise bu Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuatın hükümlerine de uygun olması gerekir.
(5) Bununla birlikte, ilgili diğer mevzuat hükümlerinden bir veya daha fazlası bir geçiş dönemi boyunca imalatçıya uygulama konusunda bir seçme hakkı veriyor ise CE işareti oyuncağın, sadece imalatçı tarafından seçilip uygulanan mevzuat hükümlerine uygun olduğunu gösterir. Bu durumda, uygulanan teknik düzenlemelerin ilgili hükümleri ve o mevzuatın gerektirdiği hususlar, oyuncak beraberindeki belgelerde, uyarılarda, etiketlerde, kullanım kılavuzunda veya bunların bulunmaması halinde ise ambalaj üzerinde belirtilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygunluk Değerlendirme İşlemleri, CE İşareti ve Onaylanmış Kuruluşlar
AT-Tip incelemesi müracaatı
MADDE 7 – (1) İmalatçı, tip inceleme başvurusunu kendi seçtiği bir onaylanmış kuruluşa yapar. Başvuru aşağıdaki bilgileri içerir:
a) Oyuncağın tanımı.
b) İmalatçının adı, adresi ve oyuncağın üretildiği yer.
c) Üretilecek oyuncağın numunesi ile birlikte ayrıntılı üretim ve tasarım bilgisi.
(2) Onaylanmış kuruluş, AT Tip incelemesi için bu bilgiler haricinde gerekli diğer bilgileri imalatçıdan isteyebilir.
AT Tip incelemesi
MADDE 8 – (1) Onaylanmış kuruluş, AT Tip incelemesini aşağıda belirtilen şekilde gerçekleştirir:
a) Başvuru sahibinin sunduğu dokümanları inceler ve bu Yönetmeliğe uygun olup olmadığını tespit eder.
b) 5 inci madde uyarınca oyuncağın, güvenlik ve/veya sağlığı tehdit etmediğini kontrol eder.
c) Oyuncak numunesinin, ek-2’de belirtilen temel gerekleri karşılayıp karşılamadığını kontrol etmek üzere, uyumlaştırılmış ulusal standartları mümkün olduğunca kullanarak gerekli inceleme ve testleri yapar.
(2) Onaylanmış kuruluş, AT Tip incelemesini gerektiği gibi yapabilmek amacıyla oyuncağın birden fazla numunesini isteyebilir.
(3) Oyuncağın numunesi, ek-2’de belirtilen temel gerekleri karşılıyor ise onaylanmış kuruluş, başvuru sahibine AT Tip inceleme belgesi verir. Muayene sonuçlarını gösteren bu belge aynı zamanda, varsa bu belgeye ilişkin koşulları da gösterir. Ayrıca onaylanmış oyuncağın tanım ve çizimleri de bu belgeye eşlik eder.
(4) Onaylanmış kuruluş, tip inceleme belgesinin bir suretini, Komisyona veya diğer onaylanmış kuruluşlara veyahut Bakanlığa talepleri halinde iletir. Ayrıca gerekçe göstermek suretiyle talepte bulunmaları durumunda, tasarım ve imalat programı çerçevesinde gerçekleştirilen test ve incelemelere ilişkin raporları da adı geçen kurum ve kuruluşlara sunar. AT Tip inceleme belgesi düzenlemeyi herhangi bir sebeple reddeden onaylanmış kuruluş, reddetme nedenlerini belirterek durumu, Komisyona ve Bakanlığa bildirir.
(5) Onaylanmış kuruluş ve imalatçı ayrıca, uygunluk değerlendirmelerinin her safhasında 16/12/2011 tarihli ve 2011/2588 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan “CE” İşareti Yönetmeliği hükümlerine uymak durumundadır.
CE işareti
MADDE 9 – (1) CE işareti, ek-5’te belirtildiği şekilde “CE” harflerinden oluşur. CE işareti ve imalatçının veya ithalatçının adı ve/veya ticaret unvanı ve/veya markası ve adresi, oyuncağa veya ambalajına görülebilecek, kolayca okunabilecek ve silinemeyecek bir şekilde iliştirilir. Küçük oyuncak veya küçük parçalardan oluşan oyuncaklarda ise bu bilgiler aynı şekilde ambalaja, etikete veya broşüre iliştirilir.
(2) Bu bilgilerin oyuncağa iliştirilemediği durumlarda tüketiciler, bu bilgileri saklamaları konusunda uyarılır.
(3) Oyuncaklar üzerindeki diğer işaretlerin, üçüncü kişilerin CE işaretinin şekil ve anlamını yanlış anlamalarına yol açabilecek biçimde iliştirilmesi yasaktır. Diğer işaretler ancak, oyuncağa, ambalaja veya etikete, CE işaretinin görünebilirliği ve okunabilirliğini engellememesi şartıyla iliştirilebilir.
(4) Birinci fıkrada belirtilen hususlar, imalatçının veya ithalatçının tespit edilmesini engellememek şartıyla kısaltılabilir.
(5) Bakanlık, piyasaya arz edilecek bütün oyuncakların ambalajlarında, etiketlerinde ve broşür/kullanım kılavuzlarında yer alan bilgilerin tamamını ve özellikle bazı oyuncaklar için ek-4’te yer alan tedbirlerin ve uyarıların veya bunların bir kısmının Türkçe olarak hazırlanmasını talep eder.
(6) CE işaretinin oyuncakta kullanılmasında ayrıca “CE” İşareti Yönetmeliğinin 9 uncu maddesine uyulur.
Onaylanmış kuruluşlar
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında uygunluk değerlendirme faaliyetinde bulunmak üzere Bakanlıkça görevlendirilecek kuruluşların; Kanunda, 16/12/2011 tarihli ve 2011/2621 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliğinde ve ek-3’te belirtilen asgari kriterleri taşıması gerekir.
(2) Bakanlık, Türkiye’de yerleşik olan test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşları arasından, uygun göreceği sayıda kuruluşu, bu Yönetmelik kapsamındaki uygunluk değerlendirme faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere yetkilendirir.
(3) Bakanlık, yetkilendirilen test, muayene ve/veya belgelendirme kuruluşunun adını, adresini, Komisyona bildirilmesi için Ekonomi Bakanlığına iletir. Bu kuruluş adı ve adresi ile Komisyon tarafından verilecek kimlik kayıt numarasının, Bakanlık tarafından Resmî Gazete’de yayımlanması ile onaylanmış kuruluş statüsünü elde eder.
(4) Bakanlığın, onaylanmış kuruluşun ek-3’te belirtilen kriterleri taşımadığını tespit etmesi halinde, Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları ile Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliğinin 11 inci maddesi uygulanır. Bakanlık, onaylanmış kuruluşların faaliyetlerinin geçici olarak durdurulması veya onaylanmışkuruluş statüsünün kaldırılmasına ilişkin kararları, Resmî Gazete’de ilan eder ve bu kararını ayrıca, Komisyona bildirilmeküzere Ekonomi Bakanlığına iletir.
(5) Onaylanmış kuruluşlar bilgi, kayıt ve belgeleri, gerektiğinde Bakanlığa sunmak üzere muhafaza eder.
(6) Onaylanmış kuruluşlar ile ilgili bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları ve Onaylanmış Kuruluşlar Yönetmeliği hükümleri tatbik edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Piyasa Gözetimi ve Denetimi, Oyuncağın Piyasaya Arzının Yasaklanması
ve Toplatılması ile İmalatçının, Yetkili Temsilcinin
ve İthalatçının Sorumlulukları
Piyasa gözetimi ve denetimi
MADDE 11 – (1) Bakanlık, bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğu sağlamak amacıyla piyasada yer alan oyuncakların denetlenmesi için gerekli tedbirleri alır. Bakanlık;
a) Talep üzerine, 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen belge ve bilgileri kontrol eder, denetimden sorumlu personelini üretim yeri veya depoya gönderir.
b) İmalatçının, imalatçının ve yetkili temsilcisinin yurtdışında yerleşik olması halinde ithalatçı ve/veya oyuncağıpiyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiden, 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile (b) bendinde belirtilen bilgi ve belgeleri belirlenen süre içinde sağlamasını ister.
c) Numune alarak, ilgili yerlerde test ve incelemeler yaptırır.
(2) Oyuncakların piyasa gözetimlerinde ve denetimlerinde, bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde,Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
CE işaretinin usulsüz kullanımı
MADDE 12 – (1) 13 üncü maddenin hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
a) CE işaretinin oyuncağa usulsüz şekilde iliştirildiğinin Bakanlık tarafından tespit edilmesi halinde imalatçı, oyuncağı CE işareti ile ilgili olarak bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun hale getirmek ve Bakanlıkça belirlenen şartlar çerçevesinde usulsüz kullanıma son vermekle yükümlüdür. İmalatçının ve yetkili temsilcisinin yurtdışında yerleşik olması halinde ithalatçı ve/veya oyuncağı piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişi, Bakanlıkça belirlenen şartlarçerçevesinde usulsüz kullanıma son vermekle yükümlüdür.
b) İhlalin devamı halinde Bakanlık, oyuncağın piyasaya arzının kısıtlanmasını veya yasaklanmasını veya 13 üncümaddede belirtilen prosedüre uygun olarak piyasadan toplatılmasını teminen gerekli bütün tedbirleri alır.
Oyuncağın piyasaya arzının yasaklanması ve toplatılması
MADDE 13 – (1) Bakanlık, ek-2’de belirtilen temel gerekleri karşılamayan oyuncakların piyasaya arz edilmesiniönlemek üzere, bu Yönetmelik hükümleri ile Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik hükümleri uyarınca gerekli tüm tedbirleri alır.
(2) Bakanlık, 5 inci ve 6 ncı maddelere uygun üretilen ve amacı doğrultusunda kullanılan CE işaretli oyuncakların, tüketicilerin ve/veya üçüncü kişilerin güvenliğini ve/veya sağlığını tehdit etmesi durumunda, piyasadan toplatılmasını veya piyasaya arzının yasaklanmasını teminen Kanunun 11 inci ve 12 nci maddeleri hükümleri çerçevesinde gerekli işlemleri yapar.
(3) Bakanlık aldığı önlemleri, gerekçesiyle birlikte, uygunsuzluğun;
a) Bu Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen uyumlaştırılmış ulusal standartların dikkate alınmadığı durumlarda oyuncakların, ek-2’de yer alan temel gereklere uygun olmaması,
b) Uyumlaştırılmış ulusal standartların yanlış uygulanması,
c) Uyumlaştırılmış ulusal standartların kendisindeki eksikliklerden kaynaklanıp kaynaklanmadığını da belirterek,
Komisyona bildirilmek üzere Ekonomi Bakanlığına iletir.
(4) Bakanlık tarafından; imalatçıya, alınan veya doğrudan imalatçı tarafından alınması gereken tedbirler ile müracaat edebileceği kanuni yol bildirilir.
CE işareti iliştirilmesine dair uygunluk değerlendirme prosedürleri
MADDE 14 – (1) CE işareti iliştirilmesine dair uygunluk değerlendirme prosedürleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Uyumlaştırılmış ulusal standartlara uygun olarak üretilen oyuncaklara, imalatçı tarafından, piyasaya arz edilmeden önce söz konusu standartlara uygun olduğuna dair CE işareti iliştirilir. İmalatçı;
1) Üretimin uyumlaştırılmış ulusal standartlara uygunluğunu sağlamada kullanılan yöntemin tanımı (test raporlarıveya teknik dosyanın kullanımı gibi) ile gerektiğinde, onaylanmış kuruluş tarafından verilen AT Tip incelemesi belgesini, onaylanmış kuruluşa sunduğu belgelerin kopyalarını, kullanılan ve onaylanmış tipe uygun üretim yapıldığını gösteren araçların tanımını,
2) Üretim yerlerinin ve depolarının adreslerini,
3) Tasarım ve üretime ilişkin detaylı bilgilerini,
denetimler için, oyuncağın üretiminden itibaren, en az on yıl süreyle muhafaza eder.
4) İmalatçı ve yetkili temsilcisinin yurtdışında yerleşik olması halinde, bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri muhafaza etme ve istendiğinde Bakanlığa sunma yükümlülüğü ithalatçı ve/veya oyuncağı piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiye aittir.
b) Piyasaya arz edilmeden önce, uyumlaştırılmış ulusal standartların tamamına veya bir kısmına uygun olmayan oyuncakların ek-2’de belirtilen temel gereklere uygunluğu, bir onaylanmış kuruluş tarafından, 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen prosedüre göre incelenen tipe uygunluğu gösteren CE işareti iliştirilmesi ile sağlanır. İmalatçı;
1) Üretimin ayrıntılı tanımını,
2) Onaylanmış tipe uygunluğu sağlamada kullanılan yöntemin tanımını (test raporları veya teknik dosyanın kullanımı gibi),
3) Üretim yeri ve depolarının adreslerini,
4) 7 nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca imalatçı tarafından onaylanmış kuruluşa sunulan dokümanların kopyalarını,
5) Numuneye ilişkin test belgesi veya Bakanlıkça tasdikli bir kopyasını,
denetimler için, oyuncağın üretiminden itibaren, en az on yıl süreyle muhafaza eder.
6) İmalatçının ve yetkili temsilcisinin yurtdışında yerleşik olması halinde, bu maddede belirtilen bilgi ve belgeleri muhafaza etme ve istendiğinde Bakanlığa sunma yükümlülüğü ithalatçı ve/veya oyuncağı piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişiye aittir. İmalatçı veya imalatçının ve yetkili temsilcisinin yurtdışında yerleşik olması halinde ve/veya oyuncağıpiyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişi, denetimler için bu madde uyarınca muhafaza edeceği bilgi ve belgelerin Türkçe nüshalarını da dosyasında bulundurmak mecburiyetindedir.
Yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde alınacak tedbirler
MADDE 15 – (1) 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda Bakanlık bu yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak gerekli tedbirleri alır.
(2) Bakanlık, 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmediğini tespit etmesi halinde, imalatçıdan belli bir süre içinde ve masrafları kendisi tarafından karşılanmak üzere oyuncağın, uyumlaştırılmış ulusal standartlara ve temel gereklere uygun olduğunu doğrulamak için onaylanmış kuruluşa test yaptırmasını isteyebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Bildirimlere ilişkin esaslar
MADDE 16 – (1) Bakanlık üç yılda bir, bu Yönetmeliğin uygulanması hakkındaki raporu Komisyona iletilmeküzere Ekonomi Bakanlığına bildirir.
Gizlilik
MADDE 17 – (1) Bakanlık, onaylanmış kuruluş ve bu Yönetmeliğin uygulanmasına katılan tarafların tamamı, AT Tip incelemesi belgesine ilişkin sahip oldukları bilgilerin gizliliğini sağlar.
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Yaptırımlar
MADDE 19 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davranan veya faaliyet gösterenler hakkında, Kanun ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile fiilin niteliğine ve ağırlığına göre ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
Ek-1
BU YÖNETMELİĞE GÖRE OYUNCAK KABUL EDİLMEYEN ÜRÜNLER
1) Yılbaşı süsleri,
2) Yetişkinler ve koleksiyoncular için detaylı model maketler,
3) Çocuk bahçelerinde topluca kullanılmak üzere üretilen oyun araç ve gereçleri,
4) Spor malzemeleri,
5) Derin suda kullanılması amaçlanan su aletleri,
6) Yetişkin koleksiyoncular için folklorik ve dekoratif bebekler ve diğer benzer malzemeler,
7) Alışveriş merkezleri, istasyonlar gibi kamunun faydalandığı alanlara yerleştirilen mesleki oyuncaklar ve maketler,
8) Uzmanlar için hazırlanmış 500 parçadan fazla veya resimsiz yap-bozlar,
9) Havalı tabanca ve tüfekleri,
10) Özellikle oyuncaklar için tasarlanmış patlama kapsülleri dışındaki patlama kapsüllerini de içeren havai fişekleri (mer’i olan ve daha sıkı mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, oyuncaklarda kullanılan tüfek kapsülleri hariç),
11) Sapan ve benzeri oyuncaklar,
12) Metalik uçlu ok setleri,
13) 24 volttan fazla anma gerilimi ile çalışan elektrikli fırınlar, ütüler veya diğer fonksiyonel ürünler,
14) Bir öğrenim programı çerçevesinde, bir yetişkinin gözetimi altında kullanılmak amacıyla üretilmiş ısıtıcıparçalar içeren ürünler,
15) Eksoz motorlu araçlar,
16) Buharlı oyuncak makinaları,
17) Kaldırımlarda spor yapmak veya seyahat etmek amacıyla tasarlanan bisikletler,
18) 24 volttan fazla anma gerilimiyle çalışan ve bir video ekranına bağlanan video oyuncakları,
19) Bebek emzikleri,
20) Gerçek ateşli silahların aslına uygun kopyaları,
21) Çocuklar için taklit mücevherler.
Ek-2
OYUNCAKLAR İÇİN TEMEL GEREKLER
GENEL ESASLAR
1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi hükümlerine uygun olarak, çocukların normal davranışları göz önüne alınarak imal edilen oyuncakların amacına uygun veya öngörüldüğü şekilde kullanılması halinde, kullanıcılarla birlikte üçüncü kişiler de hastalık veya fiziksel yaralanma risklerine karşı korunur. Bu riskler şunlardır:
a) Oyuncağın tasarımı, üretimi veya bileşimine ilişkin riskler,
b) Oyuncağın amacına uygun kullanımından kaynaklanan ve temel özelliklerini yitirmeksizin veya fonksiyonlarınıdeğiştirmeksizin oyuncağın yapısı ve bileşimini değiştirerek tamamen giderilemeyecek riskler.
2)
a) Oyuncağın kullanımı esnasında mevcut olan risk derecesi, gerektiğinde çocukların bakıcılarının üstesinden gelebilmeleriyle veya kullanıcıların yeteneğiyle orantılı olmalıdır. Bu durum fonksiyonları, boyutları ve karakteristiklerinden dolayı özellikle 3 yaşın altındaki çocukların kullanımına yönelik oyuncaklara uygulanır.
b) Bu kurala uymak için gerektiği durumda, oyuncağın hangi yaşlara hitap ettiği ve/veya yalnız yetişkin bir kişinin gözetimi altında kullanılması gerektiği oyuncağın etiketi üzerinde belirtilir.
3) Oyuncağın kullanımıyla bağlantılı riskler ve bunlardan korunma yolları, oyuncaklar ve/veya ambalajlarınüzerindeki etiketlerde ve kullanım kılavuzlarında kullanıcıların veya bakıcıların dikkatini özellikle çekecek şekilde belirtilir.
ÖZEL RİSKLER
(1) Fiziksel ve mekanik özellikler:
a) Oyuncaklar ve parçaları ve bu parçaların oyuncağa iliştirilmesi halinde aksamları, mekanik sağlamlığa sahip olmalı ve gerektiğinde fiziksel yaralanmaya neden olabilecek kırılma ve eğilme olmadan, kullanım esnasında meydana gelebilecek zorlamalara karşı dayanıklı olması gerekir.
b) Oyuncakların kenarları, çıkıntıları, yayları, kabloları ve monte edilen parçaları, temasla meydana gelebilecek fiziksel yaralanma risklerini mümkün olduğu kadar azaltacak şekilde tasarlanır ve üretilir.
c) Oyuncaklar, parçalarının hareketinin neden olabileceği fiziksel yaralanma riskini en aza indirecek şekilde tasarlanır ve yapılır.
ç) 3 yaşın altındaki çocukların kullanması için tasarlanmış oyuncaklar, oyuncak parçaları ve ayrılabilir parçaları, emme ve/veya nefesle çekilmesini önleyecek boyutlarda olması gerekir.
d) Perakende olarak satılan oyuncaklar, parçaları ve ambalajları boğulma riski içermez.
e) Suyun üzerinde çocuğu taşıma ve destekleme yeteneğine sahip ve sığ suda kullanılması amaçlanan oyuncaklar, tavsiye edilmiş kullanımı nazara alındığında su üstünde durabilme ve çocuğu suda destekleme yeteneği kaybolmayacakşekilde tasarlanır ve üretilir.
f) İçine girilmesi mümkün olan ve içinde ek boşluk bulunan oyuncaklarda, içeriden kolayca açılabilecek bir çıkışyeri olması gerekir.
g) Kullanıcıyı hareket ettiren oyuncaklarda mümkün olabildiği ölçüde, oyuncak tipine uyarlanmış ve oluşturduğu kinetik enerjiye orantılı bir fren sistemi oluşturulmalıdır. Bu sistem, kullanıcının fırlatılma ve yaralanma ve üçüncü kişilerin yaralanma riski olmaksızın kolayca kullanılır.
ğ) Ateşlemeli tasarlanan bir oyuncağın ateşlenmesi halinde oluşacak fırlatıcı cisimlerin yapısı ve bileşenleri ile kinetik enerjiden kaynaklanan kullanıcıların veya üçüncü kişilerin fiziksel yaralanma riski, oyuncağın yapısı dikkate alındığında kabul edilebilir sınırlar dışında olması gerekir.
h) Isıtıcı parçaları içeren oyuncaklar, aşağıdaki kriterleri sağlayacak şekilde üretilir.
1) Herhangi bir iletken yüzeyin azami sıcaklığı, dokunulduğunda yanmaya neden olmamalıdır.
2) Oyuncağın içinde bulunan sıvı ve gazlar, oyuncağın fonksiyonlarına uygun nedenlerin dışında oyuncaktan sızması halinde, yanma, buhar yanığı veya diğer fiziksel yaralanmaya neden olabilecek şekilde sıcaklık ve basınca ulaşmaması gerekir.
(2) Alevlenebilirlik:
a) Oyuncaklar, çocuğun çevresinde yanabilir tehlikeli bir durum meydana getirmemelidir. Bu nedenle oyuncaklar;
1) Bir alev, kıvılcım veya diğer ateş çıkartabilecek maddelerle doğrudan karşı karşıya kaldığında yanmayan,
2) Kolayca yanmayan (Ateşin nedeni yok olur olmaz alevi sönen),
3) Tutuştuğunda, yavaş yanan ve alevin yayılma oranı düşük olan,
4) Oyuncağın kimyasal bileşenlerine bakılmaksızın, yanma süresini geciktirici maddelerden oluşan,
5) Oyuncaklarda kullanılan diğer maddeleri tutuşturma riski oluşturmamalı.
b) Fonksiyonu itibariyle, 26/12/2008 tarihli ve 27092 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik ile Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelikte tanımlanan tehlikeli madde veya karışımları, özellikle kimyasal deneylerde, maket yapımında, plastik veya seramik kalıplarda, minelemede, fotoğrafçılıkta veya benzer faaliyetlerde kullanılan madde ve donanımları içeren oyuncaklar, alevsiz buharlaşan maddelerin kaybolmasıyla alevin oluşumuna neden olan maddeleri veya oluşumları içermez.
c) Oyuncaklar, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği şekilde kullanıldığında, patlayıcıolmamalı veya patlamaya müsait madde veya parçaları içermemelidir. Bu hüküm, ek-1’in 10 uncu maddesinde belirtilen tüfek kapsüllerine uygulanmaz.
Oyuncaklar, özellikle kimyasal oyun ve oyuncaklar:
1) Karıştırıldığında, kimyasal reaksiyona girerek, ısınarak veya okside maddelerle birleşerek patlayabilen,
2) Havada yanabilen ve buhar/hava karışımında yanabilen veya patlamaya müsait buharlı parçaları içeren,
madde veya karışımları içermemesi gerekir.
(3) Kimyasal özellikler:
a) Oyuncaklar, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği şekilde kullanıldığında, yutma veya teneffüs sonucu veya deri, mukoza dokusu veya göze temas etmesi halinde hastalık veya fiziksel yaralanma riski yaratmayacak şekilde tasarlanmalı ve üretilmelidir.
Oyuncaklar, her durumda, belli ürün kategorilerine ilişkin mevzuata veya belli tehlikeli madde veya karışımların etiketlenmesi, kullanımının yasaklanması veya kısıtlanmasına ilişkin hukukî düzenlemelere uygun olmalıdır.
b) Özellikle çocukların sağlığını korumak için, oyuncakların kullanımı sonucu aşağıdaki maddelerin çözünebilir toksik ekstratlarının vücuttaki oranları (biyoyararlılık)* bir günde aşağıdaki düzeyleri geçmemelidir:
0.2 mikrogram antimon
0.1 mikrogram arsenik
25.0 mikrogram baryum
0.6 mikrogram kadmiyum
0.3 mikrogram krom
0.7 mikrogram kurşun
0.5 mikrogram civa
5.0 mikrogram selenyum
*Biyoyararlılık: Çözülebilir ekstraktın sahip olduğu toksikolojik değer.
c) Oyuncaklar, onları kullanan çocukların sağlığına zarar verebilecek olan ve Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik ile Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelikte belirtilen tehlikeli maddeleri içermez. Her durumda tehlikeli madde ve karışımlar, oyun esnasında olduğu gibi kullanılacak ise bir oyuncağa katılması kesinlikle yasaktır. Bazı oyuncakların fonksiyonları itibariyle gerekli olması durumunda, belli bir miktarda madde veya karışımlara; özellikle, kimyasal deneylerde, maket yapımında, plastik veya seramik kalıplarda, minelemede, fotoğrafçılıkta veya benzer faaliyetlerde kullanılan maddelere, ek-4’ün dördüncü bendinin hükümleri saklıkalmak kaydıyla, etiketleme konusundaki düzenlemelere uygun olarak ve her madde için tanımlanan maksimum değerlerçerçevesinde izin verilir.
(4) Elektriksel özellikler:
a) Elektrikli oyuncakların, 24 voltu geçen anma gerilimiyle donatılmaması ve oyuncağın hiçbir parçasının 24 voltu geçmemesi gerekir.
b) Oyuncağın, kablolarla veya bu kablolara elektrik ileten diğer iletken maddelerle birlikte elektrik şokuna neden olabilecek elektrik kaynağıyla bağlantılı veya bağlantı kurabilecek parçaları, böyle şok riskini önlemek amacıyla uygun birşekilde izole edilmeli ve mekanik olarak korunmalıdır.
c) Elektrikli oyuncaklar, doğrudan temas edilebilecek yüzeylerinin ulaştığı azami sıcaklıklarının dokunulduğunda yanmaya neden olmayacak şekilde tasarlanır ve üretilir.
(5) Hijyen: Oyuncaklar, herhangi bir enfeksiyon, hastalık ve mikrop kapma riskini önleyici hijyen ve temizlikşartlarına uygun tasarlanır ve üretilir.
(6) Radyoaktivite: Oyuncaklar, çocuk ve diğer şahısların sağlığına zarar verebilecek yapı ve oranda radyoaktif maddeler veya parçalar içermemelidir. Bu konuda 24/3/2000 tarihli ve 23999 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği uygulanır.
Ek-3
ONAYLANMIŞ KURULUŞLAR TARAFINDAN YERİNE
GETİRİLECEK ŞARTLAR
Bakanlık tarafından, uygunluk değerlendirme veya onaylanmış kuruluş olarak görevlendirilecek kuruluşlar aşağıdaki asgari şartları yerine getirir:
1) Yeterli personel, fiziki şartlar ve gerekli araç ve donanımın varlığı,
2) Teknik yeterlilik ve personelin mesleki dürüstlüğü ve etiğin sağlanması,
3) Bu Yönetmelikte belirtilen testler yapılırken, raporlar hazırlanırken, belgeler düzenlenirken ve gözetim faaliyeti gerçekleştirilirken bağımsızlığın ve objektifliğin sağlanması ve oyuncaklarla doğrudan veya dolaylı ilgisi bulunan grup veya kişilerle ilişkilerde bulunan çalışanların ve teknik personelin bağımsızlığının ve objektifliğinin temini,
4) Personel tarafından mesleki sırların korunması,
5) Diğer mevzuat kapsamındaki sorumluluklar saklı kalmak kaydıyla, hukuki ve mali sorumluluğun üstlenilmesi.
Birinci ve ikinci bentlerde belirtilen şartların yerine getirildiğini belirlemek üzere Bakanlık tarafından yılda bir kontrol yapılır.
Ek-4
OYUNCAKLARIN KULLANIMINDA ALINACAK TEDBİRLERE
İLİŞKİN UYARI VE İŞARETLER
Oyuncaklar, ek-2’de belirtildiği gibi, kullanımlarıyla ortaya çıkabilecek riskleri azaltmak için uygun ve okunaklıuyarılarla donatılmalı ve özellikle:
1) 36 aydan küçük çocuklara yönelik olmayan oyuncaklar: 3 yaşından küçük çocuklar için tehlikeli olabilecek oyuncaklar, kullanım kılavuzunda bu kısıtlamayı gerektiren riskleri belirten kısa bir not ile birlikte “3 yaşından küçükçocuklar için uygun değildir.” veya “36 aydan küçük çocuklar için uygun değildir.” gibi bir uyarı taşıması gerekir.
Yukarıdaki husus kendi fonksiyonuna, boyutlarına, karakteristiklerine, özelliklerine veya diğer sebepler açısından 3 yaşından küçük çocuklara belirgin şekilde uygun olmayan oyuncaklara uygulanmaz.
2) Çocuk kızakları, bir kirişe bağlanan asılı oyuncaklar, çemberler, trapezler, ipler ve benzeri oyuncaklar: Böyle oyuncaklara; kontrolünün ve askı, bağlantı parçaları, demirleme yeri gibi ana parçalarının bakımının belli aralıklarla yapılması gerektiği ve bu kontrollerin yapılmaması durumunda, oyuncağın düşme ve devrilmesi halinde yaratabileceği tehlikelere ilişkin açıklamaları içeren talimatlar iliştirilir. Talimatlar, yanlış kurulması halinde tehlike arz edebilecek parçalarıbelirterek, oyuncağın doğru olarak kurulmasına ilişkin bilgileri de içerir.
3) İşlevsel oyuncaklar: İşlevsel oyuncaklardan kastedilen, yetişkinlerin kullanımına yönelik olan araç veya aletlerin, aynı işleve sahip küçük ölçekli modelleridir.
İşlevsel oyuncaklarda veya ambalajlarında “Dikkat: Yetişkin birinin gözetiminde kullanılacaktır.” ibaresi yer almasıgerekir. Bu oyuncaklara, kullanıcı tarafından alınacak tedbirlerle ve çalıştırma talimatları ile bu tedbirlerin alınmaması durumunda kullanıcıya verebileceği zararlarla birlikte, oyuncağın bir prototipi veya taklidine ilişkin talimatlar da iliştirilmelidir. Ayrıca bu talimatlarda, oyuncağın çok küçük çocukların ulaşamayacağı yerde saklanması gerektiği de belirtilir.
4) Tehlikeli madde veya karışımları içeren oyuncaklar: Kimyasal oyuncaklar
a) Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla, yapısı gereği tehlikeli maddeleri veya karışımları içeren oyuncakların kullanım talimatları; bu maddelerin veya karışımların tehlikeli yapısına ve oyuncağın türüne tam uygun olan madde veya karışımlarla birleştiğinde oluşacak tehlikelerden kaçınmak için kullanıcı tarafından alınması gereken tedbirlere ilişkin uyarılarıiçermelidir. Bu tür oyuncağın kullanımından kaynaklanan ciddi kazalarda, yapılması gereken ilk yardım belirtilir. Bu oyuncaklarda çok küçük çocukların ulaşamayacağı yerde muhafaza edilmesine ilişkin bilgi de yer alması gerekir.
b) (a) bendinde belirtilen talimatlara ek olarak, kimyasal oyuncakların, ambalajlarında aşağıda belirtilen uyarı yer alır:
“Dikkat: Sadece (*) yaşın üzerindeki çocuklar içindir. Yetişkinlerin gözetiminde kullanılır.”
Özellikle, kimya setleri, plastik yerleştirme setleri, seramik minyatür atölyeler, mineleme veya fotoğrafçılık ve benzeri oyuncaklar, kimyasal oyuncaklar olarak kabul edilir.
5) Paten ve kaykaylar: Bu ürünler, oyuncak olarak satışa sunulduğunda, “Dikkat: Koruyucu ekipman giyinilmelidir.” uyarısını üzerinde taşımalıdır. Ayrıca kullanım kılavuzu, oyuncakların üçüncü kişilere ve kullanıcılara zarar verebilecek düşme veya çarpmalardan kaçınmaları için azami dikkat ve özen göstererek kullanılması gerektiğini belirten uyarıyı içermelidir. Tavsiye edilen kask, eldiven, dizlik, dirseklik gibi koruyucu ekipman hakkında açıklayıcı bilgiler de verilir.
6) Suda kullanılan oyuncaklar: Ek-2’nin II/(l)-e maddesinde tanımlanan suda kullanılan oyuncaklar, TS 5217 EN 71-1 ve TS 5218 EN 71-2 sayılı uyumlaştırılmış ulusal standardın ilgili kısımlarında belirtilen hususlara uygun aşağıda yer alan uyarıyı içermelidir:
“Dikkat: Sadece çocuğun boyunu geçmeyen derinlikteki suda ve gözetim altında kullanılacaktır.”
(*) İmalatçı tarafından belirlenecek yaş.
Ek-5
CE UYGUNLUK İŞARETİ
1) CE işareti aşağıdaki şekle ve orana uygun olarak “CE” harflerinden oluşur:
2) Küçültülmesi veya büyütülmesi gereken durumlarda yukarıda yer alan şekildeki oranlara uyulur.
3) İlgili teknik düzenlemede aksi belirtilmediği müddetçe, CE işareti asgarî 5mm ebadında olur.
