İş Hukukunda Yeni İş Arama İzni ve Uygulamaları

Yeni İş Arama İzni

Murat YETİK
Sosyal Güvenlik Denetmeni
[email protected]

1.Giriş: Yeni İş Arama İzni

İş sözleşmesinin tarafları olan işçi veya işveren iş sözleşmesini haklı nedenle (ve derhal) feshedebilecekleri gibi süreli fesih yoluyla da sona erdirebilirler. İlkinde, 4857 sayılı İş Kanununun 24. ve 25. maddelerine dayanarak gerçekleşen bir haklı nedenle derhal fesih durumu vardır ve iş sözleşmesi hemen sona erer. İkincisinde ise, İş Kanununun 17. maddesine göre yapılmış bir süreli (önelli) fesih durumu söz konusudur ve sözleşmenin sona ermesi için bir sürenin (önelin) geçmesi gerekir. (1) İşte bu ikinci durumda, Kanunun 27. maddesinde, işverence belirli kurallar dahilinde işçiye yeni bir iş araması için verilmesi gereken izin düzenlenmiştir.

Yeni İş Arama İzni: işveren tarafından, belirsiz süreli iş sözleşmesi işverenin ya da işçinin iradesi ile sona erecek ve yakın bir zamanda işsiz kalarak ücret gelirinden yoksun kalacak olan işçiye, en az ihbar önel süreleri boyunca ve günde iki saatten az olmamak üzere, çalışılan günler için, iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapılmadan yeni bir iş bulması için verilen izindir.

Süreli fesihte, feshin belirli bir süre önce karşı tarafa bildirilmesinin amaçlarından biri de işçiye, yeni bir iş, işverene de yeni bir işçi bulmak imkanının verilmesi olduğu belirtilir. Ancak bu imkanın daha çok işçi yönünden güçlü bir anlam kazandığı gerçektir. Zira, işveren, yeni bir işçiyi bulmak için, zaman yönünden bir baskı altında değilken işçi, bildirim süresi içinde kural olarak iş görme borcunu ifa etmekle yükümlü olduğu için, yeni bir iş aramada zaman bulabilmesi ancak yeni iş arama izni ile mümkün olabilmektedir. (2)

Belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçinin iş sözleşmesinin feshinde işçiye tanınması gereken bildirim öneli, işçiyi, fesihten sonraki hayata hazırlamak için önemlidir. Bildirim süresi sonunda işten ayrılacağını bilen işçi, bu süre içinde bir başka iş arayarak bir başka işyerinde yeniden çalışabilmek için girişimlerde bulunabilecektir. Ancak bu süre içinde iş görme borcunu eksiksiz yerine getirmesi gereken işçinin, yeni iş aramasının güçlükleri de ortadadır. Bu nedenle yasa koyucu, bildirim süresi içinde işverence işçiye yeni iş araması için izin verilmesini öngören düzenlemeye gitmiştir (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42741, K. 2008/35011).

2.İş Hukukunda Yeni İş Arama İznine İlişkin Yasal Düzenlemeler

Yeni iş arama izni, Türkiye’de çalışma hayatına İş Kanunundan önce 1926 tarihli Borçlar Kanunu ile girmiştir. Borçlar Kanundan sonra 1936 tarihli ve 3008 sayılı İş Kanunu ile şartları daha açık ve iş aramaya ayrılacak zaman da belirgin şekilde düzenlenmiş, sonraki iş kanunları ile devam ettirilen bu kurum, en son 4857 sayılı İş Kanununun 27. maddesinde yer almıştır. (3)

İş hukukunda yeni iş arama izni; 1475 sayılı eski İş Kanununun 19. maddesinde, 4857 sayılı İş Kanununun “Yeni İş Arama İzni” başlıklı 27. maddesinde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun “Hafta Tatili ve Yeni İş Arama İzni” başlıklı 421. maddesinde yer almıştır. 854 sayılı Deniz İş Kanununda ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunda -212 sayılı Basın İş Kanunu- yeni iş arama izni ile ilgili düzenlemeler yer almamaktadır.

3.Yeni İş Arama İzninin Süresi

4857 sayılı İş Kanununun “Yeni İş Arama İzni” başlıklı 27. maddesinde; Kanunun 17. maddesinde yer alan ihbar önel süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur, iş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir, ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır, işveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir, işveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder denmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 421. maddesi 2. fıkrasında ise; “işveren, belirsiz süreli hizmet sözleşmesinin feshi halinde, bildirim süresi içinde işçiye ücretinde bir kesinti olmaksızın, günde iki saat iş arama izni vermekle yükümlüdür” denmiştir.

“En az” sözcükleri, süreyi belirleyen hükmün nispi emredici olduğu göstermekte; sözleşmeler ile iki saatlik sürenin artırılması, örneğin günde 3 veya 4 saat gibi belirlenmesi, bunların birleştirilmesiyle bulunacak toplu iş arama izin süresinin işçi yararına değiştirilmesi mümkün bulunmaktadır (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, 42707/34977; Yargıtay 9. H.D. 03.06.2008, 21628/13864). (4) Ancak sözleşmeler ile bu sürenin işçi aleyhine azaltılması mümkün değildir. (5)

4857 sayılı İş Kanununun “Süreli Fesih” başlıklı 17. maddesinde; belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa belirli bir süre önce bildirilmesi gerektiği ifade edilmiş, bu belirli süreler ise işçinin o işyerindeki kıdem süresine paralel ve asgari süreler olarak:

a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için; bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta,

b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için; bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta,

c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için; bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta,

d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için; bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta,

olarak belirlenmiş ve bu sürelerin sözleşmeler ile artırılabileceği hüküm altına alınmıştır.

Yeni iş arama izni bildirim süresi içindeki iş günlerinde kullandırılacağı için, sadece günlük iş arama süresinin artırılması değil, sözleşmeler ile bildirim sürelerinin uzatılması da işçinin yararlanacağı iş arama izin süresinin arttırılmasında etkili olacaktır. Yargıtayca belirtildiği üzere bildirim süresi sözleşme ile arttırıldığında, “iş arama izni artırılmış ihbar önellerine göre kullandırılmalıdır (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42707, K. 2008/34977).” (6)

4.Yeni İş Arama İzninin Kullanılması ve Toplu Şekilde Kullanım İsteğinin Süresinde İşverene Bildirilmesi

Yeni iş arama izni, İş Kanunu md. 27/1’de belirtildiği üzere, iki şekilde kullanılabilir:

1. Bildirim süresinin işlemeye başladığı günden son güne kadar her iş günü, günde en az iki saat olarak (Günlük Kullanım),
2. Her iş gününe ait izin süreleri birleştirilerek toplu şekilde.

Bu iki kullanma şeklinden birini tercih etmek, kanunun işçiye tanıdığı bir olanaktır. Nitekim madde hükmüne göre, “… işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu şekilde kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu şekilde kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır” (İş Kanunu md. 27/1). Toplu izin kullanma isteğinin, işveren tarafından fesih bildirimi yapıldıktan sonra, fakat herhalde aynı gün bildirilmesi gerekir. Şartlara göre aynı gün yapılamayan bildirimin ertesi günü işverene ulaştırılabileceğinin kabulü iyi niyet kurallarının gereğidir. Aynı durum işçi tarafından yapılabilecek fesih halinde de ortaya çıkabilir. İşçi iş sözleşmesini feshetmekte ve yeni iş arama iznini toplu olarak kullanmaya istekli ise, bu isteğini de fesih bildirimi ile birlikte işverene bildirmesi beklenir. Ancak fesih bildiriminin yapıldığı gün toplu izin kullanma isteğinin işverene bildirilmesi olanağı yoksa ertesi günü de bu istekte bulunabileceğinin kabulü iyi niyet kurallarına uygun düşer. İşçi, toplu izin kullanma isteğini zamanında işverene bildiremediği takdirde, işveren iş arama iznini her iş günü kullandırmak üzere yükümlülüğünü yerine getirmek olanağını elde eder. (7)

İşçi, toplu izin kullanma isteğini zamanında bildirmezse (fesih bildirimini işverene bildirdiği ya da işverenden öğrendiği gün ya da en geç ertesi gün)  toplu izin kullanma hakkını yitirir. (8) İş arama iznini topluca kullanma hakkı işçiye tanınmış olup, işveren izin hakkının topluca kullanılmasını talep edemez. (9) İşçi, toplu izin kullanma isteğini sözlü veya yazılı olarak bildirebilir. Ancak uyuşmazlık halinde, böyle bir bildirimde bulunduğunu işçi ispatlamak zorunda olduğu için yazılı yapması ispat açısından kolaylık sağlar. (10)

5.İznin Günlük Kullanılmasında İzin Saatlerinin Belirlenmesi 

İşçinin yeni iş arama iznini bildirim süresinde ve gün içinde kullanması söz konusu olduğunda, bunun zamanının belirlenmesi taraflar yönünden önemlidir. Kanun madde 27/1’de iki saatten az olmamak üzere “iş saatleri içinde” yeni iş arama izni verileceği öngörülmüş, fakat iznin iş saatlerinde hangi zamana rastlatılacağı açıkça gösterilmemiştir. İşçinin çalıştırıldığı günlerde iznin hangi zamana rastlatılacağı konusunda, asıl olan işverenin bunu belirlemesidir. Kanun işvereni sözü edilen şekilde izin vermekle yükümlü tutarken iznin kullanılma zamanının da onun tarafından yönetim hakkına dayanarak belirleyeceği kabul edilmiştir. Bu açıdan işçi, iş saatleri içinde iznini kullanacağı zaman yönünden istekte bulunabilir. İşverenle anlaşmak suretiyle iznin, işe başlamadan, ara dinlenmesinden sonra veya işin bitiminden önceki zamana rastlatılması mümkündür. İşveren işçinin isteğini dikkate almaz veya almamakta direnirse, işin yürütülmesi yönünden hiçbir sakınca olmadığı halde iş bulma olanaklarını gözetmeksizin kendi belirlediği zamanda kullanılmasında ısrar ederse, işçi bu nedenle hizmet akdini derhal feshedebilir (İş Kanunu md. 24/II-f). İşçi, iznini kullanma zamanı için bir istekte bulunmadığında, işverenin yükümlülüğünün ortadan kalktığı sonucu çıkarılamayacağı gibi, kullanma zamanını belirleme yönünden işverenin tamamen serbest kalacağı da ileri sürülemez. Böyle bir durumda işveren, işçinin özel isteği dışında yine onun kolayca iş bulma olanaklarını göz önünde tutacaktır. Görüldüğü üzere işçi yeni iş arama iznini her iş gününde kullanacaksa, bunun zamanını kendisi tayin edemez. İşverene haber vermeden veya izne ayrılacak zaman belirlenmeden, kendiliğinden İş Kanunu md. 27/1’de öngörülen en az iki saatlik süreyi kullanmak yoluna gidemez; aksi halde, belirtilen şekilde izin kullanarak işe gelmeme İş Kanunu md. 25/II-g kapsamına giren bir devamsızlık oluşturur ve sözleşmenin işveren tarafından derhal feshi için haklı bir sebep sayılır. (11)

6.Hafta Tatili, Bayram Tatili ve Genel Tatil Günlerinde Yeni İş Arama İzni ve Ücreti

İşveren yeni iş arama iznini, maddede yer alan “iş saatleri içinde” ifadesiyle gösterildiği üzere işçinin çalıştırıldığı günlerde vermekle yükümlüdür, tatil günleri için böyle bir yükümlülüğü yoktur. Yargıtay, bir kararında konuyu açık olarak ortaya koymuştur: “Yeni iş arama izni, işçinin ihbar öneli içinde çalıştırıldığı günler için geçerli olur. İşçinin hafta tatili, bayram ve genel tatil izinlerini kullandığı günler için iş arama izni verme zorunluluğu bulunmamaktadır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 01.06.2011, E. 2011/9-302, K. 2011/368; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 27.01.2010, 2009/9-593/2010-20; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 06.05.2009, E. 2009/9-96, K. 2009/174; Yargıtay 9. H.D. 11.03.2010, E. 2008/42568, K. 2010/6437; Yargıtay 9. H.D. 27.01.2010, E. 2009/9-593, K. 2010/20; Yargıtay 9. H.D. 10.02.2009, E. 2009/804, K. 2009/2102; Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42741, K. 2008/35011; Yargıtay 9. H.D. 28.10.2008, E. 2008/27533, K. 2008/29198; Yargıtay 9. H.D. 12.11.1997, E/K-15322/18947). Çalışılmayan günler için iş arama izni verilmesi gerekmediğine göre, bu günler için ayrıca iş arama izni ücretine hak kazanılamaz. İşçiye iş arama izinlerinin toplu olarak kullandırılması gerektiğinde, çalışılan iş günleri için iki saatten az olmamak üzere hesaplama yapılır ve işçinin iş arama iznini kullanacağı süre belirlenerek sonuca gidilir. (12) İş günü sayılmayan günlerde iş arama iznine gerek yoktur. İşçinin bu tür tatil günlerinde, imkan bulduğu oranda serbestçe iş arayabilmesi için işverenin iznine ihtiyacı yoktur. O sebeple bildirim sürelerini gün bazında ele alarak, her gün için iki saat iş arama izni ya da onun yerine ücret alacağından söz etmek isabetli görünmemektedir. (13)

7.İşçinin Talebi Olmaksızın İznin Kullandırılması

İşçinin yeni iş arama izninden faydalanması için “talepte bulunması” şart değildir. Yeni iş arama izni hakkından faydalanma böyle bir şarta bağlı tutulduğunda, işçinin istekte bulunmaması halinde, bu hakkını kaybetmiş ve işverenin de izin verme yükümlülüğünün kalkmış olacağının kabulünü zorunlu kılar ki, bu sonuç İş Kanunu md. 27 hükümlerine uygun düşmez (Yargıtay 9. H.D. 28.10.2008, E. 2008/27533, K. 2008/29198; Yargıtay 9. H.D. 09.10.1969, E. 5527, K. 9642). (14)

8.İhbar Süresi İçinde İşçinin Başka Bir İş Bulması ve İznin Sona Ermesi

İş arama izniyle işçinin yeni bir iş bulma ihtiyacının karşılanması amaçlanmaktadır. Bu amaca yönelik olarak kanunda işveren, “işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini vermekle yükümlü tutulduğu için”, iş bulduğu için iş sözleşmesini fesheden işçi bu haktan yararlanamaz. İşçi iş aramaya başladıktan bir süre sonra iş bulduğu ve yeni işveren ile anlaşma sağlandığında, bundan sonra aynı amaca yönelik olarak izin kullanması söz konusu olamaz. İş bulduğu halde bunu gizleyerek iş aramak nedeniyle izin alan işçi sadakat borcuna aykırı davranmış olur ve işveren iş sözleşmesini İş Kanunu md. 25/II uyarınca derhal feshedebilir. (15) İşin bulunmuş sayılabilmesi için işçiye sadece yeni bir iş teklifinin yapılmış olması veya işçinin İşkur ya da bir özel iş aracısına başvurması yeterli değildir. Dolayısıyla bu tür ihtimallerde yeni iş arama izin hakkı ortadan kalkmaz. Yeni iş arama iznine gerek kalmaması, ancak işçinin ya iş sözleşmesi yapması ya da iş sözleşmesi yapılacağının taahhüt edilmesi ile kesinlik kazanır. (16) Örneğin, çalıştığı işyerinden 14.10.2013 tarihinde ayrılacağını beyan eden ve iki haftalık ihbar önel süresine uyacağını 30.09.2013 tarihinde işverenine ileten bir çalışanın, 29.09.2013 tarihinde başka bir işveren ile 15.10.2013 işe başlama tarihli ve noter onaylı bir iş sözleşmesi yaptığının eski işverenince öğrenilmesi durumunda bu işçi eğer yeni iş arama izni kullanmış ise işverence bu işçiye bir çalışma karşılığı olmadan yeni bir iş bulması amacıyla ödenen iş arama izin ücreti geri alınabilir.

9.Kısmi Süreli İş Sözleşmelerinde Yeni İş Arama İzni

Belirsiz ve kısmi süreli bir iş sözleşmesinin feshinde, bildirim süreleri aynen uygulanacağı gibi, bu süreler içinde iş arama izni kullandırılması yönünden de bir farklılık olmaz; işveren kısmi süreli çalışan işçiye de iş arama izni vermekle yükümlüdür (Yargıtay 9. H.D, 23.3.2005, E. 2004/19515, K. 2005/9536). Ancak, aynen yıllık ücretli izinde olduğu üzere, yeni iş arama izni de işçinin o işyerinde çalıştığı iş sürelerinde verileceği için, kısmi süreli olmanın özünden kaynaklanan bir farklılık ortaya çıkabilecektir. Gerçekten işveren işçiye serbest zamanı onun çalıştırıldığı “iş saatleri içinde” (İş Kanunu md. 27/1) kullandırmakla yükümlü olup, işçinin işyerinde çalıştırıldığı zaman dışında, sözgelimi başka işverenin işyerinde çalıştığı zaman için böyle bir talebi söz konusu olamaz. Örneğin haftanın üç iş günü tam gün çalışan işçiye işveren, sadece belirtilen üç günde ikişer saat iş arama izni vermekle yükümlü olur; haftanın diğer günleri başka işverene bağlı olarak çalışmasa dahi, o günler içinde ücretinin ödendiği iş arama iznine hak kazanamaz. Buna karşılık işyerinde haftada iki gün veya beş gün günde üçer saat iş gören işçiye çalıştığı günlerdeki üçer saatlik süre içinde iki saat izin verildiğinde işveren yönünden geri kalan bir saatlik çalışmanın işin yürütümü ve veriminde aksaklık yaratabilecektir. Böyle bir durumda işçinin yeni iş arama iznini, Borçlar Kanunu dikkate alınarak toplu şekilde kullanması zorunlu hale gelir ve işçinin bu uygulamayı reddetmesi iyi niyet kuralları ile bağdaşamaz. (17) Ancak öğretide günlük 2 saatlik iş arama izninin tam süreli çalışmalarda söz konusu olacağından hareketle, kısmi süreli çalışmalarda tam süreye göre oranlama yapılabileceği ifade edilmektedir. (18) Kanaatimce de belirsiz ve kısmi süreli akitlerde yeni iş arama izni, tam çalışmaya göre oranlanarak kullandırılmalıdır. Yoksa örneğin haftanın 6 günü, günde 2 saat çalışan bir işçiye yeni iş arama iznini çalıştığı her gün için 2 saat olarak kullandırmak işçinin ihbar önel süresi boyunca hiç çalışmayacağı ve fakat bu sürede ücretini de tam alacağı anlamına gelir. Daha uç bir örnek ise haftanın 6 günü, günde 1,5 saat çalışan bir işçi için uygulamanın nasıl olacağıdır. Yıllık ücretli izin uygulamasında; tam süreli çalışanlarla kısmi süreli çalışanlar açısından, günlük çalışma saatleri her ne kadar farklı da olsa uygulama “gün” kavramından hareket ettiği için sorun yaşanmamaktadır. Tam süreli çalışanlarla kısmi süreli çalışanlar arasındaki temel ayrım “gün” kavramından değil “saat” kavramından kaynaklanmaktadır. Yeni iş arama izni ise “saat” kavramından hareket ettiği için ve mevzuatta da bu konuda düzenleme olmadığı için konu tartışmaya açıktır. Ancak kısmi süreli çalışanların iş arama izinlerinin oranlama yapmak suretiyle tespit edilmesinin İş Kanunu md. 13’de açıklanan ayrım yasağına girmediği kanısındayım. Zira kısmi süreli çalışanlar yeni iş arama izninden mahrum edilmemekte, 2 saatlik iş arama izninin tam süreli çalışanlar baz alınarak belirlendiği gerçeğinden hareketle, sadece fiilen çalıştıkları süreler baz alınarak ve tam süreye oranlanarak bu izin kullandırılabilir.

10.İşverence Yapılan Fesihte İhbar Önel Süresi ve Yeni İş Arama İzni Süresinin Yıllık Ücretli İzinle Çakıştırılamaması

İş Kanununa göre; “işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde 17’nci maddede belirtilen bildirim süresiyle, 27’nci madde gereğince verilmesi zorunlu yeni iş arama izinleri yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe giremez” (Kanun md. 59/2). Getirilen sınırlama sadece işveren tarafından yapılan fesihler içindir; işçi belirsiz süreli iş sözleşmesini feshettiğinde serbest bırakılmıştır. Özellikle işçi, bildirim süresinde yeni iş aramayı daha etkili hale getirmek üzere yıllık ücretli izninin kullandırılmasını talep edebilir. İş arama izni ile yıllık ücretli izinlerin iç içe giremeyeceklerine ilişkin sınırlama, işverenin iş sözleşmesini feshetmek üzere fesih bildiriminde bulunmasını kısıtlamış değildir. Fıkradaki “işveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde” ibaresi bunu açıkça göstermektedir. Ancak fesih bildiriminde bulunulduğu zaman, yıllık izin süreleri ile bildirim süreleri ve yeni iş arama izinleri iç içe giremeyeceğinden bildirim süresi işlemez. (19)

İş sözleşmesinin işverence feshedilmesi halinde 17. maddede belirtilen yasal ya da arttırılmış bildirim önelleri ile 27. madde uyarınca işçiye verilmesi gereken iş arama izinleri, yıllık ücretli izin süreleri ile iç içe girmez. Kanundaki bu düzenleme karşısında, işçi tarafından ihbar önelli fesih halinde bildirim öneli ile yıllık izin süresinin iç içe girebileceği kabul edilmelidir (Yargıtay 9. H.D. 17.11.2011, E. 2009/27110, K. 2011/43871; Yargıtay 9. H.D. 10.05.2011, E. 2009/9547, K. 2011/14096; Yargıtay 9. H.D. 18.02.2010, E. 2008/17170, K. 2010/3987; Yargıtay 9. H.D. 25.02.2010, E. 2010/3038, K. 2010/4950; Yargıtay 9. H.D. 09.04.2009, E. 2007/38515, K. 2009/10133; Yargıtay 9. H.D. 05.11.2009, E. 2008/11592, K. 2009/30499).

11.İznin Kullandırıldığının İspatı

Belirsiz süreli iş sözleşmesi ister işçi isterse işveren tarafından süreli fesih yoluyla feshedilsin, yeni iş arama izninin kullanması şartları gerçekleşmişse, kural olarak işverenin bunu kullandırması gerektiğinde de kullandırdığını ispat etmesi gerekir. İşveren bu yükümünü işçinin imzasını taşıyan ve iş arama izinlerinin kullanıldığı tarihi gösteren bir belgeyle yahut inandırıcı tanık ifadeleriyle yerine getirebilir. (20) Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da “davalı işveren yeni iş arama izinlerini kullandırdığını kanıtlayabilmiş değildir” ifadesine yer vermek suretiyle bu yönde karar vermiştir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 01.06.2011, E. 2011/9-302, K. 2011/368; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 27.01.2010, 9-593/20; Yargıtay 9. H.D. 11.03.2010, 42568/6437; Yargıtay 9. H.D. 27.01.2010, E. 2009/9-593, K. 2010/20; Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, 42707/34977; Yargıtay 9. H.D. 07.10.2008, E. 2007/27704, K. 2008/25951). (21)

12.854 Sayılı Deniz İş Kanununda ve 5953 Sayılı Basın İş Kanununda Yeni İş Arama İzni

854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 5953 sayılı Basın İş Kanunu yeni iş arama iznine ilişkin hükümler içermemektedir. Ancak Borçlar Kanunu (md. 421) hükümleri halen 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışında kalan iş ilişkilerinin tümüne uygulanmaktadır. Basın İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışında kalan belirli iş ilişkileri için özel çalışma şartları getirmiş olmakla birlikte, her iki özel İş Kanununa yeni iş arama iznine ilişkin hüküm konulmadığı için Borçlar Kanununun hükümleri belirtilen özel iş kanunlarına tabi iş ilişkilerine de uygulanmaktadır. (22) Özetle; özel iş kanunları olan Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanununda yeni iş arama iznine ilişkin hüküm olmadığı için bu kanunlara tabi olarak çalışan gemi adamları ve basın çalışanları için 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun yeni iş arama iznine ilişkin hükümleri (md. 421/2) uygulanacaktır.

13.Uygulamada Tereddüde Düşülen Diğer Konular

13.1 Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde Yeni İş Arama İzni ve Ücreti

İş Kanunu md. 27/1’de “bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni iş bulması için gerekli iş arama iznini ….. vermeğe mecburdur” denilmekle, iş arama izninin tarafların bildirim süresine göre fesih bildiriminde bulunarak sona erdirecekleri (süreli fesih) belirsiz süreli iş sözleşmeleri için öngörüldüğü, kanunun düzenleme sözcükleri ile belirtilmiş olmaktadır (Aynı yöndeki Yargıtay kararı için bkz. Yargıtay 9. H.D. 27.06.1985, 4289/6849). (23) Bu sebeple belirli süreli iş sözleşmelerinde yeni iş arama izni uygulanmayacaktır. Borçlar Kanunu açısından da yeni iş arama izni ancak süreli fesihte (belirsiz süreli iş sözleşmesinde) söz konusu olur. (24)

13.2. Deneme Süreli İş Sözleşmelerinde Yeni İş Arama İzni ve Ücret

İş Kanunun 15. maddesi gereğince, deneme süresi içinde, sözleşmenin tarafları olan işçi ve işveren, iş akdini ihbar önel sürelerine uymadan feshetme yetkisine sahip oldukları için deneme süreli iş sözleşmelerinde, deneme süresi içinde yapılan fesihlerde yeni iş arama izni uygulanmaz. (25)

13.3. İş Akdinin Derhal Feshi Durumlarında Yeni İş Arama İzni ve Ücreti

İş akdinin, Kanunun 24. ve 25. maddeleri çerçevesinde işçi ya da işveren tarafından haklı nedenlerle ve derhal feshi durumunda da yeni iş arama izninin uygulanması mümkün değildir. Aynı şekilde, bildirim süreleri içinde iş akdi haklı nedenle derhal feshedilirse, sözleşme ve yeni iş arama izni talep hakkı sona erer. (26) Yeni iş arama izni bildirim süresi tanınarak yapılan fesihlerde söz konusu olur. Belirsiz süreli iş sözleşmesinin bildirim süresi tanınmaksızın derhal feshinde böyle bir yükümlülük yoktur (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42741, K. 2008/35011).

13.4. İhbar Süresine Ait Ücretin İşverence Peşin Ödenmesi Durumunda Yeni İş Arama İzni ve Ücreti

İş Kanununun 17. maddesinde; “İşveren, bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir” denmiştir. İhbar ücretinin işverence peşin olarak ödenerek iş akdinin feshedildiği durumlarda iş ilişkisi o anda son bulduğu için yeni iş arama izni ücreti ayrıca işverenden talep edilemez (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42741, K. 2008/35011; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 19.02.1982, E. 981/9-1203, K. 982/135; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 16.03.1983, E. 1975, K. 231; Yargıtay 9. H.D. 24.02.1984, E. 1984/1061, K. 1984/1908). Yeni iş arama izni bildirim süresi tanınarak yapılan fesihlerde söz konusu olur. Bildirim sürelerine ait ücretin veya ihbar tazminatının peşin ödendiği hallerde yeni iş arama izni verilmesi gerekmez (Yargıtay 9. H.D. 23.12.2008, E. 2008/42741, K. 2008/35011).

13.5. Cumartesi Çalışması Yapılmayan İşyerlerinde Yeni İş Arama İzni ve Ücreti

Yargıtay’ın, iş arama izninin sadece çalışılan günler için söz konusu olabileceği (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 27.01.2010, 2009-9-593/2010-20) içtihadından hareketle, yasa veya sözleşme gereği çalışılmayan cumartesi günlerinde de iş arama izninin verilmesi/kullandırılması beklenemez. (27)

13.6.Süreksiz İşlerde Yeni İş Arama İzni ve Ücreti

İş Kanununun 10. maddesine göre, süreksiz işlerde çalışan işçilere İş Kanununun 27. maddesinde yer alan yeni iş arama izni hakkına ilişkin hükümler uygulama alanı bulmaz. Yani İş Kanununa tabi işçilerden sadece sürekli işlerde çalışan işçiler iş arama izni talep hakkına sahiptirler. Süreksiz işlerde çalışan işçiler ise bu konuda Borçlar Kanunu hükümlerine tabidirler. (28) Bilindiği gibi süreksiz işler; nitelikleri bakımından en çok otuz iş günü süren işlerdir (4857 sayılı Kanun md. 10).

14.İşçinin İşverene Bildirim Öneli Tanıması Durumunda (İşçinin İstifası Durumunda) İşçiye Yeni İş Arama İzni Verilir Mi?

Yeni iş arama iznine hak kazanılması açısından iş sözleşmesini işçinin ya da işverenin feshetmesinin bir önemi bulunmamaktadır. İşçi tarafından yapılan süreli fesihlerde de bu iznin verilmesi gerekir (Yargıtay 9. H.D. 03.06.2008, 21628/13864). (29) İş Kanunu md. 27/1’de, belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden taraf yönünden bir ayırım yapılmaksızın işçiye “bildirim süreleri içinde” yeni iş arama izni verileceği öngörülmüştür. (30)

15.Yeni İş Arama İznini Kullandırmamanın Hukuki Sonuçları

Yeni iş arama iznini kullandırmamanın hukuki sonuçları 27. maddenin 2. ve 3. fıkralarında yer almaktadır. 2. fıkra hükmüne göre; “İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir”. 3. fıkrada ise: “İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder” denmiştir. Uygulamada Yargıtay’ın kabulü de bu yöndedir (Yargıtay 9. H.D. 02.05.2007, 26618-13985). Sanki böylesi hallerde özel zamlı bir fazla çalışma var gibidir. (31) Örneğin, saat ücreti 10 TL olan bir işçiye 2 saatlik yeni iş arama izni verilmez ve işçi bu sürede çalıştırılır ise, bir çalışma olmaksızın hak kazanacağı 20 TL’lik iş arama izni ücretine ilaveten çalıştığı süreye ait ücretinin %100 arttırılması ile 2 saat x 20 TL = 40 TL daha ücret hak eder ve toplamda 60 TL kazanç elde eder. Özetle, işçinin yeni iş arama izninde çalıştırılmasının işverene maliyeti üçe katlar.

Ayrıca, işveren işçiye iş arama izni vermezse veya kanuna uygun kullandırmazsa, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir ((İş Kanunu md. 24/2-f –çalışma şartlarının uygulanmaması-) – (Yargıtay 9. H.D. 06.03.1978, E. 1978/2950, K. 78/3524)). (32)

16.Yeni İş Arama İzni Uygulama Örnekleri

16.1. İznin Günlük Kullanılması

Örnek-1

01.01.2013 tarihinde işe başlayan bir işçinin belirsiz süreli iş akdi işveren ya da işçi tarafından, ihbar önel süresine de uyarak feshedilmek istenmektedir. Sözleşmenin feshedileceği hususu 30.04.2013 tarihinde karşı tarafa bildirilmiştir. İşçi, iş arama iznini toplu bir şekilde değil iş günlerinde kullanmak istemektedir. İşçi, haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışmakta ve 1 gün de hafta tatili kullanmaktadır.

– İşçinin kıdemi 4 ay olduğu için ihbar önel süresi 2 hafta olacaktır.

– İşçi, işverenin de uygun bulmasıyla haftanın 6 günü iş saatleri içinde olmak üzere saat 13:00-15:00 arasında, ücretinden herhangi bir kesinti olmadan yeni iş arama iznini kullanacaktır.

– İş akdi 14.05.2013 tarihinde son bulacak ve işçi, 01.05.2013-14.05.2013 tarihleri arasında hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günleri hariç olmak üzere yeni iş arama iznini kullanacaktır.

Örnek-2

01.01.2005 tarihinde işe başlayan bir işçinin belirsiz süreli iş akdi işveren ya da işçi tarafından, ihbar önel süresine de uyarak feshedilmek istenmektedir. Sözleşmenin feshedileceği hususu 31.12.2012 tarihinde karşı tarafa bildirilmiştir. İşçi, iş arama iznini toplu bir şekilde değil iş günlerinde kullanmak istemektedir. İşçi, haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışmakta ve 1 gün de hafta tatili kullanmaktadır.

– İşçinin kıdemi 8 yıl olduğu için ihbar önel süresi 8 hafta olacaktır.

– İşçi, işverenin de uygun bulmasıyla haftanın 6 günü iş saatleri içinde olmak üzere saat 13:00-15:00 arasında, ücretinden herhangi bir kesinti olmadan yeni iş arama iznini kullanacaktır.

– İş akdi 25.02.2013 tarihinde son bulacak ve işçi, 01.01.2013-25.02.2013 tarihleri arasında hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günleri hariç olmak üzere yeni iş arama iznini kullanacaktır.

Örnek-3 (Yeni İş Arama İzninin Sözleşme İle Günde 3 Saat Olarak Belirlenmesi)

01.01.2013 tarihinde işe başlayan bir işçinin belirsiz süreli iş akdi işveren ya da işçi tarafından, ihbar önel süresine de uyarak feshedilmek istenmektedir. Sözleşmenin feshedileceği hususu 30.04.2013 tarihinde karşı tarafa bildirilmiştir. İşçi, iş arama iznini toplu bir şekilde değil iş günlerinde kullanmak istemektedir. İşçi, haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışmakta ve 1 gün de hafta tatili kullanmaktadır. İşçi ile işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinde (ya da toplu iş sözleşmesinde) yeni iş arama izninin günde 3 saat olacağı kararlaştırılmıştır.

– İşçinin kıdemi 4 ay olduğu için ihbar önel süresi 2 hafta olacaktır.

– İşçi, işverenin de uygun bulmasıyla haftanın 6 günü iş saatleri içinde olmak üzere saat 13:00-16:00 arasında, ücretinden herhangi bir kesinti olmadan yeni iş arama iznini kullanacaktır.

– İş akdi 14.05.2013 tarihinde son bulacak ve işçi, 01.05.2013-14.05.2013 tarihleri arasında hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günleri hariç olmak üzere yeni iş arama iznini kullanacaktır.

Örnek-4 (Sözleşme İle İhbar Önel Sürelerinin Artırılması)

01.01.2013 tarihinde işe başlayan bir işçinin belirsiz süreli iş akdi işveren ya da işçi tarafından, ihbar önel süresine de uyarak feshedilmek istenmektedir. Sözleşmenin feshedileceği hususu 30.04.2013 tarihinde karşı tarafa bildirilmiştir. İşçi, iş arama iznini toplu bir şekilde değil iş günlerinde kullanmak istemektedir. İşçi, haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışmakta ve 1 gün de hafta tatili kullanmaktadır. İşçi ile işveren arasında imzalanan iş sözleşmesinde (ya da toplu iş sözleşmesinde) Kanunun 17. maddesinde yer verilen bildirim sürelerine (2, 4, 6 ya da 8 hafta) 1’er hafta ekleneceği belirtilmiştir. Bu durumda yeni iş arama izin süresi de Yargıtay kararlarından hareketle artırılan önel süresi kadar uzamış olacaktır.

– İşçinin kıdemi 4 ay olduğu için yasal ihbar önel süresi 2 hafta olacaktır. Ancak iş sözleşmesi ile bu sürenin 1 hafta uzatılacağı akdedildiği için toplam bildirim süresi 3 hafta olacaktır.

– İşçi, işverenin de uygun bulmasıyla haftanın 6 günü iş saatleri içinde olmak üzere saat 13:00-15:00 arasında, ücretinden herhangi bir kesinti olmadan yeni iş arama iznini kullanacaktır.

– İş akdi 21.05.2013 tarihinde son bulacak ve işçi, 01.05.2013-21.05.2013 tarihleri arasında hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günleri hariç olmak üzere yeni iş arama iznini kullanacaktır.

16.2. İznin Toplu Şekilde Kullanılması

Toplu Kullanım Hesaplama Yöntemi: İşçinin, bildirim öneli içinde çalışmakla yükümlü olduğu gün sayısının (en az) iki saatlik süre ile çarpımı sonucunda bulunacak sürenin işgünü olarak toplamı. (33)

Örnek-1

01.01.2013 tarihinde işe başlayan bir işçinin belirsiz süreli iş akdi işveren ya da işçi tarafından, ihbar önel süresine de uyarak feshedilmek istenmektedir. Sözleşmenin feshedileceği hususu 31.05.2013 tarihinde karşı tarafa bildirilmiştir. İşçi, iş arama iznini toplu bir şekilde kullanmak istemektedir. İşçi, haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışmakta ve 1 gün de hafta tatili kullanmaktadır.

– İşçinin kıdemi 5 ay olduğu için ihbar önel süresi 2 hafta olacaktır.

– Sözleşme fesih tarihi 14.06.2013’dür.

– İhbar önel süresi içerisindeki 2 hafta tatili düşüldükten sonra 12 gün x 2 saat = 24 saat. 24 saat / 7,5 saat = 3,2 iş günü olarak bulunur.

– Böylece işçi 14.06.2013 tarihinde değil, 3,2 iş günü önce işyerinden ayrılabilir ve fakat işçinin ücret ödemesi 14.06.2013 tarihine kadar tam çalışmış gibi ödenir. İşçi bu durumda 11.06.2013 tarihinde mesai bitiminden 1,5 saat önce işyerinden ayrılabilir. Ancak bu durumda da iş sözleşmesi 11.06.2013 tarihinde değil 14.06.2013 tarihinde son bulur.

Örnek-2

01.01.2005 tarihinde işe başlayan bir işçinin belirsiz süreli iş akdi işveren ya da işçi tarafından, ihbar önel süresine de uyarak feshedilmek istenmektedir. Sözleşmenin feshedileceği hususu 31.12.2012 tarihinde karşı tarafa bildirilmiştir. İşçi, iş arama iznini toplu bir şekilde kullanmak istemektedir. İşçi, haftanın 6 günü, günde 7,5 saat çalışmakta ve 1 gün de hafta tatili kullanmaktadır.

– İşçinin kıdemi 8 yıl olduğu için ihbar önel süresi 8 hafta olacaktır.

– Sözleşme fesih tarihi 25.02.2013’dür.

– İhbar önel süresi içerisindeki hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günleri hesaplama dışı tutulacaktır. Buna göre;

8 hafta x 1 gün hafta tatili = 8 gün,
1 ocak genel tatil günü = 1 gün
8 hafta x 7 gün = 56 gün.
56 gün – 8 gün hafta tatili – 1 gün genel tatil = 47 gün
47 gün x 2 saat = 94 saat
94 saat / 7,5 saat = 12,5 iş günü. Yarım ve üzeri sürelerin işçi lehine tama iblağı ile 13 iş günü.

– Böylece işçi 25.02.2013 tarihinde değil, 13 iş günü önce işyerinden ayrılabilir ve fakat işçinin ücret ödemesi 25.02.2013 tarihine kadar tam çalışmış gibi ödenir. Bu durumda işçi 09.02.2013 (cumartesi) tarihinde mesai bitimi ile birlikte işyerinden ayrılabilir. Ancak bu durumda da iş sözleşmesi 09.02.2013 tarihinde değil 25.02.2013 tarihinde son bulur.

Örnek-3 (Cumartesi Çalışması Yapılmayan İşyerleri)

Haftada beş iş günü günde 9 saat çalışılan bir işyerinde, bir salı günü fesih bildirimi yapılmış ise, sözleşmenin son bulacağı iki hafta sonraki salı gününe kadar, araya ulusal bayram ve genel tatil günü girmemek kaydıyla, 10 iş günü çalışılmış olacaktır. O halde işçinin yeni iş arama izni, günde en az iki saat üzerinden en az 20 saat olacaktır. Bu izni topluca kullanmak isteyen işçi, bildirim süresinin son iki günü işe gelmemek suretiyle, günde 9 saatten 18 saatlik iznini kullanmış olacak, bir önceki iş günü ise (yani çalıştığı son cuma günü) 2 saat erken işten ayrılacak ve böylece 20 saatlik iznini topluca kullanmış olacaktır. (34)

17.Yargıtay’ın Karara Bağladığı Yeni İş Arama İznine İlişkin Uyuşmazlıkların Değerlendirmesi ve Çözüm Önerileri

Yazının akışı içinde de görülebileceği gibi Yargıtay kararlarının incelenmesinden; yüksek mahkemeye intikal eden yeni iş arama iznine ilişkin uyuşmazlıkların üç ana başlık altında toplandığı görülmektedir:

1. Hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günlerine ilişkin yeni iş arama izni ve ücretine ilişkin uyuşmazlıklar,
2. İhbar önel süreleri ve yeni iş arama iznine ilişkin sürelerin, işverenlerce yıllık ücretli izin süreleri ile çakıştırılmasına ilişkin uyuşmazlıklar,
3. Yeni iş arama izninin kullandırıldığının ispatına ilişkin uyuşmazlıklar.
4. Yargıtay’ın istikrar kazanmış kararlarına göre; iş arama izni ve ücreti sadece çalışılan günlere ilişkin olup, işçinin çalışmadığı hafta tatilleri (cumartesi çalışması olmayan işyerlerinde cumartesi günleri de dahil), bayram tatilleri ve genel tatil günlerinde yeni iş arama izni verilmez ve ücreti de ödenmez. Bu hususta özellikle fesih kararının iletilmesinden hemen sonra işçilere anlatılan esaslar doğrultusunda bilgi verilmesi uyuşmazlıklarının önüne geçecektir. Yargıtay kararlarında yer alan hafta tatili, bayram tatili ve genel tatil günleri:
5. 1 Ocak Yılbaşı Tatili: 1 Ocakta, 1 gün olarak uygulanır.
6. 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı: 23 Nisanda, 1 gün olarak uygulanır.
7. 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü: 1 Mayısta, 1 gün olarak uygulanır.
8. 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı: 19 Mayısta, 1 gün olarak uygulanır.
9. 30 Ağustos Zafer Bayramı: 30 Ağustosta, 1 gün olarak uygulanır.
10. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı: 28 Ekimde saat 13:00’te başlayan tatil 29 Ekimde son bulur. 1,5 gün olarak uygulanır.
11. Ramazan Bayramı: Bayramın bir gün öncesinde arefe günü saat 13:00’te başlar ve bayramı da içerir. 3,5 gün olarak uygulanır.
12. Kurban Bayramı: Bayramın bir gün öncesinde arefe günü saat 13:00’te başlar ve bayramı da içerir. 4,5 gün olarak uygulanır.
13. Hafta Tatili: 394 sayılı Hafta Tatili Kanuna göre haftanın bir günü.
14. İşverenler tarafından yapılan fesihlerde, fesih bildiriminin işçiye iletildiği tarihten sonra ihbar önel süreleri ve yeni iş arama izni süreleri içinde, işverence yönetim hakkına dayanarak işçileri istekleri dışında yıllık ücretli izne çıkarmak Kanuna aykırıdır (4857 sayılı Kanun md. 59/2). Ancak işçilerce yapılan fesihlerde, işçi kendi isterse yeni iş arama sürecini daha verimli kılmak adına yıllık ücretli iznini kullanmak isteyebilir (yeni iş arama iznini toplu olarak kullanıp, ihbar süresi içindeki çalışacağı günler için). Bir başka anlatımla; işveren tarafından yapılan fesihlerde, ihbar önel süresi ve iş arama izni süresi ile yıllık ücretli izin süresi iç içe giremezken, işçi tarafından yapılan fesihte ihbar önel süresi ile yıllık izin süresi iç içe geçebilir. Uygulamada yaşanan uyuşmazlıkların çözümü için işverenlerin, kendileri tarafından yapılan fesihlerde ihbar önel süreleri ve iş arama izni süreleri içinde işçileri kendi rızaları dışında, işverenin yönetim hakkına dayanarak zorla yıllık ücretli izne çıkarmamaları ve fakat işçiler tarafından yapılan fesihlerde, işçilerce talep edilebilecek yıllık ücretli izin kullanma isteklerini de iyi niyet kuralları çerçevesinde (zorlayıcı ve esaslı bir sebep olmaması halinde) kabul etmeleri gerekmektedir.
15. Yargıtay’ın istikrar kazanmış kararlarına göre; yeni iş arama izninin kullanıldığının ispatı işverene aittir. Olası uyuşmazlık durumlarına karşı işverenlerin;

Yeni iş arama izni günlük olarak kullanılacak ise;

– İşçi tarafından iznin günlük olarak kullanılmak istendiğine dair işçinin ıslak imzasını içeren bir dilekçe alınmalı,

– İşçinin, günün hangi saatlerinde izni kullanmak istediğine dair işçinin ıslak imzasını içeren bir talep dilekçesi alınmalı, işverence izin talep edilen saat uygun ise dilekçeye bu ibare düşülmeli ve karşılıklı imzalanmalı; işverence farklı bir saat belirlenecek ise yazılı olarak nedenleri anlatılıp işçinin de belirlenen saati kabul ettiğine dair imzası alınmalı.

– İzni günlük olarak kullanan işçinin günü gününe bu izni kullandığına dair imzası alınmalı,

– İşyerinde kart basma, parmak izi ile takip sistemi vb. personel takip sistemleri varsa izni kullanan işçiye mutlaka izne çıkış ve dönüş saatlerinde bu sistemden giriş-çıkış yaptırılmalıdır.

Yeni iş arama izni toplu olarak kullanılmak istenirse;

– İşçiden, fesih bildiriminin yapıldığı gün ya da en geç ertesi gün tarihini ihtiva eden ve işçinin ıslak imzasını içeren iznin toplu kullanımına ilişkin talep dilekçesi alınmalı,

– İşçinin ihbar önel süresine paralel olarak hesaplanacak toplam izin süresi kağıt ortamına aktarılmalı ve işçiye nasıl hesaplandığı da anlatılarak onayı için imzalatılmalıdır.

Dip Notlar

(1) Murat Şen,  Yargıtay Kararları Işığında Süreli Fesihte Yeni İş Arama İzni, AÜEHFD, C. X, S. 1-2, s. 277

(2) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 124

(3) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 123

(4) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 142

(5) Kenan Tunçomağ-Tankut Centel, İş Hukukunun Esasları, Beta, İstanbul, 6. Bası, Nisan 2013, s. 201

(6) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 143

(7) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 141-142

(8) Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, İstanbul, Eylül 2012, 8. Baskı, s. 541

(9) Aktay-Arıcı-Kaplan, İş Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 6. Baskı, Mart 2013, s. 179

(10) Murat Şen,  Yargıtay Kararları Işığında Süreli Fesihte Yeni İş Arama İzni, AÜEHFD, C. X, S. 1-2, s. 304

(11) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 143-144

(12) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 143

(13) Levent Akın, Tatil Günlerine İlişkin Yeni İş Arama İzni Ücreti, ÇEİS, 2011 Mayıs Karar İncelemesi, s. 27 (Ayrıca Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, 27.01.2010, 2009-9-593/2010-20 sayılı kararının analizi)

(14) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 139-140

(15) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 132

(16) Murat Şen,  Yargıtay Kararları Işığında Süreli Fesihte Yeni İş Arama İzni, AÜEHFD, C. X, S. 1-2, s. 288

(17) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 130

(18) Ercan Akyiğit, İş Hukuku, Seçkin, 9. Basım, Mart 2013, s. 174

(19) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 145-146

(20) Murat Şen,  Yargıtay Kararları Işığında Süreli Fesihte Yeni İş Arama İzni, AÜEHFD, C. X, S. 1-2, s. 292

(21) Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, İstanbul, Eylül 2012, 8. Baskı, s. 541 (Aynı görüş için bkz: Hamdi Mollamahmutoğlu-Muhittin Astarlı, İş Hukuku, Turhankitabevi, 5.Bası, Ankara, 2012, s. 829)

(22) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 123  (Aynı görüş için bkz: Hamdi Mollamahmutoğlu-Muhittin Astarlı, İş Hukuku, Turhankitabevi, 5.Bası, Ankara, 2012, s. 824)

(23) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 125

(24) Murat Şen,  Yargıtay Kararları Işığında Süreli Fesihte Yeni İş Arama İzni, AÜEHFD, C. X, S. 1-2, s. 282

(25) Aynı görüş: Münir Ekonomi, a.g.e. s. 131

(26) Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, İstanbul, Eylül 2012, 8. Baskı, s. 540

(27) Ercan Akyiğit, İş Hukuku, Seçkin, 9. Basım, Mart 2013, s. 174 (Aynı görüş için bkz: Hamdi Mollamahmutoğlu-Muhittin Astarlı, İş Hukuku, Turhankitabevi, 5.Bası, Ankara, 2012, s. 828)

(28) Vedat Laçiner, Yeni İş Arama İzni Hakkı, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt: 10, Sayı:19, 2012, s. 137

(29) Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, İstanbul, Eylül 2012, 8. Baskı, s. 539

(30) Münir Ekonomi, Yeni İş Arama İzni ve Uygulanması, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş, Ankara, 2010, s. 130

(31) Ercan Akyiğit, İş Hukuku, Seçkin, 9. Basım, Mart 2013, s. 174

(32) Aktay-Arıcı-Kaplan, İş Hukuku, Gazi Kitabevi, Ankara, 6. Baskı, Mart 2013, s. 179 (Aynı görüş için bkz: Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, İstanbul, Eylül 2012, 8. Baskı, s. 543; Hamdi Mollamahmutoğlu-Muhittin Astarlı, İş Hukuku, Turhankitabevi, 5.Bası, Ankara, 2012, s. 829)

(33) Sarper Süzek, İş Hukuku, Beta, İstanbul, Eylül 2012, 8. Baskı, s. 542

(34) Müjdat Şakar, İş Hukuku Uygulaması, Beta, 9. Baskı, Eylül 2011, s. 144