E-Fatura Elektronik Fatura
Mustafa Bahadır ALTAŞ
SM.Mali Müşavir
Giriş;
Bilindiği üzere; 14 Aralık 2012 tarihinde yayınlanan 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına ilişkin düzenleme ve açıklamalar yapılmıştır. İlgili tebliğ uyarınca, aşağıdaki koşulları sağlayan firmaların 2013 takvim yılı içinde elektronik fatura (e-Fatura)uygulamasına (Son başvuru tarihi 1 Eylül 2013) 2014 yılında ise elektronik defter (e-Defter) uygulamasına geçmeleri gerektiği belirtilmiştir.
(Bu konudaki yasal düzenleme 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının 3 üncü bendinde ve yine aynı kanun 242 nci maddesinin ikinci fıkrası düzenlenmiştir)
Elektronik fatura sistemine geçmek zorunda olan mükellefler;
5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlar ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan (1 litre veya 1 kg dahi olsa) mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibarıyla asgari 25 Milyon TL. brüt satış hâsılatına sahip olanlar.
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (III) sayılı listedeki malları (Tütün mamulleri, alkollü içecekler ve kolalı gazozlar) imal, inşa veya ithal edenler ile bunlardan 2011 takvim yılında mal alan mükelleflerden 31.12.2011 tarihi itibari ile asgari 10 milyon TL. Brüt satış hâsılatına sahip olanlar,
(Bu Tebliğ kapsamında zorunluluk getirilen mükelleflerden mal alan 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının elektronik fatura uygulamasından yararlanma ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır)
Uygulama Nasıl olacak;
Tebliğ kapsamında bulunan mükelleflerin e-fatura uygulamasına (düzenleme ve kabul etme yetkisine sahip olması için) geçebilmeleri için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın başvuru, test ve protokol aşamalarını tamamlaması gerekiyor.
Bu tebliğ ile e-Fatura uygulaması zorunluluk kapsamına giren mükelleflerin; Elektronik fatura uygulamasına 2013 takvim yılı (1/9/2013 tarihi itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurulması gerekmektedir.) içerisinde geçmeleri zorunludur.
E-fatura uygulaması kapsamında oluşturulan faturaların elektronik ortamda düzenlenmesi, muhafazası ve ibrazı esas olup e-Faturanın muhatabına iletimi de elektronik ortamda yapılacaktır. e-Faturaların kâğıt çıktılarının alınmasına artık gerek kalmayacağı gibi yine bu uygulama kapsamında Türkiye’de düzenlenen bir elektronik faturanın (e-fatura) bütün ülkelerde geçerli olacağı ifade edilmektedir
Tebliğ kapsamında elektronik fatura uygulamasına geçmek zorunda olan firmaların birbirlerine yapmış oldukları mal veya hizmet teslimleri/ifası için elektronik fatura düzenlemeleri zorunlu olup bu firmalar arasında kâğıt fatura düzenlenmeyeceği belirtilerek elektronik ortamda düzenlenmeyen faturalara hiç düzenlenmemiş sayılacağı belirtilmektedir. (Tebliğ kapsamında bulunmayan ve uygulamaya kayıtlı olmayan mükellefler hariç)
e-Fatura kapsamında bulunan satıcılar/mükellefler yapmış oldukları mal ve hizmet satışları ile ilgili fatura düzenlemeden önce alıcıların E-fatura kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığını www.efatura.gov.tr internet adresinde kontrol edecekler. Kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kâğıt fatura düzenleyeceklerdir.
e-Fatura yeni bir belge türü olmayıp kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. e-Fatura uygulaması kapsamında gelen bir faturaya kâğıt faturada olduğu gibi itiraz edebilineceği gibi sistem üzerinde malın cinsine, miktarına ve tutarına kabul ya da ret şeklinde itiraz edilebilinecek.
e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan bir mükellef diğer mükellefler tarafından gönderilen elektronik faturaları almak zorunda olup bu zorunluluğa uymayan mükellefler hakkında VUK’nun ilgili hükümlerinde belirtilen fatura almayan mükelleflere tatbik olunan cezai hükümlerin uygulanacaktır.
e-Fatura uygulaması işletmeler için önemli bir sistem değişikliğini zorunlu kılmaktadır. Bu kapsama giren işletmeleri, e-Fatura uygulamasına geçmeden önce www.efatura.gov.tr internet adreslerinde, yayınlanan konuya ilişkin kapsamlı teknik bilgiyi özen ve dikkate incelemeleri gerekmektedir.
2013 takvim yılı sonun itibari ile e-fatura uygulamasına geçmeleri zorunlu olan mükelleflerin 2014 takvim yılı içinde de e-defter uygulamasına geçmeleri planlanmaktadır.
Sonuç;
Maliye Bakanlığı’nın bu konuda yapmış olduğu çalışmaya göre 30 bin mükellefin 2013 yılı sonu itibari ile e-Fatura uygulamasına geçmesi gerekmektedir. e-Fatura uygulaması son başvuru tarihine iki ay fiili uygulama süresine altı ay gibi çok az bir süre kaldığı dikkate alındığında fiziki olarak 30 bin firmanın teknik altyapısının sisteme uyumlu hale getirilmesi mümkün görülmemektedir.
Yine piyasada faaliyette bulunan e-fatura düzenlenmesinde teknik altyapı sağlayıcısı yazılım firmalarının önemli bir kısmının lisans alma işlemlerini tamamlayamadığı 4 temmuz tarihi itibari ile http://www.efatura.gov.tr adresinde yayınlanan bilgiye göre 421 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında Gelir İdaresi Başkanlığından özel entegrasyon izni alan sadece 1 kurum, e-Fatura kullanıcısı olarak kayıtlı bulunan firmanın ise yaklaşık 700 civarında olduğu bilinmektedir.
Bu nedenle 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile elektronik defter tutma ve elektronik fatura uygulamasına ilişkin tebliğin yeniden gözden geçirilerek e-Fatura kapsamına giren firmaların sektör bazında açıkça belirlenmesi ile birlikte uygulama şekli ile şartlarının ve süresinin yeniden tespit edilmesi önem arz etmektedir. Bu nedenle bu düzenlemeye birinci derecede taraf olan iş dünyasının konuya ilişkin taleplerinin ve hassasiyeti dikkate alınması gerekmektedir.