Ticari Defterlerin Kapanış Tasdiki
Mustafa Bahadır ALTAŞ
SM.Mali Müşavir
mba444@mynet.com
1 Temmuz 2012 tarihinde uygulamaya giren 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununa göre tutulması gereken defter ile ilgili olarak Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ” Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca ortaklaşan hazırlanarak 9 Aralık 2012 tarihli Resmi Gazete yayınlanmıştır. Bilindiği gibi Yeni TTK göre ticari defterlerin (Defter tutma yükümlülüğü madde 64 – Değişik: 26.6.2012–6335/8 md.) 213 sayılı VUK hükümlerine göre tutulması öngörülmektedir. Yayınlanan tebliğe göre tutulması zorunlu olan defterler aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Gerçek veya tüzel kişi olup olmadığına bakılmaksızın her tacir (Özel hukuk hükümlerine göre tabi olanlar tüzel kişi ve tüzel kişiliği bulunmayan kurumlar vb. dahil) yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir tutmakla yükümlüdür. Ayrıca bu defterlere ek olarak
Şahıs şirketleri (Kollektif ve komandit şirketleri) ; Genel kurul toplantı ve müzakere defterini,
Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler; Pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri,
Limited şirketler; Pay defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır. (Limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir. Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dahil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır. Ayrı bir müdürler kurulu karar defteri tutulması halinde müdür veya müdürler kurulu kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilemez.)
Yeni TTK madde 64/4 yer alan düzenlemeye göre pay defteri, yönetim kurulu karar defteri, müdürler kurulu karar defteri ve genel Kurul toplantı ve müzakere defteri gibi işletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan defterler de ticari defterlerdir. Yayınlanan tebliğde yer alan kullanılması zorunlu olan defterlere ismini veren Yönetim Kurulu ve Genel Kurala ilişkin tanımlar ise aşağıdaki şekilde yapılmıştır.
Yönetim kurulu: Anonim şirketlerde yönetim kurulunu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yönetici veya yöneticileri, limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunu ifade eder.
Genel kurul: Anonim, Limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde genel kurulu, şahıs şirketlerinde ortaklar kurulunu ve gereğinde ortakların tümünü ifade eder.
Açılış onayı yapılacak defterler ve onay zamanı
Tacirler tarafından tutulması zorunlu olan yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin açılış onayları kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan önce, izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar noter tarafından yapılır. (Yeni TTK madde 64-Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.)
Kapanış onayı yapılacak defterler ile onay zamanı ve şekli
Yevmiye defteri ile Anonim şirketler için yönetim kurulu karar, Limited şirketler için müdürler kurulu karar defterinin, izleyen hesap döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notere ibraz edilip, son kaydın altına noterce “Görülmüştür” ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur. (Yeni TTK madde 64-Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notere yaptırılır.)
Buna göre; Anonim şirketler ile kooperatiflerin biten yılın yönetim kurulu karar defteri ve yevmiye defteri takip eden yılın mart ayı sonuna kadar kapanış tasdikine tabidir. Limited şirketler genel kurul toplantı ve müzakere defteri dışında ayrıca müdürler kurulu karar defteri tasdik ettirmişler ise (Yeni TTK Madde 623–624–625) bu şirketlerde bir önceki biten yılın müdürler kurulu karar defteri de takip eden yılın mart ayı sonuna kadar yevmiye defteri ile birlikte kapanış tasdikine tabidir.
BİLGİ NOTU:
TBMM Plan Bütçe komisyonunda kabul edilen “Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Tasarısında yer alan düzenlemeye göre Madde 77- 13.01.2011 tarih ve 6102 sayılı TTK’nun 64 maddesinin üçüncü fıkrasının dördüncü cümlesi aşağıda şekilde değiştirilmiştir.
“Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar yaptırılır” (77 nci maddesinde yer alan yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayına ilişkin hükmü 01.04.2013 tarihinde yürürlüğe girer.)
Kaynak. TURMOB
