T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü
Sayı : 71266071.206.05.12 15/03/2013
Konu : Doğal afet nedeniyle ertelenen borçların tecil ve taksitlendirilmesi
GENELGE
2013–14
1- Genel Açıklamalar
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Tecil salahiyetini kullanacak ve bu salahiyeti devredecek olan makamlar; tecil edilecek amme alacaklarını tür ve tutar olarak belirlemeye, amme borçlusunun faaliyetine devam edip etmediğini esas alarak tecil edilecek alacakları tespit etmeye, tecilde taksit zamanlarını ve diğer şartları tayin etmeye yetkilidir.” hükmü 6358 sayılı EXPO 2016 Antalya Kanununun 21 inci maddesi ile aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tecil salahiyetini kullanacak ve bu salahiyeti devredecek olan makamlar; tecil edilecek amme alacaklarını tür ve tutar olarak belirlemeye, amme borçlusunun faaliyetine devam edip etmediğini esas alarak tecil edilecek alacakları tespit etmeye, tecilde taksit zamanlarını ve diğer şartları tayin etmeye ayrıca 213 sayılı Kanuna göre doğal afetler nedeniyle ilan edilen mücbir sebep hali kapsamındaki amme borçlularının, mücbir sebep halinin sona erdiği tarihe kadar ödemeleri gereken amme borçları ile mücbir sebep nedeniyle ödeme süreleri ertelenen amme borçlarını faiz alınmaksızın veya yürürlükteki faiz oranından daha düşük faiz oranıyla tecil etmeye yetkilidir.”
Söz konusu maddede yapılan değişiklik üzerine, “Sosyal Güvenlik Kurumu Alacaklarının Doğal Afet Nedeniyle 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci Maddesine Göre Tecil ve Taksitlendirilmesinin Usul ve Esasları” Kurumumuz Yönetim Kurulunun 24/1/2013 tarihli, 2013/23 sayılı kararı ile belirlenmiştir.
Buna göre, Bakanlar Kurulu veya Maliye Bakanlığı tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 13 üncü maddesi çerçevesinde doğal afet nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki borçluların, 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesi kapsamında Kurumca ertelenen prim ve diğer borçlarının tecil ve taksitlendirilmesine ilişkin işlemlerin Yönetim Kurulumuzca belirlenen ve aşağıda açıklanan usul ve esaslar çerçevesinde yürütülmesi gerekmektedir.
2- Kapsama giren borçlar
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrası kapsamında yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemleri, Bakanlar Kurulu veya Maliye Bakanlığı tarafından 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 13 üncü maddesi çerçevesinde doğal afet nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen yerlerdeki borçluların, 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesi kapsamında Kurumca ertelenen prim ve diğer borçlarını kapsar.
3- Tecil ve taksitlendirme yetkisi
Bu kapsamdaki, 1.000.000 TL’ye kadar olan borçların tecil ve taksitlendirilmesine ilişkin talepler icra takip, haciz ve satış işlemlerinin yürütüldüğü sosyal güvenlik merkez müdürlerince, bu tutarın üzerindeki borçlar ise sosyal güvenlik il müdürlerince değerlendirilecektir.
5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesi kapsamında Kurumca ertelenen borçların tecil ve taksitlendirilmesine ilişkin yetkilerin kullanılmasında borçlunun tahsilatla görevli o ünitede işlem gören tüm işyerleri ve borç türü bazında değerlendirme yapılması gerekmektedir.
4- Başvuru şekli ve süresi
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrasından yararlanmak isteyen borçlular afet nedeniyle erteleme süresi içinde veya ertelemenin bitim tarihinden itibaren 3 ay içinde bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak talepte bulunacaklardır.
Borçlunun bu kapsamda birden fazla sosyal güvenlik il müdürlüğünce/sosyal güvenlik merkezince takip edilen borcunun bulunması halinde yazılı başvurular işyerlerinin işlem gördüğü ünitelere ayrı ayrı yapılacaktır.
Öte yandan, Van ilinde 23/10/2011 tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle borçları ertelenen ve 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrasından yararlanmak isteyen borçlular, 1/4/2013 tarihine (bu tarih dâhil) kadar bağlı bulundukları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak talepte bulunacaklardır.
Başvuruların posta yolu ile yapılması halinde; taahhütlü, iadeli taahhütlü ya da APS yoluyla yapılan gönderilerde, başvuru formunun/dilekçenin (Ek:1) postaya verildiği tarih Kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecektir. Buna karşın, adi posta yolunun tercih edilmiş olması halinde, başvuru formunun Kurum evrak kayıtlarına giriş tarihi, Kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecektir.
5- Borçlunun çok zor durum hali ile tecil ve taksitlendirme sürelerinin belirlenmesi
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrası kapsamında yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde borçlunun “çok zor durum” hali aranılmayacaktır.
Bu kapsamda yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerinde ertelenen borçlar azami 24 aya kadar eşit taksitler halinde taksitlendirilebilecektir.
Buna göre, borçluların 24 ayı aşan ve kademeli taksit talepleri kabul edilmeyecektir.
Ancak, borçlu tarafından talep edilmesi halinde 24 aydan daha az süreli taksitlendirme işlemi yapılabilecektir.
6- Tecil ve taksitlendirmeye konu borcun hesaplanması
Erteleme kapsamındaki borçlara 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesine göre, prim borcunun ertelendiği sürede zamanaşımı işlememekte ve ertelenen kısmına gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmamaktadır.
Buna göre, erteleme süresinin sona erdiği tarihten sonra tecil ve taksitlendirme talebinde bulunulması halinde, ertelemenin bittiği tarihten itibaren ilk taksitin ödendiği tarihe kadar gecikme cezası ve/veya gecikme zammı hesaplanarak tecil ve taksitlendirmeye konu borç miktarı bulunacaktır.
Kurum alacaklarına her durumda, muaccel olduğu tarihten ertelemenin başladığı tarihe kadar gecikme cezası/gecikme zammı hesaplanması gerekmektedir.
7- Tecil faizi
Bu kapsamda tecil ve taksitlendirilen borçlar için tecil faizi alınmayacaktır.
Ancak, tecil ve taksitlendirme talebinde bulunulduğu tarih itibariyle erteleme kapsamına girmeyen borçların da bulunması ya da daha sonraki dönemlerde borcun oluşması durumunda; erteleme kapsamına girmeyen borçlar için cari usul ve esaslara göre ayrı bir tecil ve taksitlendirme işlemi yapılabilecektir.
8- Taksitlerin aksatılması ve cari ay primleri
Tecil ve taksitlendirmeye konu taksitlerden bir veya birbirini izleyen iki taksitin ödenmemiş olması durumunda, bu taksit ya da taksitlerin, ödenmeyen ilk taksiti izleyen üçüncü taksitle birlikte tüm taksitlerin ödenmiş olması ve ödeme planındaki son taksit süresinin aşılmaması kaydıyla tecil ve taksitlendirme işlemi bozulmaz. Bu hak, tecil ve taksitlendirme süresi içerisinde birden fazla kullanılabilir.
Ödenmeyen ya da eksik ödenen kısmın son taksite ait olması halinde ise azami taksitlendirme süresinin aşılmaması kaydıyla bu tutarın son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmeyen kısmın ödenmesi halinde tecil ve taksitlendirme işlemi bozulmayacaktır.
Tecil ve taksitlendirme işlemi süresi içinde tahakkuk eden cari ay primlerinin ödenme yükümlülüğü aranmaz. Ancak söz konusu cari ay primlerinin cari usul ve esaslara göre takip işlemlerine devam edilecektir.
9- Tecil ve taksitlendirme şartlarına uyulmaması
Borçlularca aylık taksitlerin ödenmemesi veya diğer şartların yerine getirilmemesi durumunda tecil ve taksitlendirme işlemi bozularak muaccel olan alacağın tahsili için cebri icra işlemlerine derhal başlanacaktır.
10- Devam eden tecil ve taksitlendirmeler
Borçluların, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre yapılan tecil ve taksitlendirmesi devam ederken doğal afet nedeniyle erteleme talebinde bulunmaları veya borçlarının ertelenmesi halinde mevcut taksitlendirmeleri bozulur.
Ancak borçlularca talep edilmesi veya taksitlerini düzenli ödemeleri kaydıyla, doğal afetin meydana geldiği tarihten önce 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre yapılan mevcut tecil ve taksitlendirme devam eder.
11- Tecil bozulduğunda mahsup işlemleri
Bu Genelge kapsamındaki tecil ve taksitlendirme işleminin şartlarına uyulmaması nedeniyle taksitlendirme işlemi bozulduğunda;
– Tecil ve taksitlendirme talebi ertelemenin devam ettiği süre içinde yapılmış ve ilk taksit erteleme süresi içinde ödenmiş ise ertelemenin sona erdiği tarihten sonraki ilk günden başlayarak gecikme zammı işleyecektir.
– Tecil ve taksitlendirme talebi ertelemenin devam ettiği süre içinde yapılmış olmakla birlikte ilk taksit erteleme süresi sona erdikten sonra ödenmiş ise, gecikme zammının durduğu tarih olan ilk taksitin ödendiği tarihten sonraki ilk günden başlayarak gecikme zammı işleyecektir.
– Tecil ve taksitlendirme talebi ertelemenin sona erdiği tarihten sonra yapılmış ise gecikme zammının durduğu tarih olan ilk taksitin ödendiği tarihten sonraki ilk günden başlayarak gecikme zammı işleyecektir.
Ancak, bu kapsamda yapılacak tecil ve taksitlendirme işlemlerine konu borçlar için tecil faizi alınmadığından, ödenen aylık taksitler (tecil faizsiz) ödeme tarihleri itibarıyla borç aslı ve gecikme zammına orantılı olarak mahsup edilecektir.
12- Diğer hususlar
Bu Genelgede yer almayan hususlar hakkında Kurumumuzun 21/06/2011 tarihli, 2011/53 sayılı Genelgesinde belirtilen hükümlere göre işlem yapılacaktır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Yadigar GÖKALP İLHAN
Kurum Başkanı
Ekler:
1- Başvuru formu
Ek: 1
TECİL VE TAKSİTLENDİRME TALEP FORMU
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
………………………… Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne
…………………………… Sosyal Güvenlik Merkezine
…………
Müdürlüğünüze/Merkezinize aşağıda türü, miktarı ve dönemleri belirtilmiş olan …/…/……… tarihi itibariyle toplam …………………….. TL borcum bulunmaktadır.
Kurumunuzca, 5510 sayılı Kanunun 91 inci maddesi kapsamında ertelenen borçlarımın 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin altıncı fıkrası kapsamına göre …… ay süre ile ödeme planına bağlanılarak 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesi gereğince eşit taksitler halinde ödemek istiyorum.
…/…/…. tarihinde ilk taksit (peşinat) olarak …………………………. TL’nı bankaya ödemiş bulunmaktayım.
Tecil ve taksitlendirme şartlarının ihlal edilmesi halinde verilen teminatımın nakde çevrilerek taksitlendirmeye konu bakiye borcumun tahsilini kabul ediyorum.
Tecil ve taksitlendirme talebimin değerlendirilerek gerekli işlemlerin yapılmasını arz ederim.
…./…./…
Tarih-İmza-Kaşe
Ekler:
1- Makbuz
2- Teminatın Değer Tespit Raporu
TECİL VE TAKSİTLENDİRME TALEP FORMU (ARKA SAYFA)
Teminatlar
6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre yapılacak tecil ve taksitlendirmelerde (1) Borçlunun tecil ve taksitlendirmeye konu borç toplamının 50.000 Türk Lirasını (bu tutar dahil) aşmaması şartıyla tecil edilecek borçlar için teminat aranılmaz.
(2) Teminat aranılmaksızın yapılacak tecil ve taksitlendirmelerde, 50.000 Türk Lirası sınırı, işyeri ve borç türüne bakılmaksızın borçlunun veya işverenin alacaklı Kurum ünitesine olan borç toplamı esas alınarak belirlenir.
(3) Tecil ve taksitlendirilecek Kurum alacaklarının toplam tutarının 50.000 Türk Lirasını aşması durumunda, gösterilmesi zorunlu olan teminat tutarı 50.000 Türk Lirasını aşan kısmın yarısı kadardır.
(4) Teminat aranılmaksızın yapılacak tecil ve taksitlendirmelere ilişkin olarak belirlenen 50.000 Türk Lirası tutarındaki sınır tecil ve taksitlendirilen borçların toplamı esas alınarak uygulanacağından, borçlunun tecil ve taksitlendirilen ve tecil şartlarına uygun olarak ödeme yaptığı borçları için bu sınır dikkate alınmış ise yeni tecil ve taksitlendirme taleplerinde daha önce tecil edilmiş borç tutarı ile talepte bulunulan borç tutarının toplamı dikkate alınır.
(5) Kurumumuz alacakları teminat aranılmaksızın tecil ve taksitlendirilmiş olmakla birlikte tecil ve taksitlendirme şartlarına uygun ödeme yapılmaması nedeniyle tecil ve taksitlendirme işlemi bozulmuş ise, borçlunun teminatsız tecil ve taksitlendirme uygulamasından yararlanmadığı başka bir tecil ve taksitlendirilmiş borcu bulunmadığı takdirde, 50.000 Türk Lirası tutarındaki teminatsız tecil ve taksitlendirme uygulamasından tekrar yararlandırılır.
(6) Tecil ve taksitlendirilen borç toplamının 50.000 Türk Lirasından fazla olması ve tecil şartlarına uygun taksit ödemeleri devam ettiği sürece borçlu tarafından başkaca borçları için yeni tecil ve taksitlendirme talebinde bulunulduğunda, daha önce tecil edilmiş borçların 50.000 Türk Lirasına kadar olan kısmı için teminat aranılmamış olması nedeniyle, tecil ve taksitlendirilmesi talep edilen borcun yarısı değerinde teminat gösterilmesi istenilir.
Teminat olarak gösterilen taşınır ve taşınmazların değer tespitlerinin yapılması
A) Tecil ve taksitlendirme işlemlerinde teminat olarak taşınmaz gösterilmiş ise değer tespitlerinde;
a) Ekspertiz Raporu Yönergesi hükümleri çerçevesinde Kurum teknik elemanlarınca düzenlenen raporlar,
b) Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde yetkilendirilmiş değerleme uzmanları veya değerleme şirketleri tarafından düzenlenen raporlar,
c) Ticaret, Sanayi ve Deniz Ticaret Odaları ile Türk Mühendis ve Mimar Odaları veya bunların bağlı olduğu Birlik yönetimlerince bilirkişilik, eksperlik ve hakemlik yapma yetkisi verilenler tarafından düzenlenen raporlar,
ç) Bankalar ve sigorta şirketleri tarafından yaptırılan değer tespitine ilişkin raporlar,
d) Hukuk mahkemelerince tayin edilmiş bilirkişilerce düzenlenen raporlar,
esas alınır.
B) (A) Fıkrasının (a) ve (d) bendlerinde belirtilenler hariç olmak üzere diğer bendlerinde sayılan şekilde değer tespitine ilişkin düzenlenen raporlarda, rapor düzenleyen ekspertiz veya bilirkişilerin yetki veya ruhsat belgelerinin rapora eklenmesi zorunludur.
C) Gösterilen teminat taşınır ise, öncelikle sosyal güvenlik il müdürlüğünde/sosyal güvenlik merkezinde görev yapan icra memurunca değer tespiti yapılır. Taşınırın niteliğine göre bu servislerce ya da Ünite amirince gerek görülmesi halinde bilirkişilere değer biçtirilir ya da ilgili meslek ve esnaf odalarından görüş alınır veya emsal malların piyasa araştırması yaptırılır.
D) Kurum alacaklarına karşılık öncelikle, üzerinde başka idareler ile gerçek veya tüzel kişilerin haciz, ipotek, rehin gibi kısıtlayıcı takyidatları bulunmayan ve satış kabiliyeti olan mallar teminat olarak alınır.
