23 Şubat 2013 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 28568
Karar Sayısı : 2013/4286
Ekli “Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin Kuruluş ve Görevlerine İlişkin Esaslar”ın yürürlüğe konulması; Başbakan Yardımcılığının 17/9/2012 tarihli ve 2914 sayılı yazısı üzerine, 25/3/1987 tarihli ve 3332 sayılı Kanunun 2 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 28/1/2013 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Abdullah GÜL
CUMHURBAŞKANI
TÜRKİYE İHRACAT KREDİ BANKASI ANONİM ŞİRKETİNİN KURULUŞ VE GÖREVLERİNE İLİŞKİN ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Esasların amacı; mal ve hizmetlerin ithalat ve ihracatı ile yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin, dış yatırımların ve yurtiçi yatırım malı imalat ve satışının kredilendirilmesi, finansmanı, desteklenmesi, sigorta ve garanti edilmesi konularında özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirket şeklinde faaliyet göstermek üzere Devlet Yatırım Bankasının tüzel kişiliğinin devam etmesi ve anonim şirket nevine dönüştürülmesi suretiyle kurulan Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin ilgili olduğu bakanlığın tespiti, Bankanın unvanı, amaç ve iştigal konuları ile sermaye yapısının, idare ve temsilinin, organlarının teşkili, atama ve seçilme usulleri ile görev ve yetkilerinin, denetlenmesi ve tasfiyesi ile ilgili esasların belirlenmesidir.
Ticaret unvanı
MADDE 2 – (1) Bankanın ticaret unvanı “Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi”dir.
Merkez
MADDE 3 – (1) Bankanın merkezi esas sözleşmede belirtilir. Banka lüzum gördüğü takdirde ilgili mevzuat hükümlerine göre yurtiçinde ve yurtdışında şube ve temsilcilik açabilir.
Süre
MADDE 4 – (1) Banka süresiz olarak faaliyette bulunur.
Bankanın ilgili olduğu bakanlık
MADDE 5 – (1) Bankanın ilgili olduğu bakanlık, Başbakanlık veya Bankanın ilgilendirildiği bakanlıktır.
Bankanın amacı ve faaliyet konuları
MADDE 6 – (1) Bankanın amacı; ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının arttırılması, girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurtdışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurtdışında yapılacak yatırımlar ile ihracat amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesidir.
(2) Bankanın amacını gerçekleştirmek üzere yapabileceği faaliyetler şunlardır:
- a) Mal ve hizmet ihracatı ile döviz kazandırıcı faaliyetlere, sevk öncesi ve sonrası aşamalarda kısa, orta ve uzun vadeli alıcı ve/veya satıcı kredileri ile finansman sağlamak.
- b) İhracatın finansmanı amacıyla, ihracatçıların yurtiçi ve yurtdışı banka ve finans kurumlarından sağlayacakları krediler için garantiler vermek.
- c) Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri ile dış yatırımların geliştirilmesi için kredi açmak, finansmanına katılmak, sigorta ve garanti sağlamak.
ç) İhracatçıların ticari ve siyasi riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zararlarını teminat altına almak ve ihracatçılara bu konuda güvenceler sağlamak suretiyle mal ve hizmet satışını teşvik etmek üzere ihracat kredi sigortası yapmak.
- d) İhracatçıların yurtiçi satışlarını, ortaya çıkabilecek zararlara karşı teminat altına almak amacıyla yurtiçi kredi sigortası imkânı sunmak.
- e) İhracatçıların yurtdışında doğrudan veya dolaylı olarak en az yüzde elli sermayesine sahip oldukları firmalar tarafından üretilen ve o ülke içerisinde veya o ülkeden Türkiye dışındaki diğer ülkelere yapılan satışları teminat altına almak amacıyla kredi sigortası yapmak.
- f) Reasürans imkânlarından yararlanmak ve reasürans imkânı sağlamak.
- g) Yurtdışına yapılacak finansal kiralama işlemlerini kredilendirmek ve bu konuda garanti vermek.
ğ) İhracat veya döviz kazandırıcı faaliyetlere yönelik olarak yurtiçi yatırım malı imalat ve satışını kredilendirmek.
- h) Yurtiçi ve yurtdışı finansman kuruluşları ile para ve sermaye piyasalarından kredi almak ve kaynak sağlamak.
ı) 5411 sayılı Bankacılık Kanununda, kalkınma ve yatırım bankaları için öngörülen düzenleme çerçevesinde faaliyet göstermek, ilgili mevzuat uyarınca kendisine verilen görevleri yerine getirmek.
- i) Sigorta acenteliği yapmak.
- j) Resmi ve özel kurum, kuruluş ve bankalar ile kredi açtığı, finansmanına katıldığı, garanti verdiği ve sigorta ettiği gerçek ve tüzel kişi, kurum ve kuruluşlardan faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemek, kredi, garanti ve sigorta ilişkisi olan müşterilerinin uygulamalarını takip ve kontrol etmek.
- k) Kendi ihtiyacı için taşınmaz kiralamak, satın almak, bunlar üzerinde tasarruf etmek; alacaklarının tasfiyesi amacıyla taşınmaz iktisap etmek, ayrıca açılan kredi ve verilen garantiler karşılığında taşınmaz ipoteği de dahil olmak üzere her türlü teminatı almak.
1) Döviz pozisyonu tutmak, döviz fonları bulundurmak, her türlü kambiyo, sermaye piyasası aracı ve türev finansal işlemleri yapmak.
- m) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından reeskont kredileri almak, Türk Lirası ve/veya döviz üzerinden menkul kıymet ihraç etmek.
- n) Yurtiçi ve yurtdışında, Bankanın kuruluş amacına dönük faaliyette bulunan iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara iştirak etmek, menkul kıymetler satın almak, satmak ve satışına aracılık etmek.
- o) Görevlerini yerine getirmek için, araştırma, geliştirme ve teknik eğitim çalışmaları yapmak veya yaptırmak, teknik yardım vermek.
ö) İhracata yönelik marka, patent, bilgi ve teknoloji transferi ile teknik işbirliği alımlarını kredilendirmek.
- p) Amacının gerçekleştirilmesine yardımcı olacak diğer iş ve işlemleri yapmak.
İKİNCİ BÖLÜM
Mali Hükümler
Kaynaklar
MADDE 7 – (1) Bankanın kaynakları şunlardır:
- a) Özkaynaklar;
1) Sermaye,
2) İhtiyatlar.
- b) Yabancı kaynaklar;
1) Fonlardan sağlanacak kaynaklar,
2) Bankaca ulusal ve uluslararası piyasalarda menkul kıymet ihracı karşılığında sağlanacak kaynaklar,
3) Yurtiçi ve yurtdışı kredi ve finansman kurumları ile ulusal ve uluslararası para ve sermaye piyasalarından sağlanacak krediler,
4) 25/3/1987 tarihli ve 3332 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine veya diğer mevzuata göre Bankaya sağlanacak kaynaklar,
5) Bankanın amaçlarını gerçekleştirmek üzere yaptığı faaliyetleri dolayısıyla bünyesinde oluşturacağı fon,
6) Yurtiçi ve yurtdışından sağlanacak diğer kaynaklar.
Sermaye yapısı
MADDE 8 – (1) Bankanın sermaye miktarı esas sözleşmesinde belirtilir. Bankanın sermayesini temsil eden beher payın nominal değeri ve pay sayısı Banka esas sözleşmesinde gösterilir. Banka sermayesinin tamamı Hazineye aittir. Bankanın sermayesi, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde Genel Kurul kararıyla artırılabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Organlar, Organların Teşkili, Görev ve Yetkileri
Bankanın organları
MADDE 9 – (1) Bankanın organları Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Kredi Komitesi, Denetim Komitesi ve Genel Müdürlükten oluşur.
Genel Kurulun teşkili
MADDE 10 – (1) Genel Kurul, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre oluşur.
Genel Kurulun görev ve yetkileri
MADDE 11 – (1) Genel Kurul, Türk Ticaret Kanununa göre tespit edilmiş devredilemez görev ve yetkilerinin yanısıra, esas sözleşme ve ilgili mevzuattaki diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
Yönetim Kurulunun teşkili
MADDE 12 – (1) Yönetim Kurulu yedi üyeden oluşur.
(2) Yönetim Kurulunun Banka Genel Müdürü dışında kalan altı üyesi Genel Kurul tarafından seçilir. Yönetim Kurulu, seçilmiş üyeleri arasından bir Başkan ve bir Başkan Vekili seçer.
(3) Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıldır. Görev süresi biten üyeler yeniden atanabilir veya seçilebilir.
Yönetim Kurulu üyeliğine atanabilme veya seçilebilme şartları
MADDE 13 – (1) Yönetim Kurulu üyeliğine atanabilmek veya seçilebilmek için Bankacılık Kanununda Yönetim Kurulu üyeliği için belirtilen şartlar aranır.
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 14 – (1) Yönetim Kurulu, Bankanın amaç ve faaliyet konularının gerçekleşmesini sağlamak üzere, gereken her türlü kararı alır. Yönetim Kurulu, Türk Ticaret Kanununa göre tespit edilmiş devredilemez görev ve yetkilerinin yanısıra, esas sözleşme ve ilgili mevzuattaki diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
(2) Yönetim Kurulu bu görevleri yerine getirirken ülke ekonomisi ve Bankanın faaliyet konularına ilişkin hususlarda alınan kararları, ilgili mevzuatı ve Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu karar ve önerilerini gözönünde bulundurur.
(3) Yönetim Kurulu gerekli gördüğü takdirde devredilebilir yetkilerinin bir bölümünü, sınırlarını belirtmek kaydıyla Genel Müdüre devredebilir.
(4) Yetki devri Yönetim Kurulunun sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Bankanın idare ve temsili
MADDE 15 – (1) Banka, Yönetim Kurulu tarafından idare ve temsil edilir.
Kredi Komitesi
MADDE 16 – (1) Yönetim Kurulu tarafından, Bankacılık Kanunu uyarınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, süre hariç Genel Müdürde aranan şartları taşıyan Yönetim Kurulu üyeleri arasından seçilecek iki üye ile Genel Müdür veya vekilinden müteşekkil üç kişilik Kredi Komitesi oluşturulur.
(2) Ayrıca, Kredi Komitesinin herhangi bir toplantısına katılamayan asil üyenin yerine görev yapmak üzere, süre hariç Genel Müdürde aranan şartları taşıyan Yönetim Kurulu üyeleri arasından iki yedek üye seçilir.
(3) Kredi Komitesi, Yönetim Kurulunun ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde devrettiği kredi açma görevini yerine getirir. Kredi Komitesinin oybirliği ile verdiği kararlar doğrudan doğruya, oyçokluğu ile verdiği kararlar Yönetim Kurulu tarafından onaylandıktan sonra uygulanır.
(4) Yönetim Kurulu, Kredi Komitesinin kararlarını ve faaliyetlerini denetlemekle yükümlüdür.
(5) Yönetim Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve üyelerinden her biri, Kredi Komitesinin faaliyetleri hakkında bilgi isteme ve gerekli gördüğü her türlü denetimi yapma yetkisini haizdir.
Denetim Komitesi
MADDE 17 – (1) Denetim Komitesi, Yönetim Kurulunun denetim ve gözetim faaliyetlerinin yerine getirilmesine yardımcı olmak üzere Yönetim Kurulunun icrai görevi bulunmayan en az iki üyesinden oluşur ve Bankacılık Kanununun 24 üncü maddesine göre faaliyet gösterir.
Genel Müdürün atanması
MADDE 18 – (1) Genel Müdür, Bankanın ilgili olduğu Bakanın teklifi üzerine, müşterek kararname ile üç yıl süre için atanır.
(2) Genel Müdür olarak atanabilmek için Bankacılık Kanununda belirtilen şartlar aranır.
(3) Genel Müdürlüğün herhangi bir şekilde boşalması halinde, yeni atama yapılıncaya kadar Bankanın ilgili olduğu Bakan tarafından bir vekil atanır.
Genel Müdürün görev ve yetkileri
MADDE 19 – (1) Genel Müdür, Türk Ticaret Kanunu ve bankalar hakkındaki mevzuat ile esas sözleşme hükümleri ve Yönetim Kurulunun tayin ve tespit edeceği prensipler dahilinde Bankayı idare ve temsil eder. Genel Müdür, sınırlarını açıkça belirlemek kaydıyla temsil yetkisini ve diğer yetkilerinin bir kısmını alt kademelere devredebilir. Yetki devri Genel Müdürün sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulunun oluşumu
MADDE 20 – (1) Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu, ilgili bakanın başkanlığında;
- a) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı,
- b) Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı,
- c) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı,
ç) Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı,
- d) Maliye Bakanlığı Müsteşarı,
- e) Hazine Müsteşarı,
- f) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanından,
oluşur.
(2) Yönetim Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve Genel Müdürü Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulunun tabii üyesidir.
Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulunun görev ve yetkileri
MADDE 21 – (1) Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu, Bankanın açacağı krediler, vereceği garantiler ve yapacağı sigorta işlemleri üst sınırlarını genel olarak veya ülke, sektör ve mal grupları itibarıyla tespit etmeye yetkilidir. Yönetim Kurulu, Kurul tarafından tespit edilen bu limitlere uymak zorundadır. Kurul, çalışma usul ve esaslarını belirler ve yılda en az bir defa toplanır. Kurulun sekretarya hizmetleri Bankaca yürütülür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Hesap Dönemi, İş Programı, Bankanın Denetimi ve Tasfiye
Hesap dönemi ve iş programı
MADDE 22 – (1) Bankanın hesap dönemi takvim yılıdır.
(2) Banka, Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulunun karar ve önerilerini dikkate alarak, her hesap dönemi için faaliyetlerini düzenleyen bir iş programı hazırlar.
Bankanın denetimi
MADDE 23 – (1) Bankanın denetimi, Türk Ticaret Kanunu, Bankacılık Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca yapılır. Ayrıca, ilgili bakan, Bankanın işlem ve hesaplarını teftiş ve murakabe ettirebilir, bu hususta her türlü bilgiyi isteyebilir.
Tasfiye
MADDE 24 – (1) Bankanın tasfiyesi Bankacılık Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Yürürlükten kaldırma
MADDE 25 – (1) 17/6/1987 tarihli ve 87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Yatırım Bankası’nın Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Adıyla Yeniden Düzenlenmesine Dair Esaslar yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Devlet Yatırım Bankası; bütün aktifleri, pasifleri, sahip olduğu hak ve alacakları, yüklendiği borç ve vecibeler ile birlikte Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi olarak faaliyetine devam eder.
(2) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer kanunlar yönünden Banka, Devlet Yatırım Bankasının devamı addolunur.
(3) Personelle yapılmış olan sözleşmeler, süresiz hizmet akdi olarak yürürlüklerini sürdürür. Sözleşmeli olarak çalışmakta iken mülga 17/6/1987 tarihli ve 87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla işçi statüsüne geçişi yapılan ve anılan Bakanlar Kurulu Kararının geçici 1 inci maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde istekleri üzerine sosyal güvenlik açısından 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile bağlılıkları korunanlar hakkında 5434 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.
Yürürlük
MADDE 26 – (1) Bu Esaslar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 27 – (1) Bu Esasları Bakanlar Kurulu yürütür.