Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

21 Eylül 2012 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 28418

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:

MADDE 1 – 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (e) bendi eklenmiştir.

“e) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Bankalar, kredi ve diğer alacakları için, bunlara ilişkin ödemelerin tahsilindeki gecikmelerin gerçekleştiği ay sonuna kadar gerekli karşılığı ayırmak zorundadırlar.”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(3) Borçlu cari hesap şeklinde kullandırılan ve herhangi bir vade kaydı bulunmayan nakdi kredilerde;

a) Dönem faizleri ile fer’ilerinin vadesinden veya ödenmesi gereken tarihten itibaren doksan günden daha fazla sürede ödenmeyerek anaparaya ilave edilmesi veya

b) Borcun, hesabın katedilmesini izleyen doksan günden fazla sürede ödenmemesi veya

c) 11 inci madde hükmüne uygun olmayan bir şekilde kredi borçlusuna bir başka kredi açılarak tahsili gecikmiş olan faizlerin ve anaparanın finanse edilmesi veya

ç) Hesap limitinin doksan günden daha fazla kesintisiz olarak aşılması

durumunda alacak, donuk alacak kabul edilerek ilgili grupta tasnif edilir.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesine aşağıdaki sekizinci fıkra eklenmiştir.

“(8) Kurul, kredilerin kullandırılacağı sektörlerin ve ülkelerin risk durumlarını dikkate alarak bu maddede belirtilen oranlardan daha yüksek oranlar belirlemeye yetkilidir.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesine aşağıdaki üçüncü ve dördüncü fıkralar eklenmiştir.

“(3) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, bir kredi müşterisinin herhangi bir nakdi kredisinin donuk alacak haline dönüşmesi nedeniyle gayri nakdi kredisinin veya bu müşteriyle ilgili olarak “Türev Finansal Araçlardan Alacaklar” hesaplarında izlenen tutarların da donuk alacak kapsamına alınması durumunda, bunların Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelikte belirtilen krediye dönüştürme oranlarıyla çarpılması suretiyle bulunacak tutar üzerinden özel karşılık ayrılır. Ancak, gayrinakdi kredinin veya türev finansal araçlardan alacakların nakde dönüştüğü andan itibaren, nakde dönüşen tutarın tamamı donuk alacak olarak dikkate alınır.”

“(4) Kurul, kredilerin kullandırılacağı sektörlerin ve ülkelerin risk durumlarını dikkate alarak bu maddede belirtilen oranlardan daha yüksek oranlar belirlemeye yetkilidir.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (c) bendi eklenmiştir.

“c) Bankalar teminatlarını, risk doğuran herhangi bir gelişme ortaya çıktığında veya bundan bağımsız olarak makul aralıklarla önemli ölçüde değer düşüklüğüne maruz kalıp kalmadıklarının tespiti bakımından değerlendirirler.”

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki yedinci fıkra eklenmiştir.

“(6) Kanunun 49 uncu maddesinde belirtilen, bankanın dâhil olduğu risk grubundaki gerçek ve tüzel kişilerden olan krediler ve diğer alacaklar, bu maddede belirtilen esaslar dâhilinde ilave kredi açılmaması kaydıyla yeni bir itfa planına bağlanabilir.”

“(7) Bankalar, “Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı”na intikal eden alacakları, 4 üncü maddede belirtilen sınıflandırma esasları çerçevesinde niteliklerini yeniden değerlendirmek suretiyle belirlenecek gruplar altında sınıflandırabilirler.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, maddeye aşağıdaki altıncı fıkra eklenmiş ve izleyen fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

“(5) 5 inci maddeye göre donuk alacak olarak kabul edilen kredi ve diğer alacaklar değerlemeye tabi tutulmaz ve bunlar için faiz tahakkuku ve reeskontu yapılmaz. Donuk alacak haline dönüşen alacaklar için daha önce yapılmış bulunan faiz tahakkukları, reeskontları ve değerleme farkları ilgili gelir hesabı aynı tutarda borçlandırılarak muhasebe kayıtları üzerinde iptal edilmek suretiyle kapatılır. Katılım bankalarınca yabancı para katılma hesaplarından kullandırılan yabancı para kredilerin riski katılma hesaplarına ait olan kısmı cari kurlarla değerlenebilir. Faiz tahakkukları, reeskontları ve değerleme farklarının iptal edilmek suretiyle kapatılması özel karşılık ayrılması hükmündedir.”

“(6) Yapılan faiz tahakkuk ve reeskontlarıveya değerleme farkları dâhil olmak üzere kayıtlı donuk alacak tutarı tamamen birinci grup teminatlar ile karşılanabilmekte ise bankalar, donuk alacak haline dönüşen tutar için nakden tahsil edilmediği halde gelir yazılan faiz tahakkukları ve reeskontlarını veya değerleme farklarını gelir hesaplarından çıkararak “Kredi ve Diğer Alacaklar Değerleme Fonu” hesabına aktarmak zorundadırlar. Bankalarca, “Kredi ve Diğer Alacaklar Değerleme Fonu” hesabına aktarılan tutarlara ilişkin faiz tahakkukları ve reeskontları ile değerleme farkları iptal edilmez.”

MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin geçici 1 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“1/1/2015 tarihine kadar genel karşılık uygulaması

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bankalar bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önceki en son ay sonu itibarıyla genel karşılık hesapladıkları standart nitelikli ve yakın izlemedeki nakdi krediler ile teminat mektupları, aval ve kefaletleri ile diğer gayrinakdi krediler için 7 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen oranlar üzerinden hesaplanan genel karşılık tutarlarının 31/12/2012 tarihine kadar en az % 40’ını, 31/12/2013 tarihine kadar en az % 60’ını, 31/12/2014 tarihine kadar en az % 80’ini, 31/12/2015 tarihine kadar % 100’ünü ayırır.”

MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici 7 nci madde eklenmiştir.

“Suriye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile Suriye’de ve/veya Suriye’ye yönelik faaliyetleri bulunan gerçek ve tüzel kişilere kullandırılan krediler

GEÇİCİ MADDE 7 – (1) Suriye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile Suriye’de ve/veya Suriye’ye yönelik faaliyetleri bulunan gerçek ve tüzel kişilere bankalarca kullandırılan krediler ve diğer alacaklar hakkında 31/12/2013 tarihine kadar aşağıda belirtilen hükümler uygulanır.

a) Bankalarca Suriye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile Suriye’de ve/veya Suriye’ye yönelik faaliyetleri bulunan Türkiye’de veya yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere kullandırılan ve İkinci Grupta sınıflandırılan krediler ve diğer alacaklardan yeni sözleşme koşullarına bağlananlar toplam alacak tutarının yüzde onunun (% 10) geri ödenmiş olması koşuluyla Birinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde yeniden sınıflandırılabilir. Yeni sözleşme koşullarına bağlanan ve yeniden sınıflandırma için öngörülen koşulların yerine getirilmesi nedeniyle Birinci Grupta sınıflandırılan krediler ve diğer alacaklardan yeniden İkinci Grupta sınıflandırılan ya da yeni sözleşme koşullarına bağlanan ve yeniden sınıflandırma için öngörülen koşulların yerine getirilmemesi nedeniyle İkinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde izlenmeye devam olunan ve ikinci defa yeni sözleşme koşullarına bağlanan krediler ve diğer alacaklar, ancak toplam alacak tutarının yüzde on beşinin (% 15) geri ödenmiş olması koşuluyla Birinci Grup krediler ve diğer alacaklar içerisinde yeniden sınıflandırılabilir. Bu kapsamdaki kredi ve diğer alacakların, ilave kredi kullandırılmak suretiyle ikinci defa yeni sözleşme koşullarına bağlanmaları halinde, söz konusu kredi ve diğer alacaklar toplam alacak tutarının yüzde beşinin (% 5) geri ödenmesine kadar Üçüncü Grupta sınıflandırılır ve sözleşmede öngörülen ödemelerin belirtilen orana tekabül eden kısmının bu grupta sınıflandırma için belirlenen süreler içerisinde gerçekleşmesi koşuluyla bunlar için özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarındadır. Bankalar yeni sözleşme koşullarına bağladıkları kredileri ve diğer alacaklarını, 4 üncü maddede belirtilen sınıflandırma esasları çerçevesinde değerlendirerek ilgisine göre Üçüncü, Dördüncü veya Beşinci Grupta sınıflandırabilirler.

b) Suriye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilere veya Türkiye’de veya yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere Suriye’deki ve/veya Suriye’ye yönelik faaliyetleri ile ilgili olarak kullandırılan krediler ve diğer alacakların dışında Üçüncü, Dördüncü veya Beşinci Grupta sınıflandırılan kredilerin veya diğer alacakların bulunması halinde Suriye ile ilişkili krediler de aynı grupta sınıflandırılır. Ancak, bu krediler için ilgili grup itibarıyla öngörülen oranlarda özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarındadır. Söz konusu kredilere ve diğer alacaklara ilişkin olarak bankaya olan ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesinin geçici likidite sıkıntısından kaynaklanması halinde, borçluya likidite gücü kazandırmak ve banka alacağının tahsilini sağlamak amacıyla gecikmiş faizler de dâhil olmak üzere krediler ve diğer alacaklar, bu maddede belirlenen usul ve esaslara uyulmak kaydıyla, gerektiğinde ilave kredi açılmak suretiyle üç defayla sınırlı olmak üzere yeniden yapılandırılabilir ya da yeni bir itfa planına bağlanabilir. Yeniden yapılandırma, bu madde uygulamasında, bir kredi veya alacağın bankaca uygun görülmesi halinde gerektiğinde ilave kredi kullandırımı ya da mevcut kredi ya da alacağın vadesinin uzatılması suretiyle veya bir başka şekilde yeni bir borç ödeme planına bağlanmasını ifade eder. İlave kullandırılan kredi, bu Yönetmelik uygulamasında yeniden yapılandırma uygulamasına taraf olan kredi müşterisinin yeniden yapılandırılan kredisinin izlendiği grupta değerlendirilir.

c) (b) bendi kapsamında yeniden yapılandırılan krediler ve diğer alacaklar,

1) Birinci yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının yüzde beşinin (% 5) geri ödenmiş olması, en az üç ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri,

2) İkinci yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının yüzde onunun (% 10) geri ödenmiş olması, en az altı ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri,

3) Üçüncü yeniden yapılandırmada toplam alacak tutarının yüzde on beşinin (% 15) geri ödenmiş olması, en az bir yıl süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri ve ödeme planında öngörülen ödemelerin aksatılmaması kaydıyla “Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı”na aktarılabilir. Bu süre içinde söz konusu alacaklar için, olması halinde ilave kullandırılan krediler hariç olmak üzere, izlendikleri gruba uygulanan özel karşılık oranlarında karşılık ayrılmasına devam edilir. Yeniden yapılandırma kapsamında ilave kullandırılan krediler, yukarıda belirtilen sürelerde yeniden yapılandırılan krediyle aynı grupta sınıflandırılır. Ancak, bu nitelikteki krediler için izlendikleri gruplar itibarıyla özel karşılık ayrılması bankaların ihtiyarındadır. “Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabı”na aktarılan kredi ve diğer alacaklar en az altı ay süreyle İkinci Grupta sınıflandırılır. Bu kapsamdaki krediler ve alacaklar, ödemelerin aksatılmaması kaydıyla belirtilen sürenin sonunda Birinci Grupta yeniden sınıflandırılabilir.”

MADDE 11 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 12 – Bu Yönetmelik hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.