Yargıtay Kararı E. 2011/36448
Gece Çalışması ve Ücreti
T.C. Yargıtay
9. Hukuk Dairesi
Esas No: 2011/36448
Karar No: 2012/7871
Tarih : 12 Mart 2012
Karar Özeti: Gece Çalışması ve Ücreti
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 69/3.maddesinde “İşçilerin gece çalışmaları günde 7,5 saati geçemez” hükmü bulunmaktadır. Bu durum hem günlük çalışmanın hem de fazla çalışmanın bir sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden haftalık 45 saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde 7,5 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir.
DAVA: Davacı vekili, davacı işçinin davalı işyerinde gece çalışmaları karşılığı fazla mesai ücretinin ödenmediğini belirterek, bu alacağın davalı işverenden tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi …. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalıya ait işyerinde çalıştığını, davalı işyerinde işçilerin ayda 2 hafta gece vardiyasında çalıştıklarını, 4857 sayılı yasanın 69/1. maddesinde “gece” kavramının tanımlandığını, 69/3 maddesinde ise; işçilerin gece çalışmasının 7,5 saati geçemez şeklinde düzenleme olduğunu, ayrıca gece çalışmaları yönünden haftalık 45 saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günlük 7,5 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir denildiğini, davalı işverene birçok kez bu konuda başvurulduğu, ancak herhangi bir ödeme yapılmadığını belirterek, gece çalışmaları karşılığı fazla mesai ücretinin davalı işverenden tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, 4857 sayılı yasada haftalık iş süresinin 45 saat olduğunu, fazla çalışma olup olmadığının belirlenmesinde günlük iş süresi sınırının aşılıp aşılmamasının bir öneminin bulunmadığını, gece sayılan dönemde çalışma süresinin 7,5 saatle sınırlanmasının sağlık nedeni ile yapıldığını, amacın 7,5 saati aşan çalışmaların fazla sayılması olmadığını, fazla çalışma ücreti talep hakkı bulunmadığını, alacağın 5 yıllık zamanaşımına uğradığını, müvekkili şirkette haftada 5 gün ve günde 9 saat çalışma yapıldığını, haftalık çalışma süresinin aşılmadığını, davacının bu çalışma şekline bir itirazı olmadığını, fazla çalışma ücreti talep etmediğini, 2009 yılı itibariyle haftada 6 gün günde 7,5 saatlik çalışma esasına geçildiğini, davacıya işveren tarafından sadece hakkettiği miktar olan % 10’luk gece çalışması primi ödendiğini, bu miktarın davanın aleyhe sonuçlanması halinde mahsubu gerektiğini, gece çalışmalarında yemek molasının 45 dakika, çay molasının ise ikişer defa olmak üzere 15 dakikadan toplam 30 dakika olduğunu, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda işyerinde gece vardiyası çalışmasının işe giriş ve çıkış kayıtlarına saat 22.00-08.00 arası olup davacının da kayıtlara göre bu vardiyada çalışmasının olduğu, davalı işverenin işçilere gece vardiyasında ödediği %10 luk vardiya priminde ara dinlenmesini 1 saat olarak kabul ettiği, dolayısıyla saat 22:00-08:00 saatleri arasında yapılan 10 saatlik çalışmadan 1 saat ara dinlenmesi düşüldüğünde her gece 1,5 saat fazla çalışma yapıldığı, davalı işverenin işçilere gece vardiyasında 7 saate denk gelen çalışma için %10 luk gece vardiyası primi ödediği, ücret bordrosu ile öde- nen bu vardiya priminin, hesaplanan fazla çalışma alacağından mahsup edilip edilmeyeceğinin de taraflar arasında ayrı bir ihtilaf konusu olduğu, davalı işveren tarafından sözkonusu vardiya priminin işçilere 7 saate denk gelen çalışması karşılığında ödendiğinin anlaşıldığı, davacının gece vardiyalarında, günde yedi buçuk saati aşan çalışmalarını aşan sürenin fazla çalışma olması nedeni ile ücretinin ödenmesi ve davalı işveren tarafından yedi saat için ödenen %10 luk vardiya priminin 7.5 saati aşan çalışma yönünden hesaplanan fazla çalışma alacağından mahsup edilmemesi gerektiği gerekçesi ile bu esaslara göre hesap yapan ve zamanaşımı itirazını dikkate alan bilirkişi raporuna itibar edilerek belirlenen fazla mesai alacağının kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından cevap nedenleri ve emsal kararlar gerekçe gösterilerek temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1.Dosya içeriğine göre davacının gece çalışmalarının 7,5 saati aşan kısmının ara dinlenme çıkarıldıktan sonra fazla kısmının fazla mesai olarak değerlendirilmesi ve gece vardiyası için öngörülen ve ödenen gece vardiya priminin mahsup edilmemesi, zamanaşımı definin dikkate alınması yerindedir. Davalı tarafın bu yöndeki temyiz itirazları yerinde değildir.
2.Davalı vekilinin fazla çalışma ücret alacağının fazla hesaplandığı yönündeki temyizine gelince; 4857 sayılı İş Kanununun 69/3 maddesi uyarınca “İşçilerin gece çalışmaları günde yedi buçuk saati geçemez”. Bu hal de günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın bir sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden haftalık 45 saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde 7.5 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararı bu yöndedir (Yargıtay 9.HD. 23.6.2009 gün 2007/ 40862 E, 2009/ 17766
Ancak haftalık 45 saati aşmadığı takdirde, gece çalışmasında 7,5 saati aşan fazla çalışmanın karşılığı ücretten kendisi ödendiği için sadece zamlı kısmı hesaplanıp ödenmelidir.
Somut uyuşmazlıkta puantaj kayıtlarına göre davalı işyerinde ayda 2 hafta 22-08 saatleri arasında gece çalışması yapıldığı ve haftalık çalışmanın 45 saati aşmadığı gece olan günlük çalışmada ara dinlenme çıkarıldığında davacının 1,5 saat fazla çalışma yaptığı sabittir. Davalı işveren bu fazla çalışmanın normal kısmını aylık ücret içinde ödemiştir. Bu durumda bu fazla çalışmanın %50 zamlı kısmı kalmıştır. Bu nedenle gerektiği takdirde bilirkişiden ek rapor alınarak bu fazla çalışmanın %50 zamlı kısmı belirlenmeli ve hüküm altına alınmalıdır. Mahkemece bu durum gözetilmeksizin fazla çalışma karşılığı ücret alacağına karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12.03.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
