Finansal Kiralama KDV Oranları
Yaser GÜRSOY
Öğr. Görevlisi
Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler M.Y.O
Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Bölüm Bşk.
ygursoy@uludag.edu.tr
Ülkemizde üretim, ticaret, hizmet faaliyeti ile ihracat, ithalat yapan firmaların büyük bölümü Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme (KOBİ) özelliğine sahiptir. Bu işletmeler mal ve hizmet üretiminde makine, tesis, cihazlar, taşıt, demirbaş gibi amortismana tabi iktisadı kıymet (ATİK) kullanmaktadır.
Satın alma maliyeti yüksek olan bu varlıklar finansman tedariki gerektirir. Özellikle işletme sermayesi yetersiz olan firmalarda yatırım malı tedarikinde finansman ihtiyacı yüksektir. Günümüzde işletmeler yatırım malı satın almasında, ithalatında ve diğer tedarik yöntemlerinde finansman tekniklerinden yararlanır. Bu işlemlerden biri de finansal kiralama olarak adlandırılan, “leasing” işlemleridir.
Finansal kiralamada, kiracı tarafından seçilen bir yatırım malının, finansal kiralama şirketi tarafından satın alınması, kiracı firmaya kullandırılması, bu kullanım karşılığında kiracının (yatırımcının) bir bedel (kira) ödemesi söz konusudur.
Kira sözleşmesi sonuna kadar, kiralamaya konu varlığın mülkiyeti Leasing şirketine, kullanım hakkı ise kiracı (yatırımcı) firmaya aittir.
Yatırımcı; kira sözleşmesinde öngörülen süre boyunca kira ödemelerini yapar. Bu süre içinde, malın bakım, onarım ve sigorta giderleri yatırımcıya aittir. Yatırımcı (kiracı) firma amortismana tabi iktisadi varlık için amortisman hesaplar ve gider kaydeder.
2007 yılından sonra genel katma değer vergisi (KDV) oranı uygulama kapsamına alınan finansal kiralama (leasing) işleminde 27.12.2011 tarihinden geçerli olmak üzere KDV oranı uygulaması değişmiştir. .
Finansal Kiralama İşlemlerinde %1 KDV Oranına Tabi Olacak İşlemler;
a- Yatırım Teşvik Belgesine[1] sahip mükelleflere, belge kapsamında makine ve teçhizatın finansal kiralama şirketi[2] tarafından kiralanmasında,
b- Aşağıda Ekli listede Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları (GTİP), verilmiş olan amortismana tabi iktisadi varlıkları finansal kiralama şirketine tesliminde,
c- ATİK ‘lerin Finansal Kiralama şirketi tarafından KDV mükelleflerine tesliminde,
d- ATİK ‘lerin Finansal Kiralama şirketi tarafından, işlemleri KDV ‘den istisna edildiği için KDV mükellefiyeti bulunmayan ancak kazançları bilanço esasına göre tespit edilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine kiralanması ve tesliminde KDV oranı %1 uygulanacaktır.
Diğer KDV Oranlarının Uygulanacağı Finansal Kiralama İşlemleri;
a- Yukarıdaki işlemler dışında kalan ve KDV Kanunu 28. Maddesinin ekinde yer alan bir (I) sayılı listeye 16 ve 17 ‘nci sıralar eklenmiştir. (I) sayılı listenin 16 ve 17 ‘nci sıralarında sayılan varlıkların finansal kiralama işlemleri dışındaki varlıkların finansal kiralama işlemlerinde,
b- Ayrıca kullanılmış varlıklar ile finansal kiralamaya konu varlıkların aksam, parça, aksesuar ve teferruatlarının kiralanmasında, finansal kiralama işleme konu olan varlığın tabi olduğu KDV oranı uygulanır.
| E K L İ L İ S T E: | |
| ‘İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli; | |
| POZİSYON NO | EŞYANIN TANIMI ve ADI |
| 84.02 | Buhar kazanları (aynı zamanda alçak basınçlı su buharı da üretebilen merkezi ısıtma için sıcak su kazanları hariç); kızgın su kazanları: |
| 84.03 | Merkezi ısıtma kazanları (84.02 pozisyonundakiler hariç): |
| 84.04 | 84.02 veya 84.03 Pozisyonlarındaki kazanlarla birlikte kullanılmaya mahsus yardımcı cihazlar (ekonomizörler, kızgın su hasıl eden, kurum temizleme ve gaz tasarruf cihazları gibi); su buharı veya diğer buhar güç üniteleri için kondansörler: |
| 84.17 | Sanayi veya laboratuvarlara mahsus elektrikli olmayan fırınlar ve ocaklar (çöp yakma fırınları dahil): |
| 8418.61.00.00.00 | Isı pompaları (84.15 pozisyonunda yer alan klima cihazları hariç) |
| 8418.69 | Diğerleri (Diğer soğutucu veya dondurucu cihazlar) |
| 84.19 | Isı değişikliği yoluyla (özellikle ısıtma, pişirme, kavurma, damıtma, rektifıye etme, steril hale koyma, pastörize etme, etüvleme, kurutma, buharlaştırma, kondanse etme veya soğutma gibi) maddelerin işlenmesi için makinalar ve tesis veya laboratuvar cihazları (ısıtması elektrikle olsun olmasın) (85.14 pozisyonundaki ocaklar, fırınlar ve diğer cihazlar hariç) (ev işlerinde kullanılmaya mahsus makina ve cihazlar hariç) elektrikli olmayan şofbenler ve diğer su ısıtıcıları: |
| 84.20 | Kalenderler ve diğer hadde makinalan (metal veya cam hadde makinaları hariç) ve bu makinaların silindirleri: |
| 84.21 | Santrifüjler (santrifüj kurutma makinaları dahil); sıvıların veya gazların filtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar: |
| 84.24 | Sıvı veya toz halindeki maddeleri püskürtmeye, dağıtmaya veya pülverize etmeye mahsus mekanik cihazlar (el ile kullanılan türde olsun olmasın); yangın söndürme cihazları (doldurulmuş olsun olmasın); püskürtme tabancaları ve benzeri cihazlar; buhar veya kum püskürtme makinaları ve benzeri püskürtme makinaları: |
| 84.26 | Gemi vinçleri (“derricks”); vinçler (“cranes”) (taşıyıcı halatlı vinçler dahil); hareketli kaldırma çerçeveleri, şasisi “straddle” tipi olan ayak mesafeleri ayarlanabilen lastik tekerlekli taşıyıcılar ve vinçli yük arabaları: |
| 84.28 | Kaldırma, elleçleme, yükleme veya boşaltma işlerine mahsus diğer makina ve cihazlar (asansörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, teleferikler gibi): |
| 84.29 | Kendinden hareketli buldozerler, angledozerler, greyderler, toprak tesviyesine mahsus makinalar, skreyperler, mekanik küreyiciler, ekskavatörler, küreyici yükleyiciler, sıkıştırma işini tokmaklamak suretiyle yapan makinalar ve yol silindirleri: |
| 84.30 | Toprağın, minerallerin veya cevherlerin taşınması, yayılması, tesviyesi, sıyrılması, kazılması, sıkıştırılması, bastırılıp sıkıştırılması, çıkarılması veya delinmesine mahsus diğer makina ve cihazlar; kazık varyosları ve kazık sökme makinaları; kar küreyicileri ve püskürtücüleri: |
| 84.32 | Toprağı hazırlamaya, işlemeye ve ekmeye mahsus tarla ve bahçe tarımında veya ormancılıkta kullanılan makina ve cihazlar; çimenlikler ve spor sahaları için silindirler: |
| 84.33 | Tarım ürünlerinin hasat ve harman edilmesine mahsus makina ve cihazlar (ot ve saman balyalamaya mahsus olanlar dahil); çim ve çayır biçme makina ve cihazları; yumurtaları, meyvaları ve diğer tarım ürünlerini ağırlık ve büyüklüklerine göre ayıran ve temizleyen makina ve cihazlar ( 84.37 pozisyonundaki makina ve cihazlar hariç): – Çim biçme makina ve cihazları: |
| 84.34 | Süt sağma makinaları ve sütçülükte kullanılan makina ve cihazlar: |
| 84.35 | Şarap, elma şarabı, meyva suları veya benzeri içeceklerin imaline mahsus presler, fulvarlar ve benzeri makina ve cihazlar: |
| 84.36 | Tarla ve bahçe tarımına, ormancılığa, kümes hayvancılığına veya arıcılığa mahsus diğer makina ve cihazlar (mekanik veya termik tertibatlı çimlendirmeye mahsus olanlar dahil); kümes hayvancılığına mahsus civciv çıkartma ve büyütme makina ve cihazları: |
| 84.37 | Tohumların, hububatın, kuru baklagillerin temizlenmesine, tasnif edilmesine veya ayıklanmasına mahsus makina ve cihazlar; kuru baklagillerin veya hububatın öğütülmesine veya işlenmesine mahsus makina ve cihazlar (çiftlik tipi makina ve cihazlar hariç): |
| 84.38 | Bu fasılın diğer pozisyonlarında yer almayan veya belirtilmeyen yiyecek ve içeceklerin sınai amaçlarla hazırlanması veya imaline mahsus makina ve cihazlar (hayvansal, bitkisel sabit katı veya sıvı yağların çıkarılmasına veya hazırlanmasına mahsus olanlar hariç): |
| 84.51 | Dokumaya elverişli ipliklerin, mensucatın veya dokumaya elverişli madde mamullerinin yıkanması, temizlenmesi, sıkılması, kurutulması, ütülenmesi, preslenmesi suretiyle ütülenmesi (ısı ile yapıştıran presler dahil), ağartılması, boyanması, aprelenmesi, finisajı, emdirilmesine mahsus makina ve cihazlar (84.50 pozisyonundakiler hariç) ve zemin kaplamalarının imalatında kullanılan (linoleum gibi) mensucat veya diğer mesnetlere pasta kaplama makinaları; mensucatı top halinde sarmaya, açmaya, katlamaya, kesmeye veya şekilli kesmeye mahsus makinalar: |
| 84.55 | Metalleri haddeleme makinaları ve bunların silindirleri: |
| 84.68 | Lehim ve kaynak yapmaya mahsus makina ve cihazlar (kesmeye elverişli olsun olmasın) (85.15 pozisyonundakiler hariç); gazla çalışan satıh tavlamaya mahsus makina ve cihazlar: |
| 84.74 | Toprak, taş, cevher veya katı haldeki diğer mineral maddeleri (toz ve hamur halinde olanlar dahil) tasnif etmeye, elemeye, ayırmaya, yıkamaya, kırmaya, öğütmeye, karıştırmaya veya yoğurmaya mahsus makina ve cihazlar; mineral katı yakıtları, seramik hamurlarını, sertleşmemiş çimentoyu, alçıyı ve toz veya hamur halindeki diğer mineral maddeleri aglomere etmeye, kalıba dökmeye veya bunlara şekil vermeye mahsus makina ve cihazlar; kumdan dökümhane kalıplan yapmaya mahsus makinalar: |
| 85.01 | Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç]: |
| 85.02 | Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri: (8502.31, 8502.39, 8502.40 hariç) |
| 85.04 | Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler: |
| 85.14 | Sanayi veya laboratuvarlarda kullanılan elektrik ocak ve fırınları (endüksiyon veya dielektrik kaybı yoluyla çalışanlar dahil); endüksiyon veya dielektrik kaybı yoluyla termik işlemlerde kullanılmaya mahsus diğer sanayi veya laboratuvar cihazları |
Kaynaklar:
– CEYLAN Ali, KORKMAZ Turhan “Finansal Teknikler” Ekin Kitabevi. 2008.
– GÜRSOY Yaser. “Dış Ticaret İşlemleri Muhasebesi”, Ekin Kitabevi. 7.Baskı 2010
– Mal ve Hizmetlere Uygulanacak K.DV Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar – 2011/2604 (27.12.2011 t. 28155 s. R.G.)