Dernekler Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklikler
Mintez ŞİMŞEK
Müfettiş
Türk Kızılayı Teftiş Kurulu
mintezsimsek@gmail.com
31.03.2005 tarih ve 25772 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanıp yürürlüğe konulan Dernekler Yönetmeliğinin 25 maddesi değiştirilmiş, yapılan değişiklikler 30 Ekim 2011 tarihi ve 28100 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak 24. Maddesi hariç olmak üzere yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğin 25 maddesinde yapılan değişiklikler aşağıda madde madde izah edilerek açıklanmış olup, Yönetmeliğin değişiklikler ilaveli son hali ekte sunulmuştur.
1- Yönetmeliğin 5. maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Madde 5- Dernek kurucuları tarafından imzalanmış iki adet kuruluş bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri, derneğin kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
– Yukarıdaki maddede yer alan İki adet ibaresi kaldırıldı.
d) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kâr amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin dernek kurucusu olabileceğini gösteren İçişleri Bakanlığınca verilmiş izin belgesi,
– Yukarıdaki maddede altı çizili olan kısım; bu tüzel kişilerin derneklere kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten dernek kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan,
Şeklinde değiştirilmiştir.
(bu konu dernek kurucuları arasında yabancı dernek, vakıf veya kâr amacı gütmeyen kuruluş olması durumunu düzenlemektedir.)
- Maddenin son fıkrası
İlçe dernekler birimi, kuruluş bildirimi ve dernek tüzüğünün ikişer örneğini yedi gün içinde il dernekler müdürlüğüne gönderir.
– Maddede yer alan İkişer örneğini ibaresi bir örneğini şeklinde değiştirilmiştir.
2- Yönetmeliğin 6. maddesinin aşağıda metni verilen 4. fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Kütüğe kaydı yapılan derneklerin; onaylı tüzükleri ve kuruluş bildirimleri en geç yedi gün içinde valilik tarafından Bakanlığa gönderilir.
3- Yönetmeliğin 7. maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Madde 7- Tüzüklerinde şube açabileceği belirtilmiş dernekler, genel kurullarınca yetki verilen yönetim kurullarının yetkili kılacakları en az üç kişinin imzaladığı iki adet Kuruluş Bildirimini (EK- 2) ve aşağıda belirtilen eklerini şubenin açılacağı yerin mülki idare amirliğine verirler.
– Yukarıdaki maddede yer alan İki adet ibaresi kaldırıldı.
a) İlgili dernekler müdürlüğünce onaylanmış iki adet dernek tüzüğü,
– Yukarıdaki a maddesinin tamamı yürürlükten kaldırıldı.
4- Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının aşağıda belirtilen son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Ayrıca, şube kuruluş bildirimi yedi gün içinde il dernekler müdürlüğü tarafından Bakanlığa gönderilir.
5- Yönetmeliğin 9. maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Federasyon kuracak dernek temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, federasyonun kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
– Yukarıdaki maddede yer alan İki adet ibaresi kaldırıldı.
b) Dernek tüzüklerinin; amaç, federasyon kurma ve üye olmaya ilişkin maddelerinin bulunduğu bölümün yönetim kurulu başkanından onaylı ve kaşeli sureti,
– Yukarıdaki b maddesinin tamamı yürürlükten kaldırıldı.
e) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin federasyona kurucu olabileceğini gösteren Bakanlıkça verilmiş izin belgesi,
– Yukarıdaki maddede altı çizili olan kısım“bu tüzel kişilerin federasyonlara kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten federasyon kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan”
Şeklinde değiştirildi.
6-Yönetmeliğin 10. maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Konfederasyon kuracak federasyon temsilcileri tarafından imzalanmış iki adet Kuruluş Bildirimi (EK- 2) ve aşağıda belirtilen ekler, konfederasyonun kurulacağı yerin mülki idare amirliğine verilir.
– Yukarıdaki maddede yer alan İki adet ibaresi kaldırıldı.
b) Federasyon tüzüklerinin; amaç, konfederasyon kurma ve üye olmaya ilişkin maddelerinin bulunduğu bölümün yönetim kurulu başkanından onaylı ve kaşeli sureti,
– Yukarıdaki b maddesinin tamamı yürürlükten kaldırıldı.
e) Kurucular arasında yabancı dernek veya dernek ve vakıf dışında kar amacı gütmeyen kuruluşlar bulunması halinde, bu tüzel kişilerin konfederasyona kurucu olabileceğini gösteren Bakanlıkça verilmiş izin belgesi,
– Yukarıdaki maddede altı çizili olan kısım“bu tüzel kişilerin federasyonlara kurucu olabilmesine dair İçişleri Bakanlığınca izin verildiğini belirten konfederasyon kurucuları tarafından imzalanmış yazılı beyan”
Şeklinde değiştirildi.
7- Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrasının aşağıda belirtilen son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır
Ayrıca, federasyon ve konfederasyon kuruluş bildirimleri ile onaylı tüzükleri yedi gün içinde il dernekler müdürlüğü tarafından Bakanlığa gönderilir.
8- Yönetmeliğin 17 inci maddesinin aşağıda belirtilen ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Genel kurul sonuç bildirimi ve ekleri, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.
9- Yönetmeliğin 18 ve 19 uncu maddelerinin birinci fıkrasında yer alan “Dernek veya vakıflar” ibaresi “Dernekler” şeklinde değiştirilmiştir.
Madde 18-Dernek veya vakıflar, mülki idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilirler. Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
– Yukarıdaki maddede yer alan Dernek veya Vakıflar ibaresi Dernekler şeklinde değiştirildi.
Madde 19-Yurtdışından yardım alacak olan dernek veya vakıflar EK- 4’te belirtilen Yurtdışından Yardım Alma Bildirimini iki nüsha olarak doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar.
– Yukarıdaki maddede yer alan Dernek veya Vakıflar ibaresi Dernekler şeklinde değiştirildi.
10- Yönetmeliğin 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Maddenin eski hali;
Başvuru formu ekinde bulunacak belgeler ve bakanlığa bildirim
Madde 20-Başvuru formu ekinde, yetkili organın karar örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstre ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir.
Alınan bildirim ve eklerin birer adedi yedi gün içinde Bakanlığa gönderilir. Yurt dışından yardım alan vakıflara ait bildirimin bir örneği, ayrıca bilgi için Vakıflar Genel Müdürlüğüne gönderilir.
Maddenin yeni hali;
Başvuru Formu Ekinde Bulunacak Belgeler
MADDE 20 – Başvuru formu ekinde, yetkili organın karar örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeri belgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstre ve benzeri belgenin bir örneği de eklenir.”
11- Yönetmeliğin aşağıda belirtilen 21 inci maddesinin tamamı ile Maddede belirtilen EK-5 yürürlükten kaldırılmıştır.
Türkiye’de Kurulu vakıfların yurt dışı faaliyetleri
Madde 21-Türkiye’de kurulan vakıflar amaçları doğrultusunda uluslararası faaliyette bulunabilmek için (EK- 5)’de belirtilen Türkiye’de Kurulu Vakıfların Yurtdışında Faaliyette Bulunma İzin Başvuru Formunu dört nüsha olarak merkezlerinin bulunduğu valiliğe verirler. Valilik, formu incelenmek üzere il dernekler müdürlüğüne havale eder. Form alındıktan sonra, varsa eksiklikleri tamamlattırılır.
Alınan belgelerin üçer adedi valilik görüşleri ile birlikte gereği için yedi gün içinde Bakanlığa gönderilir.
Dışişleri Bakanlığının konu ile ilgili görüşü alındıktan sonra, Bakanlıkça gerekli değerlendirme yapılır. Sonuç, ilgili valiliğe bildirilir ve valilik tarafından başvuru sahiplerine on gün içinde bilgi verilir.
12- Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrasının aşağıda belirtilen son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu form ve eklerinin bir nüshası valiliklerce Bakanlığa gönderilir.
13- Yönetmeliğin 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının aşağıda belirtilen ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu form ve eklerinin bir nüshası valiliklerce Bakanlığa gönderilir.
14- Yönetmeliğin 31 inci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Şubesi bulunan derneklerin bilânço esasına göre defter tutmaları halinde, birinci fıkrada belirtilen hadlere bakılmaksızın, bu derneklerin şubeleri de bilânço esasına göre defter tutarlar. Her halde dernekler ile şubelerinin aynı esasta defter tutmaları zorunludur.”
15- Yönetmeliğin 50 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 50 – Kamu yararına çalışan derneklerden sayılmak isteyen dernekler, aşağıda belirtilen ekler ile birlikte başvurularını mülki idare amirliğine yaparlar.
a) Derneğin kamu yararı yönünden; faaliyeti, yaptığı hizmetler ve gelecekte yapılması düşünülen işler hakkındaki raporu,
b) Derneğin taşınır ve taşınmaz mallarının listesi,
c) Kamu yararına çalışan derneklerden sayılması için yönetim kurulunun aldığı karar örneği.”
16- Yönetmeliğin 51 nci maddesinin aşağıda belirtilen birinci fıkrasının birinci cümlesi değiştirilmiştir.
Fıkranın başlangıcının eski hali
Madde 51- Başvurularda alınan belgelerin üçer adedi oluşturulan valilik görüşü ile birlikte bir ay içinde Bakanlığa gönderilir.
Fıkranın başlangıcının yeni hali
Madde 51- Kamu yararına çalışan derneklerden sayılma istekleri, valilik görüşü ile birlikte bir ay içinde Bakanlığa gönderilir.
17- Yönetmeliğin 54 üncü Maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
Madde 54-İzin için başvuracak dernekler, aşağıda belirtilen belgelerle birlikte başvurularını üçer suret olarak mülki idare amirliğine yaparlar.
– Yukarıdaki maddede yer alan Üçer Suret ibaresi kaldırıldı.
a) İlgili dernekler müdürlüğünce onaylanmış dernek tüzüğü,
– Yukarıdaki b maddesinin tamamı yürürlükten kaldırıldı.
18- Yönetmeliğin 55 nci maddesinin aşağıda belirtilen birinci fıkrası değiştirilmiştir.
Fıkranın eski hali
Madde 55-İlgili valilik, taleple ilgili gerekli araştırmayı yaptıktan sonra, valilik görüşünü de belirterek evrakın iki nüshasını bir ay içinde Bakanlığa gönderir.
Fıkranın yeni hali
Madde 55- İlgili valilik, taleple ilgili gerekli araştırmayı yaptıktan sonra, izin talebini valilik görüşü ile birlikte bir ay içinde Bakanlığa gönderir.
19- Yönetmeliğin 58 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde bendinin eski hali;
b) Lokal olarak açılacak yerin tapu senedi örneği, kiralık ise kira kontratının örneği,
Madde bendinin yeni hali;
b) Lokal olarak açılacak yerin mülk sahibi veya kiracısı olduğuna, ana gayrimenkulün mesken, iş veya ticaret yeri olduğuna, belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunup bulunmadığına dair dernek başkanı tarafından imzalanmış yazılı beyan,
20- Yönetmeliğin 83 üncü maddesinin aşağıda belirtilen birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Birinci Fıkranın ikinci cümlesi;
İl merkezlerinde ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçelerde bulunan dernekler beyannamelerini bir adet, diğer ilçe merkezinde bulunanlar ise iki adet olarak verirler.
Üçüncü Fıkra
İlçelerde verilen bu beyannamelerden bir adedi alıkonularak, diğerleri il dernekler müdürlüklerine gönderilir.
21- Yönetmeliğin 84 üncü maddesinin aşağıda belirtilen ikinci fıkrasının son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Beyannameler ile ilgili olarak haklarında adli ve idari işlem yapılan dernekler, Bakanlığa bildirilir.
22- Yönetmeliğin 92 inci maddesinin aşağıda belirtilen birinci fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu belgeler, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.
23- Yönetmeliğin 93 inci maddesinin aşağıda belirtilen birinci fıkrasının son cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu form, büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler hariç diğer ilçelerde bulunan dernekler tarafından iki suret olarak verilir.
24- Yönetmeliğin 96 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 96 – Daire Başkanlığı, bu Yönetmelik gereğince mülki idare amirliklerine verilecek beyanname ve bildirimlerin şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname ve bildirimlerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname ve bildirimler ile derneklerin nitelikleri, amaç ve çalışma konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya yetkilidir.
Elektronik ortamda beyanname ve bildirimleri doldurma yetkisi, dernek başkanına dernek yönetim kurulu kararı ile verilir. Dernek başkanı, derneğin merkezinin bulunduğu yerin valiliğine, dernek karar defteri ve konuya ilişkin olarak alınmış yönetim kurulu kararı fotokopisi ile yazılı olarak başvurur. Başvuru yazısı ile karar defteri yetkili il dernekler müdürlüğü personeli tarafından incelenir ve karar fotokopisi mühürlenerek imzalanır. Dernek başkanlarına, il dernekler müdürlüklerince müracaat anında sistemden üretilecek kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilir. Kapalı zarfın tesliminde, derneğin adı ve kütük numarasını, teslim eden ve teslim alan kişilerin ad ve unvanlarını, zarfın kapalı olarak teslim edildiğini içeren bir tutanak düzenlenir. Bu tutanak dernek başkanı, il dernekler müdürü ve bir personel tarafından tarih ve saat konulmak suretiyle imzalanır.
Dernek tarafından elektronik ortamda beyanname ve bildirimleri doldurma yetkisi verilen ve kapalı zarf alan dernek başkanının değişmesi halinde, değişiklik mülki idare amirliğine bildirilir, daha önce verilen kullanıcı kodu, parola ve şifre iptal edilir. Derneğin talebi üzerine yeni kullanıcı kodu, parola ve şifre verilir.
Elektronik ortamda gönderilen beyanname ve bildirimler ile kağıt ortamında gönderilen beyanname ve bildirimler arasında hukuki sonuçları itibariyle hiçbir fark bulunmamaktadır. Kullanıcı kodu, parola ve şifre kullanmak suretiyle elektronik ortamda doldurulmuş ve onaylanmış beyanname ve bildirimler, dernek tarafından verilmiş beyanname ve bildirimler olarak kabul edilir.
Elektronik ortamda gönderilmesi mümkün olmayan veya sisteme yüklenemeyen beyanname ve bildirim ekleri, derneğin merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine elden verilir veya posta yoluyla taahhütlü olarak gönderilir.
Beyanname ve bildirimlerin kanuni sürede verilen beyanname ve bildirimler olarak kabulü için, elektronik ortamda doldurma ve onaylama işleminin en geç beyanname ve bildirimlerin verilmesi gereken son gün saat 24:00’den önce tamamlanmış olması gerekmektedir.
Beyanname ve bildirimlerin teknik arızalar nedeniyle elektronik ortamda gönderilmesinin mümkün olmaması halinde, kanuni sürenin son günü mesainin bitiş saatine kadar, derneğin merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine elden verilmesi veya posta yoluyla taahhütlü olarak gönderilmesi gerekmektedir.
Kullanıcı kodu, parola ve şifre verilen kişiler, bunları başka amaçla kullanamazlar, bir başkasının kullanmasına da izin vermezler. Kullanıcı kodu, parola ve şifrelerinin çalındığını, kaybedildiğini veya hangi nedenle olursa olsun yetkisiz kişilerce kullanıldığını öğrenen dernekler, derhal il dernekler müdürlüğüne veya Daire Başkanlığına bilgi verirler.
Kendilerine kullanıcı kodu, parola ve şifre verilen kişiler, bildirim anına kadar yapılan işlemlerden ve taraflarına verilen kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kullanımından sorumludur.
Elektronik ortamda yapılan işlemlerin tespit ve tevsikinde, Daire Başkanlığının kayıtları esas alınır.
Daire Başkanlığı, elektronik ortamda verilen belgeleri, İçişleri Bakanlığının arşiv mevzuatında belirtilen sürelere uygun olarak elektronik ve benzeri ortamlarda saklar. Elektronik ortam dışında oluşturulması halinde, bu belgeler elektronik ortama aktarılarak işlem yapılabilir.
Elektronik ortamın güvenliğinin ve iş sürekliliğinin sağlanması, yetkisiz erişimin engellenmesi hususunda Daire Başkanlığı tarafından gerekli tedbirler alınır. Daire Başkanlığı, elektronik ortamdaki belgelerin değiştirilmesini ve aslına uygun olmayan biçimde çoğaltılmasını önleyen teknik tedbirleri alır.
Bilanço esasına göre defter tutan dernekler ile kamu yararına çalışan dernekler, bu Yönetmelik çerçevesinde vermekle yükümlü oldukları beyanname ve bildirimlerini, Daire Başkanlığının internet sayfası üzerinden, kullanıcı kodu, parola ve şifre kullanarak göndermek zorundadırlar.
Elektronik ortamda beyanname ve bildirim gönderme zorunluluğu bulunmayan dernekler, kendi istekleriyle bu maddede belirtilen usullere uymak suretiyle beyanname ve bildirimlerini elektronik ortamda gönderebilirler.”
25- Yönetmeliğin 99 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Maddenin eski hali;
Bakanlığa gönderilecek belgeler
Madde 99-Kuruluş bildirimleri, tüzükler, tüzük değişiklikleri, derneklere tanınan hak ve izinler, dernekler hakkında yapılan suç duyuruları ve adli veya idari yargı mercilerince verilen kararlar kaymakamlığa intikalinden itibaren yedi gün içinde valiliğe, valilikler de ilçelerden gönderilen veya kendilerine verilen, belirtilen nitelikteki bilgi ve belgeleri otuz gün içinde Bakanlığa gönderir. Bakanlıkça gerekli görülen diğer belgeler de istenilmesi halinde aynı usul ve sürede gönderilir.
Maddenin yeni hali;
MADDE 99 – Mülki idare amirliğine verilen ve elektronik ortamda taranarak e-İçişleri Sistemi ile Dernekler Dairesi Başkanlığının e-Arşiv Sistemine yüklenen evrakın eki olan ancak sisteme yüklenemeyen elektronik, basılı veya görsel her türlü materyal, mülki idare amirliğince gerekli görülmesi veya istenmesi halinde ayrıca Bakanlığa gönderilir.”
YÜRÜRLÜK
Yönetmeliğin 96. maddesinde yapılan değişiklikler 01 Aralık 2011’den itibaren yürürlüğe girecek olup, diğer maddeler 30.10.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Dernekler Yönetmeliği Son Hali