Bitki Pasaportu Sistemi
12 Ocak 2011 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27813
Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; zararlı organizma taşıyıcısı olabilecek bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile bunları üreten, ithalatını ve ticaretini yapan ve depolayanları kayıt altına almak, bu materyallerin hareketlerini izlemek, herhangi bir zararlı organizmaya rastlanması durumunda kaynağı bulunarak gerekli tedbirleri almaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1’de belirtilmiş olan bitki ve bitkisel ürünler ve diğer maddeler ile bunları üreten, ithalatını ve ticaretini yapanlar ile depolayanların kayıt altına alınması, denetlenmesi ve bitki pasaportu düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 15, 17, 31, 32 ve 38 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)(Değişik:RG-8/7/2019-30825 Mükerrer)Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) Bitki: Canlı bitkiler ile bunların derin dondurulmamış meyve ve sebzeleri, yumrular, soğansılar, soğanlar ve rizomlar, kesme çiçekler, yapraklı dallar, budama artığı yapraklar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile dikim amaçlı olan botanik tohumlarını,
c) Bitki pasaportu: Bitki sağlığı ile ilgili bu Yönetmelikte belirlenen bitki sağlığı standartlarının ve özel şartların karşılandığını gösteren, çeşitli bitki ve bitkisel ürünler için standart hale getirilmiş, Bakanlıkça belirlenen usullere uygun olarak hazırlanan ve Bakanlık veya Bakanlıkça yetkilendirilenler tarafından düzenlenen resmi etiketi veya belirli ürünler için Bakanlıkça kabul edilen etiket dışındaki işareti,
ç) (Değişik:RG-28/3/2017-30021) Bitki sağlığı kontrolörü: İl ve ilçe müdürlükleri ile karantina müdürlüklerinde bitki sağlığı konularında görev yapan; resmî kontroller yapmak, üretim sahalarında bitki sağlığı önlemleri alınması için talimat vermek, operatörleri resmî kayıt sisteminde kayıt altına almak, bitki pasaportu basmak üzere veya operatörleri bitki pasaportu basımı için yetkilendirmek üzere görevlendirilen ziraat mühendisini,
d) Bitkisel ürün: Bitkisel orijinli, işlem görmemiş veya basit bir işlemden geçmiş, bitki tanımına girmeyen ürünleri,
e)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Bakanlık kayıt sistemleri: EK-1’de yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile bunları üreten, ithalatını ve ticaretini yapan ve depolayanları kayıt altına almak üzere Bakanlık tarafından oluşturulan ilgili kayıt sistemlerini,
f) Diğer maddeler: Bitki sağlığı açısından zararlı organizma taşıma riski bulunan, bitki ve bitkisel ürünler dışında kalan maddeleri,
g)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Genel Müdürlük: Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,
ğ) İkame bitki pasaportu (RP): Orijinal bitki pasaportunun yerine düzenlenen pasaportu,
h) Karantina: Zararlı organizmaların ülkeye girişini veya ülke içinde yayılmasını önlemek amacıyla, bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile bulaşma ihtimali bulunan madde ve malzemelerin kontrol altına alınmasını,
ı) Korunmuş bölgeler (ZP): Bu Yönetmelik kapsamında yer alan, bir veya birden fazla bölgede yerleşik olan, bir veya birden fazla zararlı organizmanın o bölge için endemik olmadığı, çevre koşulları söz konusu zararlı organizmanın yerleşmesine uygun olmasına rağmen, o bölgede yerleşmemesi için korunan veya bu bölgelerde bulunmalarına rağmen eradikasyona tabi tutulan ve bu koşulların sağlandığı Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara göre uygun sürvey sonuçları ile kanıtlanarak tanınan, düzenli ve sistematik olarak izlenen, söz konusu organizmanın o bölgede ortaya çıkması durumunda bildirimi zorunlu olan ve özel önlem alınan bölgeleri,
i) Müdürlük: Bakanlık il ve ilçe müdürlükleri ile zirai karantina müdürlüklerini,
j) Nihai tüketici: Ürünü bir daha satmamak üzere kendi bünyesinde kullanmak amacıyla satın alanları,
k)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Operatör: EK-1’de yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile yemeklik patates üretenleri, ithal edenleri, depolayanları ve bunların ticaretini yapan, gerçek ya da tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarını,
l) Resmi kontrol: Bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerin bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun doğrulanması için, bitki sağlığı kontrolörlerine verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri izleme, gözetim, denetim, muayene, karantina, numune alma, analiz ve benzeri kontrolleri,
m) Zararlı organizma: Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren bitki, hayvan veya patojenik ajanların tür, strain veya biyotiplerini,
n)(Ek:RG-28/3/2017-30021)Bitki Karantinası Yönetmeliği: 3/12/2011 tarihli ve 28131 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bitki Karantinası Yönetmeliğini,
o)(Ek:RG-28/3/2017-30021)Laboratuvar: Bakanlık Araştırma Enstitüsü ve Zirai Karantina Müdürlüğü laboratuvarları ile Bakanlık tarafından belirlenmiş analizleri yapabilen yetkili laboratuvarları,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Operatörlerin Kayıt Altına Alınması ve Sorumlulukları
Operatörlerin kayıt altına alınması
MADDE 5 – (1) Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörler ilgili müdürlüğe başvurarak kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.
(2) İlgili müdürlüğe başvuruda bulunan operatörler aşağıdaki şartları yerine getirdiği takdirde kayıt altına alınır ve kayıt numarası verilir.
a)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Bakanlığın kayıt sistemlerinden herhangi birine kayıtlı olan operatör, üretim yeri ile ilgili durumuna uygun olan belgelerden kendine ait tapu veya kira sözleşmesi örneği, kiraladığı yerin tapu fotokopisi, ecrimisil belgesi ve EK-2’de yer alan başvuru formu ile birlikte ilgili müdürlüğe müracaat eder. Müracaatta 15/5/2009 tarihli ve 27229 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliği gereğince üretici/yetiştirici/bayilik belgelerinden faaliyet alanları ile ilgili olanlar sunulur. Ayrıca ithalatçılar, depolayanlar ve ticaretini yapanlar, ürünlerini bulundurdukları satış yeri, depo, sera gibi yerler ile ilgili bilgi ve belgeleri ibraz ederler.
b) Müdürlükçe operatöre ait belgeler kontrol edilir, tamam olması halinde alanın ve ofis şartlarının denetlenmesi için operatöre randevu verilir.
c) Kayıt öncesinde üretim yerlerinde veya sahalarda bitki sağlığı kontrolleri gerçekleştirilir. Üretim yerlerinde veya yakınlarında makroskobik kontroller yapılır. Toprakta yaşayan karantinaya tabi zararlı organizmaların tespiti amacıyla talimatlara uygun olarak üretim yerinden toprak ve/veya üretim harcı örneği alınır. Gerekli hallerde alandan veya civardan bitki örnekleri alınır. Alınan örnekler etiketlenerek analiz için laboratuvara gönderilir. Ofis şartları incelenir ve sorumlu bir kişinin olup olmadığı kontrol edilir. Herhangi bir eksikliğe rastlanılmaması ve analiz sonuçlarının temiz çıkması durumunda kayıt işlemi gerçekleştirilerek operatöre bir kayıt numarası verilir.
ç) Operatöre Ek-3’teki kayıt altına alınanların uymaya mecbur olduğu hususları içeren taahhütname imzalatılarak Ek-4’teki örneğe uygun kayıt sertifikası verilir.
d) Operatörün faaliyet yeri, üretim yeri, şekli ve deseninde değişiklik yapılacaksa, ilgili müdürlüğe bildirilerek yeni durum ile ilgili gerekli kontroller yapılır.
(3) Yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörler kayıt altına alınır ve kayıt numarası verilir. Bunun için;
a)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörler, EK-2’de yer alan başvuru formu ile birlikte ilgili müdürlüğe müracaat ederler. Başvuru formu ekinde Bakanlığın kayıt sistemlerinden herhangi birine kayıtlı olunduğunu gösteren çıktıyla birlikte üretim yeri ile ilgili duruma uygun olan belgelerden tapu veya kira sözleşmesi örneği, kiralanan yerin tapu fotokopisi ve ecrimisil belgesi sunulur. Ayrıca ithalatçılar, depolayanlar ve bunların ticaretini yapanlar, ürünlerini bulundurdukları satış yeri, depo gibi yerlerle ilgili bilgileri ibraz ederler.
b) Müdürlük, yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak operatörlerin belgelerini kontrol eder, tamam olması halinde Ek-3’teki kayıt altına alınanların uymaya mecbur olduğu hususları içeren taahhütname imzalatarak Ek-4’teki örneğe uygun kayıt sertifikası verir.
c) Yemeklik patates üretimini, ithalatını, depolamasını ve ticaretini yapacak olan operatörler, üretim yeri, depo, faaliyet yeri ve buna benzer bilgilerde değişiklik yapılacaksa, ilgili müdürlüğe bildirmek zorundadır.
ç) Kayıtlı yemeklik patates üreticileri, her üretim sezonunda üretime başlamadan önce üretim yeri ile ilgili, bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen bilgi ve belgelerle ilgili müdürlüğe müracat etmek zorundadırlar.
Kayıt altına alınan operatörlerin sorumlulukları
MADDE 6 – (1) Operatörler aşağıda belirtilen sorumlulukları yerine getirirler:
a) Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin üzerinde yetiştirildiği, üretildiği, depolandığı, saklandığı veya kullanıldığı ya da başka şekillerde bulunduğu tesislerin güncel planını tutmak.
b) Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin alımı, satımı ve üretimi ile ilgili kayıtları tutmak ve bu kayıtları en az üç yıl süreyle saklamak.
c) İlgili müdürlük ile görüşmeleri yürütmek üzere bitki üretimi ve bitki sağlığı konularında teknik açıdan deneyimli sorumlu bir kişiyi yetkilendirmek.
ç) Satın alınan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelere ait bitki pasaportları ile basılan bitki pasaportlarına ait bilgi ve belgeleri en az bir yıl süreyle saklamak.
d)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)İhtiyaç olması halinde ilgili müdürlükten teknik destek almak suretiyle kendi iç kontrollerini yaparak Bitki Karantinası Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2’sindeki karantinaya tabi zararlı organizma listesinde yer alan ve/veya herhangi bir bilinmeyen zararlı organizmaya rastlanılması durumunda ilgili müdürlüğe ivedilikle bilgi vermek.
e) Resmi kontrollerin gerçekleştirilebilmesi, numune alınabilmesi, kayıtların ve diğer belgelerin kontrol edilebilmesi için bitki sağlığı kontrolörlerine gerekli kolaylıkları sağlamak.
f) Bitki sağlığı kontrolörlerinin yaptığı resmi kontroller neticesinde, gerekli görülen örnekleme, izolasyon, söküm, işleme, işaretleme, mücadele, imha gibi bitki sağlığı önlemlerini ve Ek-7/A ve Ek-7/B’de yer alan özel şartların yerine getirilmesini sağlamak.
g) Yıllık olarak bitki ve bitkisel ürünlerin miktarını ve üretimlerinin durumunu veya değişiklikleri ilgili müdürlüğe bildirmek.
ğ) Genel Müdürlük tarafından hazırlanan talimat ve kılavuzlar çerçevesinde gerektiğinde ve belirlenen zamanlarda görsel muayene yapmak.
h) Yemeklik patates üreticileri için aynı parsele üç yılda bir defa dikim yapmak.
ı) (Ek:RG-28/3/2017-30021) Analiz sonucuna itirazını Bitki Karantinası Yönetmeliği esaslarına göre yapmak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Bitki, Bitkisel Ürün ve Diğer Maddelerin Yurtiçi Hareketleri, Bitki Pasaportu, Bitki Pasaportlarının Basılması, İkame Bitki Pasaportu
Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin yurtiçi hareketleri
MADDE 7 – (1) Ek-1’de listelenmiş bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelere bitki pasaportu eşlik etmek zorundadır.
(2) (Değişik:RG-28/3/2017-30021) Bitki Karantinası Yönetmeliğinin EK-1’inde listelenmiş zararlı organizmaların hareketi yasaktır.
(3) (Değişik:RG-28/3/2017-30021) Bitki Karantinası Yönetmeliğinin EK-2’sinde listelenmiş zararlı organizmalar ile bulaşık bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin hareketi yasaktır.
(4) Ek-7/A’da yer alan özel şartların sağlanmaması durumunda bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin hareketi yasaklanmıştır.
(5) Yemeklik patateslerin dolaşımında ambalajların üzerine veya ürün dökme ise ürüne eşlik eden sevk irsaliyesi veya faturaya operatör kayıt numarasının yazılması zorunludur.
Bitki pasaportu
MADDE 8 – (1) Bitki pasaportu bir etiketten ibaret ise aşağıdaki bilgileri içermek zorundadır.
a) “Bitki Pasaportu” ibaresi,
b) Ülke kodu (TR),
c) Sorumlu resmi kurum veya ayırt edici kodu,
ç) Kayıt numarası,
d) Seri numarası,
e) Botanik ismi,
f) Ürün miktarı,
g) Korunmuş bölge kodu (ZP) (Bitkiler veya bitkisel ürünler korunan bölgeye gönderilecekse),
ğ) İkame pasaport (RP) (Orjinal pasaport yeniden düzenlenmiş ise menşei kayıt numarası),
h) Orijin (İthal edilmiş ise).
(2) Bitki pasaportu, bir etiket ve buna eşlik eden fatura, irsaliye gibi dokümanlardan ibaret ise;
a) Etiket üzerinde, birinci fıkrada belirtilen bilgilerden en az ilk beşinin bulunması zorunludur.
b) Etikete eşlik eden dokümanda birinci fıkrada belirtilen bilgilerin tümünün yer alması zorunludur.
(3) Bitki pasaportu bir sevkiyatın en küçük birimini temsil eden bitkilere, ambalajlarına veya bunları taşıyan araca iliştirilir.
(4) Bitki pasaportunun tekrar kullanılması yasaktır.
(5) Yırtık, tasdikli olmayan değişiklikler içeren, yanlış yazılan ve okunamayan, bilgileri eksik olan, çevre şartlarından dolayı yıpranan veya dikkatsizce yazılan pasaportlar geçersizdir.
(6) Bitki pasaportu tamamen büyük harflerle veya daktilo yazısıyla doldurulur.
Bitki pasaportlarının basılması ve/veya depolanması
MADDE 9 – (1) Bitki pasaportunun basımı ve/veya depolanması, ilgili müdürlük ya da yetkilendirilen operatörler tarafından düzenlenir.
(2) Ek-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için bitki pasaportu basma işlemi operatörün aşağıdaki şartları sağlaması ve müdürlüklere başvurusu üzerine gerçekleştirilir.
a) Operatör, 5 inci madde uyarınca kayıt altına alınmış olmalıdır.
b)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Kayıt altına alınan operatörlere ait bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler müdürlükçe 12 nci maddeye uygun olacak şekilde kontrol edilir, bunların Bitki Karantinası Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2’sinde listelenmiş zararlı organizmalardan ari olmaları gerekir. EK-7/A’de yer alan özel şartların yerine getirilmesi durumunda bitki pasaportu düzenlenir.
c)(Ek:RG-28/3/2017-30021)EK-1’de yer alan bitki listesindeki üretim materyallerini 31/10/2006 tarihli ve 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu kapsamında sertifikalı üretenlerin, bitki pasaportu sisteminde de kayıtlı olmaları gerekir. Sertifikalı üretim materyallerinin etiketlerinde, bitki pasaportunda bulunması zorunlu bilgilerin yer alması durumunda tekrar bitki pasaportu düzenlenmez.
(3) (Değişik:RG-28/3/2017-30021) Kayıtlı operatörler bitki pasaportu basma yetkisi için faaliyet gösterdiği yerdeki müdürlüğe müracaatta bulunurlar. İlgili müdürlük yerinde yaptığı denetim sonucunda kayıtlı operatöre, 12 nci maddede ortaya konulmuş olan resmî kontroller sonucunda EK-1’de listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin Bitki Karantinası Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2’sinde listelenmiş zararlı organizmalardan ari olmaları ve bu Yönetmeliğin EK-7/A’sında belirtilmiş olan özel şartların yerine getirilmesi durumunda bitki pasaportu basma yetkisini yazılı olarak verir. Yetkilendirme bir yıl süre ile geçerlidir.
(4) Ek-1’de yer alan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ithal edilmiş ise; bitki pasaportu, ithalat işlemini gerçekleştiren müdürlükçe veya yetkilendirilen operatörce basılır. Bitki pasaportu, ithalat işlemi gerçekleştikten sonra düzenlenir. İthal olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler korunmuş bölgelere gönderilecek ise korunmuş bölgenin şartlarını sağladıktan sonra bitki pasaportu düzenlenir.
İkame bitki pasaportu
MADDE 10 – (1) Bitki pasaportuna konu olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin parçalara ayrılması veya birleştirilmesi durumunda ikame bitki pasaportu düzenlenir.
(2) İkame bitki pasaportu, operatörün başvurusu üzerine, sorumlu müdürlüklerce veya bitki pasaportu basımına yetkili olan operatörler tarafından düzenlenir.
(3) İkame bitki pasaportu için başvuruda bulunan operatörler kaç ikame pasaportuna ihtiyaç duyduklarını, bitkilerin geldiği ve gönderilmesi planlanan yerleri ilgili müdürlüğe bildirir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Korunmuş Bölgelerin Belirlenmesi ve Özel Şartlar
Korunmuş bölgelerin belirlenmesi ve özel şartlar
MADDE 11 – (1) Korunmuş bölgeler ve bu bölgelerle ilgili özel şartlar Ek-7/B’de belirlenmiştir.
(2) Bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin belirlenen korunmuş bölgelere girişine;
a)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Bitki Karantinası Yönetmeliğinin EK-1 ve EK-2’sinde listelenmiş zararlı organizmalardan ari olmaları ve bu Yönetmeliğin EK-7/A ve EK-7/B’sindeki şartları sağlamaları,
b) Beraberlerinde 8 inci maddeye göre düzenlenmiş bir bitki pasaportu bulundurmaları,
halinde izin verilir.
(3) Ek-7/B’de belirlenmiş olan korunmuş bölgenin kodu 7/B1 olarak belirlenmiştir. Bitki pasaportu üzerindeki korunmuş bölge kodu 7/B1 olarak belirtilecektir.
(4) Ek-7/B’deki şartları sağlamayan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin korunmuş bölgeye veya korunmuş bölgeler arasında hareketine izin verilmez.
(5) Korunmuş bölgelere gönderilecek bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için operatörler; bu ürünlerin ilgili korunmuş bölgenin şartlarını karşılayıp karşılamadığına karar vermesi ve gerekli adımları atabilmesi için ilgili müdürlüğe önceden bildirimde bulunurlar. Şartları uygun olan bitki ve bitkisel ürün ve diğer maddeler için ilgili müdürlük veya yetkilendirilmiş operatör tarafından bitki pasaportu düzenlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Resmi Kontroller ve Resmi Önlemler
Resmi kontroller
MADDE 12 – (1) Kayıtların kontrolü:
a) Kayıtlı operatörlerin belgeleri yılda en az bir defa kontrol edilir.
b) Operatörlerin kayıt ve bitki pasaportu ile ilgili saklamak zorunda olduğu belgeler kontrol edilir.
c) Üretilen veya ticareti yapılan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile ilgili kayıtlar kontrol edilir.
ç) Operatörlerce, listelenmiş zararlı organizmaların iç kontrollerinin yapılıp yapılmadığı ve zararlı organizma görülmesi durumunda görüldüğü tarih ile bununla ilgili alınan önlemler ve uygulamalar ile ilgili kayıtların tutulup tutulmadığı kontrol edilir.
d) Ek-1’de listelenmiş bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerin sevkiyatında geçerli bir bitki pasaportunun kullanılıp kullanılmadığı kontrol edilir.
(2) Arazi kontrolü:
a) Operatörün temin edeceği arazi haritası ile ekili ve dikili ürünlerin dağılımı ve bunların hangilerinin kontrole veya bitki pasaportuna ihtiyaç olduğu belirlenir. Bu bilgiler doğrultusunda bitki sağlığı kontrolleri yapılır.
b) Ek-1’de listeli bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler ile çevrede konukçu olabilecek tüm bitkiler zararlı organizma semptomları yönüyle kontrol edilir.
c) Vejetasyon kontrolü yılda en az bir kez olmak üzere uygun dönemde yapılır.
ç) Kontrollerde zararlı organizma şüphesi olduğunda ve özel şartların yerine getirilmesi amacıyla numune alınır ve analiz için ilgili laboratuara gönderilir.
d) Arazi kontrolü sonucunda Ek-8’deki yıllık denetim formu iki suret düzenlenir. Düzenlenen yıllık denetim formunun bir sureti operatöre verilir, bir sureti de ilgili müdürlükte kalır.
Resmi önlemler
MADDE 13 – (1) (Değişik:RG-28/3/2017-30021) Yapılan makroskobik kontroller esnasında herhangi bir semptoma rastlanması durumunda operatör, müdürlükçe ön görülen önlemleri alır. Gerektiğinde zararlı organizmaların teşhisi için bitki sağlığı kontrolörü tarafından numune alınarak analiz için ilgili laboratuvara gönderilir. Analiz sonucuna itirazlar Bitki Karantinası Yönetmeliği kapsamında değerlendirilir.
(2) Zararlı organizma ile bulaşık olduğu tespit edilen bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelere, masrafı sahibine ait olmak üzere, gerekli bitki sağlığı önlemleri uygulanır. Uygulanan önlemler sonucunda zararlı organizma yayılma riski ortadan kalktığında bitki pasaportu ile nakline ilgili müdürlük izin verebilir.
(3) Zararlı organizma ile bulaşık olduğu tespit edilen bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler, bitki sağlığı önlemlerinin yeterli olmadığı ve zararlı organizmaların yayılma riskinin devam ettiği durumlarda ilgili müdürlüğün gözetiminde operatör tarafından imha edilir.
(4) Zararlı organizmanın yayılma riski ortadan kalkıncaya kadar, üreticinin faaliyetlerinin bir kısmı veya tamamı yasaklanır.
(5) Gerekli görülen yerlerde bitkilerin cins, nevi veya çeşidi değiştirilebilir; münavebe tatbik ettirilebilir, ekim ve dikimine yasak getirilebilir veya gerekli fenni tedbirler uygulanabilir.
(6) Operatörler, zararlı organizmaya rastlanması durumunda hızla ilgili müdürlüklere gerekli karantina tedbirlerinin alınması ve izlenebilirliğin sağlanması için bilgi vermek zorundadırlar.
ALTINCI BÖLÜM
Genel Müdürlük, Müdürlük, Bitki Sağlığı Kontrolörünün
Görev ve Sorumlulukları
Genel müdürlüğün görev ve sorumlulukları
MADDE 14 – (1) Genel Müdürlük;
a) Operatörlerin kayıt sistemini hazırlar ve temin eder.
b) İzleme programlarını hazırlar.
c) Eğitim, yayım ve benzeri faaliyetleri yürütür.
ç) Bitki pasaportu sistemi ve operatörlerin kayıt altına alınması için ilgili birimleri yetkilendirir.
d) Bitki pasaportu ve kayıt sistemi ile ilgili uygulama birlikteliği sağlar.
e) Gerekli durumlarda sürvey programları hazırlar.
f) Tüm verilerin, dokümanların ve elektronik veritabanı arşivinin güvenliğini yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre sağlar.
g) Operatörler tarafından yapılacak görsel muayenede kullanılmak üzere talimat ve kılavuzlar hazırlar.
Müdürlüğün görev ve sorumlulukları
MADDE 15 – (1) Müdürlük;
a) Operatörlerin kimlik, üretim yeri, üretim parseli, üretim deseni ve işletmeye ilişkin diğer bilgilerini kayıt sistemine girer veya girilmesini sağlar.
b) Kayıt altına alınacak yerlere ait verilerle ilgili yerinde kontrol yaptırır.
c) Kayıt altına alınan yerlerin yıllık kontrol planlarını hazırlar.
ç) Kayıt altına alınan operatörlere belirli dönemlerde bitki pasaportu, bitki sağlığı ve bunların uygulamalarındaki değişiklikler ile ilgili konularda eğitim verir.
d) Genel Müdürlüğe düzenli olarak bilgi akışı sağlar.
e) Yeni bir zararlı organizmaya rastlanılması durumunda ilgili yerlerle koordinasyon sağlayarak gerekli tedbirleri alır.
f) Yeni bir zararlı organizma tespit edildiğinde gerekli sürvey programı hazırlanması için Genel Müdürlüğe teklifte bulunur.
g) Bitki pasaportu düzenler ve basar.
ğ) Yapılan denetimler sonucu uygun görülen operatörlere bitki pasaportu düzenleme ve basma yetkisi verir.
h) Bitki sağlığı kontrolörlerinin iyi bir kontrol yapabilmeleri için gerekli ekipman ve malzemeleri temin eder.
ı) Yapılan denetimlere dayanarak bitki, bitkisel ürün ve diğer maddeler için kısıtlamalar getirir, bitki pasaportunun geçerli olduğu bölgeleri belirler, ikame bitki pasaportunun düzenlenme şartlarını belirler.
Bitki sağlığı kontrolörlerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 16 – (1) Bitki sağlığı kontrolörleri; tarla, bağ, bahçe, fidelik, fidanlık, mera ve kültüre elverişli olsun olmasın her türlü arazide ve silo, ambar, nakliyat ambarları, çırçırlama, tohum ve dane ayıklama yerleri, değirmenler, un ve çeltik fabrikaları ve bunlar gibi bitki ve bitkisel ürün bulundurulan, işlenen ve satış yapılan yerlerde resmi kontroller yapar.
(2) Bitki sağlığı kontrolörleri, operatörleri kayıt altına almak için;
a) Başvuruları alır, üretim sahasının şemasını veya haritasını alır ve kayıt tutar.
b) Sunulan belgeleri kontrol eder.
c) Sunulan belgelerde yer alan bilgileri gerçek durumla karşılaştırır.
ç) Bitki sağlığı kontrollerini arazide yapar.
d)(Değişik:RG-28/3/2017-30021)Bitki sağlığı kontrolörü, özel mevzuatında belirtilmemiş ise Bitki Karantinası Yönetmeliği esasları çerçevesinde Genel Müdürlük tarafından belirlenmiş numune etiketi örneğine göre numune alır ve analize gönderir.
e) Operatörlerin zorunlulukları ve diğer bitki sağlığı koşulları hakkında bilgi sağlar.
f) Kontrol edilen verileri veri tabanına aktarır ve saklar, belgelerin saklandığı dosya ilgili müdürlükte saklanır, bir nüsha ise operatörde bulunur.
g) Kayıt numarası verir ve kayıt numarasının üzerinde yazılı olduğu bir kayıt sertifikası düzenler.
(3) Bitki sağlığı kontrolörleri, operatörleri bitki sağlığı açısından denetlemek için;
a) Bitki sağlığı kontrolünü en doğru zamanda, yılda en az bir kez yapar.
b) Bitki sağlığı kontrolünü tercihen üretim sahasında gerçekleştirir.
c) Operatörler hakkındaki verileri kaydeder.
ç) Belli bitkiler ile alakalı olan zararlı organizmalar hakkında bilgi edinir.
d) Korunan bölgelerle ilgili uygulama bilgisi verir ve prosedürü anlatır.
(4) Bitki sağlığı kontrolörleri;
a) Yılda en az bir kez doküman kontrolü yapar.
b) Alım ve satım ile ilgili dokümanları kontrol eder.
c) Kullanılan bitki koruma ürünleri ve miktarlarını kontrol eder.
(5) Bitki sağlığı kontrolörleri;
a) Yetkilendirme öncesi operatörün onay için getireceği bitki pasaportu örneklerini inceler.
b) Operatörün faaliyetleri ve bitkileri, bitki sağlığı şartları ile uyumlu ise bitki pasaportu basma yetkisi için ilgili müdürlüğe öneride bulunur.
c) Operatörün kaç adet bitki pasaportu bastığını, ne kadarının kullanıldığını, satılan bitki sayısı ile kıyaslamak suretiyle kontrol eder.
ç) Üretim sahasında, satış merkezlerinde, dağıtım noktalarında ve diğer noktalardaki bitki pasaportlarının doğruluğunu kontrol eder.
d) Bitki pasaportunun uygun materyalden yapılıp yapılmadığını, standartlara uygun olup olmadığını ve sevk edilen ürüne iliştirilip iliştirilmediğini kontrol eder, tekrar kullanımını önler.
e) İkame pasaport basılması için dökümanları ve bitkileri kontrol eder.
(6) Bitki sağlığı kontrolörleri, bitki sağlığı önlemlerini uygulamak için;
a) Zararlı organizma şüphesi varsa laboratuvar testleri için numune alır.
b) Eğer laboratuvar testleri pozitif ise, alınması gereken bitki sağlığı önlemleri için operatöre yazılı bildirimde bulunur. Bu önlemler;
1) Bulaşık olan bitkilerin imha edilmesi,
2) Bulaşık olan bitkilerin yakın çevresinde yetişen konukçu bitkilerin imha edilmesi,
3) Bitki pasaportu kullanımının durdurulması,
4) Ürün rotasyonu uygulanması,
gibi tedbirleri içerir.
c) Aşağıdaki işlemleri de yerine getirir:
1) Sınırları belirlenmiş alanlar oluşturur.
2) Bir karantina süresi tespit eder ve bitki sağlığı önlemlerinin alınmasını sağlamak için bildirimde bulunur.
3) Düzenli aralıklarla üretim sahasında kontrol yapar.
4) Bulaşma kaynağını tespit edebilmek için izleme yapar.
5) Çevredeki alanlardaki üretim, bulaşık olan sahadaki faaliyet ile ilgili ise buralarda da gerekli kontrolleri yapar.
6) Karantina süresi dolduktan sonra eğer tüm tarif edilen önlemler alınmışsa bitki sağlığı kontrollerini yapar ve laboratuvar testleri için numune alır.
ç) Eğer bitki sağlığı kontrolleri ve laboratuar testlerinin sonuçları negatif ise; bitki pasaportu kullanımı ile ilgili müdürlüğe önerilerde bulunur.
d) Yaptıkları kontrollerle ilgili olarak kontrol protokolü düzenler.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İstisnalar
MADDE 17 – (1) Kendi ihtiyacı için üretim yapan ve ticari bir amaç gütmeyen üreticilerin kayıt altına alınma ve bitki pasaportu kullanma zorunlulukları bulunmamaktadır.
(2) Yemeklik patates bitki pasaportundan muaf olup, nihai tüketicilere satışını yapanlar da kayıt altına alınmazlar.
İdari yaptırımlar
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davrananlar hakkında Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (c), (ç), (f), (g), (h) ve (ı) bentlerinde belirtilen idari yaptırımlar uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
MADDE 19 – (1) 12/4/2007 tarihli ve 26491 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Fidanlık, Fidelik, Süs Bitkileri ve Çiçek Soğanı Üretilen Yerlerin Ruhsatlandırılmasına İlişkin Yönetmelik ile 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticari Amaçlı Patateslerin İzlenebilirliği Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Daha önce ruhsat alan fidan, fide, süs bitkisi ve çiçek soğanı üreticileri bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde bu Yönetmeliğe uyum sağlamak zorundadır.
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) Ek-1’inde listelenmiş olan bitki, bitkisel ürün ve diğer maddelerden Prunus L. (taş çekirdekliler), Malus Mill. (elma), Pyrus L. (armut) fidanı üreticileri için Yönetmeliğin ilgili hükümleri yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra,
b) Diğer hükümleri 1/12/2011 tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (Değişik:RG-28/3/2017-30021)
(1) (Değişik:RG-8/7/2019-30825 Mükerrer) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
| Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 12/1/2011 | 27813 | |
| Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
| Tarihi | Sayısı | |
| 1 | 28/3/2017 | 30021 |
| 2 | 8/7/2019 | 30825 Mükerrer |