İşini Terk Eden Mükellefin Bir Sonraki Yıl Beyanname Verme Ödevi
Şemsettin ESER
Vergi Dairesi Müdürü
Viranşehir/Şanlıurfa
esersemsettin@hotmail.com
Giriş :
Beyan sisteminin geçerli olduğu vergi sistemimizde mükellefler, mükellefiyetin başlangıcından sona ermesine geçen süreçte vergi kanunları ile kendisine yüklenilen ödev ve sorumluluklarını yerine getirmek zorundadır.
Bu yazımızda işini terk eden mükellefin işini terk ettiği yıla ilişkin kıst dönem beyannamesini GVK’nun 92.maddesi hükmüne göre takip eden yılın Şubat/Mart ayında vermesi ile ilgili sorun ele alınacaktır.
Gelişme :
Bilindiği üzere, Vergi Usul Kanununun 160 ve müteakip maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde, Vergiye tabi olmayı gerektiren muamelelerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı ifade eder. Mükelleflerden işi bırakanların faaliyetlerinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde durumu bağlı oldukları vergi dairesine yazılı olarak bildirmeleri gerekir. Bu bildirim üzerine gerek vergi dairesi gerekse mükellef tarafından bir dizi işlem tesis edilir.
İşi terk eden mükellefin karşılaştığı sorun ise bu aşamada başlamaktadır. Şöyle ki mükellef işi terk ile ilgili işlemleri yaparken (ÖKC, vergi levhası, Belge iptali vb.) istese de kıst döneme ilişkin beyannameyi verememekte veya vergi dairesi bu beyannameyi kabul edememektedir. Mükellef ise işlemlerinin bittiğini düşünerek bir daha vergi dairesine gelmemekte ve faaliyetini terk ettiği yıla ilişkin kıst dönem beyannamesini Gelir Vergisi Kanununun 92.maddesi hükmü çerçevesinde izleyen yılın Şubat/Mart ayında vermemektedir.
Bunun üzerine vergi dairesi beyanname verilmemesi sebebiyle takdir komisyonu kararına istinaden gerekli tarhiyat işlemini yapmakta dolayısıyla mükellef tarafından ödenmesi gereken vergi ceza ve faiz tahakkuk etmektedir.
Bu durum ise çoğu zaman mükellef ile vergi dairesi arasında sorun teşkil etmektedir.
Sonuç :
Şu günlerde Meclis gündeminde olan torba yasada, Gelir Vergisi Kanununun Yıllık Beyannamenin Verilmesi başlıklı 92. maddesinin son fıkrasındaki “takvim yılı içinde memleketi terk edenlerin beyannameleri memleketi terke takaddüm eden 15 gün ölüm halinde, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde verilir “ hükmünün “…ölüm tarihinden itibaren 4 ay, işi terk halinde 1 ay, içinde verilir.” Şeklinde değiştirilmesi halinde mükellef ile vergi dairesi arasında yaşanan bu sorun ortadan kalkacağı gibi vergi dairesinin (Takdire sevk, tebliğ, ihbarname vb.) tesis ettiği işlemler tesis edilmeyecek, mükellef ise yıllar sonra vergi ve ceza sürprizi ile karşılaşmayacaktır.