SGK Genelgesi 2010/103
T.C.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI
Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü
Tarih: 13/09/2010
Konu: 3201 sayılı Kanuna göre aylık alanların yurtdışında çalışması, ödenek veya yardım alması
GENELGE
2010/103
Bilindiği üzere, 3201 sayılı Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinin (A) paragrafına göre yurtdışı hizmet borçlanmasından yararlananlara aylık bağlanması şartlarından biri de yurda kesin dönülmüş olması, bu Kanuna ilişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası (d) bendindeki tanımıyla yurtdışındaki çalışmanın sona ermesi, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneğinin alınmamasıdır.
Anılan Kanunun 6 ncı maddesinin (B) paragrafında ise yurtdışı hizmetlerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananların tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışmaya, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almaya başlamaları, bağlanan aylıklarının kesilme sebebi olarak belirlenmiştir.
Buna göre, yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanan ve tahakkuk ettirilen borç miktarını ödedikten sonra yurda kesin dönüş yaptığını beyan eden ve borçlandıkları hizmetler dikkate alınarak kendilerine aylık bağlanan vatandaşlarımızla ilgili olarak sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerin sosyal sigorta kurumları ile yapılan yazışmalar neticesinde, aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurtdışında çalıştıkları veya ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği aldıkları tespit edilenlerin aylıkları, yukarıda sözü edilen madde hükmü uyarınca başlangıç tarihi itibariyle iptal edilerek yersiz ödenen aylıkların geri alınması yoluna gidilmektedir.
Ancak, bu uygulama yargıya intikal ettiğinde, mahkemelerce, sigortalının kesin dönüş yapmadığı, yurtdışı ilişkisinin devam ettiği kabul edilmekle birlikte, yersiz ödenen aylıkların geri alınmasına ilişkin talebimiz kesin dönüş yapılmayan sürelere münhasır olmak üzere kabul edilmekte, bu sürelerin bitiminden sonraki aylıklar için ise reddedilmektedir.
“Tahsis İşlemlerinde Tereddütlü Konular”a ilişkin 11/09/2009 tarihli ve 2009/114 sayılı Genelgenin (1-G) maddesinin son paragrafında “Sigortalıların 3201 sayılı Kanuna göre borçlananlar dahil tahsis talebinde bulundukları tarihte işten ayrılma koşulunun gerçekleşmediğinin sonradan tespit edilmesi halinde, sigortalılara yersiz ödenen aylıkların tahsili yoluna gidilecek ancak, işten ayrılma koşulunun yerine geldiği tarihi takip eden aybaşından itibaren tahsis talep şartı aranmaksızın aylıkları yeniden başlatılacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Bu hüküm uyarınca, aylığın başlangıç tarihi itibariyle yurt içinde çalışmalarını sürdürdüğü çalışmanın sona erdiği tarihten sonra tespit edilen sigortalılardan sadece çalışılan süre içinde ödenen aylıklar geri alınmakta, işten ayrılış tarihinden sonraki süreler için ise aylıkların ödenmesine devam edilmektedir.