Mustafa Bahadır ALTAŞ
Malatya SMMMO Başkanı
Bilindiği üzere 5084 sayılı Yatırımları ve İstihdamı teşvik yasasının genel olarak uygulama süresi 31.12.2009 tarihinde sona ermiştir. Ancak yasanın 7.maddesinin (h) bendinde yer alan istisna ile yasa kapsamında gerçekleştirilen yeni yatırımlar için teşvik unsurlarından yararlanma süresi 5568 sayılı kanunla 5084 sayılı kanunun 7.maddesinin (h) bendinde yapılana değişiklikle Gelir Vergisi Teşviki, Sigorta primleri işveren hissesi teşviki ve Enerji desteği uygulaması, yeni yatırımlar için 2012 yılına kadar uzamıştır.
05 Şubat 2010 Tarih ve 27484 sayılı Resmi Gazete 5951 sayılı “Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 10 maddesi ile 5084 sayılı kanunun 4. maddesinde yer alan Sigorta Primi işveren hissesi desteği eski-yeni işyeri ayrımı yapılmaksızın tüm işyerleri için 2012 yılına kadar uzatılmış, ayrıca kanunun 7.maddesinin (h) bendi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
MADDE 10 – 29.01.2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31.12.2009” ibaresi “31.12.2012” şeklinde ve 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan “31.12.2004 tarihine kadar tamamlananlar için 31.12.2009” ibaresi “31.12.2007 tarihine kadar tamamlananlar için münhasıran 4 üncü maddenin uygulaması açısından 31.12.2012” şeklinde değiştirilmiştir.
Yapılan düzenlemeye göre madde metni aşağıdaki şekilde oluşmaktadır.
Madde 7 çeşitli Hükümler
- h) (5838 Sayılı Kanunun 32 nci maddesiyle değişen madde Yürürlük; 01.01.2009) Bu Kanunun 3, 4 ve 6 ncı maddelerinde yer alan destek ve teşvikler, bu maddelerde belirtilen sürelere bakılmaksızın Kanun kapsamına giren illerdeki yeni yatırımlardan;(5951 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle değişen ibare Geçerlilik;01.01.2010 Yürürlük; 05.02.2010) 31/12/2007 tarihine kadar tamamlananlar için münhasıran 4 üncü maddenin uygulaması açısından 31/12/2012(**) tarihine kadar, 31/12/2007 tarihine kadar tamamlananlar için 5 yıl, 31/12/2008 tarihine kadar tamamlananlar için 4 yıl, 31/12/2009 tarihine kadar tamamlananlar için 3 yıl süreyle uygulanır. (***)
(**) (5951 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle değişmeden önceki şekli) 31/12/2004 tarihine kadar tamamlananlar için 31/12/2009
(***) (5838 sayılı kanunla değişmeden önceki şekli : 31.12.2008
5084 sayılı kanunun 7 maddesinin (h) bendine göre kanun kapsamına giren illerdeki yeni yatırımlardan;
31.12.2007 tarihine kadar tamamlananlar için 5 yıl olmak üzere, 31.12.2012 kadar,
31.12.2008 tarihine kadar tamamlananlar için 4 yıl olmak üzere, 31.12.2012 kadar,
31.12.2009 tarihine kadar tamamlananlar için 3 yıl, 31.12.2012 tarihine kadar olmak üzere
Sigorta primi işveren hissesi desteği ile birlikte Enerji ve Gelir vergisi stopaj teşviki uygulaması devam edecektir.
Örneğin, 31.12.2008 tarihine kadar tamamlanan yeni bir yatırım için 4 yıl süreyle teşvik uygulanacak olup, bu yatırım nedeniyle teşvikten yararlanılacak son tarih 2012 yılının Aralık ayı olacaktır.
Bu nedenle 5084 sayılı yasanın yürürlükte olduğu 2004–2009 yılları arasında yatırıma başlayan ve bu yatırımlarını 2007–2008 ve 2009 yıllarında tamamlayan işyerlerinin, süre bitimi olan 31.12.2009 tarihinden sonrada 5084 sayılı yasanın 3–4 ve 6 maddelerinde yer alan gelir vergisi stopaj teşviki, sigorta primleri işveren hissesi teşviki ve enerji desteği teşviklerinden 2012 yılı sonuna kadar yararlanabilmeleri için gerçekleştirmiş oldukları yatırımlar ile ilgili yasada ve tebliğlerde belirtilen iş ve işlemlere ait belgeleri süre bitiminden önce tamamlayarak ilgili kurumlara bilgi vermesi gerekmektedir.
Bu konuda ilgili kurumlar tarafından destek unsurlarının sağlanması için gerekli olan usul ve esaslara ilişkin aşağıda belirtilen tebliğ ve genelgeler yayınlanmıştır.
Sigorta Primi işveren hissesi desteği uygulaması
Bu konuda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayınlanan 16.01.2009 tarih ve 2009-12 sayılı genelge ve 23.03.2009 tarih 2009-46 sayılı genelgelerde 5084 sayılı yasanın 4.maddesi uygulaması hakkında gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Gelir Vergisi Stopaj teşviki uygulaması
20 Nisan 2006 Tarih ve 26145 sayılı Resmi Gazete yayınlanan 3 seri nolu yatırımların ve istihdamın teşviki genel tebliği ve 26.05.2007 tarihli resmi gazetede yayınlanan 4 seri nolu genel tebliğ ile 19.03.2009 tarihinde yayınlanan 1 nolu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki sirküsü
Enerji Desteği Uygulaması
04 Temmuz 2007 Tarih ve 26572 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Enerji Desteğinin Uygulanmasına İlişkin 2007/1 nolu Tebliğ”:
İlgili kurumlar tarafından yayınlanan tebliğ ve genelgelerde yapılan açıklamalara göre yatırımların kuruluş veya tamamla aşamasında;
- 5084 sayılı Kanun kapsamında bedelsiz yatırım yeri tahsis edilmiş olması,
- Akreditif açtırılması,
- Yatırımın büyüklüğü ile uyumlu altyapının hazırlanması,
- Yatırımla ilgili ithalat, bina-inşaat yapımı ve makine teçhizat alımına ilişkin harcamalara başlanılarak yasal defterlere buna ilişkin gerekli kayıtların yapılması,
- Yatırımın gerçekleşme durumunun Organize Sanayi Bölgelerinde Bölge Yöneticiliğine, diğer bölgelerde Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne bildirilmiş olması,
- Yatırımın tamamlama aşamasında eğer alınmış ise Teşvik belgesi kapaması yapılması,
- Yapı kullanma izninin alınması,
- Su ürünleri ve tarım alanında faaliyette bulunan tesisler için Tarım İl Müdürlüğünden,
- Sanayi tesisleri için Ticaret ve Sanayi Odalarından alınacak kapasite raporu,
- Turizm konaklama tesisi yatırımlarında Turizm İşletme Belgesi,
- Eğitim yatırımlarında Özel Öğretim Kurumları için kurum açma izni,
- Sağlık alanında faaliyet gösteren tesislerde Sağlık Bakanlığından alınacak Özel Hastane
Faaliyet İzin Belgesi veya İşletme İzni veya İl Sağlık Müdürlüğünden alınacak Açılma İzin Belgesi veya Uygunluk Belgesi ile belgelendirmesi halinde yatırım tamamlanmış sayılacaktır.
Mevcut şekli ile maliyet kalemleri açısından enerji fiyatı ile istihdam üzerindeki vergi ve sigorta yüklerinin oldukça yüksek düşünülürse, işyeri sahiplerinin belirli bir sürede de olsa bu teşvik ve destek unsurlarından yararlanmaları kendileri ve işyerleri için önem arz etmektedir. Bu nedenle Ocak 2010 dönemine ait beyanlar yapılmadan önce yatırımcıların söz konusu belgelerini tamamlayarak ilgili kurumlara ibraz etmeleri gerekmektedir.