BU YÖNETMELİK İPTAL EDİLMİŞTİR
17 Aralık 2009 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27435
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı)’tan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde dış finansman sağlanmasına, sağlanan dış finansmanın dış borcun tahsisi, dış borcun ikrazı yöntemleriyle veya Hazine geri ödeme garantisi altında kuruluşlara kullandırılmasına ve Dış Borç Ödeme Hesabının oluşturulmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik,
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun I ve II/A sayılı cetvellerinde yer alan kamu idareleri,
b) 5018 sayılı Kanunun II/B, III ve IV sayılı cetvellerinde yer alan kamu idareleri ve kurumları,
c) Kamu iktisadi teşebbüsleri,
ç) Özel hukuk hükümlerine tabi olmakla beraber sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait olan kuruluşlar,
d) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, bunlara bağlı idareler ile sair yerel yönetim kuruluşları,
e) Fonlar,
f) Kamu bankaları,
g) Yatırım ve kalkınma bankalarını
kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü, 8 inci, 11 inci ve 16 ncı maddeleri uyarınca çıkarılmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanı,
b) Banka: 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci ve 16 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanan Kamu Haznedarlığı uygulamasına ilişkin mevzuat kapsamında kamu kuruluşlarının her türlü mali kaynağının tutulması öngörülen, hesabın açılacağı bankaları,
c) Dış borcun ikrazı: Müsteşarlık tarafından herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanan dış finansman imkânlarının ekonominin çeşitli sektörlerinde gelişmeyi sağlamak ve/veya finansman ihtiyacını karşılamak üzere, bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g) bentlerinde yer alan kuruluşlara gerektiğinde anlaşmanın malî şartlarına bağlı kalmaksızın aktarılmasını,
ç) Dış borcun tahsisi: Müsteşarlık tarafından herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanan dış finansman imkânlarının, ekonominin çeşitli sektörlerinde gelişmeyi sağlamak ve/veya finansman ihtiyacını karşılamak üzere, bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki kamu idarelerine ve savunma ve güvenlik hizmetleri sektörleri ile sınırlı olmak üzere, nihai kullanıcısının bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki kamu idarelerinden olması durumunda projeyi yürüten özel bütçe kapsamındaki kuruluşlara anlaşmadaki amaca sadık kalınarak kullandırılmasını,
d) Dış finansman: Herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanan Devlet dış borcu, garantili imkân veya münferiden bunların her birini,
e) Dış finansman kaynağı: Dış finansman sağlayan yabancı ülkeler, ülkelerce oluşturulan birlikler, resmi finansman fonları, uluslararası ve bölgesel kuruluşlar ile uluslararası sermaye ve finansman piyasalarında faaliyet gösteren yatırım bankaları da dahil olmak üzere bankalar, satıcı veya alıcı kredisi sağlayan kuruluşlar ile firmalar veya münferiden bunların her birini,
f) DPT: Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığını,
g) Garantili imkân ve dış borcun ikrazı limiti: Yılı bütçe kanunu ile belirlenen ve yılı içerisinde sağlanabilecek garantili imkânın ve ikrazen kullandırılacak dış borcun limitini,
ğ) Garantili imkân: Kuruluşlara sağlanan Hazine geri ödeme garantisini,
h) Garantili kredi: Hazine geri ödeme garantisi altında sağlanan krediyi,
ı) Garantili kredi anlaşması: Kuruluşun ödeme yükümlülüklerine Hazine geri ödeme garantisi sağlanan kredi anlaşmasını,
i) Garanti protokolü: Hazine geri ödeme garantisi verilebilmesini teminen Müsteşarlık ile kuruluş arasında imzalanan ve Hazine geri ödeme garantisi verme koşullarını düzenleyen protokolü,
j) Hazine geri ödeme garantisi: Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen kuruluşlar lehine bu kuruluşların dış finansman kaynağından sağladıkları dış borçların geri ödenmesi hususunda verilen garantiyi,
k) Hesap: Dış borç ödeme hesabını,
l) İkraz anlaşması: Dış borcun ikrazı amacıyla Müsteşarlık ile kuruluş arasında imzalanan ve ikraz koşullarını düzenleyen anlaşmayı,
m) İkrazlı kredi: Dış borcun ikrazı yöntemiyle kullandırılan krediyi,
n) Kanun: 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunu,
o) Kuruluş: Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinde belirtilen kurum, idare ve kuruluşları,
ö) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
p) Proje: Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinde belirtilen kuruluşlara ait yıllık yatırım programında yer alan projeler, milli savunma projeleri, niteliği itibarıyla yıllık yatırım programına tabi olmayan projeleri veya münferiden bunlardan her birini,
r) Risk hesabı: Kanunun 13 üncü maddesi çerçevesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan hesabı,
s) Ticari sözleşme: Mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde kuruluş ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmayı,
ş) Uluslararası kredili ihale (UKİ) : İlgili mevzuatta yer alan hükümler uyarınca açılan ihalelerde ihaleye katılanların ihale konusu projenin teknik özelliğine ve fiyatına ilişkin teklifin yanı sıra dış finansman teklifi de vermek zorunda oldukları ihaleyi,
t) Yüklenici: Kuruluş ile ticari sözleşme imzalayan gerçek veya tüzel kişiyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Projelere Dış Finansman Sağlanması
Dış finansman izni
MADDE 5 – (1) Kuruluş, dış finansman ile gerçekleştireceği Projeler için dış finansman temini amacıyla Müsteşarlığa müracaat eder.
(2) Müsteşarlık, dış finansman temini çalışmalarına başlamadan önce Projenin, yıllık yatırım programındaki yeri ve dış finansman temininin uygunluğu, yıllık yatırım programında öngörülen toplam tutarı, dış finansman ihtiyacı, önceliği ve yılı ödeneği, yıllara sari işlerde yeterli ödeneğin ayrılıp ayrılamayacağı hususlarında DPT’nin uygun görüşünü alır. Savunma projeleri ve yıllık yatırım programında yer almayan güvenlik projeleri ile niteliği itibariyle yıllık yatırım programına tabi olmayan projeler için DPT’nin görüşü aranmaz. Özelleştirme kapsamındaki kuruluşların projeleri için dış finansman temini çalışmalarına başlanabilmesini teminen Özelleştirme İdaresi Başkanlığının da uygun görüşü alınır.
(3) Kuruluşların projelerine bu maddenin birinci fıkrası uyarınca alınan uygun görüşe istinaden dış finansman sağlanması, Bakandan alınacak onaya dayanılarak Müsteşarlıkça verilecek izne tabidir. Bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usuller çerçevesinde dış finansmanın doğrudan Müsteşarlık tarafından temini esas olmakla birlikte, Müsteşarlık gerekli görülen durumlarda finansman teklifinin yüklenici tarafından temin edilmesi koşulu ile de izin verebilir. Sağlanacak dış finansman, dış borcun tahsisi, dış borcun ikrazı yöntemleriyle ya da Hazine geri ödeme garantisi altında kullandırılır.
(4) Dış finansmanın dış borcun ikrazı yöntemiyle veya Hazine geri ödeme garantisi altında kullandırılacağı durumlarda dış finansman izninin verilmesi, kuruluşun, dış finansman sağlanmasına ilişkin işlemlerin kendi iradesi ve/veya kusuru nedeniyle sonuçlandırılamaması halinde doğacak her türlü masraf ve mali yükümlülüğü karşılayacağını müracaat aşamasında yazılı olarak taahhüt etmesine bağlıdır.
(5) Dış finansman temininin aynı yıllık yatırım programı döneminde sonuçlandırılamaması durumunda, Müsteşarlık dış finansman teminine ilişkin anlaşma imzalanmadan önce bir kez daha DPT’nin görüşünü alır.
Dış finansman temininde uygulanacak usul ve esaslar
MADDE 6 – (1) Müsteşarlık kuruluşların dış finansman temini izni taleplerinin değerlendirilmesini ilgili kuruluş tarafından sunulan bilgi ve belgeler üzerinden yapar. Müsteşarlığın sorumluluğu sadece talep edilen dış finansmanın sağlanması ile sınırlı olup, projenin teknik ve ekonomik açıdan yapılabilirliği de dahil proje ile ilgili dış finansman sağlanması dışındaki her türlü sorumluluk tamamen ilgili kuruluşa aittir. Kuruluş ihale mevzuatı da dahil olmak üzere tabi olduğu mevzuata uymakla yükümlü olup, dış finansman temini izni verilmiş olması kuruluşun bu husustaki sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
(2) Kuruluş tarafından talep edilen dış finansman tutarının yıllık yatırım programında öngörülenden fazla olması halinde Müsteşarlık, dış finansman temini çalışmalarına yıllık yatırım programında yer alan dış kredi tutarının ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde revize edilerek kendisine bildirilmesinden sonra başlar. Yıllara sari projelerde dış finansman sağlandıktan sonra kuruluş, söz konusu proje için ilgili yıla ait yıllık ödeneğin tahsisi ve gerekli durumlarda revizyonu için DPT nezdinde girişimde bulunur.
(3) Sağlanacak dış finansman ile ticari sözleşmenin aynı para biriminden olması esastır. Ancak resmi finansman fonları, uluslararası ve bölgesel kuruluşlardan temin edilen dış finansman ile dış finansman tutarına dahil edilen ihracat kredisi sigorta primleri ticari sözleşme para biriminden farklı olabilir.
(4) Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesine göre verilen dış finansman temini iznine istinaden imzalanacak ticari sözleşmede; “Ticari sözleşmenin yürürlüğe girmesi, Hazine Müsteşarlığı tarafından sağlanacak dış finansmana ilişkin kredi anlaşmasının yürürlüğe girmesine bağlıdır.” ifadesi, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesine göre verilen dış finansman temini iznine istinaden imzalanacak ticari sözleşmede ise “Ticari sözleşmenin yürürlüğe girmesi, teklif edilen dış finansman koşullarının Hazine Müsteşarlığı tarafından uygun görülüp kredi anlaşmalarının müzakere edilerek imzalanması ve söz konusu kredi anlaşmalarının yürürlüğe girmesi koşuluna bağlıdır.” ifadesi yer alır.
(5) İmzalanacak ticari sözleşmede; “Yüklenici, kuruluşun onayı haricinde dış finansman kaynağından kullanım yapamaz ve her bir kullanım bazında kuruluşu bilgilendirmekten sorumludur ” ifadesine yer verilir. Ancak yüklenici tarafından bilgilendirme yapılmaması, kuruluşun sağlanan dış finansmandan yapılacak kullanımları takip etme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
(6) Daha önce dış finansman sağlanmış, yapımı devam eden ve tamamlanabilmesi için ek finansmana ihtiyaç duyulan projeye ilişkin ilave dış finansman taleplerinin değerlendirilebilmesi, DPT’nin ek dış finansman temini konusunda uygun görüş vermesi ve yılı program kararnamesinde belirtilen usullere göre yatırım programının revize edilmesi koşuluna bağlıdır.
Dış finansmanın doğrudan Müsteşarlık tarafından temini
MADDE 7 – (1) Müsteşarlık, projenin gerçekleştirilmesi için gerekli dış finansmanı, uygun göreceği dış finansman sağlayan yabancı ülkelerden, ülkelerce oluşturulan birliklerden, resmî finansman fonlarından, uluslararası ve bölgesel kuruluşlardan veya belirli sayıda bankanın teklife davet edilmesi sonucunda iletilecek tekliflerin arasından yapılacak değerlendirme sonucunda seçeceği herhangi bir dış finansman kaynağından temin edebilir. Bu durumda kuruluş, sadece ihale konusu projenin teknik özelliğine ve fiyatına ilişkin teklif alır.
(2) Kuruluşlara dış finansman temini izni verilmesi aşamasında, bu Yönetmeliğin 5 inci, 6 ncı, 11 inci ve 14 üncü maddelerinde öngörülen kriterlerin ve koşulların karşılanması şartı aranır.
Dış finansman teklifinin yüklenici tarafından temin edilmesi
MADDE 8 – (1) Kuruluşa, dış finansman teklifinin yüklenici tarafından temin edilmesi koşuluyla izin verildiği durumlarda ihaleye katılanlar, ihale konusu projenin teknik özelliğine ve fiyatına ilişkin teklifin yanı sıra dış finansman teklifi de vermek zorundadır.
(2) Yüklenicinin temin ettiği dış finansman teklifi, ticari sözleşmenin imzalanmasını müteakip müzakere edilerek sonuçlandırılmak üzere kuruluş tarafından Müsteşarlığa iletilir.
(3) Kuruluşlara dış finansman temini izni verilmesi aşamasında, bu Yönetmeliğin 5 inci, 6 ncı, 11 inci ve 14 üncü maddelerinde öngörülen kriterlerin ve koşulların karşılanması şartı aranır.
İç finansmandan dış finansmana dönüştürülen projeler
MADDE 9 – (1) İç finansmanla gerçekleştirilmekte iken dış finansmanla devamı uygun bulunan projeler hakkında bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddelerinde yer alan hükümler uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Dış Borcun Tahsisi
Uygulanacak usul ve esaslar
MADDE 10 – (1) Türkiye Cumhuriyeti adına Müsteşarlık tarafından sağlanan dış finansmanı, bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki kuruluşlar ile savunma ve güvenlik hizmetleri sektörleri ile sınırlı olmak üzere nihai kullanıcısının Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki kamu idarelerinden olması durumunda projeyi yürüten özel bütçe kapsamındaki kuruluşlara, geri ödeme yükümlülüğü olmaksızın dış borcun tahsisi yöntemiyle kullandırmaya Bakan yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Dış Borcun İkrazı
Uygulanacak usul ve esaslar
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (ç) (d), (e), (f) ve (g) bentlerinde yer alan kuruluşların aşağıda sayılan kriterlerin sağlanması kaydıyla projelerinin finansmanı ile (d) bendi hariç anılan kuruluşların finansman ihtiyaçlarını karşılamak üzere Türkiye Cumhuriyeti adına Müsteşarlıkça temin edilecek dış finansmanı, anlaşmadaki mali koşullara bağlı kalarak ikraz etmeye Bakan yetkilidir. DPT’nin uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulu tarafından gerçekleştirilmesi ivedi ve zaruri olarak tespit edilen projeler için Türkiye Cumhuriyeti adına sağlanan dış finansman gerektiğinde Müsteşarlığın görüşü ve Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu Kararı ile anlaşmalardaki koşullarına bağlı kalmaksızın dış borcun ikrazı yöntemiyle kullandırılabilir.
(2) Dış borcun ikrazı yöntemiyle dış finansman kullandırılması, Müsteşarlık tarafından aşağıda yer alan koşullar ve kriterler çerçevesinde değerlendirilir:
a) Yılı bütçe kanunu ile belirlenen garantili imkân ve dış borcun ikrazı limiti kapsamında kalınması.
b) Kuruluşun Müsteşarlığa vadesi geçmiş yükümlülüğünün bulunmaması.
c) Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası yerel yönetimlere ait olan kuruluşlar ile (d) bendinde yer alan kuruluşların 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 68 inci maddesinde ve 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 51 inci maddesinde öngörülen borçlanma limitini aşmamış olması.
ç) Özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlar için dış borcun ikrazı yoluyla dış finansman sağlanması hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığının uygun görüşünün alınması.
d) Dış borcun ikrazı yöntemiyle kullandırılan kredinin geri ödeme döneminde projeden sağlanacak gelirler dahil olmak üzere kuruluşun öngörülen nakit akışının, ikraza konu kredinin borç servisleri ile kuruluşun Müsteşarlığa olan mevcut borçlarından kaynaklanan yükümlülüklerini ve kuruluşun mevcut garantili ve ikrazlı kredilerinin borç servisini ve sair tüm yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olması.
e) Proje finansmanı dışında dış borcun ikrazı yöntemiyle dış finansman kullandırılması durumunda söz konusu finansmanın geri ödeme döneminde kuruluşun öngörülen nakit akışının, ikraza konu kredinin borç servisleri ile kuruluşun Müsteşarlığa olan mevcut borçlarından kaynaklanan yükümlülüklerini ve kuruluşun mevcut garantili ve ikrazlı kredilerinin borç servisini ve sair tüm yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olması.
(3) Kuruluş, bu maddenin ikinci fıkrasının (d) veya (e) bentlerindeki kriteri karşıladığını ortaya koyacak projeksiyonları ve bu projeksiyonların dayandırıldığı varsayımları gösteren raporları Müsteşarlığa sunmak ile yükümlüdür. Müsteşarlığın bu konuda yapacağı değerlendirmeler kuruluş tarafından ibraz edilen bilgi ve belgelerle sınırlı olup, söz konusu bilgi ve belgelerin temini ve doğruluğundan kuruluş sorumludur.
(4) Ancak, her durumda Müsteşarlığa yapılan dış borcun ikrazı yöntemiyle dış finansman kullanımı taleplerinin sonuçlandırılabilmesi için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir:
a) İkrazlı kredi ile finanse edilecek projenin yürütülmesi, izlenmesi ve gerçekleşmelere ilişkin raporlama yapılması, borç geri ödemelerinin doğru, düzenli ve tutarlı bir şekilde yürütülmesi ve izlenebilmesi, Müsteşarlığa gerekli bilgi ve belgelerin iletilmesi, Müsteşarlıkla gerekli koordinasyonun kurulması ve evrak akışının düzenli olarak sağlanması için kuruluş bünyesinde bir birimin proje koordinasyonundan sorumlu kılınması.
b) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, bunlara bağlı idareler ve il özel idareleri ile sair yerel yönetim kuruluşlarının yetkili organları tarafından, dış borcun ikrazı yöntemiyle kullandırılacak dış finansman tutarında borçlanılmasına izin veren ve dış finansmanın proje finansmanı amacıyla sağlandığı durumlarda hesap kurulmasını uygun bulan bir karar alınması.
(5) Bu maddenin birinci fıkrası uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen projeler için bu maddenin ikinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde yer alan kriterler aranmaz.
İkraz anlaşması
MADDE 12 – (1) Müsteşarlıkça sağlanan dış finansmanın kuruluşa kullandırılabilmesini teminen Müsteşarlık ile kuruluş arasında ikraz anlaşması imzalanır. İkrazlı kredi anlaşmasının imza tarihinde sağlanan dış finansmanın ikraz edileceği kuruluşun belli olmadığı haller dışında ikraz anlaşması, ikrazlı kredi anlaşması yürürlüğe girmeden önce sonuçlandırılır.
(2) İl özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, kendilerine ait tüzel kişilerin ve/veya kendilerine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar ile kendilerinin ve/veya kendilerine ait tüzel kişilerle kendilerine bağlı tüzel kişiliği haiz kuruluşların sermayesinin yarıdan fazlasına sahip olduğu özel idare şirketleri ile belediye iktisadi kuruluşları için dış finansman kaynağından dış borcun ikrazı yöntemiyle sağlanan dış finansman imkânlarına ilişkin olarak ikraz anlaşmalarından doğan her türlü yükümlülüklerden ve bu yükümlülüklerin aksatılması neticesinde doğmuş olan ve doğabilecek Hazine alacaklarının geri ödenmesinden müteselsilen sorumludurlar.
İkraz ücreti
MADDE 13 – (1) Müsteşarlık, dış borcun ikrazı yöntemiyle dış finansman kullandırılan kuruluştan, bir defaya mahsus olmak üzere kuruluşun mali durumu, kuruluşa daha önceden garantili ve ikrazlı kredi sağlanmış olması halinde söz konusu kredilerin geri ödeme performansı ve sağlanan kredinin finansman koşulları gibi kriterleri dikkate alarak, ikraz edilen tutarın %1’ine kadar ikraz ücreti tahsil eder. Bu oranı beş katına kadar artırmaya Bakan yetkilidir. Bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan yükümlülüklerini yerine getirmeyen kuruluşun dış borcun ikrazı suretiyle dış finansman sağlanmasına ilişkin yeni taleplerinde ikraz ücreti, uygulanan en yüksek oran üzerinden tahakkuk ettirilir.
(2) Alt kullanıcılara tahsis edilmek üzere aynı anlaşmada birden fazla kuruluşa dış borcun ikraz edilmesi ve kullanım tutarının baştan öngörülememesi halinde her bir kuruluştan tahsil edilecek ikraz ücreti, ikraz edilen tutarın kuruluş sayısına bölünmesi ile elde edilecek tutar üzerinden hesaplanır.
(3) İkraz ücreti, ikraz anlaşmasının imzalanmasını takip eden 15 gün içinde kuruluş tarafından risk hesabına ödenir.
(4) Borçlu, kredinin tamamının kullanılmaması, tamamen veya kısmen iptal edilmesi veya kullanımının durdurulması hallerinde ikraz ücretinin tamamen veya kısmen iade edilmesini talep edemez.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Hazine Geri Ödeme Garantisi
Uygulanacak usul ve esaslar
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (ç), (d), (e), (f) ve (g) bentlerinde yer alan ve aşağıda yer alan kriterleri karşılayan kuruluşların projelerinin finansmanı ile (d) bendi hariç anılan kuruluşların finansman ihtiyaçlarını karşılamak üzere temin edecekleri dış finansman için Hazine geri ödeme garantisi vermeye Bakan yetkilidir.
(2) Hazine geri ödeme garantisi altında dış finansman kullandırılması Müsteşarlık tarafından aşağıda yer alan kriterler çerçevesinde değerlendirilir:
a) Yılı bütçe kanunu ile belirlenen garantili imkân ve dış borcun ikrazı limiti kapsamında kalınması.
b) Kuruluşun Müsteşarlığa vadesi geçmiş yükümlülüğünün bulunmaması.
c) Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası yerel yönetimlere ait olan kuruluşlar ile (d) bendinde yer alan kuruluşların 5393 sayılı Belediye Kanununun 68 inci maddesinde ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 51 inci maddesinde öngörülen borçlanma limitini aşmamış olması.
ç) Özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlar için Hazine geri ödeme garantisi altında dış finansman sağlanması hususunda Özelleştirme İdaresi Başkanlığının uygun görüşünün alınması.
d) Proje finansmanı için sağlanacak garantili kredinin geri ödeme döneminde projeden sağlanacak gelirleri de dahil olmak üzere kuruluşun öngörülen nakit akışının, geri ödeme garantisine konu borç servislerini ve kuruluşun Müsteşarlığa olan mevcut borçlarından kaynaklanan yükümlülüklerini ve kuruluşun mevcut garantili ve ikrazlı kredilerinin borç servisini ve sair tüm yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olması.
e) Proje finansmanı dışında Hazine geri ödeme garantisi verilmesi durumunda garantili kredinin geri ödeme döneminde kuruluşun öngörülen nakit akışının, geri ödeme garantisine konu kredinin borç servisini ve kuruluşun Müsteşarlığa olan mevcut borçlarından kaynaklanan yükümlülüklerini ve kuruluşun mevcut garantili ve ikrazlı kredilerinin borç servisini ve sair tüm yükümlülüklerini karşılayacak düzeyde olması.
(3) Kuruluş, bu maddenin ikinci fıkrasının (d) veya (e) bentlerindeki kriterleri karşıladığını ortaya koyacak projeksiyonları ve bu projeksiyonların dayandırıldığı varsayımları gösteren raporları Müsteşarlığa sunmak ile yükümlüdür. Müsteşarlığın bu konuda yapacağı değerlendirmeler kuruluş tarafından ibraz edilen bilgi ve belgelerle sınırlı olup, söz konusu bilgi ve belgelerin temini ve doğruluğundan kuruluş sorumludur.
(4) Ancak, her durumda Müsteşarlığa yapılan Hazine geri ödeme garantisi taleplerinin sonuçlandırılabilmesi için aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir:
a) Garantili kredi ile finanse edilecek projenin yürütülmesi, izlenmesi ve gerçekleşmelere ilişkin raporlama yapılması, borç geri ödemelerinin doğru, düzenli ve tutarlı bir şekilde yürütülmesi ve izlenebilmesi, Müsteşarlığa gerekli bilgi ve belgelerin iletilmesi, Müsteşarlıkla gerekli koordinasyonun kurulması ve evrak akışının düzenli olarak sağlanması için kuruluş bünyesinde bir birimin proje koordinasyonundan sorumlu kılınması.
b) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bunlara bağlı idareler ile sair yerel yönetim kuruluşlarının yetkili organları tarafından, Hazine geri ödeme garantisi altında sağlanacak dış finansman tutarında borçlanılmasına izin veren ve dış finansmanın proje finansmanı amacıyla sağlandığı durumlarda hesap kurulmasını uygun bulan bir karar alınması.
c) Kuruluşun, 21/12/2002 tarihli ve 24970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Garantileri Kapsamında Yapılacak Ödemelerin Üstlenilmesinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerini yerine getirmesi.
Garanti protokolü
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında sağlanan Hazine geri ödeme garantisinin geçerlilik kazanması, Müsteşarlık ile lehine garanti verilecek kuruluş arasında garanti protokolü imzalanması kaydıyla mümkündür. Garanti protokolü, garantili kredi anlaşması yürürlüğe girmeden önce imzalanır.
(2) İl özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve belediyeler, kendilerine ait tüzel kişilerin ve/veya kendilerine bağlı müstakil bütçeli ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar ile kendilerinin ve/veya kendilerine ait tüzel kişilerle kendilerine bağlı tüzel kişiliği haiz kuruluşların sermayesinin yarıdan fazlasına sahip olduğu özel idare şirketleri ile belediye iktisadi kuruluşlarının dış finansman kaynağından Hazine geri ödeme garantisi altında sağladıkları dış finansman imkânlarına ilişkin olarak garanti protokolünden doğan her türlü yükümlülüklerden ve bu yükümlülüklerin aksatılması neticesinde doğmuş olan ve doğabilecek Hazine alacaklarının geri ödenmesinden müteselsilen sorumludurlar.
Kısmi garanti
MADDE 16 – (1) Yukarıda belirlenen esaslara uygun olarak; Hazine geri ödeme garantisi, garantiye konu her bir kredi bazında kuruluşun mali durumu, kuruluşa daha önceden garantili ve ikrazlı kredi sağlanmış olması halinde söz konusu kredilerin geri ödeme performansı ve sağlanan kredinin finansman koşulları gibi kriterler dikkate alınarak anlaşma tutarının en fazla %95’ine kadar kısmen verilebilir.
(2) Ancak, uluslararası ve bölgesel kuruluşlardan sağlanan krediler, yabancı ülke hükümet fonları, yabancı ülkelerin resmi ihracat sigorta kuruluşları tarafından doğrudan sağlanan veya garanti verilen ihracat kredileri kısmi garanti uygulamasından istisna tutulur.
Garanti ücreti
MADDE 17 – (1) Müsteşarlık, lehine Hazine geri ödeme garantisi verilen kuruluştan bir defaya mahsus olmak üzere kuruluşun mali durumu, kuruluşa daha önceden garantili ve ikrazlı kredi sağlanmış olması halinde söz konusu kredilerin geri ödeme performansı ve sağlanan kredinin finansman koşulları gibi kriterleri dikkate alarak garanti edilen tutarın %1’ine kadar garanti ücreti tahsil eder. Bu oranı beş katına kadar artırmaya Bakan yetkilidir. Bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (a) ve (c) bentlerinde yer alan yükümlülüklerini yerine getirmeyen ve kullanım ve geri ödeme bildirimlerini garanti protokolü hükümleri dahilinde yapmayan kuruluşun Hazine geri ödeme garantisi sağlanmasına ilişkin yeni taleplerinde garanti ücreti, uygulanan en yüksek oran üzerinden tahakkuk ettirilir.
(2) Alt kullanıcılara kullandırılmak üzere aynı anlaşmada birden fazla kuruluş lehine Hazine geri ödeme garantisi verilmesi ve kullanım tutarının baştan öngörülememesi halinde her bir kuruluştan tahsil edilecek garanti ücreti, anlaşma tutarının kuruluş sayısına bölünmesi ile elde edilecek tutar üzerinden hesaplanır.
(3) Garanti ücreti, garanti protokolünün imzalanmasını takip eden 15 gün içinde kuruluş tarafından risk hesabına ödenir.
(4) Borçlu, kredinin tamamının kullanılmaması, tamamen veya kısmen iptal edilmesi veya kullanımının durdurulması hallerinde garanti ücretinin tamamen veya kısmen iade edilmesini talep edemez.
ALTINCI BÖLÜM
Hesabın Oluşturulması ve İşleyişi
Uygulanacak usul ve esaslar
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası yerel yönetimlere ait olan kuruluşlar ile (d) bendinde yer alan kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecek projelere dış borcun ikrazı yöntemiyle veya Hazine geri ödeme garantisi altında dış finansman sağlanabilmesi için hesap oluşturulur.
(2) Hesabın oluşturulması için aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır:
a) Hesabın açılması: Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler belediye meclis kararıyla, il özel idareleri il genel meclisi kararıyla, bağlı kuruluşlar, bu Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde yer alan ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası yerel yönetimlere ait olan kuruluşlar ve sair yerel yönetim kuruluşları ise yönetim kurulu kararıyla bankada “Hesap” kurar. Hesabın oluşturulmasına ilişkin yetkili organın kararı kesin olup, kuruluşun yönetim değişikliği veya başka bir kararı ile iptal edilemez. Hesabın kurulmasına ilişkin işlemler kredi anlaşması imzalanmadan önce tamamlanır.
b) Hesabın kaynakları:
1) Hesabın kaynaklarını, proje için temin edilen kredi ve/veya kredilere ilişkin kuruluşun geri ödeme yükümlülüklerini karşılayacak şekilde vergi ve yasal kesintiler yapıldıktan sonra, öncelikle finanse edilen projeden temin edilen gelirler ile kuruluşun diğer gelir kalemleri oluşturur.
2) Hesaba aktarılacak gelirlerin hangi gelir kaleminden/kalemlerinden karşılanacağı belirlenirken kuruluşun tarife, talep, giderler ve diğer projeksiyonlarına ilişkin beyanı esas alınır. Müsteşarlığın bu konuda yapacağı değerlendirmeler kuruluş tarafından ibraz edilen bilgi ve belgelerle sınırlıdır. Kuruluş, hesaba aktaracağı gelirlerini borç servisi dönemleri itibariyle bir takvime bağlı olarak Müsteşarlığa beyan eder. Hesaba aktarılan gelirlerin yeterli olmaması halinde kuruluş aradaki farkı diğer gelir kalemlerinden hesaba aktarmakla yükümlüdür.
3) Kuruluş, Müsteşarlık ile mutabık kalınan tutarlardaki gelirlerin hesaba aktarılması hususunda yetkili organlarının kararını alır. Yetkili organların kararında, hesaba tahsis edilecek gelir kalemleri ve bu gelir kalemlerinden hesaba aktarılacak tutarlar ve aktarım dönemleri açık olarak gösterilir.
4) Söz konusu gelirlerin hesaba aktarılmasına ilişkin yetkili organların kararı kesin olup, kuruluşun yönetim değişikliği veya başka bir kararı ile iptal edilemez veya gelirleri azaltılacak şekilde değiştirilemez.
5) Kuruluş, söz konusu hesaba yatırılacak gelirleri için başka bir bankada veya aynı bankada başka bir hesap açtıramaz.
6) Kuruluş, kredi ve/veya kredilerden kaynaklanan ana para geri ödemeleri başlayana kadar Müsteşarlık ile imzaladığı ikraz anlaşması veya garanti protokolü uyarınca hesaba aktarılan tutarları başka amaçla kullanamaz.
7) Kredi ve/veya kredilerden kaynaklanan ana para geri ödemeleri başladıktan sonraki herhangi bir tarihte, o tarih itibarıyla hesapta tutulan paranın, gelecek bir yıllık zaman diliminde kredilerden kaynaklanan her türlü ödeme dahil olmak üzere tüm borç servisini karşılayacak tutarı aşan kısmı, kuruluş tarafından başka amaçlar için kullanılabilir.
c) Hesabın nemalandırılması: Kuruluş, hesaba aktarılan tutarları, aktarım yapılan günden başlamak üzere, dış borç ödeme takvimini aksatmayacak şekilde ve vade tarihinde geri dönüşleri hesaba olmak kaydıyla, Kamu Haznedarlığı uygulamasına ilişkin mevzuat kapsamında bu kuruluşların kaynaklarını değerlendirebilmesi için belirlenen araçlarla nemalandırabilir.
ç) Banka ile sözleşme yapılması: Hesabın çalışma usullerinin belirlenmesine ilişkin olarak kuruluş ile banka arasında bir sözleşme imzalanır. Kuruluş, Müsteşarlığa yaptığı beyanı tevsik etmek üzere söz konusu sözleşmenin bir nüshasını Müsteşarlığa gönderir. Bahse konu sözleşme, Müsteşarlık ile kuruluş arasında imzalanan ikraz anlaşmasının veya garanti protokolünün ayrılmaz parçasıdır. Kuruluş, hesaptan para kullanımını bu sözleşme hükümleri çerçevesinde yapar. Hesabın kapatılması ve banka ile kuruluş arasında imzalanacak sözleşmede değişiklik yapılması Müsteşarlığın uygun görüşüne bağlıdır. Bu sözleşmede, bu maddenin dördüncü fıkrasının (e) bendinde belirtilen raporlama yükümlülüğünün yerine getirileceğine ilişkin hükümlere yer verilir.
d) Hesabın işleyiş mekanizması: Hesaptan para kullanımı aşağıdaki şekilde gerçekleşir:
1) Garantili krediler için dış finansman kaynağı tarafından kuruluşa bildirilen faiz, anapara, taahhüt komisyonu ve diğer giderler için kuruluş, 10/3/2006 tarihli ve 26104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğine uygun şekilde hazırlanan ödeme evrakını vade tarihinden 7 gün önce bankaya gönderir. Banka, hesaptan borç servisini karşılamak üzere gerekli tutarı dış finansman kaynağının hesabına transfer eder.
2) İkrazlı krediler için Müsteşarlık tarafından kuruluşa bildirilen faiz, anapara, taahhüt komisyonu ve diğer giderlere ilişkin tutarın Müsteşarlığın ilgili hesabına aktarılmasını teminen kuruluş, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğine uygun şekilde hazırlanan ödeme evrakını vade tarihinden 2 gün önce bankaya gönderir. Banka, hesaptan borç servisini karşılamak üzere gerekli tutarı Müsteşarlığın hesabına transfer eder. Müsteşarlığın dış borç servisine ilişkin bildirim yapmaması, kuruluşun ödeme yükümlülüklerini hiçbir şekilde ortadan kaldırmaz.
3) Projenin, ikrazlı kredi veya krediler ve garantili kredi veya krediler ile birlikte finanse edilmesi ve bu kredilerin ödeme günlerinin aynı olması ve söz konusu proje kapsamında önceden temin edilen kredilere ilişkin yükümlülüklerinden kaynaklanan Hazine alacağı olması halinde hesaptan yapılan para kullanımında şu öncelik sırası izlenir: İlk olarak, garantili kredi veya kredilere ilişkin ödemeler; ikinci olarak, ikrazlı kredi veya kredilere ilişkin ödemeler; ve üçüncü olarak, söz konusu proje kapsamında önceden temin edilen krediler ile ilgili olarak kuruluşun Müsteşarlığa olan yükümlülüklerine ilişkin ödemeler.
4) Hesap bakiyesinin yeterli olmaması durumunda borç servisinin kısmen de olsa karşılanabilmesi için bakiye tutarın tümü dış finansman kaynağının hesabına/Müsteşarlığın hesabına aktarır.
e) Raporlama: Banka, hesap işleyişine ilişkin bilgileri bu Yönetmeliğe ekli (Ek-1) tablo formatında düzenli olarak üçer aylık dönemler itibariyle Hazine Müsteşarlığı Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü ile Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğüne ve kuruluşa bildirir. Bunun yanında kuruluş garanti protokolü ve ikraz anlaşması uyarınca hesaba aktarılan tutarlara ilişkin tabloyu (Ek-2), banka ise hesaptan yapılan transferler ile ilgili olarak ödeme bilgilerine ilişkin tabloyu (Ek-3), geçmiş tüm bilgileri de içerecek şekilde ve işlem tarihinden itibaren 15 gün içerisinde Dış Ekonomik İlişkiler Genel Müdürlüğü ile Kamu Finansmanı Genel Müdürlüğüne iletir.
f) Hesabın süresi: Hesabın işleyiş süresi kuruluşun dış finansman kaynağına ve/veya Müsteşarlığa söz konusu proje kapsamında daha önceki anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükleri de dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin tamamen ifa edilmesine bağlıdır. Hesabın işleyiş süresi ancak Müsteşarlığın uygun görüşü ile sona erdirilir.
Denetim ve yaptırım
MADDE 19 – (1) Müsteşarlık hesap ile ilgili olarak kuruluşun vermiş olduğu taahhütler, garantili ve ikrazlı krediler çerçevesinde kendisine sunulan bilgi ve belgeler de dahil olmak üzere gerçekleştirilen bütün işlemleri, hesap yürürlükte kaldığı sürece Hazine Kontrolörleri Kurulu vasıtasıyla denetlemeye yetkilidir.
(2) Müsteşarlık denetim sonuçlarına göre kuruluş yetkilileri hakkında 20 nci maddeye göre idari para cezası uygulamaya yetkilidir. Hazine alacaklarına 18/10/2005 tarihli ve 25970 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Alacaklarının Yönetimi, Takip ve Tahsiline Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
BÖLÜM VII
Diğer Hükümler
İdari Para Cezaları
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 13 üncü maddesinde belirtilen ikraz ücretinin üçüncü fıkrada belirtilen süre içerisinde ödenmemesi,
b) 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında ve 15 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen sorumluluk ile müteselsil sorumluluğa ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesi,
c) 17 nci maddesinde belirtilen garanti ücretinin üçüncü fıkrada belirtilen süre içerisinde ödenmemesi,
ç) 14, 15, 16 ve 17 nci maddelere göre Hazine geri ödeme garantisi altında sağlanan dış kredilere ilişkin geri ödemeler için gereken tutarın yılı bütçelerinde yatırım harcamalarına kıyasla öncelikli olarak ayrılmaması,
d) 6 ncı maddesinin birinci fıkrası, 18 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (2) nci alt bendinde ve (e) bendinde belirtilen bilgi ve belgelerin Müsteşarlıkça talep edilen usul ve esaslar çerçevesinde verilmemesi,
e) 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası ve dördüncü fıkrasının (a) bendi ile 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası ve dördüncü fıkrasının (a) bendi kapsamında istenecek her türlü bilgi ve belgenin Müsteşarlıkça talep edilen usul ve esaslar çerçevesinde verilmemesi,
f) Hesabın ihdasında ve işletilmesinde 18 inci ve 19 uncu maddelerde ve anlaşmalarda belirlenen esaslara uyulmaması,
hallerinde, söz konusu yükümlülükleri yerine getirmeyen kişiler hakkında 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 14/A maddesinde öngörülen idari para cezası uygulanır.
(2) İdari para cezalarının verilmesini gerektiren fiillerin üç yıl içerisinde tekrarı halinde, verilen para cezası iki katı, aynı süre içerisinde ikinci ve müteakip tekrarı halinde ise üç katı artırılarak uygulanır.
(3) İdari para cezası ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödenir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik ile 12/4/2002 tarihli ve 24724 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine Garantileri Verilmesi, İzlenmesi, Bütçeleştirilmesi ve Raporlanmasına İlişkin Esas ve Usullere Dair Yönetmelik ile 10/9/2003 tarihli ve 25225 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Borç Ödeme Hesabı Oluşturulması ve İşleyişine İlişkin Esas ve Usullere Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 22 – (1) Sayıştayın görüşü alınan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.