12 Ay Süreyle Maaşını Çekmeyen Emekli
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
csnozdemir@gmail.com
Sigortalı ve hak sahiplerinin hareket görmeyen gelir-aylıklarının geçici olarak ödemesinin durdurulması son günlerde TV Haber kanallarında gündeme gelmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumunca yersiz ödemelerin önüne geçilebilmesi için getirilen önlemlerden biriside Banka/PTT aracılığıyla emekli ve hak sahiplerine ödenen gelir-aylıklardan belli bir süre hareket görmeyenlerin durdurulması işlemidir.
Aylık Ödeme İşleminin Durdurulması
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 97.maddesi “…Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklarını tahakkuk ettirildiği tarihlerden itibaren aralıksız on iki ay sonuna kadar tahsil etmeyenlerin gelir ve aylıkları, gelir ve aylık bağlanma şartlarının devam edip etmediğinin tespiti amacıyla durdurulur…”hükmünü içermektedir.
Sosyal Güvenlik Kurumu web sayfasında[1] yer alan “…Kurumumuz ile sigortalı ve hak sahiplerinin aylıklarını ödeyen PTT/Bankalardan aylıklarını 12 (oniki) ay süre ile almayanların aylık hesapları Kurumumuza iade edilmekte ve aylıklar durdurulmaktadır. İade edilen aylıkların tekrar ödenmesi işlemleri, ancak emekli ve hak sahiplerinin talepte bulunmaları halinde yapılmaktadır. Diğer taraftan, aylık hesapları üzerinden yürütülen otomatik ödeme talimatları hareket olarak değerlendirilmemektedir. Bu nedenle, aylıklarınızın kesilip mağdur olmamanız için PTT ve bankalara gönderilen aylıklarınızı 12 (oniki) ay geçmeden tahsil etmeniz gerekmektedir…” 28.07.2009 tarihli duyuruda da belirtildiği üzere PTT/Bankalardan aylıklarını 12 aylık sürede almayanların birikmiş aylıkları Sosyal Güvenlik Kurumuna iade edilmekte ve aylık ödeme işlemi durdurulmaktadır.
Aylık Ödeme İşleminin Yeniden Başlatılması
PTT/Bankalardan aylıklarını 12 aylık sürede almayıp, aylık hesapları Sosyal Güvenlik Kurumuna iade edilen emekli veya hak sahipleri aylık ödeme işlemini tekrar başlatmak için ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu birimine yazılı olarak başvurmak zorundadır.
Uygulamada bu durumdaki kişilerden yaşayıp yaşamadıklarına ilişkin olarak nüfus kayıt belgeleri istenebilmektedir. Özel durumların varlığı halinde ise Sosyal Güvenlik Kurumu birimlerince istenen belgelerin hazırlanması gerekmektedir.
Sonuç:
5510 sayılı Kanun hükmü gereği PTT/Bankalara yatan aylıklarını aralıksız 12 ay almayan-çekmeyen emekli ve hak sahiplerinin aylık ödeme işlemleri geçici olarak durdurulmakta, 12 aydır birikmiş aylıklar PTT/Bankalar tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna iade edilmektedir. Otomatik/düzenli ödeme talimatları para çekme işlemi olarak kabul edilmemektedir.
PTT/Banka Şubelerinin de süreye dikkat ederek daha önce değil, aralıksız 12 ay hareket göremeyen gelir ve aylıkları Sosyal Güvenlik Kurumuna iade etmesi gerekir.
Durdurulan gelir-aylıklar, emekli veya hak sahibin yazılı başvurusu üzerine takip eden aydaki ödeme gününde hak ettiği aylığı ile birlikte gönderilecektir. Geçici olarak durdurulan ve başvuru üzerine iade edilen ödemelerden herhangi bir kesinti yapılmamaktadır.
Emekli ve hak sahiplerinin mağdur olmaması için emekli maaşlarını 12 ay içinde tahsil etmesi/çekmesi gerekir.