Site icon Alomaliye.com Güncel Mevzuat, Muhasebe, Ekonomi, Vergi, SGK Haberleri

Lazer veya Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı Kullanılarak Düzenlenen Faturalar Geçerli midir?

Alomaliye Mevzuat Ekibi

Lazer veya Mürekkep Püskürtmeli Yazıcı Fatura

H.Hakan KIVANÇ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi
h.hakankivanc@gmail.com

Emre POYRAZ
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
emrepoyrazz@gmail.com

I.GİRİŞ

Günümüzde faturalar, el ile düzenlemeye nazaran, daha hızlı olması ve yazımdan kaynaklanan hata olasılığının olmaması vb. nedenlerle, kullanılan ticari muhasebe programlarıyla entegre olarak veya haricen, çoğunlukla yazıcılar aracılığıyla düzenlenmektedir.

Her konuda olduğu gibi yazıcılar da çağımızın teknolojik gelişmelerinden etkilenmiştir. Geçmişte yaygın olarak kullanılan nokta vuruşlu yazıcıların yerini önce mürekkep püskürtmeli yazıcılar ve ardından lazer yazıcılar almaya başlamıştır.

Bu yazımızda mürekkep püskürtmeli veya lazer yazıcı kullanılarak düzenlenen faturaların hukuki geçerliliğini ve gelir idaresinin konuyla ilgili görüşlerini aktararak değerlendirmeye çalışacağız.

II.VERGİ USUL KANUNU’NDAKİ FATURA TANIMI VE NİZAMI

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesine göre “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika”

şeklinde tanımlanmıştır.

Mezkûr kanunun 231. maddesinde ise fatura nizamı ile ilgili kaideler belirlenmiştir;

“Faturanın düzenlenmesinde aşağıdaki kaidelere uyulur:

  1. Faturalar sıra numarası dâhilinde teselsül ettirilir. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir.
  2. Faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulur.
  3. Faturalar en az bir asıl ve bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir.
  4. Faturaların baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzası bulunur.
  5. (Değişik : 4/12/1985 – 3239/20 md.) Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır.
  6. (Ek : 4/12/1985 – 3239/20 md.) Bu Kanunun 232 nci maddesinin birinci fıkrasına göre fatura düzenlemek zorunda olanlar, müşterinin adı ve soyadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan sorumludur. (Ancak bu sorumluluk, aynı maddenin 2 nci fıkrasının uygulandığı halleri kapsamaz.) Fatura düzenleyenin istemesi halinde müşteri kimliğini ve vergi dairesi hesap numarasını gösterir belgeyi ibraz etmek zorundadır.”

Fatura nizamı ve dolayısıyla konumuzla ilgili olarak kanunda faturanın mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalem kullanılarak düzenlenebileceği açıklanmıştır.

III. FATURA DÜZENLEMESİNDE KULLANILAN YAZICI CİHAZLARI İLE İLGİLİ TANIMLAR

Nokta vuruşlu yazıcılar, uçları mürekkepli iğnelere sahiptirler. İğneleri daktilo şeridi benzeri bir mürekkep kaynağının üzerine vurarak baskıyı gerçekleştirirler. Her vuruştan sonra gözle zor görülebilecek çok ufak noktacıklar oluşur. Bu noktaların birleşiminden kullanılacak karakterler elde edilir.

Lazer yazıcılar, çalışma prensibi bakımından fotokopi makineleri ile aynı mantığa sahiptirler. Kağıt üzerindeki veri lazer ve ışık yardımı ile aktive olup, elektrik yüklenen bir yüzeye aktarılır. Daha sonra toner yardımı ile grafik ve yazılar kağıt üzerinde oluşturulur. Hızlı ve kaliteli baskı yapabilirler.

Mürekkep püskürtmeli yazıcılar, nokta matrisli yazıcılardandır. Ancak bu yazıcılar şerit kullanmazlar. Bunun yerine resmi ve karakterleri oluşturmak için vuruşsuz bir yöntem kullanırlar. Yazıcı kafası kağıda değmez. Bunun yerine kafa kağıda mürekkep damlacıkları püskürtür.

IV.LAZER VEYA MÜREKKEP PÜSKÜRTMELİ YAZICI KULLANILARAK FATURA DÜZENLENMESİ

Faturaların kopyalı olarak düzenlenmesindeki amaç, asıl nüsha ile suretin (suretlerin) değiştirilmeden aynı kalmasını sağlamaktır. El ile ya da nokta vuruşlu yazıcılarla, asıl nüshaya işlenen bilgiler alt suretlere kopya olarak çıkmaktadır. Ancak lazer ya da mürekkep püskürtmeli yazıcılarda sadece tek bir sayfaya yazım işlemi yapıldığından kopyalı nüsha almak mümkün olmamaktadır.

Nokta vuruşlu yazıcıların dezavantajlarına rağmen birden fazla kopyayı basmak için uygun bir yöntem olduğu şüphesizdir. Eğer aynı faturalar daha gelişmiş yazıcılarca yazdırılmak istenirse asıllarının ve kopyalarının ayrı ayrı bastırılması gerekecektir. Bu durumda asılların ve kopyaların aynı olup olmadığı konusunda şüphe uyanabilecektir.[1]

Bu noktada, faturaların lazer yazıcı kullanılarak düzenlenmesinin mümkün olup olmadığının gelir idaresinin konu ile ilgili vermiş olduğu özelgeler ile incelenmesi yerinde olacaktır.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 12.01.2009 tarih ve B.07.1.GİB.0.03.29/2923-231-568 sayılı özelgesi;

İlgide kayıtlı e posta yazınızda, lazer yazıcıyla matbu fatura kesilip kesilemeyeceği ile, iki kopyalı kağıda matbu fatura kesiminin hangi durumlarda mümkün olduğu konusunda Başkanlık görüşünün sorulduğu anlaşılmış olup, gerekli açıklamalar aşağıda yapılmıştır.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 231 inci maddesinin 3 üncü bendinde, “Faturalar en az bir asıl bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm uyarınca, mükellefler faturalarını en az bir asıl bir örnek olarak düzenlemek zorunda olup aslı ile örneğinin aynı bilgileri içermesi gerekmektedir.

Lazer yazıcı kullanımında bilgiler kağıt üzerine yakılarak kaydedildiğinden, yazıcıdan aynı anda iki nüsha döküm alınamamaktadır. Lazer yazıcıdan dökümler arka arkaya alınabilmekte olduğundan bu durum, sayfalarda yer alan bilgilerin kolayca değiştirilmesi imkânını sağlamaktadır.

Bu nedenle, yukarıda yer alan hususlar dikkate alındığında, bilgi işlem makinalarıyla düzenlenen faturaların lazer yazıcıyla yazılması  imkan dahilinde olmayıp, nokta vuruşlu yazıcılardan alınan sürekli form halinde kullanılması ile mümkündür.

Bilgilerinize rica ederim

Kayseri Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 20.04.2007 tarih ve B.07.1.GİB.4.38.15.02/VUK/21-67/1218 sayılı özelgesi;

İlgide kayıtlı dilekçenizin tetkikinden; …………… Vergi Dairesinin …………… vergi kimlik numarasındaki mükellefiyetinize konu oto lastik ve yedek parça satışlarınızda düzenlenecek faturaların lazer tipi yazıcı kullanılmak suretiyle, bir asıl, iki suret olarak ayrı, ayrı yazdırılması imkanı bulunduğundan bahisle, bilgisayarla düzenlenen faturalarınızın lazer yazıcıya yazdırılıp yazdırılamayacağı hususunda bilgi istenildiği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinde, faturada bulunması gereken asgari bilgilere yer verilmiş olup, faturanın düzenlenmesinde uyulacak usul ve esasların belirtildiği “faturanın nizamı” başlıklı aynı Kanunun 231 inci maddesinin 2 nci bendinde “faturalar mürekkeple, makine ile veya kopya kalemi ile doldurulur.”, 3 üncü bendinde ise “Faturalar en az bir asıl bir örnek olarak düzenlenir. Birden fazla örnek düzenlendiği takdirde her birine kaçıncı örnek olduğu işaret edilir” hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm uyarınca, mükellefler faturalarını en az bir asıl, bir örnek olarak düzenlemek zorunda olup, aslı ile örneğinin aynı bilgileri içermesi gerekmektedir.

Faturaların bilgi işlem makineleriyle düzenlenmesi durumunda ise bu belgelerin nokta vuruşlu yazıcılardan alınan sürekli form halinde kullanılmasıyla yukarıda belirtilen düzenlemelerin sağlanabilmesi mümkün olmaktadır.

Oysa, lazer printer kullanımında bilgiler kağıt üzerinde yakılarak kaydedilmekte, bu ise printerden aynı anda iki nüsha döküm alınmasını engellemektedir.

Diğer taraftan, lazer printerden arka arkaya döküm alınabilmekte olduğundan, bu durum sayfalarda yer alan bilgilerin kolayca değiştirilmesi imkanını yaratabilmektedir.

Bu nedenle; yukarıda yer alan hususlar dikkate alındığında faturalarınızın lazer printerle yazdırılması imkan dahilinde değildir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Buna karşın, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 03.10.2005 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02/VUK/213-1159 sayılı özelgesinin tam metni aşağıdaki gibidir;

KONU: Faturaların nüshalarının lazer yazıcı ile ayrı ayrı yazdırılıp yazdırılamayacağı hk.

“İlgi dilekçenizden ………………..Vergi Dairesi Müdürlüğünün …………………..vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz,  faturaların lazer tipi yazıcı kullanılmak suretiyle aslı ile örneklerinin ayrı ayrı yazdırılıp yazdırılamayacağı hususunda tereddüt oluştuğundan, konu hakkındaki görüşümüzü sorduğunuz anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 231. maddesinde faturanın düzenlenmesinde uyulacak usul ve esaslar  6 bent halinde hüküm altına alınmış olup, anılan maddenin 1’nci bendinde; faturaların sıra numarası dahilinde teselsül ettirileceği, aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaların şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılmasının mecburi olduğu, belirtildikten sonra 2’nci bentte; faturaların mürekkeple, makine ile veya kopya kurşun kalemi ile doldurulacağı hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan;  02/02/1985  tarih ve 18654 sayılı  Resmi Gazetede yayımlanan   Vergi Usul  Kanunu Uyarınca  Vergi Mükellefleri Tarafından Kullanılan Belgelerin Basım ve Dağıtımı Hakkındaki Yönetmeliğin amaç ve kapsamını açıklayan 1. maddesinde  “Bu yönetmelik, Fatura, Müstahsil Makbuzu, Serbest Meslek Makbuzu, Gider Pusulası Perakende Satış Vesikaları (Perakende Satış Fişi, Makineli Kasaların Kayıt Ruloları, Giriş ve Yolcu Taşıma Biletleri), Sevk İrsaliyesi, Taşıma İrsaliyesi Yolcu Listesi, Günlük Müşteri Listesi ve Bakanlıkça kullanılması zorunlu hale getirilen belgelerin üçüncü şahıslara basım ve dağıtım işlemlerine ilişkin şekil, şart, usul ve esaslar ile bunlara uyulmaması halinde uygulanacak cezai şartları belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.” denilmiş ve  7.maddenin (A) bendinde  faturada bulunması gereken bilgiler açıklanmıştır.

Anılan yönetmeliğin 13.maddesinin  (a) bendinde; mükelleflerin söz konusu belgeleri bedeli mukabilinde sadece bağlı bulundukları vergi dairesinin il sınırları içerisinde kalan anlaşmalı matbaalara bastırabilecekleri,  16’ncı maddesinde 159 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği gereğince Notere tasdik ettirilmemiş veya bu yönetmelik esaslarına göre hazırlanmamış olan belgeleri kullanan mükellefler hakkında, bu belgelerin hiç düzenlenmemiş olduğu kabul edilerek, Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri uyarınca işlem yapılacağı açıklanmıştır.

Bu durumda, yukarıda yer alan açıklamalarımız doğrultusunda anlaşmalı matbaalara bastırılmış veya notere tasdik ettirilmiş faturalarınızın örnek olan ikinci nüshalarına örnek olduğu ibaresi  yazılmak, asıl ve nüshalarının seri ve sıra numaralarının aynı olmasına azami dikkat gösterilmek suretiyle  lazer yazıcı kullanarak  ayrı ayrı yazdırılması  mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.”

Yukarıda aktarılan özelgelerden görüleceği üzere, idarenin lazer yazıcı ile fatura düzenlenebilmesi konusunda farklı görüşleri bulunmaktadır. İdarenin vermiş olduğu özelgelerde faturaların lazer yazıcı ile düzenlenmesindeki sakınca, “lazer yazıcıdan dökümler arka arkaya alınabilmekte olduğundan bu durum, sayfalarda yer alan bilgilerin kolayca değiştirilmesi imkânını sağlaması” olarak açıklanmaktadır. İdarenin burada kötü niyetli kullanımları engellemek açısından lazer yazıcı kullanımına izin vermediği kanaatine varılmaktadır.

V.DEĞERLENDİRME

Konuyu genel olarak değerlendirdiğimizde; kanundaki asgari şartları (VUK 231. madde) taşıması halinde, lazer veya mürekkep püskürtmeli yazıcılar ile fatura düzenlenmesine engel teşkil edecek bir mevzuat hükmünün bulunmadığını görmekteyiz. Bu nedenle gelir idaresinin, mükelleflerin her türlü yazıcı ile fatura düzenlemesinin önünü açacak ve tereddütleri giderecek bir tebliğ yayımlaması yerinde olacaktır.

Yasal mevzuat çerçevesinde, lazer veya mürekkep püskürtmeli yazıcılar ile düzenlenen faturaların hukuken geçerli olmakla birlikte (sözünü ettiğimiz düzenleme yapılana kadar), gelir idaresi ile ileride doğabilecek olası ihtilafların önlenmesi açısından, lazer veya mürekkep püskürtmeli yazıcı ile fatura düzenlemek arzusunda olan mükelleflere tavsiyemiz, idareden konu ile ilgili özelge almaları yönündedir. Zira ilgili kişi/kurumu bağlayan bir özelge çerçevesinde tüm mükellefler için yorum yapmanın uygun olmayacağı görüşündeyiz.

Kaynaklar

UÇAK Cemalettin, Lazer Yazıcı ile Fatura Basılabilir mi?, Yaklaşım Dergisi, Şubat 2008, Sayı:182

Exit mobile version