Denizlerde Kurulan Balık Yetiştiriciliği Tesislerinin İzlenmesine İlişkin Tebliğ

13 Haziran 2009 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 27257

Çevre ve Orman Bakanlığından:

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, denizlerde yapılacak balık yetiştiriciliği faaliyetlerinden kaynaklanan veya kaynaklanabilecek kirliliğin izlenmesine yönelik ilke ve esasların belirlenmesidir.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümleri ile 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinin 54 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,

b) Referans noktası: Yetiştiricilik tesislerinde yer alan kafeslerin herhangi birinden 500–1000 metre arasında, hâkim akıntı yönü dışında seçilen ve koordinatları belirlenen bir noktayı,

c) Yetiştiricilik tesisi: Karada faaliyet gösteren adaptasyon üniteleri hariç olmak üzere yavru balıkların hasat edilme zamanına kadar yetiştirildiği tesisleri,

ifade eder.

İlke ve esaslar

MADDE 4 – (1) Yetiştiricilik tesislerinden kaynaklanan atıklar, tüketim fazlası olarak kalan yemler, dışkılar ve boşaltım ürünlerinin oluşturduğu çözünmeyen veya çözülebilir karakterde olan maddelerdir. Bunlar, organik karbon, azot ve fosfor fraksiyonlarıdır. Çevreye etkileri çiftliğin büyüklüğü ve ortamın hidrografisine bağlı olarak değişmektedir. Organik atığın mikrobial bozunması; amonyak, nitrat, nitrit, fosfat ve diğer inorganik maddelerin açığa çıkmasının başlıca nedenleridir. Atıkların denizel ortama girişi sadece su kalite parametrelerini değiştirmekle kalmayıp bentik canlıları etkilemekte habitat değişimine neden olmakta ve ötrofikasyon riskini artırmaktadır. Bu nedenler dikkate alınarak yetiştiricilik alanlarında kirlilik izlemesinin yapılması esastır.

(2) Yetiştiricilik tesislerinin yükümlülükleri şunlardır:

a) Yetiştiricilik tesisleri, tesislerinin çevreye olabilecek etkilerinin izlenmesinden ve kayıtlarının tutulmasından sorumludur.

b) Yetiştiricilik tesisleri faaliyete geçmeden önce, tesisisin kurulacağı alana ilişkin mevcut durumun belirlenmesi amacıyla bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ölçüm ve analizleri yaptırmakla yükümlüdürler.

c) Yetiştiricilik tesislerinin faaliyet göstereceği alanda yapılan analiz sonuçlarının kıyaslanabilmesi amacıyla, bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen ölçümlerin, referans noktasında dip, orta ve yüzey olmak üzere 3 seviyede de yapılması zorunludur.

ç) Yetiştiricilik tesisleri, izlemenin sonuçlarını denetim esnasında ilgililere göstermek zorundadırlar.

d) Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda, balık yetiştiriciliği işletmecilerinden kontrol amaçlı numune aldırarak analizini isteyebilir.

Numune alma ve saklama koşulları

             MADDE 5 – (1) Numune alma ve saklama koşulları aşağıda belirtildiği şekildedir.

a) Deniz ortamından numune alma; numunenin alındığı tarih, saat, meteorolojik şartlar (yağış, hava sıcaklığı, rüzgâr durumu) ve su sıcaklığı belirtilerek yapılır. Numune alma noktalarının koordinatları, noktanın derinliği, o noktadaki toplam su derinliği kaydedilir.

b) Tesisi temsil edecek şekilde, tesisin 20’şer metre açığından ve tesisin 4 kenarından ve ortasından olmak üzere toplam beş noktadan ve her örnekleme noktasında yüzeyden, ortadan ve dipten olmak üzere toplam üç derinlikten örnekleme suretiyle numune alınır.

c) Numune alma, saklama ve analiz yöntemleri ile ilgili olarak 7/1/1991 tarihli ve 20748 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği hükümlerine uyulur.

İzleme

             MADDE 6 – (1) Balık yetiştiriciliği yapan gerçek ve tüzel kişilere ait tesisler, faaliyete geçmelerini müteakip, aşağıda yer alan Tablo-1’de belirtilen kriterlere göre izlenir.

Tablo-1

(2) Bu maddenin Tablo-1’de belirtilen parametrelere ilave olarak, alandaki bentik flora ve fauna türleri ile birlikte Beggiatoa bakterilerinin dağılımı (Standart Metod No: 9240) tespit edilir.

(3) 24/1/2007 tarihli ve 26413 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Denizlerde Balık Çiftliklerinin Kurulamayacağı Hassas Alan Niteliğindeki Kapalı Koy ve Körfez Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Tebliğ” kapsamında değerlendirilen balık çiftliği yetiştiricilik tesislerinin izlenmesi, adı geçen Tebliğ hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilir. Bununla birlikte bu kapsamda değerlendirilen tesisler, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan Tablo-1’deki dip çökeltisi analizleri ile ikinci fıkrasında belirtilen bentik flora ve fauna türleri ile birlikte Beggiatoa bakterilerinin dağılımına ilişkin tespitleri, yetiştiricilik alanında ve referans noktasında yapmakla yükümlüdürler.

Ölçüm ve analiz

             MADDE 7 – (1) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen parametrelerle ilgili ölçüm ve analizler Çevre ve Orman Bakanlığı’nca yetki verilen Üniversiteler ile özel veya kamu kurum ve kuruluş laboratuvarlarında yapılır.

İzleme periyodu ve raporlama

             MADDE 8 – (1) Balık çiftliklerinin izlenme periyodu ve analiz sonuçları aşağıda belirtildiği şekilde raporlanır.

a) Bu Tebliğin 6 ncı maddesinde belirtilen parametrelerden su kolonunda yapılacak analizler her yılın Ağustos ayında olmak üzere yılda bir defa yapılır ve referans ölçümleri ile çiftlik alanında yapılan ölçüm ve analizlerin karşılaştırmalı olarak hazırlanan değerlendirme raporu her yılın Aralık ayı sonuna kadar İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne sunulur.

b) Tesis sahibi tarafından, bu Tebliğde belirtilen süre dahilinde belirlenen numune alma tarihleri, İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne bildirilir.

c) Dip çökeltisinde ve bu Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen parametrelerin ölçümü üç yılda bir Ağustos ayında yapılır ve referans ölçümleri ile çiftlik alanında yapılan ölçüm ve analizlerin karşılaştırmalı olarak (% li ifadelerle) hazırlanan değerlendirme raporu o yılın Aralık ayı sonuna kadar İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne sunulur.

ç) Hazırlanan değerlendirme raporları en geç Aralık ayı sonuna kadar Bakanlık Merkez Teşkilatı ile İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne yazılı ve elektronik ortamda sunulur.

d) Hazırlanacak raporlarda yapılacak değerlendirmelerde geçmiş yıllardaki veriler de dikkate alınarak deniz ekosisteminde yarattığı değişimlere göre alınması gereken tedbirler belirtilir. Ayrıca raporlar içinde her yılın Ağustos ayında yapılacak koordinat tespiti de yer alır.

İstisnai haller

             MADDE 9 – (1) Doğal afetler, sonucu etkileyecek aşırı meteorolojik şartlar ve/veya kaza durumunda; olağanüstü halin resmi olarak belgelenmesi halinde rapor bu hususlar dikkate alınarak değerlendirilir.

(2) Bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen şartların numune alımını engellemesi ve bu durumun resmi olarak belgelenmesi halinde; numune, söz konusu olağanüstü halin geçmesini müteakip bir hafta içinde alınır ve hazırlanan raporda bu hususlar detaylı olarak belirtilir.

Denetim ve yaptırım

             MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan balık yetiştiriciliği tesisleri Çevre Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre denetlenir. Yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine Çevre Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre yaptırım uygulanır.

(2) 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 21/11/2008 tarihli ve 27061 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Denetimi Yönetmeliğinin 6 ncı maddesi gereğince denetimle ilgili olarak balık yetiştiriciliği tesisleri, ölçüm ve analiz giderlerini karşılamakla yükümlüdürler.

Yürürlük

             MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

             MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.