Talha APAK
Öğretim Görevlisi
Yeminli Mali Müşavir
TEKSTİL SEKTÖRÜNDE İTHALATÇI BİLGİ FORMUNUN YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TARAFINDAN ONAYLANMASI
- Giriş:
31 Aralık 2008 Tarih, 27097 Sayılı (2.mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan “Tekstil ve Konfeksiyon İthalatının Kayda Alınmasına İlişkin Tebliğ” (2009/21) ile; belirli tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalatının ileriye yönelik olarak kayda alınmasına ilişkin usul ve esasları içermekte olup, söz konusu Tebliğ’ in Ek-1’deki listede kategori numaraları ve tanımları belirtilen tekstil ve konfeksiyon ürünlerinin ithalatından önce, gerçekleştirilecek ithalata ilişkin bilgilerin Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından yetkilendirilen ve söz konusu Tebliğ’ in EK II’ deki listede yer alan “Kayıt Merkezleri” ne kaydettirilerek ithal işleminin kayda alındığına dair bir “Kayıt Belgesi” alınması ve bu belgenin bir örneğinin gümrük beyannamesine eklenmesi gerekmektedir.
Kayıt belgesi taleplerine ilişkin başvuruların değerlendirmeye alınabilmesi için, Tebliğ’in EK III‘ deki listede yer alan “Kayıt Belgesi Başvuru Formu”nun doldurulması ve bu formun ekindeki belgelerle birlikte eksiksiz bir şekilde kayıt merkezlerinden birine iletilmesi gerekmektedir. Tam ve usulüne uygun olarak yapılan kayıt belgesi başvuruları en geç 10 (on) işgünü içerisinde sonuçlandırılmaktadır. Tebliğin EK III’de yer alan “Kayıt Belgesi Başvuru Formu”nun devamı olan “İthalatçı Bilgi Formu”nun da “Yeminli Mali Müşavir” tarafından onaylanması zorunlu hale getirilmiş bulunulmaktadır.
Yeminli Mali Müşavir tarafından onaylanması istenen tabloda; son beş yıllık bazı mali bilgilerin (satışlar, satışların maliyetleri v.s) ilgili firmaya ait olduğunun ve doğruluğunun onaylanması istenmektedir.
- Değerlendirme:
- a) İlgili Tebliğ ile, öne çıkan hususlar aşağıdaki gibi sıralanabilir;
* Söz konusu ürünlerin bir gümrük beyannamesi kapsamında ve ilgili tarife pozisyonundan brüt 5 kg veya daha az miktarda ithal edilecek olması durumunda kayda alma uygulamasına gerek bulunmamaktadır. Gümrük beyannamesinin tescili sırasında gümrüklerce tespit ve kabul edilen kıymet veya miktarın, kayıt belgesinde kayıtlı kıymet veya miktarı, toplam %5‘ten (%5 dahil) daha az bir oranda aşması ithalatın yapılmasını engellemez.
* Yapılan beyanın gerçeğe aykırı olduğunun, başvurularda sunulan bilgi ve belgelerde tutarsızlık bulunduğunun tespit edilmesi veya bu yönde ciddi şüphe olması halinde söz konusu hususlar açıklığa kavuşturuluncaya kadar kayıt belgesi düzenlenmemektedir.
* Kayıt belgelerinin geçerlilik süresi 90 gündür ve süresi uzatılamaz.
* Bir kayıt belgesi birden fazla beyanname için kullanılamaz.
* Kayıt belgesi üçüncü kişilere devredilemez.
* Belge ve bilgileri yukarıda belirtilen süreler içerisinde iletmeyen ithalatçıların yeni belge talepleri söz konusu bilgi ve belgeler iletilinceye kadar karşılanmaz.
* Her takvim yılının ilk başvurusunda “yeminli mali müşavir onaylı İthalatçı Bilgi Formu” ile üretici ithalatçılar için “Üretici İthalatçı Bilgi Formu” ilk başvuruda aranır.
- b) İlgili Tebliğ gereği, YMM’ler açısından açıklığa kavuşturulması istenen hususlar da aşağıdaki gibi sıralanabilir;
* Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın ilgili Tebliği’ndeki formun, “Yeminli Mali Müşavirlerce bilgilerin doğruluğunun onaylanması” ifadesinin açık veya anlaşılır olmadığı, bununla neyin amaçlandığına da Müsteşarlık tarafından açıklık getirilmelidir.
* YMM’ler tarafından (doğruluğu) onaylanacak formun, “Tasdik” kapsamında mı?, “Uygunluk” kapsamında mı?, “Tanzim” niteliğinde mi? Olacağı, onaylanacak formun ücretinin hangi ölçü veya tarifeye göre alınacağı konularına da TÜRMOB tarafından açıklık getirilmelidir.
- Sonuç:
Yukarıda kısaca anlatıldığı üzere meslek mensuplarına (özellikle YMM’ ler) Maliye Bakanlığı dışındaki Bakanlıklar, resmi kurum veya kuruluşlarca da ihtiyaç duyulmakta, değişik zamanlarda değişik hizmetler istenmektedir. Geçmişte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığı, bugün Dış Ticaret Müsteşarlığı, yarın bir başka kurum veya kuruluşlar… Bu da göstermektedir ki, meslek mensuplarının görev ve sorumluklarını sadece “mali hukuk” çerçevesinde değerlendirmek değil, artık bir çok hukuk dalı ile de ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Meslek mensuplarından istenen hizmetlerin ve sorumlulukların da buna göre değerlendirilmesi gerekir.
SMMM ve YMM mesleğinin, gelinen noktada taraflarca (özellikle uygulamada) ciddi bir revizyona ve yeni standartlara kavuşturulması zamanı gelmiştir. Elbette, bu konuyu ifade etmek kolay ancak, hayata geçirmek o kadar da kolay değil. Gerek TÜRMOB ve gerekse YMM odalarının Maliye Bankalığı ile olan diyalogunun daha da geliştirilerek, meslek adına yeni kazanımlar ve vizyonlara ulaşılabilir.
Ayrıca, değişik hizmetlerin talep edilmesi veya ilgililere sunulması noktasındaki belirsizliklerin giderilmesi, meslek mensuplarının (SMM ve YMM) karşı karşıya getirilmemesi ve yaşanan bazı kargaşalara da son verilmesi, örneğin yazı konumuz olan İTHALAT tebliği gereği formun onaylanmasının usul ve esasları ile ücretinin bir an önce TÜRMOB tarafından çözüme kavuşturulması uygulama birliği açısından gereklidir.
Bize göre; ilgili tebliğ ile istenen (doğruluğun) onay, tasdik hükmünde olmayıp, formda yer alan bilgilerin defter kayıt ve belgelere dayanılarak doğruluğun onayıdır. Dolayısı ile , YMM’lerce herhangi bir rapor düzenlenmesi söz konusu olmayıp, sadece ilgili formun mühür kullanılmak suretiyle onaylanmasıdır.
Kaldı ki, konu hakkında, İSMMMO’nun 13 Ocak 2009 Tarihli TÜRMOB’a itiraz başvurusu bulunmakta olup, ilgili itirazda; YMM’ler tarafından onaylanacak formun “Tasdik” kapsamında olmayıp, “Tanzim” niteliğinde olduğu ve bunun SMMM’ler tarafından da tanziminin sağlanması, aksi takdirde Tebliğin iptali için TÜRMOB tarafından Danıştay’da iptal davası açılması istenmiş bulunulmaktadır.
Ayrıca, 6 Şubat 2009 Tarih, 27133 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ” (2009/04) ile, çok açık olmayan başka bir konuda da “İthalatçı Beyanının Yeminli Mali Müşavir Onaylı” bir çıktısı Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca istenmektedir.