KDV ve ÖTV Oranları İndirilen Mallar
Süleyman TURAN
YMM
sturan08@mynet.com
I-GİRİŞ:
Bilindiği gibi, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 12. maddesinde;
- Özel tüketim vergisinin, ÖTV Kanunu’na ekli listelerde yazılı malların karşılarında gösterilen tutar ve/veya oranlarda alınacağı,
- Bakanlar Kurulu’nun, topluca veya ayrı ayrı olmak üzere;
a) (I) Sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibarıyla en yüksek vergi tutarının yarısına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye,
b) (III) Sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları, her bir mal itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, (A) cetvelindeki mallar için dört katına (B) cetvelindeki mallar için yarısına kadar artırmaya, asgari maktu vergiyi her bir mal itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, (A) cetvelindeki mallar için iki katına (B) cetvelindeki mallar için bir katına kadar artırmaya, bu sınırlar içinde malların cinsleri, özellikleri, fiyat grupları, alkol dereceleri ve içerdiği alkol miktarına göre farklı vergi oranı ve asgari maktu vergi tutarı belirlemeye,
c) (II) Sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları bir katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye; uygulanmakta olan oranları EURO normlarını sağlayan katalitik konvertör sistemi ile teçhiz edilmiş taşıtlarda yarısına kadar indirmeye, kanunî oranına kadar çıkarmaya,
d) (IV) Sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları sıfıra kadar indirmeye, %25’e kadar artırmaya,
e) Listelerde gümrük tarife pozisyonu veya tarife alt pozisyonu olarak yer alan malların her biri için belirlenmiş olan oran veya tutarların alt ve üst sınırları içinde kalmak suretiyle, bu pozisyonların altında yer alan mallar itibarıyla farklı vergi tutarları veya oranları belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır.
Ayrıca, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 28. maddesinde, katma değer vergisi oranının, vergiye tabi her bir işlem için %10 olduğu, Bakanlar Kurulunun bu oranı dört katına kadar arttırmaya ve % 1’e kadar indirmeye, bu oranlar dahilinde muhtelif mal ve hizmetler ile, bazı malların perakende safhası için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkili olduğu belirlenmiştir.
Aynı Kanunun 29/2. maddesinin 5838 sayılı Kanunla, 28.02.2009 tarihinden geçerli olmak üzere, değişik son fıkrası hükmüne göre Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibarıyla, iade hakkını kısmen veya tamamen yada amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi ile sınırlı olmak üzere kaldırmaya yetkili bulunmaktadır.
Bakanlar Kurulu’nun, mezkur Kanun maddelerinde yer alan bu yetkilerine istinaden 16.03.2009 tarih ve 27171 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 2009/14802 sayılı Kararnamenin eki Kararın;
- maddesi ile,
(1) 15.06.2009 tarihine kadar uygulanmak üzere, net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde katma değer vergisi oranı, %8 olarak belirlenmiş ve,
(2) mükelleflerin, indirimli orana tabi işlemlerine ait iade hesabına, bu Karar kapsamında teslim ettikleri konutlar nedeniyle yüklendikleri vergilerin dahil edilmeyeceği kararlaştırılmıştır.
- maddesi ile de, (1) 15.06.2009 tarihine kadar uygulanmak üzere, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli;
a) (II) sayılı Listede yer alan mallardan bazılarının vergi oranları, ekli (I) sayılı cetvelde gösterildiği şekilde,
b) (IV) sayılı Listede yer alan mallardan ekli (2) sayılı cetvelde yer alanların vergi oranları %0 (Yüzde sıfır) olarak belirlenmiştir.
Söz konusu Karar, yayımını izleyen günde (17.03.2009 tarihinde) yürürlüğe girmiştir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ ORAN İNDİRİMİ:
Önceki bölümde değinildiği üzere, Bakanlar Kurulunun 2009/14802 sayılı Kararname eki Kararı ile, 17.03.2009-15.06.2009 tarihleri arasında uygulanmak üzere, net alanı 150 metrekare ve üzeri konut teslimlerinde katma değer vergisi oranı, %8 olarak belirlenmiştir. Ancak mükelleflerin, indirimli orana tabi işlemlerine ait iade hesabına, bu Karar kapsamında teslim ettikleri konutlar nedeniyle yüklendikleri vergilerin dahil edilmeyeceği öngörülmüştür.
Bilindiği gibi, KDV Kanunu’nu 28. maddesine ekli (I) sayılı Listenin 11. sırasına göre, 150 m2 ye kadar konut teslimleri, indirimli vergi oranına (%1) tabi bulunmaktadır. 150 m2 ve üzerindeki konutların teslimi ile metrekaresine bakılmaksızın işyeri ve arsa teslimleri ise, genel vergi oranına (%18) tabi tutulmaktadır.
Anılan Kararname ile, 17.03.2009/15.06.2009 tarihleri arasında katma değer vergisi indiriminden yararlanacak olan 150 m2 üzerindeki konutlar olup, bunların belirtilen tarihleri arasındaki satışlarında %8 katma değer vergisi oranı uygulanacaktır.
Ayrıca, KDV Kanunu’nun 29/ 2. maddesi hükmüne göre, Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi, bu mükelleflere belirlenen şartlar dahilinde nakden veya mahsuben iade edilmektedir.
Bakanlar Kurulu, mezkur maddenin sonunda yer alan ve önceki bölümde belirtilen yetkisine dayanarak, vergi nispeti geçici süre için %8’ e indirilen 150 m2 ve daha fazla konut teslimleri ile ilgili olarak yüklenilen verginin, madde hükmüne göre hesaplayacakları iade tutarına dahil edilmemesini öngörmüştür. Diğer bir ifade ile, 17.03.2009/16.06.2009 tarihleri arasında vergi oranı, %8 ‘e indirilen 150 m2 ve üzerindeki konut teslimlerine ilişkin yüklenilen vergilerin iadesi söz konusu değildir.
III-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ ORANI İNDİRİLEN MALLAR:
Bakanlar Kurulu’nun 2009/14802 sayılı Kararı ile, 17.03.2009-15.06.2009 tarihleri arasında, motorlu taşıtlar, elektronik ve beyaz eşya satışlarında uygulanacak yeni özel tüketim vergisi oranları ile eski oranlar aşağıdaki gibidir.
(I) Sayılı Cetvel: Motorlu Taşıtlar: Söz konusu Kararname ile, 15.06.2009 tarihine kadar 3 aylık süre ile uygulanmak üzere, özel tüketim vergisi indirilen motorlu taşıtlar aşağıdaki gibidir.
| G.T.İ.P. NO: | ARACIN CİNSİ | ESKİ ORAN | YENİ ORAN |
| 8701.20 | Yarı römorkler için çekiciler | 4 | 1 |
| 87.02 10 | veya daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar: | ||
| – Otobüs | 1 | 0 | |
| – Midibüs | 4 | 1 | |
| – Minibüs | 9 | 2 | |
| 87.03 | Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımaya mahsus diğer taşıtlar: | ||
| – Yük taşımasında kullanılıp azami ağırlığı 3.5 tonu a şmayan ve yolcu taşıma kapasitesi, istiap haddinin %50 ‘sinin altında olan motorlu araçlardan; | |||
| – İstiap haddi 850 kg’ i geçmeyip silindir hacmi 2000 cm3’ ün altında olanlar | 10 | 1 | |
| – İstiap haddi 850 kg’ i geçip motor silindir hacmi 2800 cm3’ ün altında olanlar | 10 | 1 | |
| – Motor silindir hacmi 3200 cm3’ü geçmeyen sürücü dahil 9 kişilik oturma yeri bulunanlar, (Çok amaçlı araç olarak tanımlanan, Dublo,Connet, Kango, Expres, Combi, Partner, Caddy, Transpoter, Starex gibi) | 10 | 1 | |
| – Diğerleri (Normal binek otomobilleri): | |||
| – Motor silindir hacmi 1600 cm3‘ü geçmeyenler | 37 | 18 | |
| – Motor silindir hacmi 1600 cm3‘ü geçen fakat 2000 cm3‘ü geçmeyenler | 60 | 54 | |
| – Motor silindir hacmi 2000 cm3‘ü geçenler | 84 | 80 | |
| 87.04 | Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar: (Yalnız kayıt ve tescile tabi olanlar) | ||
| – Azami yüklü kütlesi 4700 kg’ i geçmeyip sürücü sırasından başka oturma yeri veya sürücü dışında yanda pencereleri olanlar:(panelvan) | |||
| – Motor silindir hacmi 3000 cm³’ü geçmeyenler | 10 | 1 | |
| – Motor silindir hacmi 3000 cm³’ü geçip 4000 cm³’ü geçmeyenler | 52 | 47 | |
| – Motor silindir hacmi 4000 cm³’ü geçenler | 75 | 71 | |
| – Kapalı kasalı olup istiap 620 kg’in altında olanlar (kapalı kasalı kamyonet) | 10 | 1 | |
| – Diğerleri (Kamyon ve kamyonetler) | 4 | 0 | |
| 87.05 | Özel amaçlı motorlu taşıtlar, (İnsan veya eşya taşımak üzere özel olarak yapılmış araçlar hariç) (tamir araçları, vinçli taşıtlar, itfaiye araçları, mikser, atölye arabaları, tanker, çöp arabası, tohum, gübre, su ve benzeri saçan arabalar gibi) | 4 | 1 |
| 87.09 | Fabrika, antrepo, liman veya hav meydanlarında kısa mesafelerde eşya taşımaya Mahsus, kaldırma tertibatı ile donatılmamış kendinden hareketli yük arabaları, Demiryolu istasyon platformlarında kullanılan türde çekiciler, aksam ve parçaları | 4 | 1 |
| 87.11 | Motosikletler, (mopedler dahil) ve yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar: | ||
| – Motor silindir hacmi 250 cm3’ü geçmeyenler | 22 | 11 | |
| – Motor silindir hacmi 250 cm3’ü geçenler | 37 | 32 |
Tablodan görüldüğü üzere, 17.03.2009/15.06.2009 tarihleri arasında uygulanmak üzere, motorlu taşıtlarda uygulanan özel tüketim vergisi oranı, ticari araçlarda %10’ dan %1’ e, motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçmeyen otomobillerde yüzde 37′den 18′e, 250 cm3’ü geçmeyen motosikletlerde yüzde 22′den 11′e, otobüslerde ise yüzde 1′den sıfıra çekilmiştir. Söz konusu oranlar, minibüslerde % 9′dan %2′ye, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlardan motor silindir hacmi 3000 cm3’ü geçmeyenlerde % 10’dan %1′e düşürülmüştür.
(2) Sayılı Cetvel: Elektronik ve Beyaz Eşya: Anılan Kararname ile, elektronik ve beyaz adan alınan %6.7’lik özel tüketim vergisi, 17.03.2009/15.06.2009 tarihleri arasında uygulanmak üzere sıfırlanmıştır. Buna göre, 15 Haziran 2009 tarihine kadar ÖTV oranları sıfıra indirilen ürünler şunlardır.
Elektronik ve Beyaz Eşya:
– 84.15 – Klima cihazları (motorlu bir vantilatör ile nem ve ısıyı değiştirmeye mahsus tertibatı olanlar) (nemin ayrı olarak ayarlanamadığı cihazlar dahil)
– 84.18 – Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar (elektrikli olsun olmasın), ısı pompaları (84.15 pozisyonundaki klima cihazları hariç) (Diğer soğutucu veya dondurucu cihazlar; ısı pompaları hariç)
– 84.19.11.00.00.00 – Gazla çalışan anında su ısıtıcılar
– 8419.19.00.00.11 – Termosifonlar (depolu su ısıtıcıları) (Termosifonlar ve güneş enerjili su ısıtıcıları dışındaki elektrikli olmayan anında veya depolu su ısıtıcıları)
– 8419.19.00.00.19 – Diğerleri
– 8421.12.00.00.11 – Çamaşır Kurutma makinaları (Bir defada kurutacağı çamaşırın kuru ağırlığı 6 kg’ı geçmeyenler)
– 8422.11.00.00.00 – Bulaşık yıkama makinaları (Evlerde kullanılanlar)
– 8450.11.11.00.00 – Kuru çamaşır kapasitesi 6 kilogramı geçmeyen tam otomatik çamaşır makinesi (çamaşırı önden yüklemeliler)
– 8450.11.19.00.00 – Kuru çamaşır kapasitesi 6 kilogramı geçmeyen tam otomatik çamaşır makinesi (çamaşırı üstten yüklemeliler)
– 8450.11.90.00.00 – Tam otomatik çamaşır makinesi (Kuru çamaşır kapasitesi 6 kilogramı geçen fakat 10 kilogramı geçmeyenler)
– 8450.12.00.00.00 – Diğer çamaşır makinaları
– 8450.19.00.00.11 – Elektrikli olanlar (kuru çamaşır kapasitesi 10 kilogramı geçmeyen,santrifüjlü kurutma tertibatı olmayan çamaşır makinesi)
– 8450.19.00.00.19 – Diğerleri (Elektrikli olmayan çamaşır makinesi)
– 8451.21.10.00.11 – Evlerde kullanılanlar (kuru çamaşır kapasitesi 6 kilogramı geçmeyen kurutma makineleri)
– 8451.21.90.00.11 – Evlerde kullanılanlar (kuru çamaşır kapasitesi 6 kilogramı geçen fakat 10 kilogramı geçmeyen kurutma makinaları)
– 85.08 – Vakumlu elektrik süpürgeleri
– 85.09- Ev işlerinde kullanılmaya mahsus kendinden elektrik motorlu elektro-mekanik cihazlar,
– 8510.10.00.00.00 – Traş makinaları (elektrikli)
– 85.16 – Elektrikli anında veya depolu su ısıtıcılar ve daldırma tipi ısıtıcılar; herhangi bir mahallin veya toprak ve benzeri yerlerin ısıtılmasına mahsus elektrikli cihazlar; berber işleri için elektrotermik cihazlar,
– 85.19 – Ses kaydetme veya kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar
– 85.21 – Video kayıt veya gösterme cihazları (bir video tunerle birlikte olsun olmasın)
– 8523.29.15.00.13 – Kasetli video bantları
– 8523.29.15.00.14 – D iğer video bantları
– 8523.40.11.00.11 – Lazer diskler
– 8523.40.51.00.00 – Dijital çok yönlü ve çok yönlü olmayan diskler
– 8527.19.00.00.00 – Diğerleri (Harici bir güç kaynağı olmaksızın çalışan radyo yayınlarını alıcı diğer cihazlar)
– 8527.91.11.00.00 – Kaset tipi olup analog ve dijital okuma sistemli olanlar
– 8527.91.19.00.00 – Diğerleri (radyo yayınlarını alıcı diğer cihazlar)
– 8527.91.35.00.00 – Lazer okuma sistemli olanlar
– 8527.91.91.00.00- Kaset tipi olup analog ve dijital okuma sistemli olanlar
– 8527.91.99.00.00 – Diğerleri
– 8527.92.10.00.00 – Çalar saatli radyolar
– 8527.92.90.00.00 – Diğerleri (saatli radyolar)
– 8527.99.00.00.00 – Diğerleri (radyo yayınlarını alıcı diğer cihazlar)
– 85.28 – Monitörler ve projektörler (televizyon alıcı cihazı ile mücehhez olmayanlar); televizyon alıcı cihazları (radyo yayınlarını alıcı cihazı veya ses veya görüntü kayıt veya tekrar verme cihazıyla birlikte olsun olmasın)
Tablodan görüldüğü üzere, evlerde kullanılan bulaşık ve çamaşır makineleri ile buzdolapları, elektrik süpürgeleri, radyolar, traş makineleri ile video kayıt ve gösterme cihazların ÖTV oranı, 15.06.2009 tarihine kadar uygulanmak üzere %6.7’ den sıfıra indirilmiştir.
Öte yandan, özel tüketim vergisi katma değer vergisi matrahına dahil olduğundan, vergi oranı indirilen mallara ait katma değer vergisi de, indirilen özel tüketim vergisine isabet eden tutar kadar indirilmiş olmaktadır.
