Ali Hepşen
İstanbul Üniversitesi /İşletme Fakültesi Finans Anabilim Dalı
Öğretim Üyesi alihepsen@yahoo.com
GAYRİMENKUL SEKTÖRÜNDE YAPILMASI GEREKENLER
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Bekir Cumurcu’nun “Kemer sıkmak, faizi tırmandırıp enflasyonu baskılamak yerine piyasalar teşvik edilmeli. Bütün dünya piyasaları teşvik ediyor. Türkiye’nin kemer sıkmaya değil, gevşetmeye ihtiyacı var.” uyarısı son derece önemli. Sayın Cumurcu’nun önümüzdeki döneme ilişkin “Proje ve yatırımlar yavaşlayacak. Fiyat ve değerler gerileyecek. Konut ve alışveriş merkezi piyasası daralacak. Lüks projelerde daralma daha az olacak. Bazı şirketler taahhütlerini yerine getiremeyecek, birleşme ve satın almalar olacak.” tespitleri ise dikkate değer. Bekir Bey’in sektördeki daralmayı atlatmak için gündeme getirdiği tedbirleri ise şu başlıklar halinde sıralamak mümkün:
- Sektörünün yeniden başarılı olabilmesi için, konut kredisi faizleri gelir vergisi matrahından düşülmeli. Daha önceden hükümet gündeminde olan “kişilerin sahip olacakları ilk ya da ikinci konut için kullandıkları kredilerin 100.000 YTL’ye kadar olan kısmına isabet eden faiz ödemelerini gelir vergisi matrahından indirebilmelerine” olanak sağlayacak olan düzenlemenin yeniden ele alınması.
- İmar ve ruhsat işlemlerinde bürokrasi azaltılmalı, işlemlerin daha kolay yapılabilmesine olanak sağlayan sistemlerin gündeme alınması.,
- Damga vergisi kaldırılmalı.
- Alım-satımdaki yüzde 3’lük tapu harcı
- Ev satışlarında yüzde 1’den başlayan kademeli KDV uygulanmalı
- Dar gelirlilerin konut kredisi faizleri sübvanse edilmeli.
- Yabancıların mülk edinmesindeki karmaşaya son verilmeli.
- Teşvikli arsa üretimiyle arsa maliyetleri düşürülmeli.
- Vergi, resim ve harçlarda kamu kuruluşları lehine olan haksız rekabetin önüne geçilmeli.
Sektöre ilişkin bir diğer tespit ise “Türkiye’nin 2008 Konut Sektörü Analizi” raporunu yayınlayan “Reidin.com” dan geldi. “2008 yılının ikinci yarısında ABD Kredi Krizi nedeniyle küresel anlamda yaşanan olumsuz durumun kullanılan konut kredilerini de etkilediği” şeklinde belirtilen raporda, “2008 yılının ikinci yarısında konut kredisi faiz oranlarının artışıyla birlikte, kredilerin reel bazdaki dramatik azalışı konut fiyatlarının ve kira bedellerinin de aşağı yönde hareket etmesine neden olmuştur” tespiti öne çıkmaktadır. Bu doğrultuda Merkez Bankası Para Politikası Kurulunun geçtiğimiz günlerde tahminlerin üzerinde gecelik borçlanma faizlerini 2 puan faiz indirimine gitmesini ise piyasaların hareketlenmesi açısından son derece olumlu buluyorum. Görünün o ki indirimler önümüzdeki dönemde de devam edecek. Bankalarda konut kredi faiz oranlarını indiriyorlar ve indirmeye devam edecekler. Bunlar sektörün canlanması açısından önemli adımlar ama yetersiz. Amaç, Bekir Cumurcu’nun da ifade ettiği gerekli tedbirleri almak olmalı.