13 Ocak 2009 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27109
Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı)’tan:
MADDE 1 – 18/7/2007 tarihli ve 26586 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hayat Sigortaları Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aktüer: Yatırım, finansman ve demografi konularında olasılık ve istatistik teorilerini uygulayarak yasal düzenlemelere uygun prim, karşılık ve kâr paylarını hesaplayan, tarife ve teknik esasları hazırlayan ve Müsteşarlık nezdinde tutulan Aktüerler Siciline kayıtlı kişiyi,
b) Aktüeryal matematik karşılık: Şirketlerin üstlendikleri riskler için aldıkları risk primleri ile sigorta ettirenler ve lehdarlara olan yükümlülüklerinin peşin değerleri arasındaki farkı; birikim priminin de alındığı hayat sigortalarında ise tarife primlerinin birikime kalan kısımları ile teminatların bir yıldan uzun süreli verilmesi halinde tarifelerin onaylı teknik esaslarında belirtilen formül ve esaslara göre ayrılan aktüeryal matematik karşılıklar toplamını,
c) Aracı komisyonu veya istihsal masrafı: Sigorta aracılarına aracılık faaliyetleri dolayısıyla ödenen miktarı veya şirketlerce yapılan istihsal masrafını,
ç) Birlik: Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğini,
d) Fesih: Sözleşme taraflarından birinin ilgili mevzuatta veya sözleşmede yer alan hükümlere dayanarak sigorta sözleşmesini sona erdirmesini,
e) Gerçek yaş: Tarifede belirtilmek kaydıyla sigortalının nüfus cüzdanında yazılan doğum tarihine göre hesaplanan gün aldığı, doldurduğu veya en yakın yaşı,
f) Gider payı: Tarifelerin hazırlanması, sigorta poliçelerinin düzenlenmesi, tarife primlerinin tahsil edilmesi, personel ve ilgili diğer giderler için hesaplanan miktarı,
g) Grup hayat sigortası: Bir sözleşme kapsamında bir grup insanın hayat sigortasının yapılmasına imkan veren sigorta türünü,
ğ) Hastalık düzeyi (morbidite) tabloları: Belirli bir nüfus topluluğunun veya belli yaş gruplarına göre sınıflandırılan kişilerin gözlem altında tutulması sonucu oluşturulan hastalanma, yaralanma ve malul olma istatistiklerine göre elde edilen tabloları,
h) İrat ödemeli hayat sigortası: Tek prim veya belirli süreler içinde ödenen primlere göre hemen veya belirli bir süre sonra başlayan, sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine ömür boyu veya belirli bir süre için düzenli ödeme yapmayı öngören hayat sigortası türünü,
ı) İskonto edilmiş ölüm düzeyi (komütasyon) tabloları: Ölüm düzeyi tablosuna göre bulunan oranların birim değer olarak kabul edilerek, bu değerlere teknik faiz oranı uygulanmak suretiyle elde edilen tabloları,
i) İştira: Aksine bir sözleşmeyle süre kısaltılmış olmadıkça en az üç yıllık tarife primi ödenmiş olan sigorta sözleşmesinin -sigorta ettirenin talebi üzerine sigorta poliçesinin geri verilmesi karşılığında- satın alınmasını,
j) Kanun: 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununu,
k) Kâr payı: Şirketlerin onaylı kâr payı teknik esaslarında belirtilen kâr payı dağıtım sistemine göre hesapladıkları -teknik faiz ile garanti edilen kısmın da dahil olduğu- miktar ile önceki yıllara ait birikmiş kâr payı karşılıklarının toplamını,
l) Lehdar: Lehine sigorta sözleşmesi yapılan kişiyi,
m) Matematik karşılık: Yürürlükte bulunan her bir sözleşme için tarifedeki teknik esaslara göre ayrı ayrı hesaplanan aktüeryal matematik karşılıklar ve kâr payı karşılıkları toplamını,
n) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
o) Ortalama yaş: Grup hayat sigortasına dahil sigortalıların her birinin gerçek yaşı ve sigorta bedeli dikkate alınarak hesaplanan yaş ortalamasını,
ö) Ölüm düzeyi (mortalite) tabloları: Belirli bir nüfus topluluğunun gözlem altında tutulması sonucunda oluşturulan, yaşama ve ölüm istatistiklerine göre elde edilen sonuçlardan, her bir yaşta bir yıl içerisinde hayatta kalacak ve ölecek kişilerin sayısının öngörüldüğü tabloları,
p) Sermaye itfa sigortası: Peşin ya da taksitli prim ödemeleri karşılığında, süresi ve miktarı açısından belirli olan taahhütleri kapsayan aktüeryal tekniğe dayanan birikim işlemlerine bağlı ödeme yapan hayat sigortası türünü,
r) Sigorta ettiren: Sigortalının menfaatini sigortacı nezdinde sigortalayan kişiyi,
s) Sigortalı: Hayatı üzerine sigorta sözleşmesi yapılan kişiyi,
ş) Şirket: Hayat branşında faaliyet gösteren Türkiye’de kurulmuş sigorta ve emeklilik şirketleri ile yabancı sigorta şirketlerinin Türkiye’deki teşkilatını,
t) Teknik faiz: Teknik karşılıklar, risk primi ve kâr payı karşılıklarının garanti edilen kısmının hesaplanmasında kullanılan faiz oranını,
u) Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE): Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan tüketici fiyatları endeksini
ifade eder.”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kesintiler
MADDE 7 – (1) Gider payı ve aracı komisyonu (veya istihsal masrafı) tarifelerin özelliklerine göre şirket tarafından belirlenir.
(2) Birikim priminin alındığı veya irat ödemesinin yapıldığı hayat sigortalarında; birinci fıkrada belirtilen kesintilerin her bir yıl itibarıyla toplamı, bilgilendirme formunun ve poliçenin ilk sayfasında en az 14’lük puntolarla yazılır. Kesintilerden birinin maktu diğerinin oran olarak belirlendiği durumlarda maktu olarak kesilecek tutar ile belirlenen oran ayrı ayrı yazılır.
(3) Hayat sigortalarında aracı komisyonu, şirketler ile sigorta aracıları arasında serbestçe belirlenir.”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Fesih ve iştira durumunda yapılabilecek diğer kesintiler
MADDE 8 – (1) İştira süresi dolmadan feshedilen sözleşmelerde fesih tarihine kadar ödenmiş tarife primlerinin varsa birikime kalan kısımları ile birikim primine ilişkin kâr payı karşılıklarının toplamı, söz konusu toplam tutar üzerinden şirket tarafından belirlenmiş oranda yapılacak kesinti ve ilgili vergiler düşüldükten sonra sigorta ettirene iade edilir.
(2) Şirketler, iştira edilerek sonlandırılan sözleşmelerde de matematik karşılıkların belli bir oranı şeklinde erken ayrılma kesintisi uygulayabilir.
(3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen kesintiler bilgilendirme formunun ve poliçenin ilk sayfasında en az 14’lük puntolarla yazılır.”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) Şirketler, hayat sigortası tarife ve kâr payı teknik esaslarını aşağıdaki ana ilkeleri kapsayacak şekilde düzenler.
a) Sigorta tarifesinin adı, konusu ve verilen teminatlar açık bir şekilde belirtilmeli ve içerik olarak birbirleriyle uyumlu olmalıdır.
b) Sigorta teminatları, ekonomik koşullar ile sigorta ettirenlerin taleplerine göre şirketin kabulü halinde değişebilir veya değişik seçenekler içeren bir yapıda düzenlenebilir.
c) Sigorta teminatlarının ve birikimlerin korunmasını sağlamak amacıyla bir varlığa veya varlık grubuna endeksli sigortalarda teminatlar ve primler de aynı endekse göre belirlenir. Tarifelerin teknik esasları endekslemeye yönelik değişiklikleri içerecek yapıda olmak zorundadır.
ç) Tarife ve kâr payı teknik esaslarında kullanılan her tür işaret, kısaltma ve sembollerin anlamı teknik esasların başlangıç bölümünde açıkça belirtilir. Müsteşarlık teknik esaslarda kullanılan her tür işaret, kısaltma ve sembollerin standart hale getirilmesi için usûl ve esaslar belirleyebilir.
d) Risk primi Müsteşarlıkça uygun görülen ölüm düzeyi, iskonto edilmiş ölüm düzeyi ve hastalık düzeyi tablolarına göre hesaplanır.
e) Sermaye itfa sigortası tarifeleri risk primi içermeksizin sadece birikim primi göz önünde bulundurularak düzenlenir. Bu tür sigortalarda, birikim işlemlerine ilişkin aktüeryal tekniğe dayanan hesaplama yöntemleri ve ilgili açıklamalar tarife kapsamında açıkça belirtilir.
f) Ölüm ihtimaline bağlı grup hayat sigortalarında Müsteşarlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde her yıl hesaplanarak güncelleştirilmesi kaydıyla ortalama yaş kullanılabilir. Ortalama yaşın belirlenmesinde kullanılan veri ve hesaplama yöntemi tarifeye eklenir. Grup hayat sigortalarına ilişkin esaslar Müsteşarlıkça belirlenir.
g) Tarifede kullanılan teknik faiz ve ölüm düzeyi tablosunun belirlenme kriterleri açıkça belirtilir. Müsteşarlık tarifede belirlenen teknik faiz ve ölüm düzeyi tablosunun değiştirilmesini isteyebilir.
ğ) İşletme masrafı oranı, kâr payı dağıtım planı ile bir varlık grubuna endeksli sözleşmeler için varlıkların oranları tarifelere ait kâr payı teknik esaslarında belirtilir.
h) Birikim priminin alınmadığı tarifelerde varsa aktüeryal matematik karşılıklara istinaden kâr payı dağıtılıp dağıtılmayacağı ifade edilir. Kâr payı dağıtılması hali kâr payı teknik esaslarında düzenlenir.
ı) Bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarına ek olarak bir yıldan uzun süreli ek teminatların verildiği hallerde, hayat sigortaları matematik karşılıkları ek teminatlara ilişkin aktüeryal esaslara göre belirlenen karşılıkları da içermelidir.
i) Yabancı para veya bir varlığa endeksli tarifelerin Yeni Türk Lirası üzerinden yapılan tarifelere veya diğer bir varlığa endeksli tarifelere dönüştürülüp dönüştürülemeyeceği ve buna ilişkin uygulama esasları açık olarak yazılır.
j) Tarifeye ait gider payı, aracı komisyonu (veya istihsal masrafı) ile fesih ve iştira durumunda yapılabilecek diğer kesintilere ilişkin bilgiler belirtilir.
k) Teknik esaslara göre hesaplanan prim ve matematik karşılık tabloları tarifeye eklenir.
l) Tarife konusu ürünün sunulması düşünülen hedef kitle, hedef kitlenin genel özellikleri, beklenen pazar payı, devamlılığa ilişkin öngörüler ve ürüne ilişkin kârlılık analizi açıklamalı olarak tarife ekinde yer alır.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Tarifelerin onaylanması ve uygulanması
MADDE 14 – (1) İrat ödemeli hayat sigortalarına ilişkin tarife ve kâr payı teknik esasları ile bu esaslara ilişkin değişiklikler Müsteşarlığın onayına tabidir.
(2) İrat ödemeliler dışındaki hayat sigortası tarife ve kâr payı teknik esasları genel kabul görmüş aktüeryal tekniklere ve bu Yönetmelikte belirlenen ilkelere uygun şekilde hazırlanarak şirketler tarafından uygulanır.
(3) Teknik esaslar ve diğer şartlar sigortacılık mevzuatına aykırı olamaz. İrat ödemeliler hariç olmak üzere, ilk defa uygulamaya konulacak hayat sigortası tarife ve kâr payı teknik esasları ile bu esaslara ilişkin değişiklikler, şirketlerce uygulamaya konmadan on iş günü öncesinde Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar çerçevesinde elektronik ortamda Müsteşarlığa gönderilir.
(4) Müsteşarlık, tarife ve kâr payı teknik esaslarına ilişkin muhtelif hesap tabloları ile gerekli görülen diğer bilgi ve belgeleri yazılı veya elektronik kopya olarak şirketlerden isteyebilir. Müsteşarlık, yapılacak inceleme neticesinde, teknik esasları ve diğer şartları mevzuata ve sigortacılık esaslarına aykırı bulunan veya sigorta ettirenler, sigortalılar ve lehdarlarının hak ve menfaatlerinin korunması açısından uygulanmalarında sakınca görülen hususların değiştirilmesini talep edebilir.
(5) Tarife ve kâr payı teknik esasları ile risk primi hesabında kullanılan ölüm düzeyi, iskonto edilmiş ölüm düzeyi ve hastalık düzeyi tabloları ile teknik esaslara eklenecek diğer bilgi ve belgeler aktüer tarafından imzalanarak şirketçe muhafaza edilir.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 7 – Bu Yönetmelik 1/3/2009 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 8 – Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
| Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | |
| Tarihi | Sayısı |
| 18/7/2007 | 26586 |