Ali Hepşen
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi
Finans Anabilim Dalı Öğretim Üyesi alihepsen@yahoo.com
FIRTINA ÖNCESİ SESSİZLİK
Her şey ne kadar güzeldi oysaki… Alışveriş merkezleri cıvıl cıvıldı… Herkes sorumsuzca tüketim yapıyordu… Daha düne kadar maketten evler alınır satılırdı… Fiyatlarının ne olduğu çok önemli değildi… Mantar gibi her yerde konut projeleri yükselirdi… Bankalar rahat rahat, kişilerin ödeme güçlerine fazla aldırış etmeden kredi açarlardı… Bazılarımız ikinci üçüncü evlerini alıp, bunları kiraya verir krediler ödenir, evler bedavaya gelirdi… Konut fiyatları nasıl olsa hep artıyordu… Gazeteler televizyonlar sürekli gayrimenkul piyasalarında her şeyin çok iyi olduğu konusunda haberler yapıyorlardı… Nasıl olsa inşaat şirketleri reklam karşılığında ana haber bültenlerinde kendi evlerini tanıtıyorlar, bunların kapış kapış gittiği konusunda haberler yaptırıyorlardı… Kiralar uçuyor, kiralık ev bulmak neredeyse imkânsızdı…
Ama şimdi böyle mi? Farkediyor musunuz, alışveriş merkezleri artık boş gerçekten… Türkiye’nin en eski alışveriş merkezi Atakule’de, Trabzon’daki alışveriş merkezinde dükkânlar kepenk kapatıyor… İçiniz sızlamıyor mu? Konut kredileri azalış eğiliminde… Ülke ekonomilerinin en önemli sektörlerinden, 50’den fazla alt sektöre iş imkanı sağlayan, Değerleme şirketlerinden inşaatlarda çalışan işçilere üreticilerden emlakçılara kadar milyonlarca insana istihdam imkanı sunan gayrimenkul sektöründe üst gelir grubuna hitap eden konutlar dışında sektörde işler gerçekten ama gerçekten durma noktasında… Orta ve alt gelir grubundaki kişilerin konut alma hayalleri uzak artık… Evet, piyasada fiyatlar düşüyor ama konut alıcısı bulunmuyor; çünkü kimsenin geleceği garanti değil artık… Sanki piyasalarda fırtına öncesi sessizlik yaşanıyor… Sanki büyük fırtınanın gelişini bekliyor herkes…
Peki bunun sorumlusu kim? Orta ve alt gelir grubu çalışanları mı? Ücretli geçinenler mi? Mavi yakalılar mı? Beyaz yakalılar mı? Değerleme firmaları mı? Bankalar mı? İnşaat şirketleri mi? Mortgage battı diyen ana haber bülteni spikerleri mi? Mortgage sisteminin sağlıklı ve denetimli işlemesi durumunda ülke ekonomileri, finans sektörü ve konut üreticileri için ne kadar önemli olduğunun farkına varamayan gazetedeki ekonomi habercileri mi? Kamuoyunu aydınlatma görevini layıkıyla yapamayan akademisyenler mi? Bizleri yönetenler mi? TOKİ mi? Bence hepimiz, bir parça sorumluyuz tüm bu olanlardan… Sanki hepimiz fırtına öncesi sessizlikte bekler gibiyiz, Mart ayını beklerken acı çekerek ve suçu başkasına atarak…