Karşılıklılık İlkesi Kapsamında Bulunan Ülkeler
17 Ekim 2008 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 27027
[vc_row][vc_column][vc_message message_box_color=”vista_blue”]
Yürürlükten Kaldırıldı. Yeni Tebliğ İçin Tıklayınız
[/vc_message][vc_column_text]
Dışişleri Bakanlığından:
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Türkiye’de ikamet eden yabancılar ile Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişilerin, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve buna bağlı Yönetmelik hükümlerinden yararlanarak gerçekleştirecekleri bilgi edinme başvurularında, karşılıklılık ilkesi kapsamında bulunan ülkelerin belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, Türkiye’de ikamet eden yabancılar ile Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı tüzel kişilerin Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca gerçekleştirdikleri bilgi edinme başvurularında uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu ve 19/4/2004 tarihli ve 2004/7189 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
MADDE 4 – (1) Karşılıklılık ilkesi kapsamında bulunan ülkeler aşağıda belirtilmektedir.
– Amerika Birleşik Devletleri Kazakistan
– Almanya Federal Cumhuriyeti KKTC
– Arnavutluk Kosta Rika
– Avustralya Liechtenstein
– Avusturya Litvanya
– Azerbaycan Lüksemburg
– Arjantin Macaristan
– Bulgaristan Makedonya
– Çek Cumhuriyeti Meksika
– Çin Halk Cumhuriyeti Mali
– Danimarka Malta
– Endonezya Norveç
– Finlandiya Pakistan
– Güney Kore (Kore Cumhuriyeti) Paraguay
– Gürcistan Portekiz
– Hırvatistan Peru
– Hollanda Polonya
– İngiltere Rusya Federasyonu
– İrlanda Romanya
– İsveç Senegal
– İsviçre Sırbistan
– İspanya Slovakya
– İsrail Slovenya
– İtalya Tacikistan
– Japonya Uruguay
– Karadağ Ukrayna
– Kanada Yunanistan
MADDE 5 – (1) Karşılıklılık ilkesi kapsamındaki ülkelere ait ayrıntılı liste aşağıda belirtilmektedir.
|
ÜLKE
|
BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VEYA BENZERİ BİR MEVZUAT BULUNMAKTA MI? |
YABANCILAR (TÜRKLER) YARARLANABİLİYOR MU? |
ÖZEL HÜKÜMLER |
| ABD | Bulunmakta. “Freedom of Information” ve “Federal Privacy Act” | Evet. İkamet eden gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | – |
| Almanya | Bulunmakta.
a) Federal Bilgi Edinme Hakkı Kanunu b)Tüketici Bilgi Yasası ve Çevre Bilgi Yasası (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar) c) İdari Usul Kanunu (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar-işlem dosyasını görme hakkıdır) d)16 Eyaletten 8’inde Bilgi Edinme Yasaları mevcut, diğer 7 eyalette bulunmamaktadır. |
Evet.
a) Federal yasalar çerçevesinde yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler (herkes), ancak 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunumuza kıyasla daha dar. Eyalet makamlarını bağlamamaktadır. d) Baden-Württemberg, Hessen, Bavyera, Aşağı saksonya, Rheinland-Pfalz, Sachsen, Sahsen-Anhalt veThüringen eyaletlerinde Bilgi Edinme Yasaları bulunmadığından yabancılar, bilgi edinme haklarını kullanamamaktadır. -münferit olay bazında araştırılmasında fayda olduğu değerlendirilmekte. |
– |
| Afganistan | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Avustralya | Bulunmakta. Bilgi Özgürlüğü Yasası (1982) | Evet Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanmakta. | – |
| Avusturya | Bulunmakta. Bilgi Verme Yükümlülüğüne ilişkin Kanun (1998) (Federal) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | En geç 8 hafta içinde yanıt verme yükümlülüğü var. |
| Arnavutluk | Bulunmakta. “Yabancıların Bilgi Edinme Hakkı ile İlgili Avrupa Sözleşmesi’ne 2000 yılında taraf olmuştur. Resmi Belgeler ile İlgili Bilgi Edinme Hakkı Kanunu (1999) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | – |
| Azerbaycan | Bulunmakta.
Bilgi Edinme Hakkına İlişkin Kanun (2005) |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler. Yabancılarla ilgili bir istisna getirilmemiştir. | – |
| Arjantin | Bulunmakta | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde |
| Bangladeş | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Bahreyn | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Belarus | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Birleşik Arap Emirlikleri | Bulunmamakta | Hayır. Olay bazında değerlendirilmekte. | – |
| Bolivya | Bulunmakta.31.01 2004 tarihli kararname | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | – |
| Bosna-Hersek | Bulunmakta | Hayır. Sadece Bosna-Hersek vatandaşı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | Yabancı gerçek ve tüzel kişiler taleplerini diplomatik misyonlar aracılığıyla yapıyor. |
| Bulgaristan | Bulunmaktadır. “Law for Access to Public Information” (Md.4) | Evet. Yabancılar ve vatansızlar da yararlanıyor. Tüzel kişiler de yararlanıyor. | – |
| Çek Cumhuriyeti | Bulunmakta. “Law on Free Access to Information” (1999) | Evet. Yerleşik yerli/ yabancı gerçek/ tüzel kişiler yararlanıyor | Başvuruların, Çekçe, İngilizce veya Almanca gibi ülkede yaygın dillerde yapılması gerekiyor. |
| Çin | Bulunmakta | Evet. Yabancı gerçek/tüzel kişilerin talepleri uluslararası hukuk ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde değerlendiriliyor. | Bilgi taleplerine 15 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor.(Devlet sırları, ticari sırlar ve kişiler bilgiler hariç) |
| Danimarka | Bulunmakta. “Danish Access to Public Administration Files Act” 1985 | Evet | – |
| El Salvador | Bulunmamakta. Ancak Anayasanın 18. maddesi bu hakkı tanımakta | Hayır | – |
| Endonezya | Bulunmakta
Bilgi Edinme Hakkı Kanunu(2008) |
Evet. | Yabancılar, Büyükelçilikleri vasıtasıyla bilgi talebinde bulunabilmekte. |
| Etyopya | Bulunmamakta (yazılı bir mevzuat bulunmamakta) | Hayır. Ancak uygulamada gerçek ve tüzel kişiler, kendilerini ilgilendiren konularda bilgi talep edebiliyor. | – |
| Fas | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Finlandiya | Bulunmakta
a)Anayasa’nın 112. maddesi b)Hükümet Çalışmalarının Açıklığı |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Sağlık, vergi, idari düzenlemeler gibi hususlarda sınırlandırmalar olabilmekte. |
| Filipinler | Bulunmakta. Anayasa’nın 3. maddesinin 7. bölümü.( sadece Filipinler vatandaşlarına-bu hak da kanunla sınırlandırılabilir) | Hayır | – |
| Güney Kore | Bulunmakta. “Act on Disclosure of Information by Public Agencies” (1998) | Evet. İkamet izni hamili olan veya akademik amaçla geçici olarak ülkede bulunan yabancılar ile ülkede ofisi bulunan yabancı tüzel kişiler yararlanıyor. | Devlet sırları, ticari sırlar, kişisel bilgiler hariç, Güney Kore Kamu İdaresi ve Güvenlik Bakanlığı isim, kimlik numarası adres ve iletişim bilgileri ile yazılı/sözlü başvuruları yanıtlıyor. |
| Gürcistan | Bulunmakta. Genel İdare Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç |
| Hırvatistan | Bulunmakta. Bilgi edinme Hakkı Kanunu (2003) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | – |
| Hindistan | Bulunmakta. “Freedom of Information Act” (2002) ve “Right of Information Act” (2005) Bu hak sadece Hint vatandaşlarına tanınmış. | Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. Yasalarda yabancılar için bir düzenleme öngörülmemiş. | En geç 30 gün içinde yanıtlama yükümlülüğü var. |
| Hollanda | Bulunmakta. Government Information Public Information Act” 1991 | Evet. Yabancı ve yerli gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | – |
| Irak | Bulunmamakta | Hayır (Uygulamada bilgi talepleri sınırlı ölçüde karşılanmaya çalışılmakta) | 1990 yılında onaylanan “Irak Cum. İle Türkiye Cum. Arasında Adli ve Hukuki İşbirliği Anlaşması’nın 1. maddesi” Türklere kendilerini ve faaliyetlerini ilgilendiren konularda bilgi talep etme hakkı tanımaktadır. |
| İngiltere | Bulunmakta. Freedom of Information Act (2005) | Evet. | – |
| İsviçre | Bulunmakta
a)Bilgilerin Korunmasına dair Kanun b) Bilgi Edinmeye dair Federal Kanun |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | – |
| İspanya | Açık bir kanun maddesi bulunmamakta. | Evet.Uygulamada yerli ve yabancılar bilgi talep edebilmektedir. | – |
| İran | Bulunmamakta | Evet. Uygulamada Türk tüzel kişiler, doğrudan veya Büyükelçiliğimiz aracılığıyla başvurmaları halinde yanıtlanıyor | – |
| İrlanda | Bulunmakta. Bilgi Edinme Hakkı Kanunu “Freedom of Information Act.”(1997) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | – |
| İsrail | Bulunmamakta. Bilgi Serbestliği Yasası (1998) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | – |
| İsveç | Bulunmakta. “Freedom of the Pres Act.” | Evet.Yabancı ve tüzel kişiler yararlanıyor. | – |
| İtalya | Bulunmakta | Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor | – |
| Japonya | Bulunmakta. “Law Concerning Access to Information Held by Administrative Organs” (1999) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | Gizlilik derecesi olan bilgilerde yanıt verilmeyebiliyor. Başvuruların Japonca yapılması tercih ediliyor. |
| Karadağ | Bulunmakta.
Bilgiye Erişim Kanunu (2005) |
Evet. Yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler | – |
| Katar | Bulunmamaktadır. | Hayır | – |
| Kazakistan | Bulunmamakta. Ancak Anayasa’nın 12. ve 18. maddesi bu hakkı tanımaktadır. | Evet. Uygulamada gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilmektedir. | – kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgileri talep edebilirler. |
| Kanada | Bulunmakta. “Access to Information Act.” (1985) | Evet. Sürekli mukim tüm gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | – |
| Kenya | Bulunmamakta | Hayır | Askeri ve güvenlik konuları hariç, “Citizens Advice Bureau” kısıtlama ve ayırım yapmaksızın sözkonusu talepleri karşılıyor. |
| KKTC | Bulunmakta | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler. | – |
| Kongo Dem.Cum. | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Kuveyt | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Küba | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Kırgızistan | Bulunmamakta | Hayır | Anayasa’daki hüküm uyarınca, yerli/yabancı herkes başvurabilir. Uygulamada farklılıklar görülüyor. |
| Kosta Rika | Bulunmakta. Anayasa’nın 19. maddesi. | Evet. Yerli ve yabancılar aynı bireysel hak ve yükümlülüklere sahip. | Yabancılar başvurularını diplomatik kanallardan yapmaları gerekiyor. |
| Libya | Bulunmamakta. Uygulamada, başvuruda bulunulabiliyor. | Evet. Yabancı gerçek ve kişiler, prensipte yararlanabiliyor. | – |
| Litvanya | Bulunmakta. 5008 sayılı Litvanya Devlet Kurumlarından ve Belediyelerden Bilgi Edinme Hakkı Kanunu | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor. | – |
| Lübnan | Bulunmamakta | Hayır
(Fiili uygulama, kurumlar bazında ve bilgi talebinin içeriğine göre farklılık göstermekte) |
– |
| Lüksemburg | Bulunmamakta. Bununla birlikte Meclis Dilekçe Komisyonu ve Ombudsman kurumları mevcuttur. | Yazılı mevzuat olmamasına rağmen, yerli ve yabancı şahıslar Ombudsman’a başvurabilmekte. | – |
| Liechtenstein | Bulunmakta
Bilgilerin Korunmasına dair Kanun |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | – |
| Mali | Bulunmakta | Evet | – |
| Macaristan | Bulunmakta
Kişisel Verilerin Korunması ve Kamuoyunu İlgilendiren Bilgilerine Açıklanmasına dair Kanun (1992) |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Özel kişiyle bağlantılı bilgilerine ülke dışına çıkarılması yasak. Başvuru sahibinin Macaristan’da olması gerekir. |
| Makedonya | Bulunmakta. Kamusal Bilgiye Özgür Erişim Yasası (2006) | Evet. Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanabiliyor. | – |
| Malezya | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Meksika | Bulunmakta | Evet | – |
| Mısır | Bulunmamakta. Bununla birlikte çeşitli kurumlarda farklı yöntemler mevcut. | Hayır | – |
| – | |||
| Maldivler | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Malta | Bulunmakta | Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor | – |
| Mikronezya | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Moğolistan | Bulunmamakta. Anayasa’da vatandaşlara dilekçe hakkı tanınmıştır. | Hayır. Ancak, uygulamada yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlandırılmaktadır.(Sadece yazılı başvuru) | Gizlilik derecesi olan bilgiler hariç |
| Moritanya | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Nepal | Bulunmakta | Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. | – |
| Norveç | Bulunmakta. “Freedom of Information Act” ve “Act Relating to Procedure in Cases Concerning Public Administration | Evet.Yerleşik yerli/yabancı gerçek/tüzel kişiler yararlanıyor. | Bilgi taleplerine 14 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor. |
| Nijerya | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Oman | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Özbekistan | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Palau | Bulunmamakta | Hayır | – |
| Pakistan | Bulunmakta
Freedom of Information Ordiance (2002) |
Evet. Yabancı tüzel kişiler konusunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. | – |
| Paraguay | Bulunmakta
a) Anayasa’nın 28. maddesi b) “İdari şeffaflık ve Bilgiye Erişim” başlıklı kanun |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Talebe ilişkin sebep belirtmek zorunda. |
| Portekiz | Bulunmakta. Anayasa’nın 268. maddesi ve İdari belgelere Erişim Kanunu (2007) | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileriyle ilgili bilgi talep edebilirler | – |
| Peru | Bulunmakta. 26366 sayılı yasa | Evet. Yerli/yabancı özel kişiler yararlanabiliyor | Başvurular, Ulusal Kamu Kayıtları Sistemi ve Peru Kamu Kayıtları Amirliğine 001-2002-JUS sayılı Yönetmelik çerçevesinde yatırılacak harç ile yapılıyor. |
| Polonya | Bulunmakta. Anayasanın 61.nci maddesi ile Kamu Bilgilerine Erişim Kanunu (2001) | Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor | – |
| Rusya Federasyonu | Bulunmamakta. Ancak Anayasanın 29. maddesi bu hakkı tanımakta | Evet | Devlet sırrı olarak görülenler konular hariç. |
| Romanya | Bulunmakta
a)Kamuyu İlgilendiren Bilgilere Serbestçe Erişim Kanunu (2001) b)Gizli Bilgilerin Korunması Hakkında Kanun (2002) |
Evet. Gerçek ve Tüzel kişi | – |
| Senegal | Bulunmakta | Evet. | – |
| Slovenya | Bulunmakta. | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler. | Hükümetdışı otorite (Information Commissioner) aracılığıyla mümkün |
| Sırbistan | Bulunmakta.
Bilgiye Erişim Kanunu (2004) |
Evet. Yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler. | – |
| Slovakya | Bulunmakta
Bilgiye Serbest Erişim Kanunu |
Evet. Gerçek ve Tüzel kişiler | – |
| Singapur | Bulunmamakta. Bununla birlikte uygulamada bilgi talepleri
e-posta yoluyla iletilebiliyor. |
İkamet izni olan yabancılar da e-posta ile başvurabiliyor. | – |
| Srilanka | Bulunmakta. “Freedom of Information”(2003) | Hayır. Yabancılar için herhangi bir düzenleme yok. | – |
| Suriye | Bulunmamakta | Hayır | Suriye Nüfus İdaresi, Suriye’de yaşayan yabancılarla ilgili olarak sadece doğum, ölüm, evlenme ve boşanma gibi hususlara ilişkin bilgileri kayda geçirmekte ve talep halinde bu konularda bilgilendirmektedir. Sadece gerçek kişiler bu haktan yararlanabilmekte. |
| Suudi Arabistan | Bulunmamakta | Hayır | Yabancı gerçek/ tüzel kişiler yerel makamlardan bir Suudi vatandaşı aracılığıyla bilgi alabiliyor. |
| Tacikistan | Bulunmakta
a)Bilgi Hakkında Kanun b)Enformatizasyon Hakkında Kanun c)Bilgi Koruma Hakkında Kanun |
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
(İdari Erkin bilgi edinme hakkı konusunda şeffaf olmadığı söylenebilir) |
– |
| Tanzanya | Bulunmamakta | Hayır | Gerçek kişiler ilgili makama doğrudan, tüzel kişiler ise “Tanzanian Investment Center” a başvuruyor. |
| Tunus | – | – | – |
| Türkmenistan | Bulunmamakta | Hayır(Uygulamada, verilen dilekçe 3 gün içinde işleme konulması gerekmektedir. Ancak, uygulamada aksaklıklar var.) | – |
| Uganda | Bulunmamakta | Hayır | Yabancı özel/tüzel yerel makamlardan bilgi edinme hakkına sahipler |
| Uruguay | Bulunmakta | Evet. Gerçek ve tüzel kişiler | Kişi, neden bilgi talep ettiğini açıklamak zorunda |
| Ukrayna | Bulunmakta. Bilgi Edinme Kanunu | Evet | – |
| Vietnam | Bulunmamakta | Hayır. (Ancak, gerçek ve tüzel kişiler, devlet kurumlarınca gerçekleştirilen somut işlemler hakkında, yönetmelikler uyarınca, bilgi talep edebilmekteler) | – |
| Venezuela | Bulunmamakta. Bununla birlikte Anayasa’nın 58. maddesi benzeri bir hak tanımakta, ancak uygulamada mümkün olmamaktadır. | Hayır | – |
| Yunanistan | Bilgi edinmeyle ilgili farklı düzenlemeler bulunmakta. 2690 sayılı “İdari İşlemler Kanunu” ve “Anayasa’nın 5A maddesi”, bunların önemli olanları. | Evet. Yerli-Yabancı ve “mütekabiliyet ilkesi” şeklinde sınırlama bulunmamakta. | – Yabancı gerçek ve tüzel kişilerin resmi ikamet/kuruluş izni sahibi olması gerekir. |
Yürürlük
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 7 – (1) Bu Tebliği Dışişleri Bakanı yürütür.