| 11 Eylül 2008 PERŞEMBE |
Resmî Gazete |
Sayı : 26994 |
|
DÜZELTME |
||
| 10/9/2008 tarihli ve 26993 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Sivil Hava Ulaşımına Açık Havaalanlarında Yer Alan Terminaller ile Sıhhi İşyerleri İçin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik (SHY-33B)” in 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasında “ruhsat sahibine” şeklinde yer alan ibare, “ruhsat sahibinin SHGM’ye” olarak düzeltilmiştir. | ||
10 Eylül 2008 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 26993
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sivil hava ulaşımına açık havaalanları bünyesindeki terminaller ile sıhhi işyerlerine verilecek işyeri açma ve çalışma ruhsatlarında uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında yer alan terminaller ile sıhhi işyerlerinin ruhsatlandırılması ve denetlenmesine ilişkin iş ve işlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Havacılık Kanunu, 10/11/2005 tarihli ve 5431 sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Ulaştırma Bakanını,
b) Bakanlık: Ulaştırma Bakanlığını,
c) DHMİ Genel Müdürlüğü: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünü,
ç) ECAC: Avrupa Sivil Havacılık Konferansını,
d) Genel Müdür: Sivil Havacılık Genel Müdürünü,
e) Havaalanı işletmecisi: Havaalanı işletiminden sorumlu kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel tüzel kişileri,
f) Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı: SHGM tarafından havaalanı terminallerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izni,
g) ICAO: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatını,
ğ) İşyeri: Sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında bu Yönetmelik hükümleri kapsamında ruhsat alma zorunluluğu bulunan tesisi,
h) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı: SHGM tarafından bu Yönetmelik kapsamındaki sıhhi işyerlerinin açılıp faaliyet göstermesi için verilen izni,
ı) SHGM: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünü,
i) SHY-14A: 14/5/2002 tarihli ve 24755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Alanı Yapım, İşletim ve Sertifikalandırma Yönetmeliğini,
j) Sıhhi işyeri: Sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında bulunan ve 5/4/2008 tarihli ve 26838 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sivil Hava Ulaşımına Açık Havaalanlarında Yer Alan Gayrisıhhi İşyerleri İçin İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliği (SHY-33A) kapsamı dışında kalan işyerlerini,
k) Sorumlu Müdür: Terminallerde ve sağlık merkezlerinde işletmenin faaliyet alanında mesleki yeterliliğe sahip olan ve o işletmenin en üst amiri konumundaki kişiyi,
l) Terminal: Sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında, havaalanı işletmecisi dışında yap-işlet-devret modeli, kiralama ve benzeri şekillerde bu Yönetmelik hükümleri kapsamında, işletilmesi için havaalanı terminal işletme ruhsatı alınması zorunlu olan ve ticari olarak faaliyet gösteren işyerini,
m) Terminal işletmecisi: Sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında havaalanı işletmecisi dışında yap-işlet-devret modeli, kiralama ve benzeri şekillerde terminal işletmeciliği yapan işletmeciyi,
n) Terminal İşletme Kitabı: Bu Yönetmelik hükümlerine göre terminal işletme ruhsatı alacak olan terminal işletmecilerinin hazırlaması gereken ve terminalin işletimine yönelik genel organizasyon yapısı, hizmet yeterlilikleri, terminal özellikleri, teknik sistem yeterlilikleri, bakım ve onarım faaliyetleri gibi konuları kapsayan dokümanı
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Yükümlülükler ve sorumluluklar
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren işyerleri için diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşlarının ilgili mevzuatlarına göre verdikleri izin ve ruhsatlar ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre terminal işletme ruhsatı ya da sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmış olunması, işyerinin faaliyeti ile ilgili özel mevzuatın zorunlu kıldığı diğer izin, ruhsat, tescil belgelerinin alınması gereğini ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. İşyeri sahibi yapmış olduğu işin gereği ilgili mevzuata göre gerekli şartları hazırlama ve muhafaza etmekle sorumludur.
Ana dosya
MADDE 6 – (1) Havaalanında faaliyet gösteren sıhhi işyerlerinin havaalanındaki konumlarının gösterildiği ve numaralandırıldığı bir vaziyet planı ve terminaller içerisinde yer alan sıhhi işyerlerinin konumlarının gösterildiği ve numaralandırıldığı terminal kat planları ile bu planlarda numaralandırılan her bir işyeri için bu Yönetmeliğin Ek-3’ündeki bilgilerin yer aldığı bir ana dosyanın havaalanı işletmecisi tarafından SHGM’ye sunulması zorunludur.
Ücretler
MADDE 7 – (1) Terminal işletme ruhsatı ile sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ait ücretler SHGM tarafından yayımlanan ilgili hizmet tarifesiyle belirlenir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının birden fazla faaliyet alanı için düzenlenmesi halinde her bir faaliyet alanı için ayrı ücretlendirme yapılır.
(2) SHGM hizmet tarifesindeki ücretlerin belirlenmesinde, terminaller için 24 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ruhsat grupları, sıhhi işyerleri için ise işyerinin kullanım alanı büyüklüğü esas alınır.
(3) Terminal işletme ruhsatının verildiği tarihten bir yıl sonrasına tekabül eden tarihe en az bir ay kala ruhsat sahibine başvurarak temdit işlemi yaptırması ve SHGM hizmet tarifesinde belirtilen temdit ücretini yatırması zorunludur.
(4) Sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatının verildiği tarihten bir yıl sonrasına tekabül eden tarihe en az bir ay kala ruhsat sahibinin havaalanı işletmecisinden alacağı yazılı uygun görüşü ile birlikte SHGM’ye başvurarak temdit işlemi yaptırması ve SHGM hizmet tarifesinde belirtilen temdit ücretini yatırması zorunludur.
(5) İşyeri sahipleri tarafından belirlenen ücret tarifeleri konusunda şikayetlerin olması durumunda havaalanı işletmecisi tarafından bu şikayetler ile ilgili olarak gerekli düzenlemeler yapılır.
Elektronik cihazların ve seyrüsefer yardımcı cihazlarının olumsuz etkilemesi
MADDE 8 – (1) Havaalanı sınırları içerisinde yer alan ve bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsatı bulunan işyerlerinde kullanılan malzemelerin havaalanı seyrüsefer ve elektronik sistemlerini olumsuz etkilediğinin havaalanı işletmecisi tarafından tespiti halinde, havaalanı işletmecisi tarafından SHGM’ye bildirimini müteakip SHGM tarafından işletmenin faaliyeti durdurulur. İşletmeden aykırılığın durumuna göre en fazla altmış güne kadar uygun bir süre içerisinde aykırılığın giderilmesi istenir. Verilen süre sonunda aksaklıklar giderilmediği takdirde verilen ruhsat iptal edilir.
Sigorta
MADDE 9 – (1) Terminal işletmek isteyen gerçek veya tüzel kişilerin üçüncü şahıslara verebileceği zararların tazmini için Üçüncü Şahıslar Mali Mesuliyet Sigortası yaptırmış olması ve sigorta poliçelerinin ruhsat başvurusu sırasında SHGM’ye sunması zorunludur. Bu sigortanın terminal içerisindeki tüm işyerlerini kapsamaması halinde, Üçüncü Şahıslar Mali Mesuliyet Sigortasının kapsam dışındaki işyerleri tarafından yaptırılması zorunludur.
(2) Havaalanı işletmecisi, ilgili kurum ve kuruluşlar ile gerekli koordinasyonu sağlayarak ve uluslararası standartları da dikkate alarak sigorta alt limitlerini belirlemek ve bunu Bakanlığa bildirmek zorundadır.
Eğitim
MADDE 10 – (1) Terminal işletme ruhsatı ile sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı alan işletmeciler verdikleri hizmetlerin düzenli ve sürekli bir şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla, işyerinde çalışanlara faaliyetin niteliğine göre SHGM tarafından onaylanmış eğitim programlarına göre gerekli eğitimleri vermekle yükümlüdür.
Güvenlik tedbirleri
MADDE 11 – (1) Havaalanı Yapım, İşletim ve Sertifikalandırma Yönetmeliğinde (SHY-14A) havaalanları için belirtilen güvenlik tedbirleri ve asgari gerekliliklere ilişkin esaslar bu Yönetmelik kapsamındaki terminaller için de geçerlidir. Ayrıca, güvenlik tedbirlerinin bu nitelikteki terminaller için ulusal ve uluslararası mevzuatta belirtilen standartlarda sağlanması zorunludur.
Kalite yönetim sistemi
MADDE 12 – (1) Terminal işletmecisinin, TSE, ISO veya CEN standartlarında bir kalite yönetim sistemi oluşturması, işletme süresince muhafaza etmesi ve ruhsat işlemlerini tamamladıktan sonra en geç bir yıl içerisinde SHGM’ye belgelemesi zorunludur. Kalite Yönetim sistemini bu süre içerisinde oluşturamayan işletmecinin ruhsatı iptal edilir.
Sıhhi işyerleri
MADDE 13 – (1) Sıhhi işyerleri, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1 sayılı listede yer alan işyerleridir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İşyerlerinde Aranacak Şartlar
İşyerlerinde aranacak ortak şartlar
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümleri kapsamında işyeri açma ve çalışma ruhsatı alacak işyerlerinin aşağıda belirtilen şartları sağlamaları zorunludur.
a) Çalıştırılacak personele ilişkin olarak İş Kanunu ve sosyal güvenlik mevzuatı kurallarına uyulması, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen tedbirlerin alınması,
b) Sıhhi işyerleri bünyesinde yer alan dinlenme ve eğlence yerlerinde, otuz kişiden fazla çalışanın bulunduğu her türlü işyerlerinde yangına karşı gerekli önlemlerin alındığını gösteren itfaiye raporunun, diğer işyerlerinde ise yangına karşı gerekli tedbirlerin alınması,
c) Tıbbi atık üreten işyerlerinde bu atıkların toplanması, taşınması, depolanması, işlenmesi ve bertarafı konusunda gerekli tedbirlerin ve izinlerin alınmış olması,
ç) Engellilerin işyerine giriş ve çıkışları için gereken ICAO tarafından yayımlanan EK 9, ECAC tarafından yayımlanan Doküman 30 ve ulusal mevzuatta belirtilen kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmış olması,
d) İşyerlerinde çalışanların güvenlik konusunda eğitilmesi,
e) Yabancı uyrukluların işyeri açması ve çalıştırması konusunda, yabancılarla ilgili mevzuat hükümlerine uyulması,
f) Terminaller içindeki ve dışındaki işyerlerinde yolcuya yönelik olarak çalışacak tüm personelin istihdam edildiği birime ve görevinin niteliğine uygun tek tip kıyafet giymesi ve personel tanıtma kartlarının görünür şekilde takılması,
g) İşyerlerinde atık su oluşumu söz konusu ise, suyun havaalanı ortak alt yapı sistemine ön arıtım işlemlerinden geçirildikten sonra verilmesi,
ğ) Havaalanında faaliyet gösteren işyerlerinin ve işletmelerin, faaliyetlerinin her aşamasında 1/7/2005 tarihli ve 25862 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde belirtilen standartları sağlamaları,
h) Sağlık kuruluşlarının faaliyetlerinin her aşamasında 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen standartları sağlamaları,
ı) Sıhhi iş yerlerinde meydana gelen katı atıklar konusunda, katı atıkların geri kazanımı temel prensibine bağlı olarak ve 30/7/2004 tarihli ve 25538 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinde belirtilen standartların sağlanması,
i) Tüm hacimlerin, fonksiyon ve sınıfına uygun malzeme ile tefriş ve dekore edilerek aydınlatılması,
j) İşyerlerinin uygun ısıtma ve havalandırma sistemleri ile donatılması,
k) İşyerinde üretilen çöp ve benzeri atıkların toplanması ve muhafazası için gerekli tedbirlerin alınması ve atık suyun uygun bir şekilde tahliye edilmesini sağlayacak bağlantının bulunması,
l) Her türlü tesisatın tasarımında, kullanılan yapı malzemelerinin seçiminde, yiyecek-içecek maddelerinin hazırlanmasında, depolanmasında ve saklanmasında hijyen ve sağlık kurallarına uyulması ve yiyeceklerin bozulmasını engelleyecek soğutucu ve ısıtıcı gibi düzenlemelerin yapılması,
m) Tesislerin temizlik ve bakımlarının düzenli olarak yapılması, meydana gelebilecek arızaların en kısa zamanda giderilmesi için gerekli önlemlerin alınması,
n) İşyerlerinde sigara içilen veya içilmeyen bölümlerin ilgili mevzuatta belirtildiği şekilde ayrılması,
o) İtfaiye raporu alınması gerekmeyen işyerlerinde, çalışanların ve müşterilerin güvenliğini sağlamak amacıyla yangına karşı önlemlerin alınması,
ö) İnsanların çok yoğun olarak giriş-çıkış yaptığı işyerleri için giriş ve çıkışların ayrı kapılardan olması, yangına karşı ayrıca tahliye çıkışının bulunması ve bu çıkışların ışıklı tabela ile gösterilmesi,
p) Müzik yayını yapan yerlerde, ilgili mevzuatta belirtilen ses seviyelerinin üstünde halkın huzur ve sükûnunu bozacak şekilde yayın yapılmaması
gerekmektedir.
Sıhhi işyerlerinde aranacak diğer şartlar
MADDE 15 – (1) Sıhhi işyerlerine özelliklerine göre ruhsat verilmesi sırasında
a) Eğlence, oyun ve benzeri amaçlı yerler,
b) Eğlence, oyun ve benzeri amaçlı yerlerde çalıştırılacak kişilerin nitelikleri,
c) Oyun salonu, internet salonu ve benzeri işyerleri,
ç) Alışveriş merkezleri ile büfe, kantin gibi işyerleri,
d) Restoran, kafeterya ve pastaneler,
e) Otel ve kısa süreli konaklama yerleri ile sauna gibi işyerleri,
f) Güzellik ve estetik amaçlı sağlık kuruluşları ile kuaförler,
g) Özel beden eğitimi, spor tesisleri ve bilardo, bowling, masa tenisi ve dart gibi sporların yapıldığı eğlence yerleri,
ğ) Bankacılık ve iletişim hizmeti sunan işyerleri
14 üncü maddede istenen şartların yanı sıra işyerlerinin faaliyet alanına göre ilgili Bakanlıklar, bağlı ve/veya ilgili bulunan diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yayımlanmış ilgili mevzuatlardaki şartları sağlamak zorundadır.
Havaalanı sağlık hizmet merkezlerinde aranacak şartlar
MADDE 16 – (1) Özel sağlık hizmeti sunan havaalanı sağlık hizmet merkezlerinin, 14 üncü maddede belirtilen şartlara ilave olarak aşağıda açıklanan şartlara sahip olması zorunludur.
a) Bünyesinde ilgili mevzuatın belirlediği tıp dallarında birer kadrolu uzman hekim bulundurmak suretiyle asgari iki uzmanlık dalında faaliyet göstermesi,
b) Acil sağlık kuruluşlarının acil sağlık ünitesi, personeli ve tıbbi donanıma sahip olması,
c) Havaalanı sağlık kuruluşundan hava aracına, hava aracından havaalanı sağlık kuruluşuna ve gerekli durumlarda hastanelere hasta naklini ve/veya acil yardımı sağlayacak, en az biri acil yardım ambulansı olmak üzere, en az iki kara ambulansı ve ekibi ile ambulans hizmetleri veren veya satın alan, yolcuların uçuşa elverişlilik değerlendirmelerini yapacak asgari bir tanesi kadrolu olmak üzere yirmi dört saat hizmet sürekliliğini sağlayacak yeterli sayıda uçuş hekimi bulundurulması,
ç) Sürekli ve düzenli olarak gelişmiş donanım ve personel desteği ile hizmet sunulması.
Havaalanı sağlık merkezinin yerleşimi ve durumu
MADDE 17 – (1) Havaalanı sağlık merkezleri havaalanı içinde, yolcuların kolay ulaşabileceği, hastaların sağlık durumunu olumsuz yönde etkilemeyecek ve sağlık hizmetleriyle bağdaşmayacak işyerlerinden uzak bir yerde kurulur. Sağlık kuruluşunda, ulaşım ve hizmet sunumunda kolaylık sağlaması açısından acil sağlık ünitesi sağlık kuruluşunun girişine yakın bir yerde bulundurulur. Ambulans servisi aprona ve sağlık kuruluşuna hızla ulaşım ve hizmet sunumunun sağlanabileceği uygun bir yerde kurulur. Sağlık kuruluşunun ambulans servisi dışında hasta bekleme salonu, muayene odası, acil ünitesi, nöbetçi personel odası, laboratuar, yönetim birimi, arşiv birimi, hasta tecrit yeri, hasta gözlem odası gibi tüm birimlerin aynı bina içerisinde ve birbirlerine bitişik olması zorunludur.
Havaalanı klinikleri
MADDE 18 – (1) Havaalanında açılması planlanan kliniklerde yirmi dört saat hizmet verecek en az bir doktor ve hemşirenin çalıştırılması esastır. Ayrıca, havaalanı klinikleri için ilgili mevzuatın öngördüğü şartların yerine getirilmesi zorunludur.
Gümrüksüz satış mağazaları ve depoları
MADDE 19 – (1) SHGM tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen gümrüksüz satış mağazası firmalarınca markalara ait mağazaların açılması, karma ürün noktalarının oluşturulması, Outlet, uçağa biniş öncesinde kapılarda satış gibi hizmetlerin sunulması ve benzeri hizmetler bu ruhsat kapsamındadır.
Taksi durağı ve yazıhanelerinde aranacak şartlar
MADDE 20 – (1) Taksi durağı ve yazıhanesi, kapalı ve açık otoparklar ve oto galerilerinde 14 üncü maddede belirtilen şartlara ilave olarak aşağıdaki şartlar aranır:
a) Havaalanı Güvenlik Komisyonunun belirleyeceği sayıda araba park edilebilecek alana sahip olması,
b) İşletme yazıhanesinde bir ecza dolabının bulunması,
c) Park alanı tabanının beton, asfalt gibi etrafın kirlenmesine neden olmayacak bir madde ile kaplanmış olması ve birikinti suların toplama rogarlarına verilecek şekilde düzenlenmesi,
ç) Telefon ve telsiz sisteminin bulundurulması,
d) Uluslararası havaalanlarında yolcularla iletişimin üst düzeyde sağlanması amacıyla durakta en az bir yabancı dil bilen personel bulundurulması,
e) Taksi duraklarında şoförlerin isimleri ve fotoğraflarının görünür şekilde asılması,
f) Taksilerde şoförle ilgili kimlik bilgileri müşterinin görebileceği şekilde asılması,
g) Araçlarda havaalanını belirten logonun bulunması,
ğ) Şehir haritası ve ülke tanıtıcı broşürlerin araçlarda bulundurulması,
h) Terminal önlerinde bekleyen taksi sayısının trafik kargaşasına neden olmayacak şekilde sınırlandırılması ve diğer araçların durakta bekletilmesi.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Terminallerin Ruhsatlandırılması
Havaalanı terminal işletme ruhsatı
MADDE 21 – (1) Sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında, havaalanı işletmecisi dışında yap işlet devret modeli, kiralama ve benzeri şekillerde terminal işletmek isteyen gerçek veya tüzel kişiler, Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı almak zorundadır. Terminal içerisinde yer alan, ticari kısımlar dışında kalan ve ticari niteliğe haiz olmayan asansörler, yürüyen merdivenler ve yürüyen bantlar Terminal İşletmecilerine verilecek ruhsat kapsamında terminal ile bir bütün olarak değerlendirilir.
(2) DHMİ Genel Müdürlüğünün havaalanı işletmecisi konumunda bulunduğu havaalanlarında, aynı zamanda terminali de işletmesi durumunda bu Yönetmelik hükümlerine göre terminal işletme ruhsatı alması zorunlu değildir. Ancak, bu terminaller içerisinde yer alan sıhhi işyerleri için ruhsat alınması zorunludur.
(3) DHMİ Genel Müdürlüğü tarafından işletilmeyen ve/veya işletme hakkı devredilen diğer havaalanı işletmecilerinin, havaalanı işletmecisi konumunda bulunduğu havaalanlarında, aynı zamanda terminali de işletmesi durumunda bu Yönetmelik hükümlerine göre terminal işletme ruhsatı alması zorunludur. Ancak, bu terminaller için alınacak terminal işletme ruhsatları için SHGM tarafından ayrıca ücret alınmaz. Bu terminaller içerisinde yer alan sıhhi işyerleri için ruhsat alınması zorunludur.
Terminal işletmecilerinin yükümlülükleri
MADDE 22 – (1) Terminal İşletmecileri, işletecekleri terminallerde aşağıda belirtilen hususları yerine getirmekle yükümlüdürler.
a) Yolcu kolaylığı açısından terminalde bulunması gerekli fiziki şartlara ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuatta belirtilen tüm düzenlemelerin yerine getirilmesi,
b) Hareketi kısıtlı, kabul edilmeyen ve asi/kuralsız yolcuların giriş ve çıkış işlemlerinde ICAO EK-9 ve ECAC Doküman 30’da belirtilen kolaylıkların sağlanması için gerekli alt yapının oluşturularak gerekli önlemlerin alınması,
c) Terminal içi ve dışında yolcu sirkülasyonunu düzenleyici ve rahatlatıcı önlemlerin yerine getirilmesi amacıyla yeterli sayıda yönlendirme levhalarının konulması,
ç) Terminal girişinden check-in bankolarına kadar bölümü kapsayan alanda yolculara hizmet amacıyla tek tip kıyafetli yolcu yardım ekibinin oluşturulması,
d) İletişim hizmetinin sunulması amacıyla terminal içerisinde Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğüne yer tahsisinin yapılması ve bu konuda tüm kolaylığın sağlanması,
e) Asansörlerin ve yürüyen merdivenlerin kontrollerinin ve bakımının yapılmasının sağlanması,
f) SHGM tarafından yayımlanacak talimatlar, uyarılar ve uluslararası tüm anlaşma ve düzenlemelere uyulması,
g) Terminal içerisinde yer alan tüm işyerlerinin bu Yönetmelikte yer alan esaslar dahilinde işletilmesini teminen gerekli tüm tedbirlerin alınması.
(2) Terminal işletmecileri tarafından bu Yönetmelikte istenen koşulları yerine getirmediğinin tespiti halinde 38 inci maddede belirtilen yaptırımlar uygulanır.
Başvurunun yapılması
MADDE 23 – (1) Terminal işletmecisi, işletmek istediği terminal için bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-4 sayılı Havaalanı Terminal İşletimi Başvuru Formu ve bu başvuru formu ekinde belirtilen belgeler ile SHGM’ye başvurur.
Başvurunun incelenmesi ve ruhsatın düzenlenmesi
MADDE 24 – (1) Havaalanı terminal işletme ruhsatı başvurusu için gerekli beyan ve belgelerin ruhsat başvurusunda bulunan gerçek veya tüzel kişiler tarafından eksiksiz olarak SHGM’ye verilmesini müteakip, başvuru formundaki beyan ve belgelere göre başvuru dosyası SHGM tarafından değerlendirilir. Değerlendirme sonucu, terminalde yapılacak yerinde denetimi müteakip en geç otuz gün içerisinde talep sahibine bildirilir. Değerlendirme sonucunun olumlu olması durumunda, işletmeciye SHGM tarafından bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-6 sayılı Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı düzenlenir.
(2) Terminal işletmecileri tarafından,
a) Havaalanı işletmecisi dışında yap-işlet-devret modeli, kiralama ve benzeri şekillerde işletilen yıllık yolcu kapasitesi 3.000.000 ve üzerinde olan terminaller için A Grubu Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı,
b) Havaalanı işletmecisi dışında yap-işlet-devret modeli, kiralama ve benzeri şekillerde işletilen yıllık yolcu kapasitesi 2.999.999 ve aşağısında olan terminaller için B Grubu Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı,
c) Bakanlık tarafından özel amaçlar için işletilmesi uygun görülen terminaller için C Grubu Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı
alınması zorunludur.
Terminal kapasitesinin artırılması
MADDE 25 – (1) Herhangi bir nedenle fiziki şartlar sağlanarak terminal kapasitesinin arttırılması ve bu artırımın 24 üncü maddenin ikinci fıkrasında yer alan ruhsat grubunun değişikliğini gerektirmesi halinde, havaalanı işletmecisinin uygun görüş yazısı ile birlikte terminal işletmecisinin SHGM’ye gerekçeleri ile beraber yazılı bildirimde bulunması zorunludur.
(2) Terminal kapasitesinin arttırılması ile ilgili olarak yeni terminal kapasitesi için terminal işletmecisi tarafından ruhsat yenileme başvurusu yapılır. Bu başvuruda sadece önceki ruhsat talebine ilişkin bilgi ve belgelerdeki değişiklikler bildirilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Sıhhi İşyerlerinin Ruhsatlandırılması
Ruhsat Başvurusu
MADDE 26 – (1) SHGM’den bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan sıhhi işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz.
(2) Havaalanı işleticilerinin havaalanının işletim faaliyetlerini sürdürebilmesi amacıyla kullandığı yemekhane gibi sıhhi işyerleri ile havaalanı işletmecisi tarafından verilen sağlık hizmeti için bu Yönetmelik kapsamında sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınması zorunlu değildir.
(3) Sıhhi işyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 sayılı başvuru formu ve bu başvuru formu ekinde belirtilen belgeler ile, terminal binası içerisinde bulunan işyerleri için terminal işletmecisine; terminal binası dışında bulunan işyerleri için ise havaalanı işletmecisine başvurur.
(4) Ruhsat yenilenmesi, yeni işyeri açılması, ana dosyadaki bilgi ve belgelerde değişiklik olması gibi durumlarda havaalanı işletmecisince ana dosyanın güncellenerek değişen bölümlerin SHGM’ye sunulması zorunludur.
(5) Sağlık kuruluşu açmaya ve işletmeye yetkili kişilerin belirlendiği ilgili mevzuata uygun nitelikleri haiz havaalanı sağlık kuruluşu açmak isteyenler, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 sayılı başvuru formu ve bu başvuru formu ekinde belirtilen belgelere ilaveten aşağıdaki bilgi ve belgeleri de iki nüsha halinde; terminal binası içerisinde bulunan işyerleri için terminal işletmecisine; terminal binası dışında bulunan işyerleri için ise havaalanı işletmecisine sunmak zorundadır.
a) Havaalanı sağlık kuruluşunun unvanını, sahibini veya sahiplerini belirten ve sağlık merkezinin açılışı ile ilgili işlemlerin başlatılmasını talep eden sorumlu müdürce imzalı başvuru dilekçesi, sağlık merkezinde sorumlu müdür olarak çalışacağına dair sorumlu müdürlük sözleşmesi ve nüfus cüzdanı örneği,
b) Açılmak istenen havaalanı sağlık kuruluşunda bu Yönetmelikte belirtilen tüm hususların sağlanacağına dair, sorumlu müdür ve havaalanı sağlık kuruluşu sahibi veya sahiplerinden en az birinin imzaları bulunan taahhütname,
c) Havaalanı sağlık kuruluşu bünyesinde açılması planlanan uzmanlık dallarını, tıbbi tahlil ve/veya radyoloji laboratuarlarını, bulunması planlanan asgari tıbbi cihaz, araç, gereç ve malzemelerin nitelik ve miktarlarını, ambulans nitelik ve sayılarını belirten sorumlu müdürce imzalı liste,
ç) Havaalanı sağlık kuruluşu bünyesinde kadrolu veya nöbetçi çalışması planlanan her bir uçuş hekimine ait uçuş tabipliği veya fizyolojik eğitim kursu sertifikası ve eğer alınmış ise uçuş tabipliği veya fizyolojik eğitim tazeleme kursu sertifikası,
d) Havaalanı sağlık kuruluşunun bir ticaret şirketi tarafından açılmak istenmesi durumunda, şirket ortaklarını gösterir ticaret sicili gazetesinin aslı veya sureti,
e) Havaalanı sağlık kuruluşu bir dernek tarafından açılacak ise 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanununun 27 nci maddesi çerçevesinde derneğin kamu yararına çalıştığını belgeleyen kararın ve dernek tüzüğünün bir örneği; vakıflar tarafından açılmak istenmesi durumunda ise, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti kararı ve vakıf senedinin bir örneği.
(6) Gümrüksüz satış mağazası ya da depo açmak isteyenler, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 sayılı başvuru formu ve bu başvuru formu ekinde belirtilen belgelere ilaveten aşağıdaki bilgi ve belgeleri de iki nüsha halinde terminal binası içerisinde bulunan işyerleri için terminal işletmecisine; terminal binası dışında bulunan işyerleri için ise havaalanı işletmecisine sunmak zorundadır.
a) 13/10/2006 tarih ve 26318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrüksüz Satış Mağazaları Yönetmeliğine göre Gümrük Müsteşarlığından alınan mağaza ve depo açma izni,
b) Gümrüksüz Satış Mağazaları Yönetmeliğine göre mağaza ve depo açma izni başvurusu esnasında gümrüksüz satış mağazası ve deposu açmak isteyenlerden istenen taahhütname örneği ile birlikte uçakta satış mağazası işleticileri ve bunlarla anlaşmalı havayolu şirketlerinden alınacak taahhütname örnekleri.
Ruhsat başvurusunun incelenmesi
MADDE 27 – (1) Sıhhi işyeri açmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan başvurular bu Yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde havaalanı işletmecisince incelenerek inceleme sonucu ve uygun görüşü ile birlikte 6 ncı maddede belirtilen ana dosya havaalanı işletmecisi tarafından SHGM’ye sunulur.
(2) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı başvurusu için gerekli tüm beyan ve belgelerin ruhsat başvurusunda bulunan gerçek veya tüzel kişiler tarafından eksiksiz olarak havaalanı işletmecisine verilmesini müteakip, başvuru formu ekinde belirtilen belgelere göre en geç on beş gün içerisinde havaalanı işletmecisi tarafından ana dosyanın hazırlanarak SHGM’ye sunulması zorunludur.
(3) Havaalanı işletmecisi tarafından, sıhhi işyerleri için yapılacak beyan ve incelemelerde; insan sağlığına zarar verilmemesi, çevre kirliliğine yol açılmaması, yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemeler esas alınır.
Ruhsatın düzenlenmesi
MADDE 28 – (1) 26 ncı maddede belirtilen başvurulara ilişkin havaalanı işletmecisince hazırlanarak SHGM’ye sunulan ana dosya SHGM tarafından en geç otuz gün içerisinde değerlendirilir. Değerlendirme sonucu, bu Yönetmelikteki hükümleri sağlayan işyerlerine SHGM tarafından bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-5 sayılı sıhhi iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir.
(2) İşleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine verilecek ruhsatlar tek bir ruhsat altında düzenlenebilir. Ruhsat verilen her bir faaliyet konusu bu ruhsat üzerinde belirtilir ve bu ruhsat her bir faaliyet konusu için ayrı bir ruhsat olarak değerlendirilir. İşyerlerinin depo olarak kullandıkları yerler, işyeri açma ve çalışma ruhsatında gösterilir.
Ruhsatın işyerinde bulundurulması
MADDE 29 – (1) Terminal işletme ruhsatının ve sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatının, işyerine asılması zorunludur.
Bildirim
MADDE 30 – (1) Havaalanı işletmecisi, SHGM tarafından verilen sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının örneklerini yenilendikçe bulundukları ilin sigorta il müdürlüğüne, ilgili ise vergi dairesine ve ticaret siciline göndermek ve sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatlarını gönderdiğini bir sonraki ayın sonuna kadar SHGM’ye bildirmek zorundadır.
Ruhsat değişikliği gerektiren haller
MADDE 31 – (1) Sıhhi işyerleri için işyeri açma ve çalışma ruhsatlarında belirtilen faaliyet konusu ve adresin değişmemesi kaydıyla işyerinin devredilmesi halinde, devralan kişinin başvurusu üzerine dosyadaki bilgi ve belgeler esas alınmak suretiyle yeni işletmeci adına tekrar ruhsat düzenlenir. Devir işlemini müteakip en geç onbeş gün içerisinde ruhsatın yenilenmesi için havaalanı işletmecisine başvurulması zorunludur. Havaalanı işletmecisi, gerekli incelemeleri yapmasını müteakip inceleme sonucu ve uygun görüşünü, daha önce SHGM’ye sunulmuş olan ana dosyaya ekler ve ana dosyadaki değişen bölümleri SHGM’ye sunar. SHGM tarafından bu Yönetmelik hükümlerini sağlayanların ruhsatları yenilenir.
(2) Sıhhi işyerlerinin faaliyet gösterdiği adresin, işletmenin faaliyet alanının, işyeri sahibinin ya da işyerinin işleticisinin değişmesi halinde yeniden ruhsatlandırılması esastır. İşyeri sahibinin ölümü halinde, yeni ruhsat düzenlenmeksizin kanuni mirasçıları adına eski ruhsatın intibakı yapılır.
(3) Sıhhi işyerleri için verilmiş olan sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatının yenilenmesi veya intibakı gereken hallerde, yenilenme veya intibakı gereken hali doğuran olayın meydana gelmesinden itibaren en geç bir ay içinde havaalanı işletmecisine müracaat edilmesi zorunludur. Bu süre mirasçılar için üç ay olarak uygulanır. Süresi içinde müracaat yapılmadığının havaalanı işletmecisince tespiti durumunda tespit tarihinden itibaren ilgilisine on beş günlük süre verilir. Bu süre sonunda ruhsat yenilenmediği veya intibak yaptırılmadığı hallerde havaalanı işletmecisi ruhsatın iptal edilmesi için SHGM’ye bildirimde bulunur ve SHGM tarafından gerekli incelemelerin yapılmasını müteakip ruhsat iptal edilir.
Sözleşmelerin sona ermesi
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat almış olan terminal işletmecilerinin ve sıhhi işyeri sahiplerinin havaalanı işletmecisi ile yapmış olduğu sözleşmelerin sona ermesi durumunda, SHGM tarafından verilmiş olan ruhsat iptal olur. Bu durumda, havaalanı işletmecisinin ana dosyada gerekli değişiklikleri yaparak SHGM’ye göndermesi zorunludur.
Tesislerde yapılacak değişiklikler ve ilaveler
MADDE 33 – (1) Havaalanı terminal işletme ruhsatı ile sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerinde yapılacak değişiklik, ilave veya kirlilik yükünü artıracak herhangi bir tadilat, inşa veya değişiklik için işyeri sahipleri tarafından havaalanı işletmecisinin onayının alınması zorunludur. Havaalanı işletmecisi tesislerde yapılacak değişiklik ve ilaveleri on beş gün içerisinde SHGM’ye bildirir.
Uluslararası ve ulusal gereklilikler
MADDE 34 – (1) SHGM tarafından yapılan denetimlerde 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ve ilgili yönetmelikler ile ICAO ve ECAC tarafından belirlenen uluslararası kurallara aykırı durumlar nedeniyle uçuş emniyeti ve havacılık güvenliğini olumsuz etkileyen durumların, bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uyulmadığının, Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edildiğinin, ülke itibarının olumsuz etkilendiğinin ve yolcu haklarına aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi halinde işletmelerin ve işyerlerinin faaliyeti durdurulur. SHGM tarafından ruhsat verilmiş olan işletmeci, terminal işletmecisi ve havaalanı işletmecisi aykırılıkların giderilmesinden sorumludur.
Terminallerde görev alacak yönetici ve sorumlu müdür tayini
MADDE 35 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre Terminal İşletme Ruhsatı alan Terminal İşletmecileri, işletmecilik faaliyetlerini sürdürebilmeleri amacıyla terminal işletiminden sorumlu mesleki yeterliliğe sahip bir yönetici ile bir sorumlu müdür ve tüm organizasyonun sağlıklı bir yapıda olmasını ve sürekliliğini denetleme görevini üstlenebilecek kapasitede sorumlu müdüre bağlı bir kalite sistemi yöneticisi görevlendirmek zorundadır. Terminallerde görev alacak yöneticilerin ve sorumlu müdürün görevlendirilebilmesi için bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-8 sayılı formun SHGM tarafından onaylanmış olması zorunludur.
(2) Yöneticilerin, 36 ncı maddede belirtilen niteliklere sahip olması ve bunu aldığı eğitim, lisans ve sertifikalarla belgelemesi zorunludur.
(3) Yönetici personelin isimleri, yetki ve sorumlulukları, aldıkları eğitimler, mesleki yeterlilikleri ve tecrübeleri konusundaki detayların Terminal İşletme Kitabında yer alması zorunludur.
(4) Terminal işletmecisinin, yöneticilerden herhangi birisini değiştirmeyi planlaması halinde, görev değişikliğinin gerekçelerini ve varsa dayandığı belgeler ile yerine yeni atayacağı yöneticinin ismini, öz geçmişini ve ilgili eğitim sertifikalarını içeren ve bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-8 sayılı formun doldurularak değişiklik yapılması planlanan tarihten en az on gün önce SHGM’ye bildirmesi zorunludur.
Terminallerde görev alacak yönetici personel nitelikleri
MADDE 36 – (1) Terminallerde görev alacak;
a) Sorumlu müdürün; terminal işletmecisinin tüm faaliyetlerini, SHGM tarafından gerekli kılınan standartları ve terminal işletmecisi tarafından tanımlanan ilave şartları yerine getirmek üzere yürütebilecek, ayrıca işletmeyi tek başına temsil edecek yetkiye,
b) Terminal işletiminden sorumlu yönetici personelin; terminal işletmeciliği, yer hizmetleri, havaalanı işletimine yönelik uluslararası ve ulusal standartlar ve mevzuat konusunda en az beş yıl çalışma tecrübesine; havaalanı işletmeciliği, terminal işletmeciliği, yer hizmetleri, sivil havacılık güvenliği, yolcu kolaylıkları, tehlikeli maddeler ile yolcu ve kargo hizmetleri gibi konularda eğitime,
c) Kalite sistemi yöneticisinin; kalite konusunda en az iki yıl tecrübeye ve kalite eğitimine,
sahip olması ve görev süresince bu şartları taşıması zorunludur.
Havaalanı sağlık merkezlerinde görev alacak sorumlu müdür tayini
MADDE 37 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı almış sağlık merkezleri sahipleri, faaliyetlerini sürdürebilmeleri amacıyla hekim olan ve mesleki yeterliliğe sahip bir sorumlu müdür görevlendirmek zorundadır.
(2) Sorumlu müdür sadece bir sağlık kuruluşunda bu görevi üstlenebilir. Sorumlu müdür, idari işlerden bizzat, tıbbi işlemlerden ise diğer hekimlerle birlikte sorumludur.
(3) Sorumlu müdür tarafından bu görevden ayrılmak istendiğinde veya sorumlu müdürün görevine son verilmek istendiğinde bu durumun sağlık merkezi sahibi tarafından İl Sağlık Müdürlüğü ile SHGM’ye on beş gün öncesinden bildirilmesi zorunludur.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Denetleme, sorumluluklar ve yaptırımlar
MADDE 38 – (1) Havaalanı terminal işletme ruhsatı ile sıhhi işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, SHGM ve havaalanı işletmecisi tarafından denetlenir. Yapılan denetimler sırasında mevzuata aykırı hususların ve/veya 34 üncü maddede belirtilen uluslararası ve ulusal gerekliliklerin yerine getirilmediğinin tespiti halinde, işyeri sahiplerinin mevzuata aykırı hususları gidermesi için SHGM ve/veya havaalanı işletmecisi tarafından aykırılığın durumuna göre en fazla altmış güne kadar uygun bir süre verilir.
(2) Verilen süre sonunda işletmelerin mevzuata aykırı hususları gidermediğinin tespit edilmesi durumunda, SHGM tarafından ruhsat verilmiş olan işletmeciye 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu, bu Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen yaptırımlar uygulanır veya ruhsat iptal edilir.
(3) Ruhsatın verilmesinden sonra SHGM tarafından yapılacak denetim sonucunda toplum ve çevre sağlığı açısından zararlı olan işletmelerin ve işyerlerinin faaliyeti, mevzuata aykırı hususlar giderilinceye kadar durdurulur.
Düzenleme yetkisi
MADDE 39 – (1) Genel Müdürlük bu Yönetmelikte belirtilen hükümler çerçevesinde alt düzenleyici işlemler yapmaya yetkilidir.
Mevcut işyerlerinin yeni şartlara uyumu
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma zorunluluğu olan sıhhi işyerleri, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir yıl içerisinde, terminal işletmecileri ise en geç altı ay içerisinde gerekli belge ve izinlerle birlikte ruhsat almak için başvuru yapmak zorundadır. Ancak, Ulaştırma Bakanlığı tarafından 21/11/2006 tarihinde yayımlanan Havaalanı Terminal İşletmeciliği Talimatı (SHT-14A.01) kapsamında Havaalanı Terminal İşletme Ruhsatı alan terminal işletmecilerinin bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden ruhsat alması zorunlu değildir. Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyette bulunan işyerlerinin ruhsatlandırılmasında 24 üncü maddenin birinci fıkrasında belirlenen süre altmış gün olarak, 27 nci maddenin ikinci fıkrasında belirlenen süre otuz gün olarak, 28 inci maddenin birinci fıkrasında belirlenen süre kırk beş gün olarak uygulanır.
(2) Havaalanı Terminal İşletmeciliği Talimatında yer almayan (SHT-14A.01) ve bu Yönetmelik hükümleri kapsamında Terminal İşletmecileri tarafından yapılması zorunlu olan diğer hususların da bu Talimat kapsamında ruhsat almış olan Terminal İşletmecileri tarafından bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir yıl içerisinde yerine getirilmesi zorunludur. Bu hususlar yerine getirilmediği takdirde ruhsat iptal edilir.
Yürürlük
MADDE 40 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 41 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sivil Havacılık Genel Müdürü yürütür.
EK-1
SIHHİ İŞYERLERİ
1 – Gümrüksüz Satış Mağazaları
2 – Sağlık Hizmetleri
Eczane
Havaalanı Sağlık Merkezleri
iii. Havaalanı Klinikleri
3 – Eğlence, Oyun vb. Amaçlı Yerler
a) Yeme-içme Hizmetleri
Cafeler
Cafe-barlar
iii. Restoranlar ve Yemekhaneler
Pastaneler
b) Ticari Açıdan Önemli Kişi Salonları (CIP)
c) Dinlenme, Eğlenme ve Kültürel Hizmetler
Otel
Sinema ve Tiyatro
iii. Toplantı ve Eğitim Amaçlı Mekanlar
Dans Salonları
Oyun ve Eğlence Hizmetleri
Internet Salonları ve benzeri Yerler
4 – İletişim Hizmetleri (posta hariç)
Telekom
5 – Bankacılık Hizmetleri
Banka Şubeleri
ATM’ler
iii. Döviz Büroları
6 – Bilet Satış ve Acente Hizmetleri
7 – Yolcuya Yönelik Kolaylıklar (Kişisel Hizmetler)
Kuaför Salonları
Güzellik Salonları ve SPA hizmetleri
iii. Hamam, Sauna, Duş Hizmetleri
Kısa Süreli Yatak ve Dinlenme Hizmetleri
Masaj Salonları, Masaj Koltukları
Spor Salonları ve Tesisleri
vii. Kuru Temizleme Hizmetleri
viii. Bavul Taşıma Hizmetleri
Fotoğrafçı
Bagaj Emanet Hizmetleri
Ayakkabı Boyacısı – Lostra
8 – Alışveriş – Ticaret Mekânları
Büfeler
Standlar
iii. Süpermarketler
Gazete Bayileri
Kitapçılar
Çiçekçiler
vii. Fotoğraf Malzeme Satışı
9 – Terminal Dışı Karşılama Bankoları
10 – Kara Taşımacılık Hizmetleri
Taksi Hizmetleri
Araba Kiralama Hizmetleri
iii. Terminal İçi Taşımacılık Hizmetleri
11 – Otopark Hizmetleri
Araç Park Yeri Hizmeti
Valet Hizmeti
12 – Havacılık Eğitim Merkezleri
13 – Diğer Hizmetler