Transfer Fiyatlandırması Kontrol Edilen Yabancı Kurum
İbrahim KOCABEY,
Yeminli Mali Müşavir
kocabey@vizyonymm.com.trŞahin SAVCI,
Yeminli Mali Müşavir
savci@vizyonymm.com.tr
Bu yazımızda; 14 Ağustos 2008 akşamına dek internet vergi dairesi kanalıyla gönderilmesi gereken 2007 yılı “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form”un doldurulmasına ilişkin hatırlatma ve açıklamalara yer verilmiştir. Bu yazımız 11 Ağustos 2008 tarihinde alomaliye.com sayfalarına konan makalemizle ilgili olarak ulaşan soru ve düzeltmeler üzerine bazı bölümleri yeniden kaleme alınarak yapılan ilave ve düzeltmeleri sizlerle paylaşmak üzere tekrar gönderilmiştir. Yazıya yapılan ilaveler kırmızı renkle işaretlenmiştir.
Hatırlanacağı üzere, 2007 yılına ilişkin “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form”ların doldurulmasına ilişkin olarak, formun nasıl doldurulması gerektiği yönündeki görüşlerimiz içeren bir yazımızı 16 Nisan 2008 tarihinde Alo Maliye aracılığıyla sizlere ulaştırmıştık. Bu yazının yayınlanmasını müteakip 24 Nisan 2008 tarihinde yayınlanan bir sirküler ile Bakanlık da formların nasıl doldurulması gerektiğini açıklayan TF-1/2008-1 sayılı sirkülerini yayınladı.
Normal şartlarda ilgili yıl kurumlar vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesine verilmesi gereken “TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM”un gönderme süresini 14 Ağustosa uzatan Bakanlık bu arada formda bazı küçük değişiklikler ve doldurulmasına yönelik olarak da bazı açıklamalar yapmıştır.
Transfer Fiyatlandırması ile ilgili yıllık belgelendirmenin en önemli ayağını 2007 oluşturan “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form”ların doldurulması sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar yapılan değişiklikler ve açıklamalara göre aşağıdaki gibidir.
- “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form” Kimler Tarafından Dolduracaktır?
İlke olarak; tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin “TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM”u doldurarak bağlı oldukları vergi dairesine göndermesi gerekmektedir. Bu formun doldurulması açısından bağlı olunan vergi dairesi veya işletme büyüklüğü gibi ölçütlerin önemi yoktur.
- “Form”larla Hangi İşlemler Hakkında Bilgi Verilecektir?
“TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM” ile, sadece “transfer fiyatlandırması” ile ilgili bilgiler değil, “kontrol edilen yabancı kurum” ve “örtülü sermayeye ilişkin işlemler”e ait bilgiler de verilecektir.
- “Form” Kapsamında Bildirilecek İşlemi Olmayan Mükellefler Bu Formu Göndermek Zorunda mıdır?
2 No.lu Tebliğ gereği formda yer alan;
- Transfer fiyatlandırması,
- Kontrol edilen kurum kazancı ve
- Örtülü sermayeye
ilişkin işlemlerin bir veya birkaçının bulunması durumunda sadece bu işleme ilişkin kısım doldurulacaktır.
Formda belirtilen söz konusu işlemlerin bulunmaması durumunda bu form doldurulmayacak ve beyanname ekinde de gönderilmeyecektir.
Bu aşamada formdaki ilişkili kişilere ait bilgiler kısmına, yıl içinde işlem yapılan ilişkili kişilere ilişkin bilgilerin yer verileceğini de hatırlatmakta fayda görüyoruz. Bu husus yukarıda değinilen formun gönderilme zorunluluğuna ilişkin olarak Tebliğde yapılan açıklamaların doğal bir sonucu olup; ayrıca da vurgulanmıştır.[1]
- “Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum Ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form” Ne Zaman Gönderilecektir?
Mükellefler bu formları en geç 14 Ağustos 2008 tarihine kadar vergi dairesine göndermekle yükümlüdür.
Tablolar İtibariyle “TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM”un Doldurulması Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
Makalemizin bu bölümünde formu oluşturan tablolar tek tek irdelenerek gerekli açıklamalar yapılacaktır.
| I- TRANSFER FİYATLANDIRMASI KAPSAMINDAKİ İLİŞKİLİ KİŞİLERE İLİŞKİN BİLGİLER | |||||
| Yurt İçinde Bulunan İlişkili Kişi Adı/Ünvanı | Vergi Kimlik No/ T.C. Kimlik No | Yurt Dışında Bulunan İlişkili Kişi Adı/Ünvanı | İlişkili KişininBulunduğu Ülke | ||
| 1- | |||||
| 2- | |||||
| 3- | |||||
Yine herhangi bir değişikliğin yapılmadığı bu bölümde kendileri ile alım-satım işlemi yapılan ilişkili kişilerle ilgili bilgilere yer verilecektir.
Kendileri ile alım-satım işlemi yapılan ilişkili kişilerle emsaline uygun fiyatlarla alım-satım yapılmış olsa da bu ilişkili kişlerin adı buraya yazılmalıdır.
Kendileri ile alım-satım işlemine girişilmeyen ilişkili kişilere ise bu bölümde yer verilmesine gerek bulunmamaktadır. Örneğin, kendisiyle hiçbir alım-satım işlemi yapılmamış olan gerçek kişi ortaklar, onların eş ve çocukları ile yasanın ilişkili kişi kapsamına aldığı akraba ve hısımların bu listeye işlenmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak kendileri ile her hangi bir mal ve hizmet alım-satım işlemi yapılan gerçek kişi ortaklar, onların eş ve çocukları ile yasanın ilişkili kişi kapsamına aldığı akraba ve hısımlarının bu listeye dahil edilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede yıl içinde bir günlüğüne dahi olsa ilişkili kişi kapsamına giren tüm kişi ve kuruluşlar, ilişkili kişi sayıldıkları dönemde kendileri ile yapılmış mal ve hizmet alım-satım işlemleri çapraz kontrole müsait olduğundan, birbirileriyle alım-satım işlemi olan ilişkili tarafların tümünün de birbirleri hakkındaki bilgileri kendi formlarına dahil ettiklerinden emin olmalıdır. Özellikle grup şirketlerinden birisinin, herhangi bir diğer grup şirketini kendi formuna dahil etmiş olması durumunda diğerinin de O’nun adını bu def’a kendi Form’una dahil etmesine azami özen gösterilmelidir.
| II- İLİŞKİLİ KİŞİLERLE GERÇEKLEŞTİRİLEN TRANSFER FİYATLANDIRMASINA İLİŞKİN İŞLEMLER | |||||||
| Alım (YTL) | Satım (YTL) | ||||||
| VARLIKLAR | |||||||
| 1- | Hammadde-Yarı Mamul | ||||||
| 2- | Mamul-Ticari Mallar | ||||||
| 3- | Gayrimaddi Haklar/Varlıklar (Edinilen veya Kullanılan) | ||||||
| 4- | Kiralamalar | ||||||
| 5- | Diğer (Belirtiniz) | ||||||
| HİZMETLER | |||||||
| 6- | İnşaat-Onarım-Teknik | ||||||
| 7- | Araştırma ve Geliştirme | ||||||
| 8- | Komisyon | ||||||
| 9- | Diğer (Belirtiniz) | ||||||
| MALİ İŞLEMLER | |||||||
| 10- | Ödünç Para/Kredi- Faiz | ||||||
| 11- | Gayri Nakdi Krediler | ||||||
| 12- | Mevduat/Repo-Faiz | ||||||
| 13- | Vadeli İşlemler (Türev ürünler) | ||||||
| 14- | Menkul Kıymetler | ||||||
| 15- | Sigorta | ||||||
| 16- | Diğer (Belirtiniz) | ||||||
| DİĞER İŞLEMLER | |||||||
| 16- | İkramiye ve Benzeri Ödemeler | ||||||
| 17- | Grup İçi Hizmetler | ||||||
| 18- | Diğer (Belirtiniz) | ||||||
| YAPILAN İŞLEMLERİN TOPLAMI | |||||||
Bu Tablonun “Mali İşlemler” bölümünde değişiklik yapılmış ve bu bölüm iki yerine dört sütun olarak değiştirilmiştir.
“İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler” tablosuna 2007 yılı boyunca ilişkili kişilerle yapılan tüm mal ve hizmet alım-satım işlemleri dahil edilecektir. İmalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler de mal ve hizmet alım-satımı sayıldığından mutlaka tabloya dahil edilmelidir.
Şirketin;
- Ortakları,
- Ortaklarının eşleri,
- Ortaklarının veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu,
- Ortaklarının üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları,
- Ortaklarının ilgili bulunduğu kişi ve şirketler,
- Şirketin kendisi veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu kişi veya kurumlar,
- Kendisi veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu kişi veya kurumlar
şirket açısından ilişkili kişileri ifade etmektedir ve ŞİRKETTEKİ HİSSELERİ NE OLURSA OLSUN BU KİŞİLERLE YAPILAN TÜM ALIM SATIM İŞLEMLERİ EMSALE UYGUN OLUP-OLMADIĞINA BAKILMAKSIZIN BU TABLOYA AKTARILMALIDIR.
VARLIKLAR BÖLÜMÜ DOLDURULURKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Tablonun;
- “ALIM” sütununa; ilişkili kişilerden yapılan mal ve hizmet alımlarının KDV’siz toplamı,
- “SATIM” sütununa ise ilişkili kişilere yapılan mal ve hizmet satışlarının KDV’siz toplamı
yazılacaktır. Ödediği KDV’yi indirim mekanizması yolu ile giderme hakkı olmayanların da bu tabloya, KDV hariç tutarları yazmaları gerekir. Aksi halde tespit edilen fiyatın bir parçası olmayan KDV’nin fiyatın bir parçası gibi değerlendirilmesine yol açılmış olur.
ÖTV, iade, iskonto, ciro primi ve diğer indirimler:
İlişkili kişilerle yapılan alım-satım işlemlerini ÖTV’ye tabi ise bunların ÖTV’siz tutarları dikkate alınmalıdır.
Yıl içinde yapılmış iadeler alım-satım tutarlarından arındırılmalı, net tutarlar dikkate alınmalıdır.
Mal ve hizmet alım-satım tutarları fatura altı iskonto, ciro primi ve benzeri indirimlerinden sonraki tutar olarak dikkate alınmalıdır.
2006 yılına ilişkin olup da 2007 de gerçekleştirilen iade, iskonto, ciro primi ve benzeri diğer indirimlerle, 2007 yılna ilişkin olup da 2008 de gerçekleştirilecek iade, iskonto, ciro primi ve benzeri diğer indirimlerin ne şekilde değerlendirileceği açık değildir.
Ciro primi ya da iskontosu gibi adlarla sonradan yapılan indirim ve iskontoların diğer vergi mevzuatı (KDV) uyarınca bir hizmet teslimi gibi dikkate alındığı dikkate alınarak ayrı bir satırda, “HİZMETLER-Diğer” olarak gösterilmesinin daha uygun olacağı düşünülebilir. Ancak, aynı hesap dönemine (2007 yılına) ait olmayan, mal ve hizmet alım/satımı ile ilgili indirim ve iskontoları gösterilmesine karar verildiğinde, “HİZMETLER-Diğer” satırında gösterilmesi daha uygun olacaktır.
Tablonun; “Gayrimaddi Haklar/Varlıklar” bölümüne;
- Patent, ticari marka, ticari unvan, tasarım ya da model gibi sınai varlıkların kullanım hakkı ile
- Edebi, sanatsal eserlerin mülkiyet hakları ve
- Ticari bilgi birikimi (know-how) ve ticari sırlar,
GİBİ fikri haklara ilişkin alım-satım ya da bunlara ilişkin kiralama, franchising, telif, royalti, lisans ödeme tutarları işlenecektir.
Yurt dışından sağlanan gayrımaddi hakların stopajı: Yurt dışından sağlanan ve netten brüte stopaja tabi tutulan lisans, royalti, know-how, vb gibi ödemeler stopaj dahil (brüt) tutarları ile tabloya aktarılmalıdır.
“Diğer İşlemler” bölümünün 16 numaralı satırında yer alan Grup İçi Hizmetler bölümüne;
- İlişkili şirketler arasında gerçekleşen, genellikle aynı gruba bağlı şirketlerden birinin diğerlerine verdiği/aldığı hizmetler
yazılacaktır.
Mal ve hizmet bedeline dahil edilerek faturalanan vade farkı ve faizlerin ilgili mal ve hizmet alım-satım satırında gösterilmesi, buna karşın; mal ve hizmet alım/satımını müteakip tahakkuk ettirilen vade farkı ve faizlerin ise ilgili olduğu mal ve hizmet tutarı ile ilişkilendirilmeksizin, herhangi bir hizmet alımı gibi ayrı bir satırda, MALİ İŞLEMLER-Diğer” olarak gösterilmesi uygun olacaktır.
HİZMETLER BÖLÜMÜ DOLDURULURKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
“İnşaat-Onarım ve Teknik Hizmetler” ve “Araştırma ve Geliştirme Hizmetleri”nin yer aldığı 6 ve 7 numaralı satırlarda, ilişkili kişilerden alınan hizmetlere ilişkin tutarlar alım sütununda, ilişkili kişilere verilen söz konusu hizmetlere ilişkin tutarlar satım sütununda yer alacaktır.
“Komisyon” satırında, ilişkili kişilere verilen komisyon tutarı alım sütununa, ilişkili kişilerden alınan komisyon tutarı satım sütununa yazılacaktır.
Bölümün 9 numaralı satırı ise ilişkili kişilerle gerçekleştirilen ve yukarıda sayılanlar dışındaki herhangi bir hizmetin bulunması halinde doldurulacaktır.
Yurt dışından sağlanan hizmetlerin stopajı: Yurt dışından sağlanan ve netten brüte stopaja tabi tutulan serbest meslek ödemeleri stopaj dahil (brüt) tutarları ile tabloya aktarılmalıdır.
MALİ İŞLEMLER BÖLÜMÜ DOLDURULURKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
“Ödünç Para/Kredi-Faiz” satırının doldurulması: İlişkili kişiden alınan ödünç para ve krediler alım, ilişkili kişiye kullandırılan ödünç para ve krediler satım bölümünde gösterilecektir.
Alım sütununun soldaki -yeni dizayn edilen satırına-, 2007 yılı içinde ilişkili kişilerden alınan ödünç para ve kredilerin ana para yıl sonu bakiyesi, sağ kısmına ise 2007 yılı içinde nakden ya da hesaben ödenen faiz tutarı yazılacaktır.
Satım sütununun soldaki -yeni dizayn edilen satırına-, 2007 yılı içinde ilişkili kişilere kullandırılan ödünç para ve kredilerin ana para yıl sonu bakiyesi, sağ kısmına ise 2007 yılı içinde nakden ya da hesaben alınan faiz tutarı yazılacaktır.
Yani ödünç para alınması durumunda alınan ödünç paranın yılsonu bakiyesi alım sütununun sol tarafına, verilen yıllık faiz tutarı ise alım sütununun sağ tarafına yazılacak olup, ödünç para verilmesi durumunda ise verilen ödünç para tutarı satım sütununun sol tarafında, alınan faiz tutarı ise satım sütununun sağ tarafına yazılacaktır.
Yıl içinde alınan ve daha sonra kapatılan borçlanmalarda ise yılsonu bakiyesi sıfır olduğundan, alım sütunun sol tarafına herhangi bir değer girilmeyecek, buna karşın yıl içinde kapatılan bu borca ilişkin faiz tutarı alım sütunun sağ tarafına işlenecektir.
Aynı şekilde içinde verilen ve daha sonra kapatılan borç verme işlemlerinin de yıl sonu bakiyesi sıfır olduğundan, bu defa satım sütunun sol tarafına herhangi bir değer girilmeyecek, buna karşın yıl içinde kapatılan bu ödünce ilişkin tahsil/tahakkuk eden faiz tutarı satım sütunun sağ tarafına işlenecektir.
Karşılığında hiçbir faiz ödenmemiş olsa da ilişkili kişilerden borç alındı ve yılsonu bakiyesi varsa bunların mutlaka tabloya işlenmesi gerekir. Ya da karşılığında faiz alınmamış olsa da ilişkili kişilere verilen ve yılsonu bakiyesi olan, verilen ödünç paraların mutlaka tabloya işlenmesi gerekir.
Yıl boyunca alacak bakiyesi verdiği halde, yılsonu itibariyle borç bakiyesine dönen ilişkili kişilerle ilgili ödünç para işlemlerinde adat hesaplaması ya da faiz tahakkuku söz konusu ise yılsonu borç bakiyesi ve buna ilişkin faiz tutarı ile yılın çoğunda devam eden alacak bakiyesinin faizine de yer vermek gerekir. Aynı durum yıl boyu borç bakiyesi verip yılsonunda terse dönen ve alacak bakiyesi veren hesaplar için de geçerlidir.
Ayrıca bu satıra, ödünç paranın bir unsuru olarak kabul edilen cari hesaplara ilişkin dönem sonu bakiye tutarı ve yıl içindeki toplam faiz tutarı da dahil edilecektir.
Bölümün 11 numaralı “Gayri Nakdi Krediler” satırında alınan teminat bu satırın alım sütununun sol tarafına, bu işleme ilişkin verilen komisyon tutarı ise alım sütununun sağ tarafına yazılacaktır. Verilen teminat satım sütununun sol tarafına, bu işleme ilişkin alınan komisyon tutarı da satım sütununun sağ tarafına yazılacaktır.
DİĞER İŞLEMLER BÖLÜMÜ DOLDURULURKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Formun 17 numaralı “İkramiye ve Benzeri Ödemeler” satırında, alım sütununa 2007 ilişkili kişilere verilen ikramiye, prim ve benzeri ödemelerin tutarı, satım sütununa ise ilişkili kişilerden alınan bu tür ödemelerin tutarı yazılacaktır.
18 numaralı “Grup İçi Hizmetler” satırına ise 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğin “11- Grup İçi Hizmetler” başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde, 2007 yılı içinde ilişkili kişiler arasında gerçekleşen grup içi hizmet sözleşmelerine ilişkin bilgiler yer alacaktır. Dolayısıyla, grup içi hizmet kapsamında alınan hizmete ilişkin tutar alım sütununa, verilen hizmete ilişkin tutar ise satım sütununa yazılacaktır.
YAPILAN İŞLEMLERİN TOPLAMI
Bu bölüme varlıklar, hizmetler ve diğer işlemler bölümlerinde yer alan tutarların toplamı ile mali işlemler bölümünde anapara ve faiz bölümlerinde yazılı tutarlar toplanarak yazılacaktır. Yani mali işlemler bölümündeki yıl sonu anapara bakiyeleri ve bunlara ilişkin faizler toplam bölümüne dahil edilerek dikkate alınacaktır.
İLİŞKİLİ TARAFLARIN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Bu Tabloda birden fazla bölümü ilgilendiren alım-satım işlemleri kendileri açısından en uygun olan bölüme işlenmeli ve bu tasnifin ilgili bulunduğu tüm taraflar aynı işlemi aynı satırda göstermelidir.
Örneğin; Grup şirketleri adına topluca güvenlik hizmeti alan ve belli anahtar uyarınca bunu diğer grup şirketlerine yansıtan bir holding şirket bu satım işlemini tabloya bir kez ve en uygun satıra yazmalıdır. Yapılan işlemin mahiyetine göre, bu tür bir işlem Tabloda “HİZMETLER-Diğer” satırında gösterilebileceği gibi “DİĞER İŞLEMLER-Grup İçi İşlemler” satırında da gösterilebilir. Aynı şekilde bu hizmeti Holding’den alan diğer grup şirketleri de bu işlemi Holdingle aynı satırda göstermelidir.
Özellikle banka kredisi işlemlerinde rastlanan, örneğin bir grup şirketi üzerinden bir başka grup şirketi adına kredi kullandırılması ve kredi tutarı ile buna ilişkin masraf ve faizlerin kendisine kredi kullandırılan şirkete aynen aktarılması durumunda, transfer fiyatlandırması kapsamında bir işlemden bahsedilemeyeceği için bu tür işlemlere yer verilmesine gerek bulunmamaktadır.
Bu tabloya gerek yurt içi gerekse yurt dışı ilişkili kişilerle yapılan mal ve hizmet alım-satım işlemlerinin tutarları yazılacak olup, bu bölümde ister yurt içi ister yurt dışı kabul edilsin serbest bölgede yer alan ilişkili kişilerle yapılan mal ve hizmet alım-satım tutarlarına da yer verilmelidir.
Bulunduğu ülkede bağımsız bir tüzel kişiliği olmasa da bağımsız bir vergi sujesi olan şubelerle yapılan mal ve hizmet alım-satım işlemlerine burada yer verilmelidir. Türk serbest bölgelerinde faaliyet gösteren şubelerle yapılan alım-satım işlemlerinin de burada gösterilmesi gerekmektedir.
| III- TRANSFER FİYATLANDIRMASINA KONU OLAN İŞLEMLERDE KULLANILAN YÖNTEMLER | |||
| Alım (YTL) | Satım (YTL) | ||
| Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi | |||
| Maliyet Artı Yöntemi | |||
| Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi | |||
| Kâr Bölüşüm Yöntemi | |||
| İşleme Dayalı Net Kâr Marjı Yöntemi | |||
| Mükellefçe Belirlenen Yöntem | |||
| Toplam İşlem Tutarı | |||
Bu tabloya, şirketin ilişkili kişilerle yaptığı alım-satım satım işlemlerinin hangi yönteme göre gerçekleştirildiği kaydedilecektir.
Transfer Fiyatlandırması ile ilgili mevzuatın 18 Kasım 2007’den itibaren yayınlanmaya başlandığı dikkate alınırsa, ilişkili kişilerle 2007 yılı dönem başı itibariyle kendisi için bir yöntem belirlemesini -doğal- olarak yapmamış olan mükelleflerin, bu bölümde herhangi bir yöntem belirtirken dikkatli olmaları gerektiği açıktır.
Zira belirlenen bu yöntem, 2007 yılına ilişkin olarak hazırlanmış/hazırlanacak olan “Transfer Fiyatlandırması Raporu”na da esas teşkil edeceği gibi, ileride yapılacak vergi denetimleri sırasında da kullanılmak üzere, vergi inceleme elemanlarınca transfer fiyatlandırması incelemelerinde veri olarak dikkate alınacaktır.
Formun bu bölümünde yer alan alım ve satım sütunlarına ilişkin “Toplam İşlem Tutarı”, “II- İlişkili Kişilerle Gerçekleştirilen Transfer Fiyatlandırmasına İlişkin İşlemler” bölümünde yer alan “Yapılan İşlemlerin Toplamı” satırının alım ve satım sütunlarında yer alan tutarlara eşit olmalıdır.
| IV- KURUMUN YURTDIŞI İŞTİRAKLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER | |||||
| Yurtdışı İştirakin Unvanı | Kanuni veya İş Merkezinin Bulunduğu Ülke | Kurumun Sermaye, Oy veya Kar Payı Oranı | Yurtdışı İştirakin Gayrisafi Hasılatı | ||
| 1- | |||||
| 2- | |||||
| 3- | |||||
Bu tablo Kontrol Edilen Yabancı Kurumların (CFC) tespitine yönelik hazırlanmış olmakla beraber, tüm CFC ve diğer şirketler hangi sektörde, hangi oranda ve hangi süreyle iştirak edilmiş olursa olsun burada gösterilmelidir. Serbest bölgelerdeki iştiraklerin de bu bölümde gösterilmesi gerekmekle birlikte 31.3.2008 tarih, 2008/13490 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yapılan açıklama gereği 2007 yılına ilişkin olarak serbest bölgelerde yer alan şirketlerin yurt içi iştirak kabul edilmesi durumunda, bunlara bu tabloda yer verilmemesi mümkündür.
Ancak ister yurt içi ister yurt dışı iştirak kabul edilsin serbest bölgede bulunan iştirakler ve/veya diğer ilişkili kişilerle yapılan mal ve hizmet alımları “II- İLİŞKİLİ KİŞİLERLE GERÇEKLEŞTİRİLEN TRANSFER FİYATLANDIRMASINA İLİŞKİN İŞLEMLER”in gösterildiği tabloya mutlaka dahil edilmelidir.
Herhangi bir iştirak söz konusu olmasa dahi şirketin oy ve yönetim açısından hak sahibi olduğu şirketlere de bu bölümde yer verilecektir. Ancak hisse, oy ve kar payı açısından farklılıklar varsa bunlardan en yüksek olanı bir kez yazılarak gösterilmelidir.
Bulunduğu ülkede bağımsız bir tüzel kişilik olmadan faaliyet gösteren şubelerle, irtibat bürosu, temsilcilik, ofis gibi yurt dışı yerleri bu bölümde göstermeye gerek bulunmamaktadır.
| V- ÖRTÜLÜ SERMAYE UYGULAMASINA İLİŞKİN BİLGİLER | ||
| Aktif Toplamı | ||
| Toplam Borçlar | ||
| Öz Sermaye Tutarı | ||
| Toplam Faiz Giderleri | ||
| Toplam Kur Farkı Giderleri | ||
| Ortak veya Ortakla İlişkili Kişilerden Temin Edilen Borçların En Yüksek Olduğu Tarihteki Toplam Tutarı | ||
Bu bölüm kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği hesap döneminde ortak veya ortakla ilişkili kişilerden yıl içinde herhangi bir tarihte örtülü sermaye kapsamında değerlendirilecek türden bir borçlanma yapılmış olması, -yani yıl içinde ilişkili kişilerden alınan borcun 2007 yılının herhangi bir gününde 2007 dönem başı özsermayesinin üç katını geçmesi halinde aşağıda yer alan açıklamalar çerçevesinde doldurulacaktır.
2007 yılı içinde ilişkili kişilerden yapılan borçlanma, yıl boyunca hiçbir zaman örtülü sermaye sınırına ulaşmıyorsa bu bölümün doldurulmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak, özsermaye sınırı altında da olsa ilişkili kişilerden yapılan bu borçlanmalara yukarıda yer alan “II-İLİŞKİLİ KİŞİLERLE GERÇEKLEŞTİRİLEN TRANSFER FİYATLANDIRMASINA İLİŞKİN İŞLEMLER” tablosunun MALİ İŞLEMLER bölümünde mutlaka yer verilecektir.
Örtülü sermaye sınırına girse de gerçek kişi ortaklardan yapılan ancak karşılığında adat hesaplaması yapılmayan ya da faiz tahakkuk ettirilmeyen borçlanmalar için bu bölümün doldurulmasına gerek bulunmadığını düşünmekteyiz. Yani ortağından, özsermayesinin üç katını aşan tutarda borç kullanan ancak bunun için faiz ödemeyen bir şirketin bu bölümü doldurmaması gerekir.
Ya da ilişkili kişilerden yapılan ve faiz ödenen bir borçlanma örtülü sermaye sınırı altında kalıyorsa, Kurumlar Vergisi Kanunu gereği -ilişkili kişiden olsa da- herhangi bir borçlanma sayıldığından, bu tablonun doldurulmasına gerek kalmamaktadır. Ancak bu tür borçlanmalar, yani örtülü sermaye sınırı altında kalıp da faize konu olan borçlanmaların transfer fiyatlandırması yönü ile yukarıdaki tabloya mutlaka dail edeceğini hatırlatalım.
Kurgusu gereği bu tablo sadece borç alan tarafından doldurulacak olup, borç veren şirket bu tabloyu doldurmayacaktır.
- Aktif Toplamı ve Toplam Borçlar; bölümüne Şirketin 2006 hesap dönemi sonu itibariyle çıkarılmış (2007 açılış) bilançosundaki Aktif Toplamı ile yine bu bilançodaki kısa ve uzun vadeli Borç Toplamı yazılacaktır.
2007’de faaliyete geçen şirketler için açılış bilançosu değerleri esas alınacaktır.
Yazılacak borç toplamına sadece ilişki kişilere olan borçlar değil, banka, tedarikçi, personel, vergi dairesi, SSK vb gibi tüm borç kalemleri dahil edilmelidir.
Ortaktan alınan ve karşılığında bir faiz ödemesi yapılmamış borçlanmaların da bu bölüme dahil edilmesi gerekmektedir.
- Özsermaye Tutarı; Şirketin özsermaye tutarı, 2007 açılış (2006 kapanış) bilançosundaki (Aktif Toplamı – Toplam Borçlar =) Özsermaye olarak tespit edilecektir.
Şirketin özsermaye tutarının tespitine yönelik hesaplama yapılırken aktif toplamı ve borç toplamı olarak mutlak surette dönem başı (yani açılış) bilançosundaki değerler esas alınacaktır.
Toplam Faiz Giderleri; olarak 2007 hesap dönemi içinde ilişkili kişilerden yapılan borçlanmalar dolayısıyla gerçekleşen ve maliyetlere veya dönem giderlerine işlenmiş olan faiz giderleri yazılacaktır. İlişkili kişi konumundaki banka, katılım bankası, faktoring, leasing gibi finansman kuruluşları ile herhangi bir şekilde ilişkili kişi konumundaki tedarikçi firmalara yapılan ve mal bedelinden ayrı olarak faturalanan katılım payı, faiz, vade farklarının da bu tutara ilave edilmesi gerekmektedir.
Bu bölüme; hem nakden hem hesaben ödenmiş faiz giderlerinin tamamı dahil edilmelidir. Örneğin fiiliyatta alınmayan ancak adatlandırma yapılarak tahakkuk ettirilen ve gelir tablosundan geçirilen tüm faizler de hesaplamalara dahil edilmelidir.
Bu tabloya örtülü sermaye ilişkisi içinde değerlendirilen borçlar yansıtılacak olup, örtülü sermaye ilişkisi içinde değerlendirilmesi mümkün olmayan, yapılan ticari işlemin gereği olarak borçlanılan tutarlar için tahakkuk ettirilen vade farkı ve faizler bu tabloya dahil edilmemelidir.
Buna karşın yapılan ticari işlemden doğmuş olsa da bir ticari işlemin gereği olmanın dışına çıkan borçlanmalar için tahakkuk ettirilen vade farkı ve faiz tutarları da bu tabloya yansıtılacaktır.
Yabancı para cinsinden yapılan borçlanmaların işlemdeki faiz tutarları dahil edilerek ancak kur farkından arındırılarak dikkate alınması gerekmektedir. Yani alınan bir borç tutarının, YTL değerindeki değişimler dolayısıyla artması ya da azalması önemli olmayıp bu borcun ödendiği değil alındığı tarihteki değeri ile işleme tabi tutularak dikkate alınması gerekmektedir.
- Toplam Kur Farkı Giderleri; olarak hesap dönemi içinde ortak ve diğer ilişkili kişilerden yapılan borçlanmalar dolayısıyla gerçekleşen ve maliyetlere veya dönem giderlerine işlenmiş olan kur farkı giderleri yazılacaktır. Banka, katılım bankası, faktoring, leasing gibi finansman kuruluşları ile herhangi bir şekilde tedarikçi firmalara yapılan kur farkı ödemelerinin bu tutara ilave edilmesi gerekmektedir.
Aynı asıldan doğma borçlanmalar dolayısıyla oluşan kur farkı gelirlerinin bu bölüme dahil edilecek tutardan tenzil edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Örneğin; bankadan kullandığı 1 milyon Euro kredi için ilk altı ayda 40.000,- YTL kur farkı gideri olan, ancak ikinci altı ayda YTL nin değer kazanması dolayısıyla bu borca ilişkin olarak kur farkı geliri elde eden bir şirketin aynı borç aslına bağlı bu kur farkı gider ve gelir rakamlarını netleştirerek tabloya almasının daha doğru sonuç vereceği düşünülmektedir[2].
- Ortak veya Ortakla İlişkili Kişilerden Temin Edilen Borçların En Yüksek Olduğu Tarihteki Toplam Tutarı; olarak ilgili hesap döneminde ortak veya ortakla ilişkili kişilerden temin edilen borçların en yüksek olduğu tarihteki toplam tutarı yazılacaktır.
SON HATIRLATMA:
BU MAKALEDE YAPILAN AÇIKLAMALAR, MEVCUT YASAL DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE “TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM” İLE DİĞER BELGELENDİRME İŞLEMLERİNİN NASIL YAPILMASI GEREKTİĞİ HUSUSUNDA MÜKELLEFLERİN BİLGİLENDİRİLMESİ AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR.
DOĞALDIR Kİ; BU FORMLARI DOLDURACAK ESAS UYGULAYICI OLAN, ŞİRKET YÖNETİMLERİNİN DEĞERLENDİRMELERİNDEN FARKLILIKLAR GÖSTEREBİLİR.
HER MÜKELLEFİN KENDİSİ TARAFINDAN HAZIRLANACAK OLMASI NEDENİYLE GEREK BU “FORM”LARIN GEREKSE “TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORLARI”NIN HAZIRLANMASI SORUMLULUĞU BİZZAT MÜKELLEFLERİN KENDİLERİNE AİTTİR.
MAKALEDE YAPILAN AÇIKLAMALARIN “BİLGİNİN PAYLAŞTIKÇA ÇOĞALACAĞINA OLAN İNANCIMIZLA” BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLEREK DİKKATE ALINMASI GEREKTİĞİNİ HATIRLATMAK İSTERİZ.
[1] Tebliğ eki açıklamaların ilgili bölümü “TRANSFER FİYATLANDIRMASI KAPSAMINDAKİ İLİŞKİLİ KİŞİLERE İLİŞKİN BİLGİLER” bölümüne 1 seri numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ gereğince ilişkili kişi kapsamında değerlendirilen ve gerek yurt içinde gerekse yurt dışında bulunan gerçek kişi ve kurumlara ilişkin bilgiler yazılacaktır. Örneğin, bir şirketin hem yurt içinde hem yurt dışında ilişkili olduğu gerçek kişi ve kurumlar bulunmasına rağmen ilgili hesap döneminde sadece yurt dışında bulunan ilişkili kişilerle işlem yapmış olması durumunda, forma sadece yurt dışında bulunan ilişkili kişi adı ve ünvanı ile bulunduğu ülke yazılacaktır.” şeklindedir.
[2] Transfer Fiyatlandırması Formunun nasıl düzenleneceğinin açıklandığı Genel Tebliğ ekinde netleştirme konusu ile ilgili herhangi bir açıklamaya yer verilmemiş olmakla beraber, doğası gereği aynı asıldan oluşan kur farkı gelir ve giderlerinin netleştirlmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Ancak, mükellefler bu bölümü doldururken Genel Tebliğ ekindeki açıklamalara uygun olarak sadece kur farkı giderlerine yer verebilirler.