6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunda ve Diğer Vergi Kanunlarında Yapılan Son Değişiklikler

6183 ve Diğer Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler

Süleyman TURAN
Yeminli Mali Müşavir
Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı
Vergi Uygulama Müdürü
sturan08@mynet.com

06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 5766 sayılı “Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Vergi Kanunlarında uygulamaya yönelik kapsamlı değişiklik ve ilave düzenlemeler yapılmıştır. Vergi kanunlarında yapılan bu düzenlemeler, eski hükümler de göz önünde bulundurularak özet olarak açıklanmaya çalışılacaktır.

6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNDA

a) 6183 sayılı Kanunun maddesinde yer alan, para cezaları terimini tanımlayan “Amme, tazminat, inzibatı mahiyette olsun olmasın bütün para cezalarını” ibaresi “Adli ve idari para cezalarını” şeklinde değiştirilerek, aynı maddenin “Takibat giderleri terimi” ibaresinden önce gelmek üzere aşağıdaki ibareler eklenmiştir.

Tahsil edilemeyen amme alacağı terimi

Amme borçlusunun bu Kanun hükümlerine göre yapılan mal varlığı araştırması sonucunda haczi kabil herhangi bir mal varlığının bulunmaması, haczedilen mal varlığının satılarak paraya çevrilmesine rağmen satış bedelinin amme alacağını karşılamaması gibi nedenlerle tahsil edilemeyen amme alacaklarını,

Tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacağı terimi

Amme borçlusunun haczedilen mal varlığına bu Kanun hükümlerine göre biçilen değerlerin amme alacağını karşılayamayacağının veya hakkında iflas kararı verilen amme borçlusundan aranılan amme alacağının iflas masasından tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması gibi nedenlerle tahsil dairelerince yürütülen takip muamelelerinin herhangi bir aşamasında amme borçlusundan tahsil edilemeyeceği ortaya çıkan amme alacaklarını ifade eder.

Bilindiği gibi, Temel Ceza Kanunlarında yapılan düzenlemelere göre, suç için öngörülen para cezaları adli para cezası, kabahatler için öngörülen ise, idari para cezası olarak ayrıma tabi tutulmuştur. 6183 sayılı Kanunun 3. maddesinde yer alan “Amme, tazminat, inzibati mahiyette olsun olmasın bütün para cezalarını” ibaresi, “Adli ve İdari para cezalarını” şeklinde değiştirilerek Ceza Kanununa uyum sağlanmıştır.

Ayrıca, Kanunun 3. maddesine “Tahsil Edilemeyen Amme Alacağı” ile “Tahsil Edilemeyeceği Anlaşılan Amme Alacağı” terimlerinin tanımları yapılmıştır. Tüzel kişilerin kanuni temsilcilerinin sorumluluğu kapsamında; 213 sayılı Kanunun kamu alacağının ödenmesinden sorumlu tuttuğu kanuni temsilcilere yönelik hükümlerinde, bu şahıslar hakkında takip işlemlerine başlanılmadan önce amme alacağının asıl borçlusundan tahsil edilmemiş veya tahsil edilemeyeceğinin anlaşılmış olması şartı bulunmaktadır. Kanunun aradığı bu şartın neyi ifade ettiği maddeye eklenen bu tanımlarla açıklanmıştır.

Bu düzenlemeler, 5766 sayılı Kanunun yayım tarihi olan 06.06.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

b) 6183 sayılı Kanunun maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 22/A maddesi eklenmiştir.

Amme alacağı ödenmeden yapılamayacak işlemler ile işlem yapanların sorumluluğu

Madde 22/A-4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların bu Kanun kapsamında hak sahiplerine yapacakları ödemeler ile Kanun, Kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları, teşvikler ve destekler nedeniyle yapılacak ödemelerde ve 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli tarifelerde yer alan ticaret sicil harçlarından kayıt ve tescil harçları, noter harçlarından senet, mukavelename ve kağıtlardan alınan harçlar, tapu ve kadastro harçlarından tapu işlemlerine ilişkin alınan harçlar, gemi ve liman harçları ile diploma harçları hariç olmak üzere (8) sayılı tarifeye konu harçlar ve trafik harçlarına mevzu işlemler ile 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yer alan bina inşaat harcı ve yapı kullanma izin harcına mevzu işlemlerde; Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye, bu kapsama girecek amme alacaklarını tür, tutar ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye, zorunluluk getirilen işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağını ve maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Takibata salahiyetli tahsil dairesince, bu madde kapsamında getirilen zorunluluğa rağmen borcun olmadığına dair belgeyi aramaksızın işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara 2.000 Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. İdari para cezası, ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir. İdari para cezasına karşı tebliğ tarihini takip eden otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilir.

Söz konusu madde, bazı ödeme, destek, teşvik ve kamusal hizmetlerden yararlanmak için kamu borcu bulunmaması şartı getirilmesi konusunda Maliye Bakanlığına yetki vermiştir.

06.06.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenleme ile, Maliye Bakanlığı;

– Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmadığına ilişkin belge aranılması zorunluluğu getirmeye,

– Zorunluluk kapsamına girecek amme alacaklarını tür, tutar ve işlemler itibarıyla topluca veya ayrı ayrı tespit etmeye,

– Zorunluluk getirilen işlemlerde hangi hallerde bu zorunluluğun aranılmayacağını ve

– Maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, yetkili kılınmıştır.

Yeni getirilen madde hükmüne göre, amme borcu bulunmaması şartı getirilebilecek ödeme, teşvik, destek ve kamu hizmetleri aşağıdaki gibidir.

– Kamu İhale Kanunu kapsamına giren kurumların bu Kanun kapsamında hak sahiplerine yapacakları ödemeler,

– Kanun, kararname ve diğer mevzuatla nakdi olarak sağlanan Devlet yardımları,

– Teşvikler ve destekler nedeniyle yapılacak ödemeler,

– Harçlar Kanununa ekli tarifelerde yer alan ticaret sicil harçlarından kayıt ve tescil harçları, noter harçlarından senet, mukavelename ve kağıtlardan alınan harçlar, tapu ve kadastro harçlarından tapu işlemlerine ilişkin alınan harçlar, gemi ve liman harçları ile diploma harçları hariç olmak üzere (8) sayılı tarifeye konu harçlar ve trafik harçlarına mevzu işlemler,

– Belediye Gelirleri Kanunu’nda yer alan bina inşaat harcı ve yapı kullanma izin harcına konu işlemler, ancak amme borcu bulunmadığına dair belge aranılarak yerine getirilebilecektir.

Söz konusu düzenlemeye göre, borcu olmadığına ilişkin belgeyi aramaksızın işlem tesis eden kurum ve kuruluşlara 2000-YTL idari para cezası öngörülmüş olup, bu ceza ilgilisine tebliğinden itibaren 1 ay içinde ödenecektir. Bu cezaya karşı tebliğ tarihini takip eden 30 gün içinde dava açılabilecektir.

c) 6183 sayılı Kanunun Limitet şirketlerin amme borçları başlıklı maddesinde yer alan “şirketten tahsil imkanı bulunmayan” ibaresi “şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

Ortağın şirketteki sermaye payını devretmesi halinde, payı devreden ve devralan şahıslar devir öncesine ait amme alacaklarının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulur.

Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda pay sahiplerinin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden birinci fıkra hükmüne göre müteselsilen sorumlu tutulur.

06.06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan bu düzenleme ile, amme alacağının doğduğu tarihle ödenmesi gereken tarihte ortakların farklı olması durumunda, bunların tamamının müteselsilen sorumlu olmasını sağlayacak bu hüküm getirilerek, özellikle kötü niyetli pay sahiplerinde amme alacağının zarara uğramasının önlenmesi amaçlanmıştır.

Ç) 6183 sayılı Kanunun Kanuni temsilcilerin sorumluluğu başlıklı mükerrer 35. maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda kanuni temsilci veya teşekkülü idare edenlerin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutulur.

Kanuni temsilcilerin sorumluluklarına dair 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan hükümler, bu maddede düzenlenen sorumluluğu ortadan kaldırmaz.

6183 sayılı Kanunun mükerrer 35. maddesinde, Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanunî temsilcilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenlerin şahsi mal varlıklarından bu Kanun hükümlerine göre tahsil edileceği ve bu hükmün, yabancı şahıs veya kurumların Türkiye’deki mümessilleri hakkında da uygulanacağı, tüzel kişilerin tasfiye haline girmiş veya tasfiye edilmiş olmalarının kanunî temsilcilerin tasfiyeye giriş tarihinden önceki zamanlara ait sorumluluklarını kaldırmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Bilindiği gibi, Vergi Usul Kanununun 19. maddesine göre, vergi alacağı, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğar. Vergi alacağı, mükellefler bakımından vergi borcunu teşkil eder. Bu borç tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil aşamalarından geçerek bir zaman dilimini kapsar.

Ayrıca, Vergi Usul Kanunun 10. ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun mükerrer 35. maddeleri hükümlerine göre, tüzel kişilerin mal varlığından alınamayan kamu alacakları, kanuni temsilcilerin şahsı mal varlıklarından tahsil edilmekte ve kanuni temsilcilerin bu görevlerinden ayrılmış olmaları, sorumluluğu ortadan kaldırmamaktadır.

06.06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan bu değişiklikle amme alacağının;

– Doğduğu zamandaki,

– Ödenmesi gerektiği zamandaki ve

– Vergi Usul Kanununa göre verilen özel ödeme sürelerindeki şahısların farklı kişiler olması hallerinde de bu şahısların tamamı, tüzel kişiden alınamayan veya alınamayacağı anlaşılan kamu alacağından müşterek ve müteselsilen sorumlu olacakları öngörülmekte ve böylece zaman içinde değişen ortak veya yöneticilerin de müteselsilen sorumlu tutularak kamu alacağın tahsilinin garanti altına alınması hedeflenmektedir.

d) 6183 sayılı Kanunun maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 36/A maddesi eklenmiştir.

Yurt dışı çıkış tahdidi

Madde 36/A-Devlete ait olup 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamına giren amme alacakları ile bunlara ait zam ve cezalarını ödeme emrinin tebliğ tarihini takip eden yedi gün içerisinde ödemeyen ya da bu Kanun hükümleri uyarınca hakkında bu alacaklar nedeniyle ihtiyati haciz kararı alınan amme borçlusunun yurt dışına çıkışı, alacaklı tahsil dairesinin talebi halinde ilgili makamlarca engellenir.

Yurt dışı çıkış tahdidi, 100.000 Yeni Türk Lirası ve üzerinde olan teminat altına alınmamış amme alacağı için uygulanır. Bakanlar Kurulu, bu tutarı on katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye ve yeniden kanuni tutarına getirmeye yetkilidir.

Amme alacağına karşılık teminat alınması, alacağın tecil edilmesi, borçlunun aciz halinin tespit edilmesi, yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi veya takibin kanunen durdurulması gereken diğer hallerde yurt dışı çıkış tahdidi, alacaklı tahsil dairesinin talebi üzerine ilgili makamlarca kaldırılır.

Amme borçlusu hakkında uygulanan yurt dışı çıkış tahdidi, hastalık, iş bağlantısı gibi hallerde alacaklı tahsil dairesinin uygun görmesi ve bildirimi üzerine ilgili makamlar tarafından kaldırılır. Bu fıkraya göre yurt dışı çıkış tahdidinin kaldırılmış olması yeniden tatbikine mani değildir.

Amme borçlusuyla birlikte amme alacağının ödenmesinden sorumlu olan ve bu Kanuna göre amme borçlusu sayılan kişiler hakkında da bu maddede yer alan esaslara göre yurt dışı çıkış tahdidi uygulanır.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Bilindiği üzere, daha önce yurt dışı çıkış yasağı, Pasaport Kanununun 22. maddesinde yer almakta iken, Anayasa Mahkemesinin 18.10.2007 tarihli kararıyla iptal edilmiş ve iptal hükmünün, kararın Resmi Gazetede yayımlandığı tarih olan 08.12.2007 tarihinden başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir. Yurt dışı yasağı uygulaması, Anayasa Mahkemesi kararında yer alan iptal gerekçeleri de dikkate alınarak 6183 sayılı AATUHK’ da yapılan yeni düzenleme ile hüküm altına alınmıştır.

5766 sayılı Kanunun yayım tarihi olan 06.06.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenleme ile, tutarı 100.000 YTL ve üzerinde olup teminata bağlanmamış tüm amme alacaklarının, ödeme emrinin tebliğini izleyen yedi gün içinde ödenmemesi durumunda, amme borçlusunun yurt dışına çıkışı, alacaklı idarenin talebi üzerine engellenebilecektir. Kesinleşmemiş ancak ihtiyatı haciz kararı alınmış amme alacakları için de yurt dışı yasağı uygulanabilecektir. Yurt dışı yasağı, amme borçlusu ile birlikte amme alacağının ödenmesinden sorumlu olan kişiler hakkında da uygulanabilecektir.

– Alacağın teminata bağlanması,

– Alacağın tecil edilmesi,

– Borçlunun aciz halinin tespiti,

– Yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi veya takibin kanunen durdurulması gereken diğer haller ile hastalık ve iş bağlantısı gibi nedenlerle alacaklı tahsil dairesinin uygun görmesi durumunda, uygulanan yurt dışı yasağı kaldırılabilecektir. Ancak, yasağın kaldırılmış olması yeniden tatbikine engel teşkil etmez.

Ayrıca, 5766 sayılı Kanunun 16. maddesi ile, 5682 sayılı Pasaport Kanununun 22. maddesinin birinci fıkrasında yer alan ”vergiden borçlu olduğu pasaport vermeye yetkili makamlara bildirilenlere” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

Yukarıda açıklandığı üzere, yurt dışı yasağı uygulaması, 6183 sayılı Kanun kapsamına alındığından ve Pasaport Kanunun 22. maddesinde yer alan bu düzenleme, Anayasa Mahkemesice iptal edildiğinden, uygulama imkanı kalmayan bu hüküm madde metninden çıkartılmıştır.

e) 6183 sayılı Kanunun maddesinin birinci fıkrasında yer alan “vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası ve gecikme zammı alacakları iki yılı, bu alacaklar dışında kalan amme alacakları ise beş yılı” ibaresi “amme alacağı 36 ayı” şeklinde değiştirilmiş, maddeye birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve maddenin dördüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Şu kadar ki, amme borçlusunun alacaklı tahsil daireleri itibarıyla tecil edilen borçlarının toplamı 50.000 YTL nı (bu tutar dahil) aşmadığı takdirde teminat şartı aranılmaz. Bu tutarın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde, gösterilmesi zorunlu teminat tutarı 50.000 YTL nı aşan kısmın yarısıdır. Bakanlar Kurulu; bu tutarı on katına kadar artırmaya, yarısına kadar indirmeye, yeniden kanuni tutarına getirmeye ve alacaklı amme idareleri itibarıyla bu hadler arasında farklı tutar belirlemeye yetkilidir.

Haciz yapılmışsa mahcuz mal, değeri tutarınca teminat yerine geçer. Tecil edilen amme alacakları ile ilgili olarak daha önce tatbik edilen ve borcun tamamını karşılayacak değerde olan hacizler, yapılan ödemeler nispetinde kaldırılır ve buna isabet eden teminat iade edilir. Ancak, mahcuz malların değeri tecil edilen borç tutarından az, zorunlu teminat tutarından fazla olması halinde, tatbik edilen hacizler, tecil şartlarına uygun olarak yapılan ödemeler neticesinde kalan tecilli borç tutarı mahcuz mal değerinin altına inmediği müddetçe kaldırılmaz. Tecilli borca karşılık alınan teminat ise, tecil şartlarına uygun olarak yapılan ödemeler neticesinde kalan tecilli borç tutarının zorunlu teminat tutarının altına inmesi durumunda, yapılan ödemeler nispetinde kaldırılır.

Tecil salahiyetini kullanacak ve bu salahiyeti devredecek olan makamlar; tecil edilecek amme alacaklarını tür ve tutar olarak belirlemeye, amme borçlusunun faaliyetine devam edip etmediğini esas alarak tecil edilecek alacakları tespit etmeye, tecilde taksit zamanlarını ve diğer şartları tayin etmeye yetkilidir.

Bilindiği üzere, öteden beri zor durumda bulunan amme borçluları, borçlarını tecil ettirebilme imkanına sahiptirler. 01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle, 24 ay ile sınırlı olan tecil süresi 36 aya çıkartılmıştır. Ayrıca, vergi dışındaki amme alacaklarında 5 yıl olarak belirlenen tecil süresi de 36 ay olarak uygulanacaktır. Tecil için 50.000 YTL’ nın altındaki alacaklarda teminat aranmayacak, bu tutarın üzerindeki alacaklarda ise aşan kısmın yarısı kadar teminat aranacaktır.

Öte yandan, 5766 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesinde yer alan;“Bu Kanunla 6183 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler ve eklenen hükümler, hükümlerin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle tahsil edilmemiş bulunan amme alacakları hakkında da  uygulanır.” hükmüne göre, 01.07.2008 tarihi itibariyle ödenmemiş olan borçlar için de değiştirilen hükümler uygulanacaktır.

f) 6183 sayılı Kanunun 49/2. fıkrasında yer alan “iki senelik” ibaresi “kanuni” şeklinde değiştirilmiş ve Geçici 8/1. fıkrasında yer alan 12.2007 ibaresi, 31.12.2009 şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan değişikliğe göre, 06.06.2008 tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takibatın kaza mercilerince tehiri kanuni (36 ayı) tecil müddetini aştığı takdirde tecil müddeti uzatılmayacaktır.

Bilindiği gibi, 6183 sayılı Kanunun 5234 sayılı kanunla, 01.01.2005 tarihinden geçerli olmak üzere eklenen 8/1. fıkrası hükmüne göre, 31.12.2007 tarihine kadar kamu kurumları, KİT’ler ve Belediyelerin borçları karşılığında bu kuruluşların taşınmazları Maliye Bakanlığınca satın alınabilmektedir. 31.12.2007 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle, borcunu ödemede çok zor duruma düştüğü inceleme raporu ile tespit edilen mükelleflerin sahip olduğu taşınmazların, bu mükelleflerin borçlarına karşılık Maliye Bakanlığınca satın alabilmesi uygulaması 31.12.2009 tarihine kadar uzatılmış olmaktadır.

Geçici madde 2-30/6/2008 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılacak müracaatlara uygulanmak üzere; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Türkiye Futbol Federasyonu ve özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye’de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüplerinin, Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine ödenmesi gereken ve 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takip edilen borçları ile sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezaları borçları ve bunlara ilişkin gecikme zammı ve gecikme cezasından oluşan borçları ve 16/8/1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanuna göre alınan eğitime katkı payı ve buna bağlı gecikme zamlarından; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla (ödeme süresi başlamış vadesi geçmemiş olan alacaklar dahil) vadesi geldiği halde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ödenmemiş olanlar, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesinde aranılan şartlar çerçevesinde müracaat tarihinden itibaren 10 yılı aşmamak üzere ve azami tecil süresine ilişkin uygulanmakta olan tecil faizi oranının 1/6’sı dikkate alınmak suretiyle teminat alınmaksızın tecil edilebilir.

Bu madde kapsamına giren alacakların bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce 6183 sayılı Kanunun 48. maddesine veya 16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun geçici 6. maddesi uyarınca tecil edilip de tecil şartlarına göre ödenmekte olanlarından, kalan taksit tutarları için borçluların birinci fıkra hükmünden yararlanmak istemeleri halinde, tecil şartlarına uygun olarak ödenen taksit tutarları için tecil geçerli sayılır. Kalan taksit tutarlarına verilecek sürenin hesabında ilk tecil tarihi dikkate alınır.

Bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuran ve borçları bu madde kapsamında taksitlendirilen spor kulüplerinin, tecil ve taksitlendirme devam ettiği süre içerisinde, tecil müracaat tarihinden itibaren tahakkuk edecek gelir (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve sigorta primlerini, vade tarihlerinde yapılacak müracaatlara istinaden 6183 sayılı Kanunun 48.maddesine göre tecil edilenler hariç olmak üzere, bir takvim yılı içerisinde üç defadan fazla vadesinde tam olarak ödememeleri veya üç defadan fazla olmamakla birlikte takvim yılı içinde süresinde ödenmeyen bu vergi ve sigorta primlerinin gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi, bunlara ait vergi cezaları ve bunlara ilişkin idari para cezaları ile birlikte takvim yılı sonuna kadar ödememeleri halinde bu madde kapsamında yapılmış olan tecil ve taksitlendirme hükümsüz kalır.

Yapılan düzenlemeye göre, spor kulüplerinin vergi borçları, sigorta primi, işsizlik sigortası primi borçları, idari para cezaları, eğitime katkı payı ve bunlara ilişkin gecikme zamların taksitlendirilmesi öngörülmektedir. Madde hükmünden yararlanmak isteyen spor kulüplerinin bağlı bulundukları vergi dairelerine 30.06.2008 tarihine kadar yazılı olarak tecil ve taksitlendirme talebinde bulunmaları zorunludur. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığı tarafından 12.06.2008 tarihinde yayımlanan Seri:B ve 2 Sıra Nolu Tahsilat Genel Tebliğinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Geçici madde 5-Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 79. maddesi uyarınca elektronik ortamda haciz bildirisi tebliği kapsamına alınmış olan üçüncü şahıslardan, 30/9/2007 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri tarafından tebliğ edilen haciz bildirilerine, nezdlerinde amme borçlusunun mal, hak ve alacağı bulunmadığı veya haciz bildirisinde belirtilen tutar kadar olmadığı halde anılan maddede yer alan sürede itiraz etmemiş olanların, haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarihte amme borçlusunun nezdlerinde olan mal, hak ve alacak durumunu bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine bildirmeleri halinde, bu bildirimler anılan Kanunun 79. maddesi uyarınca süresinde yapılmış bildirim kabul edilir.

Üçüncü şahısların bu madde kapsamındaki bildirimlerinin gerçeğe aykırı olduğunun idarece tespiti halinde, 79. maddenin altıncı fıkrasında öngörülen dava açılmaksızın, haciz bildirisi ile tebliğ edilen amme alacağı bu şahıslardan 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir. Bu madde hükmü, yeni bir bildirime gerek bulunmaksızın, 30/9/2007 ila bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar tebliğ edilmiş haciz bildirilerine süresinden sonra verilmiş cevapları da kapsar.

Bu madde kapsamındaki bildirimlerin hüküm ifade edebilmesi için madde kapsamına giren haciz bildirileri veya bu haciz bildirileri üzerine düzenlenen ödeme emirleri ile ilgili açılmış davalardan feragat edilmesi şarttır. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanı yetkilidir.

Bilindiği gibi, 6183 sayılı Kanunun 5479 sayılı Kanunla değişik 79. maddesi hükmüne göre, 08.04.2006 tarihinden geçerli olmak üzere, tahsil dairelerince düzenlenen haciz bildirilerinin, alacaklı tahsil dairelerince yada alacaklı amme idaresi vasıtasıyla, posta yerine elektronik ortamda tebliğ edilmesine ve bu tebligatlara elektronik ortamda cevap verilebilmesine imkan verilmiş, elektronik ortamda yapılacak tebliğe ve cevapların elektronik ortamda verilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Bu hüküm uyarınca, Maliye Bakanlığı tarafından 30.07.2007 tarihinde yayımlanan Seri:A ve 1 Sıra Nolu Tahsilat Genel Tebliğinin 15. bölümünde gerekli düzenleme yapılmış ve alacaklı amme idarelerinin Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle banka genel müdürleri ve merkezi kayıt kuruluşu A.Ş ile yapılacak anlaşmalar çerçevesinde, elektronik imza yada şifre kullanılmak suretiyle haciz bildirilerinin elektronik ortamda sadece bu kurumlara tebliğ edilmesi ve elektronik ortamda cevapların alınması uygun görülmüştür.

Yapılan düzenleme ile, süresinde bildirimde bulunmamış veya itiraz etmemiş olanlara yeni bir imkan tanınmaktadır. Madde hükmüne göre, getirilen süre affından yararlanmak için;

– Tebligatın 30.09.2007 tarihinden 06.06.2008 tarihine kadar olan dönemde yapılmış olması ve 7 gün içinde cevap verilmemiş olması

– Düzenlenen ödeme emirleri için açılan davalardan feragat edilmesi gerekmektedir.

193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNUNDA

a) Gelir Vergisi Kanunun maddesine, 7. bent eklenmiş ve sonraki bentte yer alan 1-6 numaralı ibaresi, 1-7 şeklinde değiştirilmiştir.

Ticaret ve sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve surette çalışanlar Gelir Vergisinden muaftır.

Ticari işletmeye ait atıkları mutat olarak veya belli aralıklarla satın alanlar hariç olmak üzere, bir işyeri açmaksızın kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlar veya tekrar işleyenlere satanlar,

Bilindiği gibi, Gelir Vergisi Kanunun 9. maddesinde, ticaret ve sanat erbabından, motorlu nakil vasıtasını kullanmadan veya bir işyeri açmaksızın gezici olarak faaliyet gösterenler, gelir vergisinden muaf tutulmuşlardır. Yapılan düzenleme ile, mezkur maddede sayılan faaliyetlerin yanında, ticari işletmelere ait atıkları devamlı veya belli aralıklarla satmayan ve bir işyeri açmadan kendi nam ve hesabına kapı kapı dolaşmak suretiyle hurda maddeyi toplayarak veya satın alarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanlar, 06.06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere vergiden muaf esnaf kapsamına dahil edilmiştir.

Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunun 9. maddesinin son fıkrasında yer alan “Bu muaflığın 94. madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur” hükmüne göre, mezkur maddenin 1. fıkrasında sayılan kişi ve kurumlarca vergiden muaf esnaf sayılan bu kişilerden satın alınan hurdalar için, Vergi Usul Kanunun 234. maddesi hükmü gereğince gider pusulası düzenlenip, anılan Kanunun 94/13-b maddesine istinaden, hurda alış bedeli üzerinden %2 oranında gelir vergisi tavkifatı yapılması gerekir.

Gelir Vergisi Kanununda 5766 sayılı Kanunla yapılan değişikliklere ilişkin 24.06.2008 tarihinde yayımlanan 267 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmış olup, 1.2. Muafiyetin kapsamı bölümünde; hurda metal, hurda plastik, hurda naylon, atık kağıt, hurda cam ile atık şişeleri ve benzerlerini geçimini sağlamak üzere bir işyeri açmaksızın, kendi nam ve hesabına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle toplayan veya satın alan kişilerin esnaf muaflığından yararlanacağı, söz konusu işlerin devamlı olarak yapılması yada motorlu araç kullanılarak faaliyette bulunulmasının muafiyetten yararlanmaya engel teşkil etmeyeceği, ancak söz konusu mükelleflerden;

– Ticari işletmelere ait atıkları mutat olarak veya belli aralıklarla satın alanalar veya anlaşma yapmak suretiyle toplayıp satanlar,

– Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanların, esnaf muaflığından yararlanamayacakları belirtilmiştir.

Ayrıca, mezkur Tebliğin 1.3. bölümünde, Gelir Vergisi Kanunun 94/13-b alt bendi uyarınca, hurda alımlarında %2 oranında vergi tevkifatı yapılması gerektiği açıklanmış ve aşağıdaki örnek verilmiştir.

Örnek 1: Bay (A), sahibi bulunduğu kamyoneti ile kapı kapı dolaşmak suretiyle evlerden ve sokaklardan topladığı yada satın aldığı hurdaları, devamlı olarak hurda ticareti ile uğraşan (B) firmasına satmaktadır. Bay (A), bu faaliyetinden dolayı esnaf muaflığından yararlanacak olup, (B) firması, Bay (A)’ ya hurda bedeli karşılığı olarak yapacağı ödemeler nedeniyle gider pusulası düzenlemesi ve GVK’ nun 94/13-b alt bendi uyarınca da %2 oranında gelir vergisi tavkifatı yapması gerekmektedir.

b) Gelir Vergisi Kanununun “Müteferrik İstisnalar” bölümünün, “Teşvik, ikramiye ve mükafatları” alt başlığındaki 29/1-2 bendinde yer alan Subay, Astsubay, Erbaş ve Erlere ve ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler, zamlar ile Türk Hava Kurumu veya “kanuni ve iş merkezi Türkiye’ de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilenlere; uçuş hizmetleri, denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler,” ibaresi, “kanuni veya iş merkezi Türkiye’ de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili havacılık otoritesince sertifikalandırılmış personele, fiilen uçuş hizmeti, denizaltına dalış yapanlara fiilen dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler,” şeklinde değiştirilerek istisna kapsamındaki uçuş hizmetinde görevli personel belirlenmiş ve uçuş ve dalış hizmetleri dolayısıyla yapılan ödemeler ile sınırlandırılmıştır.

267 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; Gelir Vergisi Kanununun 29/1-2 numaralı bendinde yer alan “Subay, astsubay, erbaş ve erlere ve Ordu hizmetinde bulunan sivil makinistlere, uçuş, dalış gibi hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler, zamlar” hükmünün, 5766 sayılı Kanunla herhangi bir değişikliğe uğramadığından bu ödemelerin vergilendirilmesi hakkında mevcut uygulama devam ettiği,

Yapılan düzenlemeye göre, uçuş maksadıyla görevlendirilenlere uçuş hizmetleri, deniz altına dalış yapanlara dalış hizmetleri dolayısıyla verilen tazminatlar, gündelikler, ikramiyeler ve zamların;

– Ödemeyi yapanın Türk Hava Kurumu ya da kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerden olması,

– Ödeme yapılanın uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış personel olması ve,

– Ödemenin, uçuş ve dalış gibi hizmetler dolayısıyla fiilen gerçekleştirilen uçuş ve dalış süreleri ile sınırlı bulunması koşullarını taşıması kaydıyla gelir vergisinden  müstesna olduğu açıklanmıştır.

Buna göre, Türk Hava Kurumu ya da kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerce  yapılan ancak, anılan bentte yer alan şartların tamamını bir arada taşımayan ücret ve ücret sayılan ödemeler, Gelir Vergisi Kanunun 29/1-2 numaralı bendi kapsamında olmadığından, anılan Kanunun 94, 103 ve 104. maddelerine göre vergiye tabi tutulacaktır.

Ayrıca, Türk Hava Kurumu ya da kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan kurumların gerek hizmet sözleşmelerini düzenlerken gerekse uçuş hizmeti satın alırken yapacakları uçuş tazminatı ödemelerini, fiilen uçuş maksadıyla görevlendirilen hava aracının sevk ve idaresiyle görevli  pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış personele yapmaları ve tahakkuk belgelerinde bu hususa açıkça yer vermeleri gerekmektedir.

c) Gelir Vergisi Kanunun 42/2. fıkrasında yer alan, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat onarım işlerine ait beyannamenin verilme süresi ile ilgili “Mart ayının on beşinci günü akşamına kadar” ibaresi, “Mart ayının başından yirmi beşinci günü akşamına kadar” şeklinde değiştirilmiştir.

Böylece, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat onarım işlerine ait beyannamenin verilme süresi ile, aynı Kanunun, 5615 sayılı kanunla değişik 92. maddesinde yer alan “yıllık beyannamenin verilme” süresi ile aynı duruma getirilmiştir.

ç) Gelir Vergisi Kanununun Geçici 71. maddesinden sonra gelmek üzere, aşağıda açıklanan 72, 73 ve 74. geçici maddeler eklenmiştir.

Geçici Madde 72-(1) 31.12.2017 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıda oranlarda gelir vergisi tevkifatı yapılır.

a) Lig usulüne tabi spor dallarında;

1) En üst ligdekiler için %15,

2) En üst altı ligdekiler için %10,

3) Diğer ligdekiler için %5,

b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslar arası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden %5,

(2) Bu ödemeler üzerinden 94. madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

(3) Bu madde hükümleri, 01.07.2008 tarihinden itibaren geçerli olup, yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ücret ve ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesinde 31.12.2007 tarihinde yürürlükte olan hükümler uygulanır.

(4) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye bakanlığı yetkilidir.

Bilindiği gibi, 4842 sayılı Kanunla, Gelir Vergisi Kanununa 24.04.2003 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere eklenen Geçici 64. maddesi hükmüne göre, 31.12.2007 tarihine kadar sporculara ücret olarak yapılan ödemelerin gelir vergisinden istisna olduğu ve bu ücretler üzerinden %15 oranında gelir vergisi tevkifatı uygulanmaktaydı ve bu hükmün süresi 31.12.2007 tarihinde sona ermiştir.

Yapılan değişiklikle, lig usulüne tabi sporculara yapılacak ücret ve ücret sayılan ödemelerden (transfer ücretleri dahil) %5-15 oranında, teknik direktör ve antrenörler ise normal artan oranlarda vergilendirilmesi öngörülmüştür. Atletizm, halter, güreş ve boks gibi lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporcular ile milli sporculara uluslar arası yarışmalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden de %5 oranında tevkifat yapılacaktır.

Sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılacak gelir vergisi tevkifatı, 267 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin (4). bölümünde açıklanmış olup, ödenecek ücretlerin nakit dışındaki ödeme araçları vasıtasıyla yapılmasında ve 01.07.2008 tarihine kadar sporculara yapılan ödemelerle ilgili yapılacak işlemler konusunda aşağıda açıklanan düzenleme yapılmıştır.

– Ücretlerin nakit dışındaki ödeme araçları vasıtasıyla yapılması

Sporcu ücretleri, nakit olarak ödenebildiği gibi ayın olarak da ödenebilmektedir. Sporcu ücretlerine ilişkin ödemelerin nakit dışında, örneğin gayrimenkul veya taşıt ve benzeri ayın şekilde yapılması halinde, GVK’ nun 63. maddesinin son fıkrası uyarınca ücretin safi tutarı;

– Verilen ayınlar, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatlarına göre,

– Konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler ise, konutun emsal kirasına veya menfaatin emsal bedeline göre, tespit edilmek suretiyle değerlenecek ve bu ödeme tutarları toplamı üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

– 01/07/2008 tarihe kadar sporculara yapılan ödemeler

Kanuna eklenen geçici 72/3. fıkrasında yer alan “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ücret ve ücret sayılan ödemelerin vergilendirilmesinde 31/12/2007 tarihinde yürürlükte olan hükümler uygulanır.” hükmü uyarınca, 01/01/2008 tarihinden geçici 72. maddenin yürürlüğe girdiği 01/07/2008 tarihine kadar sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemeler üzerinden, geçici 64. maddedeki hükümler çerçevesinde % 15 oranında tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilecektir.

Bu dönem içinde yapılan ücret ödemelerinden genel hükümlerin uygulanması nedeniyle fazla kesilen verginin, ödenmiş olması kaydıyla, hak sahibi olan sporcuların talebi üzerine Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edileceği tabiidir.

İade işleminin yapılabilmesi için dilekçe ile birlikte, mükelleflerin çalıştıkları kurumlardan alacakları; yukarıdaki şartları taşıdıklarına ve söz konusu dönemlere ilişkin vergi tevkifatı tutarları ile ücretlilere vergi indirimi (vergi iadesi) tutarlarına ilişkin bilgileri içeren bir belgeyi de vermeleri zorunludur.

Geçici Madde 73-(1) 29.01.2004 tarihli ve 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ve Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılması hakkında Kanunun 3. maddesi kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki uygulanan ücretlerin vergilendirilmesinde, öncelikle Kanunun 32. maddesinde yer alan asgari geçim indirimi dikkate alınır.

(2) Bu madde hükümlerinin uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili olup, 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bilindiği gibi, 5084 sayılı Kanunun 3. maddesi ile, 31.12.2008 tarihine kadar uygulanmak üzere, kapsam dahilindeki illerde, 01.12.2003 tarihinden itibaren yeni işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu işyerlerinde çalıştırdıkları işçiler ile ilave olarak yeni işe aldıkları işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, organize sanayi ve endüstri bölgelerinde kurulu işyerleri için tamamı, diğer yerlerdeki işyerleri için %80’ i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilmektedir.

Ayrıca, Gelir Vergisi Kanunun 5615 sayılı Kanunla 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden düzenlenen 32. maddesi ile, gerçek usulde vergilendirilen ücretlerin vergilendirilmesinde, asgari ücrete bağlı belli oranlarda indirimi öngören asgari geçim indirimi uygulaması getirilmiş ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, 265 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmıştır.

Yapılan düzenleme ile, 5084 sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopaj indirimi uygulanan illerdeki ücretlerin vergilendirilmesinde, öncelikle asgari geçim indirimi uygulanması ve kalan tutar üzerinden teşvik indirimi hesaplanması öngörülmüştür.

Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar, 267 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 5. bölümünde aşağıda açıklandığı şekilde belirlenmiştir.

– Uygulamanın esasları

5084 sayılı Kanunun 3. maddesi kapsamında istihdam edilen ücretlilerle ilgili asgari geçim indirimi,  265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslara göre hesaplanacaktır.

Asgari geçim indirimi tutarı, yapılan düzenleme uyarınca ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden öncelikle mahsup edilecektir. Asgari geçim indirimi mahsubu yapıldıktan sonra kalan gelir vergisi tutarı işveren tarafından terkin edilecek tutar olacaktır.

Ancak, terkin edilecek tutar, 5084 sayılı Kanunun 3. maddesi uyarınca asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarından fazla olamayacağından  asgari ücret üzerinden hesaplanan tutardan asgari geçim indiriminin mahsup edilmesi sonucu kalan tutar terkine konu edilecektir.

Öte yandan, Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Genel Tebliğleri ekinde yer alan bildirim yerine  bu Tebliğin yayım tarihinden itibaren Tebliğ ekinde yer alan “Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine İlişkin Bildirim” doldurulacaktır. İlgili Tebliğlerin ekinde yer alan “Gelir Vergisi Stopajı Teşviki Kapsamında İstihdam Edilen Ücretlilere İlişkin Bilgiler” tablosu ise doldurulmaya devam edilecektir.

Örnek 2: Nevşehir ili Organize Sanayi Bölgesinde (OSB) 11 kişi istihdam eden Kurumlar Vergisi mükellefi (A) Ltd. Şti.’nin Ocak 2008 döneminde çalışanlarından tevkif ettiği gelir vergisi tutarı 953 YTL’ dir. 11 işçi için Asgari Geçim İndirimi Bordrosunda hesaplanan asgari geçim indirimi ise 663,93 YTL olarak hesaplanmıştır.

Buna göre, (A) Ltd. Şti.’nin 11 işçi için yararlanacağı terkin tutarı şöyle hesaplanacaktır:

– Ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergisi………………………………………….. : 953 YTL

– Asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi (11×77.57)= ……………………..: 853,27 YTL

– Hesaplanan asgari geçim indirimi……………………………………………………: 663,93 YTL

– 5084 sayılı Kanun Kapsamında terkin edilecek tutar (853.27-663.93=)…………: 189,34 YTL

-Vergi dairesine ödenecek tutar [953-(663.93+189.34=)……………………………..: 99,73 YTL

Örnekte, ücretlilerin yararlanabileceği asgari geçim indirimi tutarları toplamı, asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmiştir. Asgari ücret üzerinden tevkif edilen vergi tutarından; asgari geçim indirimi tutarının mahsubu sonucu kalan tutar, asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinin organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu iş yerleri için tamamından, diğer yerlerdeki iş yerleri için ise %80’ den fazla olmamak kaydıyla 5084 sayılı Kanun uyarınca terkin edilecektir. Gerçek ücretler üzerinden tevkif edilen vergi tutarından, asgari geçim indirimi  ile 5084 sayılı Kanun uyarınca terkin edilecek tutarın toplamı arasındaki fark vergi dairesine ödenecektir.

Örnek 3: Mardin ilinde organize sanayi bölgesi dışında faaliyet gösteren (B)A.Ş. 30 işçi istihdam etmektedir. Ocak 2008 döneminde çalışanlarından tevkif ettiği Gelir Vergisi tutarı 3.000 YTL‘dir. 30 işçi için Asgari Geçim İndirimi Bordrosunda asgari geçim indirimi, 1.900 YTL olarak hesaplanmıştır. Buna göre, (B) A.Ş.’nin 30 işçi için yararlanacağı terkin tutarı şöyle hesaplanacaktır.

– Ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergisi…………………………………………….: 3.000 YTL

– Asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisi (30 x 77,57=) ……………………..: 2.327,10 YTL          

– Hesaplanan asgari geçim indirim……………………………………………………….: 1.900 YTL

– 5084 sayılı Kanun kapsamında terkin edilebilecek tutar (2.327,10-1.900=)………..: 427,1 YTL

– Vergi dairesine ödenecek tutar  [3.000-(1.900+427,1)=]……………………………: 672,90 YTL

Örnekte, ücretlilerin yararlanabileceği asgari geçim indirimi tutarları toplamı, asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmiştir. Asgari ücret üzerinden tevkif edilen vergi tutarından; asgari geçim indirimi tutarının mahsubu sonucu kalan tutar, asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinin organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu iş yerleri için tamamından, diğer yerlerdeki iş yerleri için ise yüzde sekseninden fazla olmamak kaydıyla 5084 sayılı Kanun uyarınca terkin edilecektir.

Gerçek ücretler üzerinden tevkif edilen vergi tutarından (3.000 YTL); asgari geçim indirimi (1.900 YTL)  ile 5084 sayılı Kanun uyarınca terkin edilecek tutarın (427,10 YTL) toplamı arasındaki fark olan  672,90 YTL vergi dairesine ödenecek tutar olarak hesaplanmıştır.

– Ocak, Şubat, Mart ve Nisan 2008 dönemlerine ilişkin uygulama

Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 73. madde hükmü 01/01/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Anılan maddede yer alan yetkiye istinaden Ocak ile Nisan 2008 dönemleri aşağıdaki şekilde düzeltilecektir.

Asgari geçim indirimi uygulamasının yürürlüğe girdiği 01/01/2008 tarihinden geçici 73.maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen sürede 5084 sayılı Kanun kapsamındaki yerlerde uygulanan asgari geçim indirimi işlemleri, bu Tebliğde yapılan açıklamalar dikkate alınarak düzeltilecektir.

Mükelleflerin yapacakları düzeltme işlemi, 5084 sayılı Kanun kapsamında terkine konu edilen tutarların terkin kapsamından çıkartılarak asgari geçim indirimi mahsubuna dönüştürülmesi suretiyle hak sahibi ücretlilere ödenmesini gerektirmektedir. Dolayısıyla söz konusu düzeltme işlemi, ilgili dönemlerin tahakkuk tutarlarını etkilemeyeceğinden bu dönemlere ilişkin düzeltme beyannamesi verilmesine gerek bulunmamaktadır.

Buna göre, işverenler tarafından 01/01/2008 tarihinden itibaren işçilere ait asgari geçim indirimi tutarı; ödenmesi gereken asgari geçim indirimi tutarı, ödenen tutar ve ödenecek fark tutar olarak tespit edilerek fark tutarların hak sahiplerine ödendiğine ilişkin ilgililerin imzasını taşıyan bir bordro düzenlenecektir. Aylık dönemler itibarıyla düzenlenecek bordronun istenildiğinde ibraz edilmek üzere “Asgari geçim indirimi bordrosu” ekinde saklanması gerekir. Geçmiş döneme ilişkin asgari geçim indirimi tutarları, ilgili aydaki ücrete ilave olarak bir defada hak sahiplerine ödenebileceği gibi 31/12/2008  tarihine kadar eşit tutarlar halinde ödenmesi de mümkün bulunmaktadır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, çalışanlara ilişkin eksik ödenmiş olan asgari geçim indirimi tutarlarını belirtilen süreler içinde çalışanlara yansıtmayan işverenler hakkında, 265 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Ödenmesi Gereken Gelir Vergisinin Eksik Hesaplanması Halinde Uygulanacak Cezai Müeyyideler” başlıklı 10.2. bölümünde yer alan hükümlere göre işlem yapılacaktır.

Bilindiği gibi, 265 Seri No.lu GV Genel Tebliğinin (10.2). bölümünde; işverenler tarafından hizmet erbabının ücret gelirlerinden kesilen gelir vergisinden mahsup edilen asgari geçim indirim tutarının, o ay ki ücretiyle birlikte nakden ödenmesi gerektiği, aksi taktirde, ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indirimi, işverenler tarafından haksız yere yapılan bir mahsup işlemi niteliği taşıyacağı ve tevkif suretiyle kesilen verginin bu tutar kadar olan kısminin, muhtasar beyanname ile eksik beyan edilmiş olacağı, bu nedenle, belirtilen şekilde ücretliye nakden ödenmeyen asgari geçim indiriminin, o ayda eksik beyan edilmiş vergi tevkifatı olarak kabul edilerek işverenler hakkında cezalı tarhiyat yapılacağı açıklanmıştır.

Öte yandan, 5084 sayılı Teşvik Kanunu Kapsamındaki illerde asgari geçim indirimi uygulamasına ilişkin, Mayıs-2008 dönemine ait aylık muhtasar beyannamesi verilmesinde yapılacak işlemlerle ilgili olarak yayımlanan 23 Haziran 2008 tarih ve 69 sıra numaralı Gelir Vergisi Sirkülerinde;

5084 sayılı Teşvik Kanunu kapsamındaki illerde faaliyet gösteren mükelleflerce Mayıs/2008 vergilendirme dönemine ilişkin olarak verilecek aylık muhtasar beyannamelerde asgari geçim indirimi ve gelir vergisi stopaj teşvikinin aşağıda açıklandığı şekilde uygulanması öngörülmüştür.

5766 sayılı Kanunla yapılan düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin 267 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, beyanname verme süresi içinde yayımlanamadığından, e-beyanname programında da teknik olarak gerekli düzenlemeler yapılamamıştır. Bu nedenle söz konusu tebliğde yer alan açıklamalar çerçevesinde hazırlanan e-beyanname programı 01/07/2008 tarihi itibariyle uygulamaya konulacaktır. Buna göre, Mayıs/2008 dönemine ait muhtasar beyanname, e-beyannamede yer alan mevcut program çerçevesinde verilecek ve muhtasar beyanname doldurulurken asgari ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden öncelikle asgari geçim indirimi tutarı mahsup edildikten sonra kalan tutarın 5084 sayılı Kanun kapsamında terkine konu edilmesi gerekmektedir. Haziran/2008 dönemine ilişkin verilecek muhtasar beyanname ise, 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren e-beyanname programında yapılacak değişiklik çerçevesinde düzenlenerek verilmesi gerekmektedir.

Geçici Madde 74-(1) 02.11.2007 tarihli ve 5706 sayılı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti hakkında Kanun uyarınca kurulan Ajansa yapılan her türlü nakdi ve aynı bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirilir.

14.12.2007 tarihinde yayımlanan 5706 sayılı Kanunla kurulması öngörülen, İstanbul’u 2010 yılı Avrupa Kültür Başkenti olarak hazırlamak, 2010 yılında yapılacak etkinlikleri planlamak ve yönetmek, kamu ve sivil kurum ve kuruluşların bu amaçla yapacakları çalışmalarda koordinasyonu sağlamak üzere kurulan ajansa yapılacak her türlü bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaların tamamı, 01.01.2008 tarihinden geçerli olmak üzere, gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden gelir ve kurum kazancından, herhangi bir hadle sınırlı olmaksızın indirilmesi öngörülmüştür.

265 Seri No.lu GV Genel Tebliğinin 5706 sayılı Kanun kapsamında indirilecek bağış ve yardımlar ile sponsorluk  harcamaları başlıklı (6). bölümünde, Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 74. maddesi ile, 5706 sayılı Kanun uyarınca 1/1/2008 tarihinden itibaren, İstanbul’un 2010 yılı Avrupa kültür başkenti olarak hazırlamasına yönelik yapılacak proje ve etkinliklere destek sağlamak amacıyla her türlü aynî ya da nakdî bağış ve yardımlarla sponsorluk harcamalarının tamamının, yıllık gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden  indirim konusu yapılabileceği açıklanmıştır.

5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA

a) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinin (4) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

4) Dengeleme karşılığı; takip eden hesap dönemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarındaki dalgalanmaları dengelemek ve katastrofik riskleri karşılamak üzere sadece deprem ve mühendislik sigorta branşlarında verilen deprem teminatı için hesaplanan dengeleme karşılıklarından oluşur.

Kurum kazancının tespitinde hasılattan indirilecek giderler içinde yer alan, sigorta ve reasürans şirketlerinde bilanço gününde hükmü devam eden sigorta sözleşmelerine ait teknik karşılıklardan, deprem hasar karşılıkları maddeden çıkartılmış, bunun yerine 2008 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere dengeleme karşılığı indirilecek karşılık olarak tanımlanmıştır.

b) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun maddesine, 2008 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere, aşağıda açıklanan 7. fıkra eklenmiş ve mevcut 7. fıkra 8 olarak teselsül ettirilmiştir.

(7) Tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye’ deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında ilişkili kişi kapsamında gerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü, Hazine zararının doğması şartına bağlıdır. Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.

Bilindiği gibi, 5520 sayılı KVK’ nun 13. maddesinde, kurumların ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım veya satımında bulunmaları halinde, kazancın tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı ve bu şekilde dağıtılan kazancın Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında, belirlenen şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kar payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılacağı ve daha önce yapılan vergilendirme işlemlerinin, taraf olan mükellefler nezdinde, örtülü kazanç dağıtılan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şartıyla düzeltileceği hüküm altına alınmıştır.

2008 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere yapılan düzenleme ile, önceden dikkate alınmayan örtülü kazancın dağıtımının kabulü hazine zararına bağlanmıştır. Buna göre, tam mükellef kurumun diğer bir tam mükellef kurumla, tam mükellef kurumun yabancı kurumların Türkiye’ deki işyeri veya daimi temsilcileri ile ve yabancı kurumun Türkiye’ deki işyeri veya daimi temsilciliğinin bir diğer yabancı kurumun Türkiye’ deki işyeri veya daimi temsilciliğiyle yapacağı işlemlerde, işlemin tarafları ilişkili kişi olsa dahi, hazine zararı bulunmaması halinde transfer fiyatlandırması hükümleri uygulanmayacaktır. Kurumlarla ilişkili kişi tanımına giren kurumlar arasında yurt içi işlemlerde örtülü kazançtan söz edilebilmesi için; işlemde emsaline ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat veya bedelle işlem yapılmış olması ve Bu işlem sonucunda hazine zararının olması gerekir.

c) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 30/9. fıkrasında yer alan “Bu maddeye göre” ibaresi, “Ticari ve zirai kazançlar hariç olmak üzere bu maddeye göre” şeklinde değiştirilerek, kesinti yoluyla alınan kazanç ve iratların verilecek beyannameye dahil edilip edilmeyeceği konusuna açıklık getirilmiştir. Buna göre, mezkur madde fıkrasının değiştirilmiş şekli aşağıdaki gibidir.

(9) Ticari ve zirai kazançlar hariç olmak üzere, bu maddeye (Dar mükellefiyette vergi kesintisinin düzenlendiği 30.madde) göre vergisi kesinti yoluyla alınan kazanç ve iratlar için Kanunun 24 (Dar mükelleflerde yıllık beyan esası) veya 26.maddelerine (Dar mükellefiyete tabi yabancı kurumların özel beyan esası) göre beyanname verilmesi veya bu madde kapsamına girmeyen kazanç ve iratlar için verilecek beyannamelere söz konusu kazanç ve iratların dahil edilmesi ihtiyaridir. Şu kadar ki, Gelir Vergisi Kanununun 75.maddesinin ikinci fıkrasının (5), (Her nevi tahvil ve hazine bonosu faizleri………) (7) (Mevduat faizleri) ve (14) (Repo gelirleri) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratları ile fonların katılma belgelerinden ve yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kâr paylarının verilecek beyannamelere dahil edilmesi zorunludur.

Yapılan düzenleme ile, 2008 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere, 06.06.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere, dar mükellef kurumlar tarafından elde edilen ticari ve zirai kazançlar her halükarda beyan edilmesi öngörülmektedir.

c) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa, 2008 yılı kazançlarına da uygulanmak üzere aşağıdaki Geçici 2. madde eklenmiştir.

Geçici Madde 2- (1) 01.10.2008-31.12.2015 tarihleri arasında;

a) Dernek veya vakıflarca elde edilen Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici 67. maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar,

b) Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki ve teknik eğitim okullarındaki atölye ve uygulama birimleri ile anaokulu, kreş, çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin elde ettikleri gelirler,

c) 2/11/2007 tarihli ve 5706 sayılı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun uyarınca kurulan Ajansın görevleriyle ilgili yaptığı faaliyetlerinden aynı Kanunun 12.maddesi kapsamında elde ettiği gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmaz.

Ayrıca, aynı Kanunun maddesine eklenen (5) fıkrası ile, Ajansın taraf olduğu işlemler harç ve katılım payından, bu işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

Bilindiği gibi, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 2. maddesinde, Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait iktisadi kamu kuruluşları ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler, kurumlar vergisi mükellefi olarak sayılmıştır.

Yapılan bu düzenleme ile, dernek ve vakıfların Gelir Vergisi Kanunun 94/5. maddesine göre kesinti yoluyla vergilendirilmiş mal ve hakların kira gelirleri ile aynı Kanunun Geçici 67. maddesi gereğince tevkifata tabi tutulmuş menkul sermaye iratları yönünden, iktisadi işletme sayılmayacakları ve kurumlar vergisi mükellefi kapsamında kurumlar vergisine tabi tutulmayacakları ve tevkif edilen verginin nihai vergi olacağı öngörülmüştür.

Aynı şekilde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki ve teknik eğitim okullarındaki atölye ve uygulama birimleri ile anaokulu, kreş, çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin elde ettikleri gelirleri ile Avrupa Kültür Başkenti Hakkında Kanun uyarınca kurulan Ajansın görevleriyle ilgili yaptığı faaliyetlerinden aynı Kanunun, Bütçe, gelir ve harcamaların düzenlendiği 12.maddesi kapsamında elde ettiği gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağı ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis ettirilmemesi öngörülmektedir.

Ayrıca, İstanbul’ u 2010 yılı Avrupa Kültür Başkenti olarak hazırlamak, 2010 yılında yapılacak etkinlikleri planlamak ve yönetmek, kamu ve sivil kurum ve kuruluşların bu amaçla yapacakları çalışmalarda koordinasyonu sağlamak üzere, kurulması öngörülen Avrupa Kültür Başkenti Ajansın taraf olduğu işlemler harç ve katılım payından, bu işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.

213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNDA

213 sayılı Vergi Usul Kanunun 242. maddesinin (2) numaralı fıkrasının son paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Maliye Bakanlığı; elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibraz ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkilidir. Bu Kanunun vergi mahremiyetine ilişkin hükümleri, bu kapsamda kurulan şirketin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında uygulanır.

Yapılan bu değişiklikle, 06.06.2008 tarihinden itibaren, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim ortamında Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirme konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir.

3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunun;

a) 17/4-e bendindeki “tali acenteler dahil sigorta acente ve prodüktörlerinin” ibaresi, 08..2008 tarihinden geçerli olmak üzere, sigorta aracılarının sigorta şirketlerine yaptığı” şeklinde değiştirilmiştir.

Böylece değişiklik sonrası bent hükmü, banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemler ve sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri ile Kurumlar Vergisi Kanunun 7. maddesinin (24) numaralı bendinde belirtilen kurumların kredi teminatı sağlama işlemleri şeklini almış ve Gider Vergileri Kanununda yapılan düzenlemeye uyum sağlanmıştır.

b) 17/4-g bendindeki “atıkları (hurda metalden elde edilen külçeler dahil) teslimi” ibaresi “atıklarının teslimi” olarak değiştirilerek, hurda metalden elde edilen külçelerin tesliminde uygulanan katma değer vergisi istisnasına 06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere son verilmiştir.

c) 17/4-p bendi, 06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

p) Hazinece yapılan; gayrimenkul teslim ve kiralamaları, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi şeklinde değiştirilerek, 06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce yapılan taşınmaz mal teslimleri istisna kapsamından çıkartılmış, Hazinece yapılan gayrimenkul kiralamaları ile kullanım izni ve ön izin verilmesi işlemleri istisna kapsamına alınmıştır.

ç) Katma Değer Vergisi Kanunun 29/2 numaralı fıkrasının son cümlesi, 06.06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

Bakanlar Kurulu, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibariyle, amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin iade hakkını kaldırmaya; Maliye Bakanlığı, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Yapılan değişiklikle, vergi nispeti indirilen mal ve hizmet grupları ile sektörler itibariyle, amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin iade hakkını kaldırma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Bakanlar Kurulunun bu yetkiyi kullanması durumunda, indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yapılacak iadenin tespitinde, amortismana tabi iktisadi kıymetler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisi dikkate alınmayacaktır.

d) Katma Değer Vergisi Kanunun maddesinin 1. fıkrasına “15. maddeleri” ibaresinden sonra gelmek üzere, “ile 17. maddenin (4) numaralı fıkrasının (s) bendi” ibaresi eklenmiştir.

Bilindiği gibi, Katma Değer Vergisi Kanunun 17/4-s maddesinde, özürlülerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının katma değer vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Açıklanan bu istisna, yüklenilen verginin indirimi ve iadesine imkan sağlamayan kısmi istisna iken yapılan değişiklikle, 06.06.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tam istisna kapsamına alınmıştır. Böylece, bu teslimler nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan katma değer vergisi, belli şartlar dahilinde istisna kapsamında teslim yapanlara iade imkanı sağlanmıştır.

e) Katma Değer Vergisi Kanunun Geçici 24. maddesinden sonra hükümleri 06.2008 tarihinden sonra geçerli olmak üzere, Geçici 25 ve Geçici 26. maddeler eklenmiştir.

Geçici madde 25- Bu maddenin yürürlük tarihinden önce Kanunun 17/4-s bendinde düzenlenen istisnadan vazgeçen mükelleflerin, bu maddenin yürürlük tarihini izleyen ayın sonuna kadar istisnadan vazgeçme taleplerini geri almaları halinde, 18/3. fıkrasının 2. cümlesinde yer alan hüküm uygulanmaz. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Bilindiği gibi, KDV Kanunun 18. maddesinde, vergiden istisna edilmiş işlemleri yapanların, ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak vergiye tabi tutulmalarını talep edebilecekleri ve bu talepler üzerine vergi dairesince vergi mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren tesis olunacağı ve bu şekilde mükellef olanların üç yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamayacakları hüküm altına alınmıştır.

Yapılan düzenleme ile, 06.06.2008 tarihinden önce istisnadan vazgeçen mükelleflerin, temmuz-2008 ayı sonuna kadar istisnadan vazgeçme taleplerini geri almaları halinde, üç yıllık süreyi beklemeden mükellefiyetten çıkabilmelerine olanak sağlanmıştır.

Geçici madde 26- Birleşmiş Milletler (BM) temsilciliği, Birleşmiş Milletlere bağlı program, fon ve özel ihtisas kuruluşları ile İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına (OECD) resmi kullanımları için yapılacak mal telimi ve hizmet ifaları, bunların sosyal ve ekonomik yardım amacıyla bedelsiz olarak yapacakları mal teslimi ve hizmet ifaları, bedelsiz mal teslimi ve hizmet ifaları ile ilgili mal ve hizmetlerin bunlara teslim ve ifası, finansmanlarının bu kuruluşlar tarafından karşılanması şartıyla ilgili kurum, temsilcilik, program, fon ve özel ihtisas kuruluşlarının Türkiye’ deki faaliyetlerinin devamı veya ilgili kurumlara ilişkin uluslar arası anlaşmaların yürürlükte bulunduğu süre içerisinde katma değer vergisinden müstesnadır.

Bu istisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

06.06.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bu düzenleme ile; Birleşmiş Milletler (BM) temsilciliği, Birleşmiş Milletlere bağlı program, fon ve özel ihtisas kuruluşları ile İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatına (OECD):

– Resmi kullanımları için yapılacak mal telimi ve hizmet ifaları,

– Bunların sosyal ve ekonomik yardım amacıyla bedelsiz olarak yapacakları mal teslimi ve hizmet ifaları,

– Bedelsiz mal teslimi ve hizmet ifaları ile ilgili mal ve hizmetlerin bunlara teslim ve ifası,

– Finansmanlarının bu kuruluşlar tarafından karşılanması şartıyla ilgili kurum, temsilcilik, program, fon ve özel ihtisas kuruluşlarının Türkiye’ deki faaliyetlerinin devamı veya ilgili kurumlara ilişkin uluslar arası anlaşmaların yürürlükte bulunduğu süre içerisinde katma değer vergisinden istisna edilmiştir. İstisnanın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecektir.

f) Katma Değer Vergisi Kanunun 11/1-a bendi, 06.2008 tarihinden geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, 12. maddesine aşağıdaki 3 numaralı fıkra eklenmiştir.

a) İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslar arası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’ de verilen roaming hizmetleri,

12/3. Fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılması için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.

a) fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olmalıdır.

b) Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılmalıdır.

Yapılan değişiklikle, serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan fason hizmetler, ihracat istisnası kapsamına alınmış, fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılmasının şartları, aynı maddenin 2. fıkrasında yer alan hizmet ihracatı şartlarına paralel olarak düzenlenmiştir.

Bilindiği gibi, serbest bölgelere yapılan hizmetler, serbest bölgelerin kambiyo mevzuatı gereğince, gümrük bölgesi dışında sayılmasına rağmen, ülkenin siyası sınırları içerisinde olmaları nedeniyle bunların yurt dışı ve bu bölgelerde faaliyet gösterenlerin de yurt dışındaki müşteri olarak kabul edilmediğinden hizmet ihracatı kapsamında değerlendirilmemektedir.

Katma değer vergisinde mal ve hizmet ihracat hükümlerinin düzenlendiği 11/a bendi, 5766 sayılı Kanunla değiştirilerek, 06.06.2008 tarihinden itibaren serbest bölgelerdeki müşteriler için yapılan sadece fason hizmetler ihracat istisnası kapsamına alınmıştır.

4760 SAYILI ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNDA:

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunda, 01.07.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aşağıda açıklanan değişiklikler yapılmıştır.

a) Özel Tüketim Vergisi kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı listeler değiştirilmiş, özel tüketim vergisi oranları yeniden belirlenmiştir. Yapılan değişiklik, esas itibariyle Türk Gümrük Giriş tarife Cetvelinde yapılan değişikliklere uyum amaçlı olup, bazı mallar verginin kapsamına alınmış, sınırlı bazı malların vergi oranları arttırılmıştır. Böylece, bazı malların özel tüketim vergisi oranları korunmak suretiyle tarife pozisyon numaraları değiştirilerek yeniden gruplandırılmış ve daha önce listelerde yer almayan mallar da TGTC’ deki istatistik pozisyonları belirtilmek suretiyle verginin kapsamına alınmıştır. Örneğin, daha önce vergisi sıfır olan hafif yağlar, uçak benzini, jet yakıtı, petrol gazları ve petrol kokunun vergi oranı 0000 YTL olarak belirlenmiştir. Ancak, bu düzenleme 01.07.2008 tarihinde yürürlüğe gireceğinden uygulanacak vergi oranları, Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenecektir.

20.06.2008 tarih ve 26912 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanan 2008/13762 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, 01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere, vergisi 2.0000 YTL olarak belirlenen bu malların vergileri, tekrar sıfır olarak belirlenmiş, ancak listede yer alan bazı akaryakıt ürünlerinin vergileri bir miktar arttırılmıştır.

b) Özel Tüketim Vergisi Kanunun 1/2. fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir.

Bu Kanuna ekli listelerdeki malların tarife numaralarında veya tanımlardaki değişikliğin mahiyetini, Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yapılan değişikliklere bağlı olarak açıklamaya Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Yapılan bu düzenleme ile, özel tüketim vergisine tabi olan ve Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan malların tarife ve tanımlardaki değişikliğe paralel olarak mahiyetinin açıklanması konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir.

c) Özel Tüketim Vergisi Kanunun mükellef ve vergi sorumlusu başlıklı maddesine, aşağıdaki (3) numaralı fıkra eklenmiştir.

Fiili veya kaydi envanter sırasında bu Kanuna ekli listelerdeki malların belgesiz olarak bulundurulduğunun tespiti halinde, belgesiz mal bulunduran mükelleflere, bu malların alış belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilir. Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilmeyen malın tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi,alışını belgelemeyen mükellef adına re’sen tarh edilir. Tarh edilecek özel tüketim vergisi, asgari maktu vergi tutarına göre hesaplanacak vergiden az olamaz. Bu tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanır.Ancak, belgesiz mal bulunduran mükelleflere bu malları satanlara, bu satışları ile ilgili vergi inceleme raporuna dayanılarak özel tüketim vergisi tarhiyatı yapıldığı taktirde, ayrıca alıcıdan özel tüketim vergisi ve buna ilişkin ceza aranmaz.

01.07.2008 tarihinden geçerli olmak üzere, Kanunun 4. maddesine eklenen bu fıkra hükmü ile, belgesiz özel tüketim vergisine tabi malın bulunduranlara, bu mallara ait verginin tarh edilmesi öngörülmektedir. Buna göre, fiili veya kaydi envanterde özel tüketim vergisine tabi belgesiz mal bulundurulduğunun tespiti halinde, belgesiz mal bulunduran mükelleflere;

– Bu malların alış belgelerinin ibrazı için tespit tarihinden itibaren 10 günlük bir süre verilecek,

– Bu süre içinde alış belgelerinin ibraz edilememesi halinde, belgesi ibraz edilmeyen malın tespit tarihindeki emsal bedeli üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi, alışını belgelemeyen mükellef adına re’sen tarh edilmecek,

– Tarh edilecek özel tüketim vergisi, asgari maktu vergi tutarına göre hesaplanacak vergiden az olamayacak ve,

Tarhiyata vergi ziyaı cezası uygulanacaktır.

Mükerrer vergi ödenmesini önlemek için de, belgesiz mal bulunduran mükelleflere bu malları satanlar adına bu satışlar nedeniyle vergi inceleme raporuna dayanılarak tarhiyat yapıldığı taktirde, ayrıca alıcıdan vergi aranmayacaktır.

ç) Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7/2-b alt bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki alt bent eklenmiştir.

c) 87.03 (motor silindir hacmi 600 cm3’ ü aşanlar hariç) 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm3’ ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P.numaralarında yer alanların, bu bendin (a) ve (b) alt bentlerinde belirtilen malül ve engelliler tarafından ilk iktisabından sonra deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılmaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya çıkarılmasında, bu G.T.İ.P numaralarında yer alan malları hurdaya çıkaran malül ve engelliler tarafından,

5 yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı özel tüketim vergisinden istisnadır.

Bilindiği gibi, Özel Tüketim Vergisi Kanunun 7/2. maddesinde, (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi malların, malül ve engelliler tarafından 5 yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı, özel tüketim vergisinden istisna edilmiştir.

Getirilen yeni bent hükmü ile, özürlülerin özel tüketim vergisi ödemeksizin satın aldıkları araçların, maddede sayılan nedenlerden dolayı kullanılamaz hale gelmesi sonucunda hurdaya çıkarılmasında ve istisna kapsamındaki söz konusu malları hurdaya çıkaran malül ve engelliler tarafından 5 yıllık süre beklenmeksizin yeni araç alabilmelerine imkan sağlanmıştır. Ancak, 5 yıllık süre dolmadan özel tüketim vergisi istisnasından faydalanabilmek için belirtilen nedenlerden kullanılmaz hale gelen aracın mutlaka hurdaya çıkarılması, yani trafik kaydından düşürülmesi gerekir.

d) Özel Tüketim Vergisi Kanunun 7/A maddesinde yer alan 19.41.00.11, 2710.19.41.00.19, 2710.19.45.00.11 ve 2710.19.49..00.11 G.T.İ.P. numaralı ibaresi, 2710.19.41.00.11, 2710.19.41.00.18, 2710.19.45.00.11 2710.19.45.00.12 ve 2710.19.49..00.11 G.T.İ.P. numaralı olarak değiştirilmiştir.

Bilindiği gibi, Özel Tüketim Vergisi Kanunun 7/A maddesinde, Kanuna ekli (1) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan 2710.19.41.00.11, 2710.19.41.00.19, 2710.19.45.00.11 ve 2710.19.49..00.11 G.T.İ.P. numaralı malların; 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde, Bakanlar Kurulunca belirlenen sınır kapılarında, 4458 sayılı Gümrük Kanunun ihracat rejimi kapsamında yurtdışına çıkarılacak eşyayı taşıyan kamyon, çekici ve soğutucu ünitesine sahip yarı römorkların depolarına (araçların ve soğutucu ünitelerin standart yakıt deposu miktarlarını aşmamak kaydıyla) yalnızca yurt dışına çıkışlarda teslimi özel tüketim vergisinden istisna edilmiştir.

Yapılan bu düzenleme ile, istisna kapsamında bulunan (I) sayılı listenin (A) listesinde yer alan mallar, (motorin) yeni tanıma uygun hale getirilmiştir.

e) Özel Tüketim Vergisi Kanunun 12/1 numaralı fıkranın sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

(II) sayılı listedeki mallardan alınacak vergi, mükellefin bu malı alış bedeli üzerinden, malın tabi olduğu orana göre hesaplanan vergi tutarından fazla olamaz. İthalatçıların alış bedeli olarak, ithalatta hesaplanan katma değer vergisi matrahı esas alınır. Verginin alış bedeli üzerinden hesaplandığı durumlarda, mükellefin teslim tarihine kadar bu malı mükellefe teslim eden tarafından %10’ a kadar yapılan indirimler alış bedelinden indirilir.

01.07.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bu değişiklikle, (II) sayılı listede yer alan mallardaki özel tüketim vergisi matrahının en az alış bedeli kadar olması gerektiği ve ithalatta ise, hesaplanan katma değer vergisi matrahı alınması öngörülmüştür. Alış bedelinden indirim yapılması halinde, en geç malın ilk iktisabına kadar yapılmış olması şartıyla, sadece %10 oranına kadar yapılan indirimler, özel tüketim vergisi matrahından indirilebilecektir. Böylece, (II) sayılı listede yer alan taşıtların bayiler tarafından yapılan yüksek oranlı iskonto ve indirimler nedeniyle vergi matrahının aşınmasının önlenmesi amaçlanmıştır.

f) Özel Tüketim Vergisi Kanunun müteselsil sorumluluk ve ceza uygulaması başlıklı maddesine aşağıda açıklanan 4.fıkra eklenmiştir.

İhraç edilmek için üretilenler hariç olmak üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 257. maddesinin verdiği yetki uyarınca kullanılma zorunluluğu getirilen özel etiketi veya işareti olmayan veya 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunun 18. maddesinin verdiği yetki uyarınca kullanılma zorunluluğu getirilen ulusal markeri bulunmayan yada standartlara uygun olmayan özel tüketim vergisine tabi malları bulundurduğu tespit edilen işyeri sahibi adına, tespit tarihindeki malların emsal bedeli veya miktarı üzerinden re’sen özel tüketim vergisi tarh edilir. Tarh edilen bu vergi, asgari maktu veya tutarına göre hesaplanacak vergiden az olamaz. Bu tarhiyata ayrıca vergi ziyaı cezası uygulanır.

01.07.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan bu düzenleme ile, özel etiketi veya işareti olmayan veya ulusal markeri bulunmayan ve standartlara uygun olmayan özel tüketim vergisine tabi malları bulundurduğu tespit edilenlere, tespit tarihindeki malların emsal bedeli veya miktarı üzerinden re’sen, vergi ziyaı cezalı olarak özel tüketim vergisi tarh edilmesi öngörülmüştür.

g) Özel Tüketim Vergisi Kanunun 15/2-a bendinin sonuna aşağıdaki hüküm eklenmiştir.

Özel Tüketim Vergisi Kanunun 7/2 numaralı bendi çerçevesinde istisnadan yararlananlar tarafından bu istisnadan yararlanılarak iktisap ettikleri kayıt ve tescile tabi malları, 5 yıldan fazla kullanarak elden çıkarmaları durumunda bu hüküm uygulanmaz.

Bilindiği gibi, Kanunun 12/a bendinde, (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların, veraset yoluyla intikaller hariç, ilk iktisabında istisna uygulanan malların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk iktisabındaki matrah esas alınarak adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescil tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınır hükmü yer almaktadır.

01.07.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan düzenleme ile, özürlüler tarafından ilk iktisabında istisna uygulanan taşıtların, 5 yıldan fazla kullanarak istisnadan yararlanmayan kişilere satılması halinde, özel tüketim vergisinin aranmaması öngörülerek uygulamadaki tereddütler ortadan kaldırılmıştır. Buna gör, özürlülerin satın aldıkları araçları (İster özel tertibatlı olsun, isterse %90‘ dan sakatlık derecesine sahip adına satın alınan taşıt olsun) 5 yıl dolduktan sonra elden çıkarmaları halinde, özel tüketim vergisi ödenmesi yükümlülüğü kaldırılmıştır.

197 SAYILI MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNUNDA:

a) 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 4. maddesinin (a) bendi,

a) Genel ve özel bütçeli idareler, sosyal güvenlik kurumları ile il özel idareleri, belediyeler, köy tüzel kişilikleri ve Türkiye Kızılay Derneği adına kayıt ve tescil edilen taşıtlar (bu idarelere bağlı olup, ayrı tüzel kişiliği olan işletmeler ile özel kanunlarında malları Devlet malı sayılmış olan kuruluşların taşıtları hariç), şeklinde,

b) maddesinin son fıkrasında yer alan “1.000.000 liranın” ibaresi “1 Yeni Türk Lirasının”, “10.000 liranın” ibaresi “1 Yeni Kuruşun” şeklinde değiştirilmiş,

c) 6/1. fıkrasının sonuna “Zirai ilaçlama amacıyla kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş uçaklar için (IV) sayılı tarifede yer alan vergi tutarları yüzde 25 oranında uygulanır.” cümlesi,

ç) 9/2. fıkrasının sonuna “Şu kadar ki, tahakkuk ettirilmesi gereken motorlu taşıtlar vergisinin eksik tahakkuk ettirilmesi veya hiç tahakkuk ettirilmemesi halinde, bu vergi ilgili vergi dairesi tarafından ikmalen tarh edilir.” cümlesi,

d) maddesinin (d) bendinin ikinci paragrafında yer alan “Vergisi ödenmemiş” ibaresinden sonra gelmek üzere” veya 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. madde hükmüne göre taksitlendirilmemiş” ibaresi eklenmiştir.

Mezkur Kanunun değişiklikten sonraki 13/d bent hükmü; Taşıtlarla ilgili fenni muayene komisyonları, fenni muayene yapma yetkisi verilen gerçek ve tüzel kişiler, liman ve deniz işletme bölge müdürlükleri, belediyeler veya liman başkanlıkları ile Ulaştırma Bakanlığı sivil havacılık genel müdürlüğü taşıtların fenni muayeneleri yapmadan, denize veya uçuşa elverişli belgelerini vermeden önce, verginin ödenip ödenmediğini araştırma zorundadırlar. Vergisi ödenmemiş veya 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 48. madde hükmüne göre, taksitlendirilmemiş taşıtlara ait fenni muayene yapılamaz, denize veya uçuşa elverişli belgesi verilmez. Şeklini almıştır.

Yapılan değişikliklerden (ç) bendindeki hüküm, 01.07.2008 tarihinden itibaren, diğer değişiklikler Kanunun yayım tarihi olan 06.06.2008 tarihinden itibaren geçerli bulunmaktadır.

Buna göre, 01.07.2008 tarihinden itibaren zirai ilaçlama amacıyla kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş uçaklar için (IV) sayılı tarifede yer alan vergi tutarları %25 oranında uygulanacaktır.

Ayrıca, 6183 sayılı Kanunun amme alacaklarının tecil ve taksitlendirilmesini düzenleyen 48. maddesi uyarınca yayımlanan, 2007/3 seri no.lu Tahsilat İç Genelgesi ile tecil edilmeyeceği bildirilen motorlu taşıtlar vergisi ve bu vergiye ilişkin gecikme zammı ile trafik para cezasından olan alacakların, 06.06.2008 tarihinden itibaren tecil ve taksitlendirme uygulaması getirilmiş bulunmaktadır.

Bu konu ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 2008/1 seri no.lu Tahsilat İç Genelgesi ile, yapılan bu değişiklikler dikkate alınarak, amme borçlularının maliki oldukları motorlu taşıta ilişkin fenni muayene yaptırabilmeleri, denize veya uçuşa elverişlilik belgesi alabilmeleri için;

– Motorlu taşıtlar vergisi, motorlu taşıtlar vergisine ait gecikme zammı,

– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre verilen trafik para cezaları

– 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununa göre verilen idari para cezaları,

– 5539 sayılı Karayolları genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun uyarınca tahsili gereken geçiş ücreti ve idari para cezalarından olan alacakların ve bunlara ilişkin ferilerinin tecil ve taksitlendirilmesi,Maliye bakanlığınca uygun görülmüştür.

Öte yandan, 5766 sayılı Kanunla 6183 sayılı Kanunun 48. maddesinde yapılan değişiklikle amme alacaklarının teciline ilişkin azami süre 36 ay olarak belirlendiğinden,

– 01.07.2008 tarihine kadar sonuçlandırılacak tecil taleplerine, tecil müracaat tarihinden itibaren azami 18 ayı,

– 01.07.2008 tarihinden itibaren kadar sonuçlandırılacak tecil taleplerine ise, tecil müracaat tarihinden itibaren azami 30 ayı aşmayacak şekilde süre vermeye vergi daireleri yetkili kılınmıştır.

488 SAYILI DAMGA VERGİSİ KANUNUNDA

a) 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun “Resmi daire” başlıklı 8/1. fıkrasında yer alan “genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle,” ibaresi “genel ve özel bütçeli idarelerle,” şeklinde;

19/1. fıkrasında ve (2) Sayılı Tablosunun “V- Kurumlarla ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (1) numaralı fıkrasında yer alan “katma bütçeli” ibaresi “özel bütçeli” şeklinde değiştirilmiştir.

b) (1) Sayılı Tablosunun “ Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün A/6 fıkrası “Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler” şeklinde değiştirilmiştir.

c) (1) Sayılı Tablosunun “II. Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün 2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

2. İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları: Binde 4,5

ç) (1) Sayılı Tablosunun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün l/b fıkrasına “hizmet karşılığı alınan paralar” ifadesinden sonra gelmek üzere “(avans olarak ödenenler dahil)” ibaresi eklenmiştir.

d) (2) Sayılı Tablosunun “I.Resmi işlerle ilgili kâğıtlar:” başlıklı bölümünün C/11 fıkrasındaki “saklanacak nüshaları” ibaresi “çıkarılarak saklanacak örnekleri” şeklinde değiştirilmiştir.

e) (2) Sayılı Tablosunun “I. Resmi işlerle ilgili kâğıtlar:” başlıklı bölümünün “C- Kişilerden resmi dairelere verilen kâğıtlar” başlıklı alt bölümüne aşağıdaki (19) numaralı fıkra eklenmiştir.

“19. Yurt dışında hayatını kaybeden kişilerin cenazesinin Türkiye’ye girişi sırasında düzenlenerek gümrük idaresine verilen kâğıtlar.”

f) (2) Sayılı Tablosunun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünde yer alan (28) numaralı fıkrasındaki “ek 1 inci” ibaresi “ek 2 nci” şeklinde değiştirilmiştir.

g) (2) Sayılı Tablosunun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümüne aşağıdaki (37), (38) ve (39) numaralı fıkralar eklenmiş,

4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca, idare ile istekli arasında imzalanan çerçeve anlaşması ve bu anlaşmaya esas ihale kararı ile isteklilerin dinamik alım sistemine kabul edilmesine ilişkin kararlar.(Bu değişiklik 01.01.2008 tarihinden itibaren geçerlidir.)

Kamu kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası kuruluşlar tarafından gerçekleştirilecek olan ülke incelemeleri, araştırma, proje ve benzeri faaliyetler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca satışı yapılan ve net alanı 80 m2 ’yi geçmeyen konutlara ilişkin olarak, İdare ile alıcı arasında imzalanan satış sözleşmeleri ve bu satışa ilişkin diğer kağıtlar.

h) (2) Sayılı Tablosunun “V-Kurumlarla ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünde yer alan (24) numaralı “Toplu Konut İdaresi Başkanlığının menkul kıymet ihracı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklananlar dahil her türlü işlemleri ile ilgili olarak düzenlenen ve damga vergisi bu kuruluş tarafından ödenmesi gereken makbuz ve kağıtlar” fıkrası metinden çıkarılmıştır.

492 SAYILI HARÇLAR KANUNUNDA:

a) 492 sayılı Harçlar Kanununun; 42/2. fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz.

b) 59/1. fıkrasının (a) bendinde yer alan “Genel ve katma bütçeli dairelerle” ibaresi “Genel ve özel bütçeli idarelerle”, (l) bendinde yer alan “ek 1 inci” ibaresi “ek 2 nci” olarak değiştirilmiş ve (r) bendi madde metninden çıkarılmıştır.

c) 63. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcı, emlak vergisi değerinden az olmamak üzere, beyan edilen devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanır.

Tapuda yapılan işlemden sonra, emlak vergisi değerinden daha düşük bir bedel üzerinden harç ödendiğinin veya beyan edilen devir ve iktisap bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespit edilmesi halinde, aradaki farka isabet eden harç ikmalen veya re’sen tarh edilir. Bu suretle tarh edilecek tapu ve kadastro harcı için, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan vergi ziyaı cezası % 25 nispetinde uygulanır. Takdir komisyonu kararlarına istinaden bu fıkra uyarınca tarhiyat yapılamaz.

ç) 123. maddesinin son fıkrasında yer alan “harca tabi tutulmaz.” ibaresi “bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.” şeklinde değiştirilmiştir.

d) (1) Sayılı Tarifesinin “A) Mahkeme Harçları” bölümünün sonuna aşağıdaki (IV) numaralı bölüm eklenmiştir.

Temyiz ve itiraz harçları

a) Yargıtay ve Danıştay’a yapılacak temyiz başvurularında 60 YTL

b) Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere Bölge Adliye ve Bölge İdare Mahkemelerine itirazen yapılacak başvurularda 40 YTL

c) Ağır Ceza Mahkemelerine itirazen yapılacak başvurularda 30 YTL

e) (3) Sayılı Tarifesinin “I- Başvurma harcı” başlıklı bölümüne aşağıdaki (c) ve (d) fıkraları eklenmiştir.

c) Danıştay’a temyiz başvurularında 60 YTL

d) Bölge İdare Mahkemesine itirazen yapılan başvurularda 40 YTL

f) (8) Sayılı Tarifesinin sonuna aşağıdaki madde eklenmiştir.

XII- Transfer fiyatlandırması ile ilgili yöntem belirleme anlaşması harçları

1- Başvuru harcı 25.000 YTL

2- Yenileme harcı 20.000 YTL”

Yapılan bu düzenlemeler, 06.06.2008 tarihinden itibaren yapılacak işlemlerde geçerlidir.

2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNUNDA

a) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20. maddesinin madde başlığı ile (d) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Araçların tescil işlemleri ile yetki ve sorumluluk

d) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmadığının tespit edilmesi halinde araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak trafik tescil şube veya bürolarındaki ilgili memurlar tarafından siciline işlenmek suretiyle yapılır. Trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir.

Satış üzerine trafik tescil şube veya bürolarında alıcı adına tescil belgesi veya geçici tescil belgesi düzenlenir. Ayrıca, tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerine ilişkin bilgiler işlemin tamamlanmasını müteakip en geç onbeş işgünü içinde ilgili vergi dairesi müdürlüklerine bildirilir.

18/2/1963 tarihli ve 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 13. maddesinde hüküm altına alınan isteme ve bildirme yükümlülüklerini, sorumluluk hükümleri saklı kalmak kaydıyla, elektronik ortamda yaptırmaya ve bu uygulamaya ilişkin usul ve esasları müştereken belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle; icra müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, milli emlak müdürlükleri ile diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından satışı yapılan araçların satış tutanağının bir örneği aracın kayıtlı olduğu trafik tescil şube veya bürolarına üç işgünü içerisinde gönderilir. Aracı satın alanlar gerekli bilgi ve belgeleri sağlayarak ilgili tescil kuruluşundan bir ay içerisinde adlarına tescil belgesi almak zorundadırlar. Alıcıların tescil belgesi almak için süresinde başvurmamaları halinde bu araçları alıcıları adına re’sen kayıt ve tescil ettirmeye Emniyet Genel Müdürlüğü yetkilidir.

Bu madde uyarınca trafik tescil şube veya büroları tarafından yapılacak satış, devir ve tescil işlemlerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte belirlenir.

e) Araç satın alıp, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile (d) bendinin dördüncü paragrafı hükümlerine uymayanlara 115 YTL idari para cezası verilir.

b) Ek 14.maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

Ek madde 15- Emniyet Genel Müdürlüğü bütçesine trafik idari para cezası karar tutanaklarının tebliği amacıyla konulan ödeneğin yetmemesi halinde, münhasıran bu gider için kullanılmak üzere, bir önceki yıl trafik idari para cezaları gelir gerçekleşmesinin % 10’una kadar ödenek eklemeye Maliye Bakanı yetkilidir.

6802 SAYILI GİDER VERGİSİ KANUNUNDA

a) 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 30. maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Mükellef:

Madde 30- Banka ve sigorta muameleleri vergisini banka ve bankerlerle sigorta şirketleri öder. Sigorta aracıları tarafından yapılan sigorta işlemlerinde de verginin mükellefi sigorta şirketleridir.

b) 31. maddesinin ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

Sigorta işlemlerinde verginin matrahı, bu işlem dolayısıyla poliçede yer alan prim tutarıdır. Prim tutarının hesabında, sigorta işlemi dolayısıyla komisyon ve benzeri adlarla sigorta aracılarına yapılan ödemeler indirim konusu yapılamaz.

c) maddesinin (a) fıkrasının sonuna aşağıdaki hüküm eklenmiştir.

Sigorta muamelelerine ilişkin beyanname sigorta şirketlerinin kanuni veya iş merkezlerinin bulunduğu yer vergi dairesine verilir.

5766 sayılı Kanunun Ek 12. maddesi ile, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanunu uygulaması açısından özel bütçeli idareler kapsamında değerlendirilmesi öngörülmüştür.

EK: Gelir Vergisi Stopajı Teşvikine İlişkin Bildirim