İş Sözleşmesinde Yer Alacak Bilgiler
Cumhur Sinan ÖZDEMİR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
İş Müfettişi
csnozdemir@gmail.com
İş Kanuna göre “iş sözleşmesi” bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe özel bir şekle tâbi değildir. Diğer bir ifadeyle iş sözleşmeleri için kural haline getirilmiş şekil koşulu bulunmamaktadır.
İş Kanununda sözleşmenin yazılı olarak yapılacağı koşulu sadece belirli süreli iş sözleşmeleri için düzenlenmiştir. Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.
Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde ise işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük yada haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlü tutulmuştur.
İş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise işveren belgeyi en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak vermek zorundadır.
İş Kanunu iş sözleşmesinin yazılı düzenlenmemesi halinde bir ceza öngörmemiş ancak işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük yada haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge verilmemesi halinde idari para cezası verileceği hükmünü düzenlemiştir.
Yazılı olarak verilecek belgede belirtilmesi istenen bilgiler aynı zaman da iş sözleşmesinde yer alması gerekli bilgilerdir.Bu nedenle işveren-işçi arasındaki iş ilişkisinin yazılı iş sözleşmesine dayandırılması kanaatimce şarttır.
Yazılı iş sözleşmesinin şekli-içeriği İş Kanununda düzenlenmediğinden kanaatimce iş sözleşmesinde aşağıdaki bilgilerin yer alması gerekir.İşçi ve işveren işin ve işyerinin niteliğine göre iş sözleşmesini diledikleri şekilde düzenleyebilirler.
Sözleşmede Yer Alması Gereken Bilgiler:
- İşyerinin Unvanı
- İşyerinin Adresi
- İşverenin Adı
- İşçinin Adı
- İşçinin İkamet Adresi
- İşe Başlama Tarihi
- Deneme Süresi
- Belirsiz Süreli İbaresi
- Belirli Süreli İse Sözleşmenin Süresi
- Belirli Süreli Yapılmasındaki Neden
- Kısmi Zamanlı İse (çalışılacak gün-çalışma saati-haftalık çalışma süresi)
- Çağrı Üzerine İse (çağrı süresi-günlük/aylık çalışma süresi)
- Yapılacak İşin Tanımı
- Çalışma Şekli (ayrıntılı olarak işçi bazında yapılan işe göre düzenlenmeli)
- Günlük Çalışma Süresi
- Haftalık Çalışma Süresi
- Hafta Tatili Süresi
- Esnek Çalışma Koşulları
- Fazla Çalışma İzni
- Genel Tatil Çalışma Onayı
- Gece Çalışması
- Vardiya Çalışması
- Ücret Ödeme
- Ücrete Hak Kazanılan Süre (günlük/haftalık/aylık)
- Ücret Ödeme Zamanı
- Ücret Ödeme Şekli (elden /banka aracılığıyla)
- Ücret Benzeri Diğer Ödemeler (ikramiye/prim/sosyal yardımlar vb.)
- Fazla Sürelerde Çalışma Ücreti
- Fazla Çalışma Ücreti
- Hafta Tatili Ücreti
- Genel Tatil Ücreti
- Yıllık İzin
- Yıllık İzin SüresiBelirsiz Süreli İse Sözleşmesi İse İhbar Süresi
- Yıllık İzin Kullandırma Dönemi (işin niteliğine göre önem arz eder)
- Sözleşmenin Sona Ermesi
- Belirsiz Süreli İse Sözleşmesi İse İhbar Süresi
- Belirli Süreli İse Sözleşmesi İse Öngörülen Cezai Hükümler
- İş Sağlığı İş Güvenliği
- İşin Niteliğine Göre İşçiye Verilecek Eğitimler
- İşin Niteliğine Göre İşçiye Verilecek Koruyucu Malzemeler
- İşin Niteliğine Göre İşçinin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
- Özel Hükümler
- Personel Yönetmeliği (işveren isterse ek yönetmelik düzenleyebilir)
- İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetmeliği (işveren isterse ek yönetmelik düzenleyebilir)
- İş Sözleşmesinin Onayı
- İş sözleşmesi taraflarca imzalanır.İki suret düzenlenir.Bir suretinin işçiye verilmesi şarttır. İşverenlikte kalan nüsha işçi özlük dosyasında muhafaza edilir.
- İş sözleşmesinin noterce onaylanması şart değildir.(yazılı iş sözleşmesi damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır)