Hızlandırılmış Katma Değer Vergisi İade Uygulaması

Hızlandırılmış KDV İade Uygulaması

Süleyman TURAN
Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı
Vergi Uygulama Müdürü
YMM
sturan08@mynet.com

I-GİRİŞ:

Bilindiği gibi, katma değer vergisi indirim ve iadesine imkân sağlayan istisna işlemleri,

Katma Değer Vergisi Kanunun (1) 8/2. maddesinde sayılan nedenlerden dolayı fazla ödenen vergilerden, 9. maddesi hükmüne göre, vergi sorumluluğu kapsamında yapılan tevkifat uygulamasından doğan işlemler, 29/2. maddesinde düzenlenen indirimli vergi oranına tabi teslim ve hizmetler ve 32. maddesinde sayılan vergiden istisna edilmiş işlemlerdir.

Katma değer vergisi iadelerinin tabi olduğu usul ve esaslar, KDV Kanununda ayrıntılı olarak belirlenmemiş, mezkur Kanunun:

8/2. maddesindeki, “ ………fazla ödenen vergiler Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir.”

9/1. “…………gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.”

11/2. “Maliye Bakanlığı, katma değer vergisi tahsil edilmeden teslim edilecek mal miktarını; ihracatçı ve ihracatçıya mal teslim edenlerin her biri için, bir önceki yıl iş hacmi, cari yıldaki işlemler ve vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla gerekli görülen hallerde sınırlamaya ve bu istisnaların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar ile istisnanın uygulanacağı asgari miktarları tespite yetkilidir.”

29/2. “………..Maliye Bakanlığı bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.”

32. “Bu Kanunun 11,13,14 ve 15. maddeleri gereğince vergiden istisna edilmiş işlemlerle (Mal ve hizmet ihracatı, Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile Ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna, Transit taşımacılık ve Diplomatik istisnalar) ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisi, mükelleflerin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen katma değer vergisi, Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade edilir.” hükümleri ile Maliye Bakanlığı’na verilen yetki çerçevesinde yapılan düzenlemelerle yürütülmektedir.

Ayrıca, Vergi Usul Kanunun (2) 120. maddesine, 5035 sayılı kanunla (3) eklenen, ”Nakden veya mahsuben tahsil edilen ancak fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan vergilerde ve kanunları gereğince mükelleflere yapılacak iade ve mahsup işlemlerinde, düzeltmeye dayanak teşkil edecek belgeler ile bu işlemlere ait usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir” 3. fıkrası ile, KDV ve diğer vergilerin iadesine ilişkin düzenleme yapma yetkisinin tamamı, Vergi Usul Kanunu kapsamında Maliye Bakanlığı’na verilmiştir.

Katma değer vergisi iadeleri, mezkur Kanunun açıklanan bu yetki maddelerine istinaden, Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Genel Tebliğ, İç Genelge, Genel Yazı ve Sirkülerle yapılan düzenlemeler çerçevesinde sonuçlandırılmaktadır. KDV iadelerinin tabi olduğu usul ve esaslar, iade hakkı doğuran işlemin türüne göre farklılık göstermektedir. Nakden ve mahsuben iadelerin temel esasları, 84 seri no.lu KDV.Genel Tebliği (4) ile belirlenmiş, bu Tebliğden önce yayımlanmış Genel Tebliğlerin, iadelerin tabi olduğu esasları düzenleyen bölümleri yürürlükten kaldırılmıştır. Anılan Tebliğin yürürlüğe girmesinden sonra yayımlanan Genel Tebliğlerle de, uygulamaya yönelik bazı değişiklik ve ilave düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca, 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde, sadece iade taleplerinin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş olup, iade hakkı doğuran işlemler, istisnanın uygulanması, iade miktarının hesaplanması ve tecil-terkin uygulamasına ilişkin konular, ilgili Genel Tebliğlerde düzenlenmiştir.

Maliye Baklanlığı’nın en son yayınlamış olduğu 109 seri no.lu KDV Genel Tebliği (5) ile, belli şartları taşıyan iade hakkı sahibi mükellefler için “Hızlandırılmış KDV İade Sistemine” (HİS) göre iade uygulaması getirilmiştir. Bu yazımızda, anılan Genel Tebliğ ile yapılan düzenleme çerçevesinde, söz konusu uygulamanın usul ve esasları açıklanmaya çalışılacaktır.

II-HIZLANDIRILMIŞ KATMA DEĞER VERGİSİ İADE UYGULAMASI:

A.Tanımlar:

Hızlandırılmış KDV iade uygulamasının usul ve esaslarına geçmeden önce, söz konusu sistemde bahsi geçen genel esaslar, özel esaslar, sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge (SMİYB), olumsuz rapor, olumsuz tespit ve olumlu raporun açıklanması yararlı olacaktır.

Bilindiği gibi, iade hakkı doğuran işlemlere ait katma değer vergisi alacakları, “Genel Esaslar” ve “Özel Esaslar” olmak üzere iki ayrı usul ve esaslar çerçevesinde iade edilmektedir.

– Genel Esaslar: Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge (SMİYB) düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunmayan mükelleflerin iade taleplerinde uygulanan esaslar olup, 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğinin “I-Genel Esaslar” bölümünde yer alan düzenlemeye göre,

– Mahsup yoluyla iade talepleri,

– Maliye Bakanlığınca belirlenen sınırı aşmayan nakden iade talepleri,

– Yeminli mali müşavir tastik raporuna dayalı nakden iade talepleri,

– Kamuya ait kuruluşların iade taleplerinin inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getirilmektedir.

– Özel Esaslar: Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge (SMİYB) düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerin iade taleplerinde geçerli olan esaslardır. Kendileri hakkında SMİYB düzenleme veya kullanma nedeniyle rapor düzenlenmiş veya tespit yapılmış bulunan mükellefler, SMİYB düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan, haklarında SMİYB düzenleme/kullanma nedeniyle rapor veya tespit bulunan mükelleflerden mal veya hizmet alınması durumunda ise, SMİYB düzenleme veya kullanma fiili ile dolaylı bir ilgi söz konusudur. Bu kapsamda bulunan mükelleflerin nakden ve mahsuben iade talepleri, 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğine göre, prensip olarak özel esaslara göre yerine getirilmesi öngörülmüştür. Ancak, özel esaslar kapsamında bulunan mükelleflerin kendilerine ait vergi, SSK ve bazı kamu kurumlarına olan borçlarına mahsup talepleri, belli şartlar dahilinde genel esaslara göre yerine getirilmektedir.

Katma değer vergisi iadelerinin özel esaslara göre yerine getirilmesi, iadenin yükseltilmiş oranda (dört kat) teminat karşılığı veya münhasıran vergi inceleme raporuna göre yapılmasını ifade etmektedir. Ancak, iade hakkı sahibi mükellefler hakkında özel esaslara göre işlem yapılabilmesi için, mükellefin kendisi hakkında veya mal ve hizmet temin ettiği mükellefler hakkında olumsuz rapor veya olumsuz tespitin bulunması gerekir. İade talepleri özel esaslar kapsamında değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması gereken mükelleflerin, daha sonra bazı şartların gerçekleşmesi durumunda, sonraki dönemlere ait iade taleplerinin genel esaslara göre yerine getirilmesi mümkün bulunmaktadır.

– Sahte ve Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge (SMİYB): 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde, iade hakkı sahibi mükelleflerin, katma değer vergisi iade taleplerinin özel esaslara göre yerine getirilmesine neden olan sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgelerin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan hükümlere göre belirlenmesi gerektiği açıklanmıştır.

Vergi Usul Kanunun 359. maddesinde sahte belge, gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge olarak tanımlanmıştır. Buna göre, bir mal hareketi veya hizmet ifası söz konusu olmaksızın düzenlenen belgeler, sahte belge olarak kabul edilmektedir.

– Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeler ise, gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte, bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibarıyla gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belgelerdir. Buna göre;

– Mal veya hizmetin miktar veya değerini gerçeğinden az veya çok gösteren,

– Alıcı veya satıcısı, tarihi, seri numarası tahrif edilmiş,

– Mal tesliminin veya hizmet ifasının gerçek olduğu, ancak belge düzenleme yetkisi bulunmayanlar tarafından düzenlenen veya adına belge düzenlenmesi gereken kişi yerine başkası adına düzenlenmiş belgeler, (Bu belge, kullanıcı açısından muhteviyatı itibariyle yanıltıcı, düzenleyen açısından sahte belge olarak kabul edilecektir.) muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olarak kabul edilmektedir.

SMİYB olduğu gerekçesi ile iade taleplerinin özel esaslara göre yerine getirilmesini gerektiren belgeler, iade hakkı doğuran işlemlere ait katma değer vergisi iadelerin usul ve esaslarının düzenlendiği KDV Genel Tebliğlerinde, nakden veya mahsuben yapılacak iadelerde aranan ve iadeye esas teşkil eden belgelerdir.

– Olumsuz Rapor: Mükellefler hakkında SMİYB düzenledikleri yada kullandıkları konusunda belirlemelerin yer aldığı inceleme raporları olumsuz rapor sayılır. Bu raporlar, iade taleplerinin genel esaslar yerine özel esaslara göre, bir başka ifade ile yükseltilmiş teminat karşılığında veya münhasıran inceleme raporuna göre yerine getirilmesini gerektiren raporlardır. YMM tarafından düzenlenen raporlar, olumsuz hususlar içerse dahi olumsuz rapor olarak addedilmez.

Ayrıca, SMİYB kullanıldığı konusunda belirlemelerin yer aldığı raporlarda, raporun ait olduğu her bir vergilendirme döneminde, SMİYB kullanılması nedeniyle reddedilen katma değer vergisi iade alacağının, iade hakkı doğuran işlem dolayısıyla yüklenilen verginin (ihraç kaydıyla teslimlerde teslim bedeli üzerinden hesaplanan verginin, iade hakkı doğuran işlemi bulunmayan mükelleflerde ilgili dönemdeki toplam vergi indiriminin) % 5’ini aşması halinde bu rapor olumsuz rapor sayılmaktadır.

%5 oranı ile kıyaslama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar:

– KDV uygulamasında beyan dönemi aylık olduğundan, inceleme raporunun ait olduğu toplu dönemden çok SMİYB kullanıldığı dönemin %5 kıyaslamasında dikkate alınması gerekir.

– İade talep etmeyen mükellefler yönünden %5 kıyaslaması, bu dönemde temin edilen mal ve hizmetler için ödenen toplam katma değer vergisi indirimine göre yapılacak olup, önceki dönemden devreden katma değer vergisi tutarı eklenmeyecektir.

– SMİYB kullandığı gerekçesiyle katma değer vergisi indirimi reddedilen mükellefe yönelik olarak ilgili dönemde ödenecek vergi tarhiyatı bulunmasa dahi (Sonraki döneme devreden vergiyi azaltan inceleme raporu) %5 kıyaslamasının yapılması gerekir.

– İhraç kaydıyla satış yapan mükellefler yönünden, SMİYB kullandığı gerekçesi ile düzenlenen inceleme raporunda, iade miktarı veya tecil edilecek katma değer vergisi tutarında bir değişiklik olmasa dahi (Sonraki döneme devreden katma değer vergisinin azaltılması) indirimi reddedilen tutar ile ihraç kaydıyla yapılan satış tutarı üzerinden hesaplanan vergi %5 kıyaslamasına konu olacaktır.

– İade talep eden mükellef hakkında yüklenilen KDV yönünden olmasa dahi, indirilecek katma değer vergisinin azaltılmasına yönelik SMİYB kullanım raporu düzenlenmiş olması halinde, (İhraç ettiği mamulü piyasadan temin eden mükellefin yurt içinde sattığı mal ve hizmetler yönünden SMİYB kullanılması durumunda) indirimi reddedilen tutar ile o döneme ait toplam vergi indiriminin kıyaslaması yapılarak olumsuz rapor koşulu aranacaktır.

– SMİYB kullandığı gerekçesi ile indirimi veya iadesi reddedilen mükellefler yönünden %5 koşulunun sağlanamaması durumunda, bu rapor olumsuz rapor sayılmayacak, söz konusu rapor, iade talep eden mükellef veya bunların mal ve hizmet temin ettiği mükellefler adına düzenlenmiş olsa bile, iade genel esaslara göre yerine getirilecektir.

Ancak, SMİYB düzenlendiği konusunda belirlemelerin yer aldığı raporlar, başka bir şart aranmaksızın olumsuz rapor sayılır. Buna göre, SMİYB düzenlendiğinin tespit edildiği raporlar, hiçbir oran ve hadde bağlı olmaksızın olumsuz rapor olarak kabul edilmektedir. Burada önemli husus, hangi hallerde SMİYB düzenlendiğinin kabul edileceğidir

– Olumsuz Tespit: 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğinin (1.5). bölümünde, aşağıda belirtilen durumların varlığı olumsuz tespit olarak sayılmıştır.

– Belge düzenleyen veya kullanan mükellef nezdinde yapılmakta olan incelemede veya bu mükellefin ticari ilişkide bulunduğu diğer kişi veya kurumların incelenmesi sırasında yahut yetkili makamların yazıyla bildirmesi üzerine SMİYB düzenlendiği veya kullanıldığının vergi dairesinin ıttılaına girmesi,

– Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle ilgili dönem defter ve belgelerinin ibraz edilmemesi veya birden fazla döneme ilişkin olarak katma değer vergisi beyannamesinin (Süresinden sonra verilenler hariç) verilmemesi,

– Yapılan yoklama ve araştırmalarda mükellefin bilinen adreslerinde bulunamaması, (Bu durumda olan mükelleflerden iade hakkı doğuran işlemin gerçekleştiği dönem itibarıyla vergiye müteallik ödevlerini yerine getirdiği tespit edilenlerin işi bıraktığına ilişkin bildirimde bulunmamış olmaları olumsuz tespit sayılmaz.)

– Mükelleflerin işletmelerinin sermaye tutarı, kullandıkları kredi miktarı, üretim tesisi olanlarda tesisin kapasitesi, verimliliği, istihdam ettikleri işçi sayısı gibi unsurlar ile iş hacmi arasında bariz bir nispetsizlik bulunması gerekmekte olup, bu tespitin en az vergi dairesi müdür yardımcısı başkanlığında oluşan üç kişilik bir yoklama ekibi tarafından mükellefin iş yerinde yapılacak bir yoklama ile tespit edilmiş olması gerekmektedir.

– Olumlu Rapor: İade hakkı doğuran işlemler dolayısıyla düzenlenen olumlu raporlar, teminat miktarının azaltılmasına veya genel esaslara göre iade yapılmasına dönüşü sağlayan raporlardır. Katma değer vergisi iade uygulamaları bakımından bir raporun olumlu rapor sayılabilmesi için;

– İade hakkı doğuran işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin (İhraç kaydıyla teslimlerde teslim bedeli üzerinden hesaplanan verginin) % 90 veya daha fazlasının onaylanmış olması,

– Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeler nedeniyle reddedilen bir kısım varsa bu kısmın, iade hakkı doğuran işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin (İhraç kaydıyla teslimlerde teslim bedeli üzerinden hesaplanan verginin, iade hakkı doğuran işlemi bulunmayan mükelleflerde ilgili dönemdeki toplam vergi indiriminin) % 5’ini aşmaması gerekmektedir.

84 seri No.lu KDV Genel Tebliğine göre, aksine hüküm olmadıkça, yeminli mali müşavirlerce düzenlenen tasdik raporları da olumlu rapor olarak kabul edilmektedir. Ancak, YMM tastik raporlarının olumlu rapor olarak kullanma süreci, yalnızca mükelleflerin indirimli teminat uygulamasına geçmesi yönünden hüküm ifade etmekte olup, özel esasların uygulandığı bir mükellefin genel esaslara geçmesi yönünde olumlu rapor olarak kabul edilmemektedir.

YMM tastik raporu ile katma değer vergisi iadesine ilişkin usul ve esasları açıklandığı, 34 seri no.lu SM, SMMM ve YMM Kanunu Genel Tebliğinde, (6) katma değer vergisi iade taleplerinin değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esasların, 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde açıklanarak, genel esaslar ve özel esaslar olarak düzenlendiği, özel esaslara göre değerlendirilmesi gereken mükelleflerin iade taleplerinin,YMM tastik raporu ile yerine getirilmesinin mümkün bulunmadığı, indirimli teminat uygulaması ile ilgili düzenlenecek YMM tastik raporlarında;

– İade hakkı doğuran işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin doğruluğunun onaylanma oranı ile SMİYB olduğu gerekçesi ile reddedilen bir kısım varsa, belgelerin düzenleyicileri, tarih ve numaraları, toplam tutarları, bu tutarın toplam iade talebi içindeki payı ve belgelerin SMİYB addedilme nedenlerinin,

– SMİYB dışındaki nedenlerle reddedilen bir kısım varsa, ilgili mevzuat hükümlerine de atıf yapılarak ret gerekçelerinin, bu nedenlerle reddedilen tutarlar ve bu tutarların toplam iade talebi içindeki paylarına da yer verilmek suretiyle açıkça belirtilmesi gerektiği açıklanmıştır.

A.Hızlandırılmış KDV İade Sistemine Girecek Olan Mükellefler:

Hızlandırılmış KDV İade Sistemine göre iade yapılabilecek mükelleflerin;

1. Başvuru tarihinden önceki son 5 tam yıl itibariyle vergi mükellefiyetinin bulunması,
2. Başvuru tarihinden önce vergi dairesine vermiş olduğu son yıllık kurumlar vergisi beyannamesi-nin ekinde yer alan bilançoya göre en az;
3. a) Aktif toplamının000.000 YTL,
4. b) Maddi duran varlıkları toplamının 000.000 YTL,
5. c) Öz sermaye tutarının 000.000 YTL,
6. d) Net satışlarının 000.000 YTL olması, (7)
7. Başvurudan önceki takvim yılında vergi dairesine vermiş olduğu muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısının 750 ve daha fazla olması,
8. Başvuru tarihinden önceki son 5 yıl içinde;
9. a) Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması,
10. b) Farklı vergilerin her birine ait beyanname verme ödevinin birden fazla dönem için aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),
11. c) Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle hakkında olumsuz rapor düzenlenmemiş olması, (Olumsuz raporun, son 5 yıl içindeki vergilendirme dönemleri ile ilgili ve öngördüğü tarhiyatın tamamının nihai yargı kararıyla iptal edilmemiş olması)
12. Başvuru tarihi itibariyle;
13. a) KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması,
14. b) Ödenmesi gereken vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz)

Belirtilen şartları birlikte taşıyan mükelleflerin bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/ Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurmaları halinde yukarıda belirtilen şartları taşıdığı anlaşılanlara, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde, aşağıda örneği belirtilen HİS Sertifikası verilecektir. Bu mükelleflerin iade talepleri, Hızlandırılmış KDV İade Sistemine göre yerine getirilecektir.

HIZLANDIRILMIŞ KDV İADE SİSTEMİ SERTİFİKASI

MALİYE BAKANLIĞI

……VERGİ DAİRESİ/DEFTERDARLIĞI

………ŞİRKETİ

………………tarihinde yapmış olduğunuz başvurunun değerlendirilmesi sonucunda gerekli şartları taşıdığınız anlaşıldığından, KDV iadelerinde işlemlerinizin hızlandırılmasını sağlayacak bu sertifikanın tarafınıza verilmesi Başkanlığımızca/Defterdarlığımızca uygun bulunmuştur.

Vergi Dairesi Başkanı/Defterdar

HİS sertifikasını alan mükelleflerin katma değer vergisi iade talepleri, sertifika tarihini içine alan dönemden başlamak üzere, aşağıda yapılan açıklamalar çerçevesinde yerine getirilecektir.

1. HİS Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi:

Hızlandırılmış KDV İade Sertifikası sahibi mükelleflerin nakden ve/veya mahsuben iade talepleri tutarına bakılmaksızın, teminat, inceleme raporu veya YMM tasdik raporu aranılmadan yerine getirilecektir. (8)

İade talebi bir dilekçe ile yapılacak ve talep, beyanname ve dilekçenin verilmiş olması şartıyla, ilgili Genel Tebliğlerde iade için öngörülen belgelerin tamamlandığı tarihte geçerlik kazanacaktır. Bu mükelleflerin nakden iade talepleri, belgelerin tamamlandığı tarihi izleyen 5 iş günü içinde yerine getirilecek, mahsuben iade talepleri ise belgelerin tamamlandığı tarih itibariyle hüküm ifade edecektir.

Tamamı ibraz edilen belgelerde şekil veya muhteviyat yönünden vergi dairesince eksiklik veya yanlışlık tespit edilmesi halinde iade talepleri yerine getirilmekle birlikte, bu hususlar belgelerin ibraz edildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefe tebliğ edilecektir. Mükelleflerin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde eksiklikleri tamamlamamaları halinde, durum ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına /Defterdarlığa bildirilecektir.

Hakkında olumsuz rapor olmaması şartıyla, mükellefle ilgili olumsuz tespit ortaya çıkması veya olumsuz rapor bulunanlardan mal ya da hizmet aldığının tespit edilmesi halinde de iade talebi yerine getirilmekle birlikte, bu durum mükellefin kendisine ve ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bildirilecektir.

1. HİS Sertifikasının İptal Edilmesi (Hızlandırılmış KDV İadesi Sisteminden Yararlanma Hakkının Kaybedilmesi)

Kendilerine HİS sertifikası verilen mükelleflerle ilgili olarak, aşağıdaki hususlardan herhangi birisinin gerçekleşmesi halinde HİS sertifikası iptal edilir. Sertifikanın iptal edildiği, gerekçesiyle birlikte mükellefe bildirilir. Mükellefin, bu durumun bildirildiği tarihten sonraki dönemlerine ait olan veya önceki dönemlere ait olup bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerinde, hızlandırılmış KDV iade sistemi hükümleri uygulanmaz ve genel hükümlere göre işlem yapılır.

1. Hızlandırılmış KDV İade Sisteminin şartlarından olan ve önceki bölümde belirtilen,

– Maddi duran varlıkları toplamının 100.000.000 YTL ve öz sermaye tutarının 200.000.000 YTL’ lık şartları kaybeden (altına düşen),

– Aktif toplamının 400.000.000 YTL ve net satışlarının 500.000.000 YTL’nin ve aylık ortalama çalıştırılan 750 kişi sayısının, %25’ i aşan bir azalma (sırasıyla 300.000.000 YTL, 375.000.000 YTL ve 563 kişi sayısının altına düşmesi) meydana geldiği anlaşılan mükelleflerin sertifikaları iptal edilir. Belirtilen hususlardan birinin gerçekleşmesi, sertifikanın iptali için yeterli bulunmaktadır.

Mükellefin belirtilen tutarlar karşısındaki durumu, yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihi, ortalama işçi sayısına ilişkin şart karşısındaki durumu ise, her takvim yılında verilen muhtasar beyannamelere dayanılarak aralık ayı muhtasar beyannamesinin verildiği tarihi izleyen 15 gün içinde tespit edilir.

2. Defter ve belgelerini Vergi Usul Kanunundaki süreler (9) içinde ibraz etmeyen mükelleflerin sertifikaları sürenin dolduğu gün iptal edilir. (10)
3. Vergi borçlarını, vadesinde ödemediği anlaşılan mükelleflere, vade tarihinden itibaren 7 gün içinde 6183 sayılı Kanunun (11) 55.maddesinde öngörülen ödeme emri veya alacağın teminata bağlanmış olması halinde 56. maddesinde öngörülen yazı tebliğ edilir. (12) Tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde vergi borcunu ödemeyen mükelleflerin sertifikası iptal edilir

Ancak, takip edilen vergi borcunun nihai yargı kararı veya düzeltme işlemiyle tamamen kaldırılması halinde; yargı kararının İdare’ ye tebliğ edildiği veya düzeltme işleminin yapıldığı tarihi içine alan dönem ve izleyen dönemlerdeki iadeler ile bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerde bu Tebliğ hükümlerine göre işlem yapılır.

4. Mükellef hakkında SMİYB kullandığı veya düzenlediği konusunda vergi dairesine olumsuz rapor intikal etmesi halinde, raporun vergi dairesine intikal ettiği tarihten sonraki ve bu tarihe kadar henüz sonuçlandırılmamış iadelerinde, Hızlandırılmış KDV İade Sitemi uygulanmaz ve HİS sertifikası iptal edilir.

Olumsuz rapora dayanılarak yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi halinde mükellefe tekrar Sertifika verilir. Yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile kısmen veya tamamen onaylanması halinde mükellefin Sertifika alabilmesi için önceki bölümde belirtilen şartları tekrar sağlaması gerekir.

Yargı kararından önce, mükellefin gerekli şartları yerine getirerek genel esaslara geçmesi halinde, genel esaslara tabi olduğu tarihten sonraki 24 ay süresince özel esaslara tabi olmayı gerektirecek ve sertifikayı iptal ettirecek şartların ortaya çıkmaması halinde, mükellefe tekrar Sertifika verilir. Sonradan nihai yargı kararının gelmesi halinde yukarıdaki paragraftaki açıklamalara göre işlem yapılır.

5. SMİYB kullanma veya düzenleme fiili dışındaki nedenlerle katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, kurumlar vergisi ve gelir vergisi bakımından vergi ziyaına sebebiyet verdiği, vergi inceleme raporu ile tespit edilen mükelleflerin sertifikası iptal edilir. İnceleme raporuna dayanılarak yapılan tarhiyatın nihai yargı kararları ile terkin edilmesi ya da yapılan tarhiyatı mükellefin kendiliğinden veya uzlaşma sonucunda ödemesi halinde Sertifikası tekrar verilir.
6. HİS Sertifikası sahibi mükelleflerin iade taleplerinin bulunduğu her takvim yılında İdare tarafından belirlenen en az bir vergilendirme dönemi KDV iadeleri yönünden incelenir ve bu incelemeler en kısa sürede sonuçlandırılır. Yapılan incelemelerde haksız/yersiz iade aldığı anlaşılan mükelleflerden; haksız/yersiz aldığı vergilerin, ilgili dönemde yapılan vergi iadelerine oranı %1’i geçen mükelleflerin sertifikaları iptal edilir. Bu mükelleflere beş yıl süreyle tekrar Sertifika verilmez.

DİPNOTLAR__:

(1) 02.11.2004 tarih ve 18563 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(2) 10.01.1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(3) 02.01.2004 tarih ve 25334 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(4) 23.11.2001 tarih ve 24592 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(5) 11.04.2008 tarih ve 26844 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(6) 28.05.2003 tarih ve 25121 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(7) VUK’ nun 192. maddesine göre, bilançonun aktif tablosunda işletmenin belli tarihteki mevcutları ve alacakları gösterir. Öz sermaye, bilançonun aktif toplamı ile borlar arasında farkı ifade etmekte olup, işletme sahip ve ortaklarının işletmeye yapmış oldukları sermaye yatırımlarını gösteren ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yılların karları ve dönem net karını kapsar. Maddi duran varlıklar, işletmenin mal ve hizmet üretmek ya da elde etmek, diğer işletmelere kiralamak için veya idari amaçlarla elinde tuttuğu varlıklardır. Net satışlar, brüt satışlar toplamından satış indirimleri (satış iadeleri ve satış iskontoları) düşüldükten sonra kalan satış tutarıdır.

(8) 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğine göre, katma değer vergisi iadelerinde teminat olarak, 6183 AATHUK’ nun 10. maddesinde sayılan iktisadi kıymetler gösterilebilmekle birlikte, uygulamada genellikle banka teminat mektupları kullanılmaktadır. Normal şartlarda, nakden iadeler, teminat ve inceleme raporu aranmayan sınırın altında kalan iadeler, teminat karşılığında, Vergi İnceleme ve YMM tastik raporları ile olmak üzere dört şekilde alınabilmektedir. Mahsuben iadeler ise, hak sahibi mükellefin kendisinin, adi, kollektif ve komandit şirketlerde ortaklık payı ile orantılı olmak üzere ortakların (komandit şirketlerde sadece komandite ortakların) vergi borçlarına, ithalat sırasında uygulanan vergilere ve SSK prim borçlarına, miktarına bakılmaksızın inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilmektedir.

(9) VUK’ nun 14. maddesinde, vergi muamelelerinde sürelerin, vergi kanunları ile belli edileceği, kanunda açıkça yazılı olmayan hallerde 15 günden aşağı olmamak şartıyla bu sürenin tebliği yapacak olan idarenin belirleyeceği açıklanmıştır.

(10) Varlığı noter tastik kayıtları ve sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili kimselere defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, VUK’ nun 359/2. maddesinde gizleme fiili olarak kaçakçılık suçu sayılmıştır.

(11) 28.07.1953 tarih ve 8469 sayılı Resmi Gazete’ de yayınlanmıştır.

(12) 6183 sayılı Kanunun 55. maddesi gereğince, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri için veya mal bildiriminde bulunmaları için ödeme emri tebliğ edilmekte ve mezkur Kanunun 56. maddesine göre de, karşılığında teminat gösterilmiş bulunan amme alacağının vadesinde ödenmediği taktirde, borcun 7 gün içinde ödenmesi, aksi halde teminatın paraya çevrileceği bildirilmekte ve 7 gün içinde borç ödenmediği taktirde teminat paraya çevrilerek amme alacağı tahsil edilmektedir.

KAYNAKÇA___:

KDV Kanunu ve Genel Tebliğleri,

109 seri no.lu KDV Genel Tebliği