19 Mart 2008 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 26821
Sermaye Piyasası Kurulu’ndan :
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, sermaye piyasası mevzuatına tabi ortaklıkların uyacakları esaslar ile bu ortaklıkların kurumsal yönetim uygulamalarının geliştirilmesine yönelik esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 1 inci, 16 ncı ve 16/A maddeleri ile 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ’de geçen;
a) İlişkili Olmayan Taraf: İlişkili taraf tanımına girmeyen tarafları,
b) İlişkili Taraf: Kurulun muhasebe standartlarına ilişkin düzenlemelerinde tanımlanan ilişkili tarafı,
c) Kanun: 28/7/1981 tarih ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nu,
ç) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulu’nu,
d) Ortaklık: Halka açık anonim ortaklıkları,
e) Yaygın ve Süreklilik Arz Eden İşlemler: Ticari nitelikte olsun veya olmasın bir hesap dönemi içinde en az iki defa yapılan veya yapılacak olan işlemleri,
ifade eder.
Değerleme yaptırma yükümlülüğü
MADDE 4 – (1) Payları borsada işlem gören ortaklıklar ile ilişkili tarafları arasındaki varlık, hizmet veya yükümlülük transferleri işlemlerinde her bir işlemin tutarının, ortaklığın Kurul düzenlemeleri uyarınca kamuya açıklanan son yıllık finansal tablolarında yer alan aktif toplamının veya brüt satışlar toplamının % 10’una veya daha fazlasına ulaşacağının öngörülmesi durumunda, işlem öncesinde, Kurulca esasları belirlenen kuruluşlara işlemin değerlemesinin yaptırılması zorunludur.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki ilişkili taraf işlemlerinin değerlemesini yapan kuruluş, işlemin şartlarının adil ve makul olup olmadığına ilişkin görüşüne raporunda yer vererek raporunu ortaklık yönetim kuruluna sunar. Ortaklık yönetim kurulu, söz konusu raporu dikkate alarak ilişkili taraf ile yapılacak işlemlerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğine karar verir. İlişkili taraf işlemlerinin gerçekleştirilmesi durumunda, işlemlerin taraflarının birbirleriyle olan doğrudan veya dolaylı ilişkileri ile işlemlerin niteliğine ilişkin bilgiler; değerlemede kullanılan varsayımları ve değerleme sonuçlarını içeren değerleme raporu özeti; işlemler değerleme raporunda ulaşılan sonuçlara uygun bir şekilde gerçekleştirilmemişse bu durumun gerekçesine ilişkin açıklama, yapılacak ilk genel kurul toplantısından 15 gün önce ortakların incelemesine açılarak söz konusu işlemler hakkında genel kurul toplantısında ortaklara bilgi verilir.
Yaygın ve süreklilik arz eden işlemlerin değerlemesi
MADDE 5 – (1) Payları borsada işlem gören ortaklıklar ile ilişkili tarafları arasındaki yaygın ve süreklilik arz eden varlık, hizmet ve yükümlülük transferleri işlemlerinde işlemlere ilişkin şartlar yönetim kurulu tarafından belirlenir. Payları borsada işlem gören ortaklıkların, ilişkili taraflarla olan yaygın ve süreklilik arz eden varlık, hizmet ve yükümlülük transferleri işlemlerinin tutarının Kurul düzenlemeleri uyarınca kamuya açıklanacak yıllık finansal tablolarında yer alan aktif toplamının veya brüt satışlar toplamının % 10’una veya daha fazlasına ulaşacağını öngörmeleri halinde bu şartların adil ve makul olup olmadığına ilişkin olarak Kurulca esasları belirlenen kuruluşlara işlemler öncesinde değerleme yaptırmaları zorunludur. Ortaklık yönetim kurulu, söz konusu raporu dikkate alarak ilişkili taraf ile yapılacak işlemlerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğine karar verir.
(2) İlişkili taraflarla yürütülen işlemler öncesinde değerlemeye tabi tutulan yaygın ve süreklilik arz eden işlemlerle ilgili olarak, her hesap dönemi sonunda, değerleme kuruluşu tarafından, işlemler öncesinde yapılan değerleme çalışmalarında ulaşılan sonuçlar ile bu sonuçlar çerçevesinde yönetim kurulu tarafından belirlenen şartlara uyulup uyulmadığı hususunda bir rapor hazırlanır ve bu raporun özeti yıllık olağan genel kurul toplantısından 15 gün önce ortakların incelemesine açılarak söz konusu işlemler hakkında genel kurul toplantısında ortaklara bilgi verilir.
(3) İlişkili taraflarla olan yaygın ve süreklilik arz eden işlemlerin izleyen hesap döneminde de sürdürülmesine karar verilmesi halinde ortaklık yönetim kurulu tarafından işlemlere ilişkin şartlar gözden geçirilir ve gerektiği takdirde yeniden belirlenir. Söz konusu işlemlerin izleyen hesap dönemi sonunda Kurul düzenlemeleri uyarınca kamuya açıklanacak yıllık finansal tablolarda yer alan aktif toplamın veya brüt satışlar toplamının % 10’una veya daha fazlasına ulaşacağının öngörülmesi durumunda izleyen hesap döneminde uygulanacak şartların adil ve makul olup olmadığına ilişkin olarak Kurulca esasları belirlenen kuruluşlara değerleme yaptırılır.
Değerlemeye ilişkin diğer hükümler
MADDE 6- (1) 4 üncü ve 5 inci madde kapsamındaki ilişkili taraf işlemlerinin gerçekleştirilmesine karar verilmesi halinde, işlemlerin taraflarının birbirleriyle olan doğrudan veya dolaylı ilişkileri ile işlemlerin niteliğine ilişkin bilgilerin; değerlemede kullanılan varsayımlar ile değerleme sonuçlarını içeren rapor özetinin; işlemler değerleme raporunda ulaşılan sonuçlara uygun bir şekilde gerçekleştirilmemişse veya gerçekleştirilmeyecekse bu durumun a l o m a l i y e . c o m gerekçesinin, Kurul’un özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde, borsa bülteninde ilan edilmek üzere borsaya bildirilmesi zorunludur.
(2) Sermaye piyasası mevzuatı uyarınca yapılan değerleme işlemlerinde, değerlemeyi yapanlar Kurul’un Seri:VIII No:45 sayılı Sermaye Piyasasında Uluslararası Değerleme Standartları Hakkında Tebliği’nde belirtilen esaslara uymak zorundadırlar.
(3) Temettü dağıtımı, sermaye artırımı nedeniyle rüçhan hakkı kullanımı ve yöneticilerin mali haklarına ilişkin ödemeler 4 üncü ve 5 inci madde hükümlerinden istisnadır.
(4) Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının ve girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının ilişkili taraflarından aldıkları portföy yönetimi, yatırım danışmanlığı ve sermaye piyasası araçlarının alım satımına aracılık hizmetleri için 4 üncü ve 5 inci madde hükümleri uygulanmaz.
(5) Halka açık anonim ortaklık statüsündeki bankaların ilişkili taraflara kullandırdıkları krediler için değerleme yaptırmaları zorunlu değildir.
(6) Kurul, gerekli gördüğü takdirde, payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar ile ilişkili olan/olmayan tarafları arasındaki işlemlerde, payları borsada işlem gören ortaklıklar ile ilişkili tarafları arasında yapılan ve bu maddede belirtilen oranların altında kalan işlemlerde ve payları borsada işlem gören ortaklıklar ile ilişkili olmayan tarafları arasında yapılan işlemlerde, değerleme yapılmasını ve bu Tebliğ’de belirtilen esaslar çerçevesinde değerleme sonuçlarının kamuya açıklanmasını zorunlu tutabilir.
Pay sahipleri ile ilişkiler birimi
MADDE 7 – (1) Payları borsada işlem gören ortaklıklarda pay sahipliği haklarının kullanılması konusunda faaliyet gösteren, yönetim kuruluna raporlama yapan ve yönetim kurulu ile pay sahipleri arasındaki iletişimi sağlayan pay sahipleri ile ilişkiler biriminin oluşturulması zorunludur. Pay sahipleri ile ilişkiler biriminin yöneticisinin adı, soyadı ve iletişim bilgileri ile bu bilgilerde meydana gelen değişiklikler Kurul’un özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde, borsa bülteninde ilan edilmek üzere borsaya bildirilir.
(2) Pay sahipleri ile ilişkiler biriminin başlıca görevleri aşağıda yer almaktadır.
a) Pay sahiplerine ilişkin kayıtların sağlıklı, güvenli ve güncel olarak tutulmasını sağlamak,
b) Şirket ile ilgili kamuya açıklanmamış, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, pay sahiplerinin şirket ile ilgili yazılı bilgi taleplerini yanıtlamak,
c) Genel kurul toplantısının yürürlükteki mevzuata, esas sözleşmeye ve diğer şirket içi düzenlemelere uygun olarak yapılmasını sağlamak,
ç) Genel kurul toplantısında, pay sahiplerinin yararlanabileceği dokümanları hazırlamak,
d) Oylama sonuçlarının kaydının tutulmasını ve sonuçlarla ilgili raporların pay sahiplerine yollanmasını sağlamak,
e) Mevzuat ve şirketin bilgilendirme politikası dahil, kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek.
Ortaklıkların sermaye piyasası mevzuatına uyum kapasitesinin güçlendirilmesi
MADDE 8 – (1) Payları borsada işlem gören ortaklıklarda, ortaklığın sermaye piyasası mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde ve kurumsal yönetim uygulamalarında koordinasyonu sağlayan bir personelin görevlendirilmesi zorunludur. Görevlendirilen personelin “Sermaye Piyasası Faaliyetleri İleri Düzey Lisansı”na ve “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı Lisansı”na sahip olması, ortaklıkta tam zamanlı üst düzey yönetici olarak çalışması ve en üst düzey icracı yöneticiye çalışmaları hakkında raporlama yapması zorunludur.
(2) Ortaklık yönetim kurulu tarafından kurumsal yönetim komitesinde de görevlendirilebilecek olan söz konusu personelin adı, soyadı ve iletişim bilgileri ile bu bilgilerde meydana gelen değişiklikler Kurul’a bildirilir.
Ortaklıkların sermaye piyasası mevzuatına uyum kapasitesinin güçlendirilmesi için görevlendirilecek personele ilişkin muafiyetler
MADDE 9 – (1) Payları borsada işlem gören ortaklıklardan bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan koşullardan birini sağlayanların, Tebliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen faaliyetleri yerine getirmek üzere görevlendireceği personelin “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Uzmanlığı Lisansı”na sahip olması zorunlu değildir.
a) Her yılın altıncı ve onikinci ayları sonu itibariyle yeniden hesaplanmak üzere, ilgili borsa tarafından açıklanan piyasa değeri 200.000.000 YTL’nin altında olan payları borsada işlem gören ortaklıklar,
b) Payları borsada işlem gören birden çok ortaklığın aynı tüzel kişi tarafından tamamen veya müştereken kontrol ediliyor olması durumunda; ilgili tüzel kişi bünyesinde Tebliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen niteliklere sahip bir personel istihdam edilmesi koşuluyla, aynı tüzel kişi tarafından tamamen veya müştereken kontrol edilen payları borsada işlem gören ortaklıklar.
(2) Payları borsada işlem görmek üzere halka arz amacıyla Kurul’a başvuracak ortaklıkların, Tebliğin 7 inci maddesi uyarınca gerekli organizasyonu halka arz başvurusu öncesinde oluşturmaları, halka arzı takiben 3 ay içerisinde ise Tebliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrasına uyum sağlamaları zorunludur. Söz konusu ortaklıklar için bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen muafiyet koşulunun uygulanmasında, bir defaya mahsus olmak üzere payları borsada işlem görmeye başlayan ortaklığın ilk halka arz fiyatı dikkate alınır.
(3) Kurul, bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde öngörülen tutarı değiştirebilir.
Kaldırılan hükümler
MADDE 10 – (1) 26/2/1982 tarihli ve 17617 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri: IV, No: 1 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na Tabi Olan Anonim Ortaklıkların Uyacakları Esaslar Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yayımlandığı tarihte payları borsada işlem görmekte olan ortaklıklar, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Tebliğ’in 7 nci, 8 inci ve 9 uncu maddelerine uyum sağlamak zorundadırlar.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.