Vergi Tecili
Levent GENÇYÜREK
Yeminli Mali Müşavir
Bilindiği üzere 30.12.2006 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 5569 sayılı “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Mali Sektöre Olan Borçlarının Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun” ile, Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları kapsamında düzenlenecek finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerini imzalayan küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ), Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine olan takipli borçlarının teciline yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
443 Seri Numaralı Tahsilat Genel Tebliği ile uygulamanın esasları belirlenmiş olup Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine borcu olmakla birlikte, finans kuruluşlarına borçları olmayan veya borçlu oldukları finans kuruluşu ile Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşması imzalayamayan KOBİ’lerin, madde ile getirilen vergi tecil müessesesinden yararlanma imkanının olmadığı açıkca ifade edilmiştir.
Getirilen düzenlemelerden, yalnızca finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi imzalayan KOBİ’ler yararlanabileceğinden, haklarında takibat yapılan mirasçılar, kefiller, şirket ortakları ve kanuni temsilciler gibi amme borçlusu sayılan kişilerin, sorumlu oldukları tutarlar için bu madde hükmünden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır. Diğer taraftan, finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi imzalamış KOBİ’lerin, üçüncü şahıslara olan kefaletlerinden ve ortaklıklarından doğan borçları için Kanun hükmünden yararlanmalarına imkân bulunmamaktadır.
Kanunda alacağın türüne yönelik herhangi bir sınırlama getirilmediğinden, Maliye Bakanlığına bağlı vergi daireleri tarafından bu kapsamda yapılacak tecillerde, amme alacaklarının türü açısından herhangi bir ayırım yapılmayacak, tüm borçlar bu kapsama sokulacaktır.
31/10/2006 tarihine kadar (bu tarih hariç) vadesi geldiği halde, tecil başvuru tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan amme alacakları tecil edilebilecektir. Dolayısıyla, vadesi 31/10/2006 ve daha sonraki bir tarihe rastlayan amme alacaklarının anılan Kanun kapsamında tecili mümkün bulunmamaktadır.
Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine olan borçları için bu imkândan yararlanmak isteyen KOBİ’lerin, sözleşme tarihinden itibaren 2 ay içinde, sözleşmenin bir örneği ile birlikte bağlı bulundukları vergi dairelerine başvurmaları gerekmektedir. Aynı il veya farklı illerde birden fazla vergi dairesine olan borçları için madde hükmünden yararlanmak isteyen KOBİ’lerin, her bir vergi dairesine ayrı ayrı yazılı başvuruda bulunmaları ve sözleşmenin bir örneğini de başvurularına eklemeleri zorunludur.
Vergi Dairelerince yapılacak tecil ve taksitlendirmelerde; Teminat aranılmayacak, başvuru tarihini izleyen aydan itibaren (bu tarih dahil) azami;
-10.000,- YTL’ye kadar olan borçlara 12 ay,
-10.001,-YTL ila 50.000 YTL arasındaki borçlara 16 ay,
-50.001,-YTL ve üzeri borçlara 22 ay,
süre ile tecil yapılabilecektir.
Bu Kanun uyarınca yapılacak tecillerde, başvuru tarihi itibarıyla uygulanmakta olan kanuni faiz oranında tecil faizi hesaplanacaktır. Kanuni faiz oranı 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yıllık %9 olarak belirlenmiştir. Kanuni faiz oranında değişiklik yapılmadığı sürece yapılacak tecillerde uygulanacak tecil faizi oranı yıllık %9 olacaktır. Ancak, taksitlendirme süresi içerisinde kanuni faiz oranının düşmesi halinde bu değişiklik dikkate alınacak, yükselmesi halinde ise başvuru tarihindeki kanuni faiz oranına göre işlem yapılacaktır.
Tecil ve taksitlendirilen borçlarına karşılık ödemede bulunan KOBİ’lerin mal varlığına daha önce tatbik edilmiş bulunan hacizler, bu malların bölünebilir nitelikte olması ve haczin devam edeceği malların kamu alacağını karşılayacak değerde olması halinde, yapılan ödemeler nispetinde kaldırılacaktır.
Diğer taraftan, anılan madde çerçevesinde borçlarını ödemek üzere başvuruda bulunan KOBİ’lerin bu borçları taksitlendirilerek ödeme planına bağlanmış olacağından, haklarında bu borçlar nedeniyle uygulanmış hacizler ve bu hacizlere dayanılarak yapılan satış işlemlerinin durdurulması gerekmektedir. Daha önce tatbik edilen hacizlerin kaldırılmasını isteyen KOBİ’lerin talepleri ise borcu karşılayacak tutarda teminat gösterilmesi suretiyle yerine getirilebilecektir.
Motorlu taşıtlara ilişkin vergi ve diğer amme alacaklarda tecil kapsamına girmekle birlikte bu türden borçları tecil edilmiş KOBİ’lerin, maliki oldukları taşıta ilişkin fenni muayene yaptırabilmeleri, denize ve uçuşa elverişlilik belgesi alabilmeleri veya satış ya da devir yapabilmeleri ancak tecil edilen borçların tamamının ödenmesi ile mümkün.
Borçları bu kapsamda taksitlendirilen borçlular tarafından, vergi borcu olmadığına dair yazı istenilmesi halinde, vergi dairelerince bu borçlar muaccel borç olarak değerlendirilmeyerek gerekli yazı verilecektir.
Yapılan taksitlendirmelerde, taksitlendirme süresi içerisinde 2’den fazla taksidin hiç ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde tecil ihlal edilmiş sayılacaktır. Bu durumda, amme borçlusunun taksitlendirme süresi içinde 3 üncü bir taksidi ödememesi veya eksik ödemesi halinde tecil ihlal edilmiş sayılacağından, borçlu hakkında cebri takibat işlemlerine başlanılacaktır.
