31 Ocak 2007 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 26420
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumundan:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye’de faaliyette bulunan bankalar, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, Tasfiye Halinde Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi ve diğer malî kurumlar ile kredi ilişkisi içinde olup, 31/10/2006 tarihi itibariyle bu kuruluşlar nezdinde donuk veya şüpheli alacaklar hesabına intikal etmiş kredi borçları olan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin; finansal yeniden yapılandırma çerçevesinde belirlenecek süre ve koşullarla, kredi borçlarının vadelerini uzatmak ve kredilerini yenilemek, ilave yeni kredi vermek, anapara ve/veya asli faiz ve/veya temerrüt faizi veya kâr paylarını indirmek veya bunlardan vazgeçmek, anapara, faiz veya kar payı alacaklarını; kısmen veya tamamen iştirake çevirmek, aynî, nakdi ya da tahsil şartına bağlı bir bedel karşılığı devir veya temlik etmek, borçlu ya da üçüncü kişilere ait aynî değerler karşılığında kısmen veya tamamen tasfiye etmek, diğer bankalarla birlikte hareket ederek protokoller yapmak şeklinde alınacak tedbirlerle, malî kesime olan geri ödeme yükümlülüklerini yerine getirebilmelerine ve istihdama katkıda bulunmaya devam etmelerine imkan vermek üzere, Türkiye Bankalar Birliği ve/veya Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından hazırlanacak ve alacaklı kurumların yetkili temsilcilerince imzalanacak Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarının Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca onaylanması, kabulü ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) 30/1/2002 tarihli ve 4743 sayılı Malî Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun uygulamasından yararlanmış olanlar bu Yönetmelik kapsamına girmez.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 27/12/2006 tarihli ve 5569 sayılı Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Mali Sektöre Olan Borçlarının Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan;
a) Banka: 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankaları,
b) Bankacılık Kanunu: 5411 sayılı Bankacılık Kanununu,
c) Birlik: Türkiye Bankalar Birliği ve/veya Türkiye Katılım Bankaları Birliğini,
ç) Çerçeve anlaşmaları: 5569 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca imzalanacak Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarını,
d) Dernekler: Finansal Kiralama Derneği ve/veya Faktoring Derneğini,
e) Diğer mali kurumlar: Ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları olan ve bu konularda kendi özel mevzuatı uyarınca alınan izin ve ruhsat ile faaliyet gösteren kurumlardan, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, tüketici finansman şirketleri ve varlık yönetim şirketleri ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketini,
f) Donuk alacaklar: 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ve bu kapsamda sınıflandırılan donuk alacakları,
g) Kanun: 5569 sayılı Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Mali Sektöre Olan Borçlarının Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanunu,
ğ) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu,
h) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu,
ı) Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ): Donuk veya şüpheli alacaklar hesabına intikal etmiş kredi borçlarının ilk açılış tarihi ile 31/10/2006 tarihi arasındaki dönemde, iki yüz elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden veya yıllık net satış hasılatı ya da bilanço aktif toplamı yirmibeş milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan işletmeleri,
i) Sözleşme: Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmaları kapsamında yapılan finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerini,
j) Şüpheli alacaklar: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesinde belirtilen şüpheli alacakları
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Finansal Yeniden Yapılandırma Kapsamı ve Çerçeve Anlaşmalar
Finansal yeniden yapılandırma kapsamı ve başvurusu
MADDE 4 – (1) Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca 31/10/2006 tarihi itibariyle üçüncü, dördüncü ve beşinci grup krediler arasında sınıflandırılanlar ile söz konusu Yönetmelikte belirlenen süre sonunda Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabına aktarılması gereken kredilerden bu süreyi tamamlamamış bulunan krediler bu Yönetmelik uygulamasında donuk alacak olarak dikkate alınır. Bu kapsamda kredileri bulunan KOBİ’ler de finansal yeniden yapılandırma başvurusunda bulunabilir.
(2) Finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınmak için talepte bulunacak KOBİ’ler, kayıtlı bulundukları resmi mercilere sundukları ve/veya bu mercilerden edinecekleri 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (ı) bendinde belirtilen nitelik ya da nitelikleri haiz olduklarını teyit eden belgelerin ekinde yeniden yapılandırma uygulamasından yararlanılması halinde istihdam, yatırım ve üretim ile ilgili planlarını değerlendirilmesi için ilgili bankaya veya ayrı ayrı ilgili bankalar ile diğer mali kurumlara sunarlar. Bahsekonu planların ekinde sunulmak üzere, yaratacakları firma değerine ilişkin öngörülerini yansıtmak amacıyla proforma olarak nakit giriş ve çıkışları ile ilgili bilgileri içeren bir rapor da hazırlayabilirler.
Çerçeve anlaşmalarının imzalanması
MADDE 5 – (1) Çerçeve Anlaşmaları, Birlik tarafından diğer mali kurumları ilgilendiren hükümlerine ilişkin Derneklerin görüşleri alınarak hazırlanır ve bankaların ve diğer mali kurumların yetkili temsilcilerince kabul edilerek imzalanır.
(2) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve Tasfiye Halinde Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi, Çerçeve Anlaşmalarına ve bu Anlaşmalar kapsamında borçlu KOBİ’ler ile yapılacak sözleşmelere ilave finansman sağlamamak kaydıyla taraf olabilirler.
(3) Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi, Çerçeve Anlaşmalarına ve bu Anlaşmalar kapsamında borçları gerektiğinde ilave finansman da sağlanmak suretiyle yeniden yapılandırılan veya yeni bir itfa planına bağlanan borçlu KOBİ’ler ile yapılacak finansal yeniden yapılandırma sözleşmelerine taraf olmaya yetkilidir.
(4) 15/11/2000 tarihli ve 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanuna tabi bankalar ile yönetimi ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen bankalar, Çerçeve Anlaşmalarına ve bu Anlaşmalar kapsamında borçlu KOBİ’ler ile yapılacak sözleşmelere, kredileri kısmen veya tamamen iştirake çevirme işlemi hariç olmak üzere taraf olabilir.
(5) Ölçek büyüklüğü ve sektörel faaliyet alanı bakımından farklı niteliklere sahip borçlu KOBİ’ler nitelikleri itibariyle gruplandırılarak, her bir borçlu KOBİ grubu için ayrı bir Çerçeve Anlaşması hazırlanabilir.
Çerçeve anlaşmalarının asgari unsurları
MADDE 6 – (1) Çerçeve Anlaşmalarında asgari olarak aşağıda belirtilen hükümlere yer verilir.
a) Finansal yeniden yapılandırma sürecinin işleyişine ilişkin temel şart ve esaslar.
b) Borçlu KOBİ’lerin, bu Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde belirtilen niteliklerin hangilerine haiz oldukları.
c) Finansal yeniden yapılandırma kapsamındaki kredilere, 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanuna göre kanuni faiz ve temerrüt faizi hesaplanırken bileşik faiz yürütülemeyeceği.
ç) Anlaşmaların taraflara yüklediği yükümlülükler.
d) Anlaşmalara aykırılık halleri.
e) Alacaklılar ile borçlu KOBİ’ler arasında imzalanacak sözleşmelerin asli unsurları ve taraflara yükleyeceği hak ve yükümlülüklerin asgari çerçevesi.
f) Sözleşmelerin imzalanması halinde daha önceden başlatılmış bulunan iflas ve haciz takibatları ile ilgili hususlar.
(2) Çerçeve Anlaşmalarında, tarafların kabulü halinde; sözleşmelerin tarafları arasındaki ihtilafların değerlendirilmesini ve uzlaşma ile çözüme kavuşturulmasını temin etmek üzere Hakem Kurulu oluşturulur. Hakem Kurulu, Birlik Yönetim Kurulunun görevlendireceği tarafsız ve görevinin gerektirdiği, bilgi ve birikime sahip üç kişiden oluşur. Hakem Kurulu kararlarını en az iki üyenin aynı yöndeki oyu ile alır. Uyuşmazlıkların çözümü ile ilgili tereddüt oluşması halinde Hakem Kurulu meslek kuruluşları da dahil olmak üzere ilgili kuruluşlardan görüş alabilir. Hakem Kurulunun Birlikçe hazırlanan ve Kurulca onaylanan çalışma esas ve usulleri ile aldığı kararların hüküm ve sonuçları Çerçeve Anlaşmalarında gösterilir.
Çerçeve anlaşmalarının onaylanması
MADDE 7 – (1) İlgili Derneklerin görüşü alınarak, Birlikler tarafından hazırlanacak ve alacaklı kurumların yetkili temsilcileri arasında imzalanacak Çerçeve Anlaşmaları, Kurulun onayına sunulur. Kurul anlaşmaların Kanuna ve bu Yönetmelik hükümlerine uygunluğunu inceler ve varsa düzetilmesini istediği hususları Birliğe bildirir. Birlik tarafından bu hususlara göre yeniden düzenlenen ve taraflarca imzalanan Çerçeve Anlaşmaları Kurulca onaylanmalarını müteakiben geçerlilik kazanır. Çerçeve Anlaşmalarında yapılacak değişiklikler için Kuruldan izin alınması şarttır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Finansal Yeniden Yapılandırma Sözleşmesi ve Kredi Sınıflandırması
Sözleşmeler
MADDE 8 – (1) Çerçeve Anlaşmaları, her bir borçlu KOBİ ile bankalar ve/veya diğer mali kurumların yetkili temsilcileri arasında imzalanacak sözleşmeler ile uygulamaya konulur. Sözleşmelerin geçerli olabilmesi için, Çerçeve Anlaşmasının Kurulca onaylanmasını takiben iki yıl içinde imzalanmış olmaları şarttır.
(2) Bankalar, 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan, aynı risk grubuna dahil oldukları borçlu KOBİ’lere piyasa faizlerinin altında faiz uygulayamazlar ve ilave finansman sağlayamazlar.
(3) Sözleşmelere bankalar ve diğer mali kurumlar dışında kalan alacaklılar da taraf sıfatıyla katılabilir.
(4) Sözleşmelerin feshine ve fesih halinde uygulanacak yaptırımlara ilişkin hususlar Çerçeve Anlaşmalarında gösterilir.
Yeniden yapılandırma kapsamındaki kredilerin sınıflandırılması
MADDE 9 – (1) Bankalarca, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde 31/10/2006 tarihi itibariyle donuk alacak haline gelen kredilerden, finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınarak, bankacılık ilke ve teamüllerine uygun olarak borçlu KOBİ’lerle finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi imzalanan krediler, toplam alacak tutarının en az yüzde altısının geri ödenmiş olması, en az altı ay süreyle izlendikleri grupta takip edilmeleri ve ödemelerin aksatılmaması kaydıyla, bu sürenin sonunda Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Krediler Hesabına aktarılabilir.
(2) İlave kredi olarak kullandırılan tutarlar, kredinin yeniden sınıflandırılması için izlendiği dönem süresince karşılık ayırma yükümlülüğüne tabi tutulmaz.
(3) Bankanın dahil olduğu risk grubuna kullandırılan kredilerde, birinci fıkradaki yüzde altılık oran yüzde on iki olarak uygulanır.
(4) Bankalarca, bu madde hükümleri kapsamında yeniden yapılandırma programına dahil edilen krediler Kuruma bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Değerleme
MADDE 10 – (1) Kanunun 4 üncü maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca yapılacak değerleme, borçlu KOBİ tarafından talep edilmesi durumunda, 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalara Değerleme Hizmeti Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre Kurulca yetkilendirilmiş ya da Sermaye Piyasası Kurulunca değerleme yapmaya yetkilendirilmiş kişi veya kuruluşlar tarafından yapılır.
Borçların tecili
MADDE 11 – (1) Finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi imzalamış ve Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında borçları bulunan KOBİ’ler, sözleşme tarihinden itibaren iki ay içinde, sözleşmenin bir örneği ile birlikte borçlarının tecili için ilgili kurumlara başvurabilirler.
Yürürlük
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.