12 Ağustos 2006 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 26257
Dış Ticaret Müsteşarlığından:
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı’na istinaden yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği ekinde yer alan standardı ihracatta zorunlu uygulamada bulunan ürünlerin ihracatında, söz konusu Yönetmeliğin 9 uncu madde (a) bendi çerçevesinde gümrük idarelerince Kontrol Belgesi aranmayacak bir uygulamayı teminen imalatçı-ihracatçılara verilen Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi’nin uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ bir örneği ekte yer alan (Ek 1) Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi verilecek standardı ihracatta zorunlu uygulamada bulunan ürünleri, bu Belgeyi alacak imalatçı-ihracatçıların taşımaları gereken asgari şartları, bu Belge sahibi imalatçı-ihracatçıların denetlenme şartları ile hak ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ 31/12/2003 tarih ve 25333 sayılı Resmi Gazete’de (3. Mükerrer) yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği’nin 1 inci maddesi ve 2 nci maddesinin (u) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğ’de geçen;
a) Belge: Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi’ni (TKDYB),
b) Bölge Müdürlüğü: Dış Ticaret Müsteşarlığı Bölge Müdürlüğü’nü,
c) Genel Müdürlük: Dış Ticaret Müsteşarlığı Dış Ticarette Standardizasyon Genel Müdürlüğü’nü,
d) İmalatçı-ihracatçı: Standardı ihracatta zorunlu uygulamada bulunan ürünlerin üretimini ve/veyaişlenmesini ve ihracatını yapan firmaları,
e) Komisyon: İmalatçı-ihracatçıların Belge başvuruları ile Belge sahibi imalatçı-ihracatçıların işyeri, laboratuvar, kontrol ve laboratuvar elemanları ve faaliyetlerinin bu Tebliğ ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığının incelenmesi için Bölge Müdürlüğü tarafından en az ikisi DTS Denetmeni olmak üzere üç kişiden oluşturulan ekibi,
f) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığı’nı,
ifade eder.
Başvuru
MADDE 5 – (1) Belge başvuruları, üretim tesisinin bulunduğu ilin bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne yapılır. İlgili Bölge Müdürlüğünce yapılan ön incelemenin sonucunun olumlu olması halinde bir Komisyon oluşturulur ve söz konusu başvuru Komisyona intikal ettirilir. İmalatçı-ihracatçı başvuru esnasında belge kapsamında yer alan ürünü standardına göre üretimini ve/veya işlenmesini ve ihracatını yapacağına dair ekte yer alan (Ek 2) taahhütnameyi Bölge Müdürlüğüne verir.
Değerlendirme
MADDE 6 – (1) İmalatçı-ihracatçılara Belge verilebilmesi için firmanın;
a) Ürünün ilgili standardına göre hazırlanabileceği veya imalatını gerçekleştirebileceği kapasite raporu veya ekspertiz raporu ya da ilgili kurum raporlarında yer alan tesis ve teknik donanıma sahip olduğunun,
b) Ürünle ilgili standart kontrolü yapabilecek nitelikte eleman istihdam ettiğinin,
c) İşletmesinde yeterli laboratuvar ve teçhizatı bulundurduğunun,
Komisyonca yerinde ve kayıtlar üzerinde yapılacak inceleme sonucu düzenlenecek değerlendirme raporu ile tesbiti gereklidir.
(2) ISO 22000 “Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri-Gıda Zincirindeki Tüm Kuruluşlar İçin Şartlar” standardına uygun olduğunu belgeyen imalatçı–ihracatçılara (c) bendine bakılmaksızın Belge düzenlenir.
Personel
MADDE 7 – (1) İmalatçı-ihracatçılar; dört yıllık yükseköğretim lisans programını tamamlamış olan ve Bölge Müdürlüğünce verilen eğitim sonrası yapılan sınav sonucu, ürünleri ilgili standartlarına göre denetleyebilmesine imkan sağlayan Sorumlu Denetçi Belgesi’ni (Ek 3) almaya hak kazanmış sorumlu denetçi çalıştırmak zorundadır. Çekirdekli ve çekirdeksiz kuru üzüm, kabuklu, iç ve işlenmiş iç fındık, yemeklik yağlar, kuru incir, kuru kayısı gibi laboratuvar elemanı gerektiren ürün grupları için firmaların laboratuvar elemanı (ürünün özelliğine göre gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, veteriner, biyolog veya kimyager) istihdam etmesi gerekir. Bu laboratuvar elemanı şartları uygun olması halinde sorumlu denetçi olarak da görev yapabilir.
(2) Yukarıda belirtilen eğitim şartını haiz; herhangi bir imalatçı-ihracatçı firmada çalıştığını belgeleyenler ile imalatçı-ihracatçı firma sahipleri, sorumlu denetçi eğitimine doğrudan alınırlar. Herhangi bir imalatçı-ihracatçı firmada çalışmayan, ancak geçmiş yıllarda en az 1 yıl Tebliğ kapsamında bulunan ürünlerin üretimi ve/veya işlenmesi ile ihracatını yapan firmalarda çalıştığını belgeleyenler de sorumlu denetçi eğitimine alınırlar.
(3) Sorumlu denetçilerin Tebliğ hükümlerine aykırı işlemlerinden imalatçı–ihracatçılar da müştereken sorumludurlar.
Laboratuvar
MADDE 8 – (1) İmalatçı-ihracatçıların Belge alabilmeleri için ilgili standardın öngördüğü analizleri yapabilecek yeterlikte laboratuvar ve teçhizata sahip olmaları gerekir.
Belge düzenleme
MADDE 9 – (1) Komisyonun olumlu raporu, Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü üzerine Genel Müdürlük tarafından Belge düzenlenir. İmalatçı–ihracatçının Belge kapsamına yeni ürün ilave edilmesini talep etmesi durumunda, Komisyonun olumlu raporu, Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü üzerine, Genel Müdürlük tarafından eski Belge iptal edilir, eski ve yeni ürünlerin bir arada olduğu yeni tarihli Belge düzenlenir.
(2) Düzenlenen Belgeler 6 aylık listeler halinde Resmi Gazete’de yayımlanır.
(3) Aynı imalatçı–ihracatçının başka bir tesisinde imal ve ihraç edilen ürünler için Belge alınması, anılan tesis açısından da bu Tebliğde belirtilen şartların sağlanmasına bağlıdır.
Sorumlu Denetçi Belgesi verilmesi
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ’in 7 nci maddesinde belirtilen eğitimi alan ve sınavda başarılı olanlara Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü ile Genel Müdürlük tarafından Sorumlu Denetçi Belgesi verilir.
(2) Bölge Müdürü ve Bölge Müdür Yardımcıları ile Bölge Müdürlüğü emrinde istihdam edilen Dış Ticarette Standardizasyon Denetmenleri, Mühendis ve Kimyagerlere, emekli olmalarından sonra Bölge Müdürlüğüne müracaatları halinde, eğitim ve sınava alınmaksızın Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü ile Genel Müdürlük tarafından Sorumlu Denetçi Belgesi verilir.
(3) Sorumlu denetçiler, yetkili oldukları ürünlerde, aynı tarihlerde olmamak kaydıyla, firmanın farklı yerlerdeki işletmelerinde görev yapabilirler.
Belge süresi
MADDE 11 – (1) TKDYB’nin geçerlilik süresi 12 aydır. İmalatçı–ihracatçının, Belge’nin geçerlilik süresinin bitiminden önce başvurması halinde Bölge Müdürlüğünce yapılan denetimlerin sonucuna göre, ilgili Bölge Müdürlüğünce Belge’nin geçerliliği 12 ay süre ile üç defa uzatılabilir. Üç uzatmadan sonra bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde yeni Belge düzenlenir.
Sorumlu Denetçi Belgesi süresi
MADDE 12 – (1) Sorumlu Denetçi Belgesi’ nin geçerlilik süresi 12 aydır. Sorumlu Denetçi Belgesi geçerlilik süresinin bitiminden önce sorumlu denetçi tarafından başvurulması halinde Bölge Müdürlüğünce yapılan denetimlerin ve değerlendirmenin sonucuna göre, ilgili Bölge Müdürlüğünce Sorumlu Denetçi Belgesi’ nin geçerliliği 12 ay süre ile üç defa uzatılabilir. Üç uzatmadan sonra bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde yeni Sorumlu Denetçi Belgesi verilir.
Gümrük işlemleri
MADDE 13 – (1) Belge sahibi imalatçı-ihracatçıların veya bu imalatçı-ihracatçılardan ihraç kaydıyla mal temin eden ihracatçıların yapacakları ihracatta imalatçı-ihracatçıların sorumlu denetçilerince tanzim edilen bir örneği ekte yer alan Denetim Beyanı ve Belgesi’nin (Ek 4) gümrük idarelerine ibraz edilmesi halinde Kontrol Belgesi aranmaz.
İç denetim
MADDE 14 – (1) İmalatçı-ihracatçılar, Bölge Müdürlüğünce talep edilmesi halinde, Belge kapsamında ihraç edecekleri ürünlerle ilgili Denetim Beyanı ve Belgesi’ni en geç ürün ihraç edilmek üzere nakil vasıtasına yüklenmeden önce ilgili DTS Denetmenleri Grup Başkanlığına iletmek zorundadırlar.
(2) Sorumlu denetçiler diğer mevzuatlardaki hükümler saklı kalmak şartıyla, ilgili standart hükümlerine göre düzenlenen Denetim Beyanı ve Belgesi’ni, analiz raporlarının birer örneğini 12 ay süreyle, ilgili standart hükümlerine uygun olarak alacakları 2 takım numuneyi ise (kuru ve kurutulmuş ürünler ve yemeklik yağları) 45 gün süreyle uygun koşullarda muhafaza etmekle yükümlüdürler.
(3) Bölge Müdürlüğünün istemesi halinde, Belge kapsamında ürün ihraç eden imalatçı-ihracatçı veya ihracatçıların adı, ihraç edeceği ürün ve miktarına ilişkin bilgiler üyesi bulunduğu İhracatçı Birliklerince verilir.
Dış denetim
MADDE 15 – (1) Belge’nin taşıması gerekli koşulların sürekliliğini temin amacıyla, imalatçı-ihracatçının işyeri, laboratuvarı, sorumlu denetçi ve laboratuvar elemanları ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından güven unsuruna göre belirlenecek dönemlerde, yılda en az iki defadan az olmamak üzere denetlenir.
(2) Bölge Müdürlüğü, sorumlu denetçi tarafından yapılan kontrollerin doğruluğunu tespit bakımından, numuneleri imalatçı–ihracatçıdan isteyerek inceleyebilir veya ihraç partisinden numune alarak denetim yapabilir.
Uygulanacak Müeyyideler
MADDE 16 – (1) Bölge Müdürlüklerince yapılan denetimler sonucunda, imalatçı–ihracatçının gerekli koşulları ve sorumluluklarını yerine getirmediğinin anlaşılması halinde veya ihraç edilen malın yurtdışından standardına uygun olmaması nedeniyle geri gelmesi halinde, imalatçı–ihracatçı yazılı olarak uyarılır ve 15 inci maddede yer alan denetimler sıklaştırılır. Yazılı uyarının tebliği tarihinden itibaren, Bölge Müdürlüğünce tanınacak süre içerisinde, imalatçı–ihracatçının gerekli koşulları yerine getirmemesi halinde, Bölge Müdürlüğünce Belgenin iptal edileceği hususu imalatçı-ihracatçıya bildirilerek 7 iş günü itiraz süresi tanınır. Bölge Müdürlüğünün Belge iptaline ilişkin teklifi ve imalatçı–ihracatçının itirazı sonuçlandırılmak üzere Genel Müdürlüğe bildirilir. Genel Müdürlükce yapılan değerlendirme neticesinde, imalatçı–ihracatçının Tebliğ’de belirlenen koşulları ve sorumluluklarını yerine getirmediğinin anlaşılması halinde Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı’nın 13 üncü maddesi uyarınca işlem yapılır.
(2) Belge’nin geçerlilik süresi içinde Bölge Müdürlüğünün yaptığı denetimlerde, üç defa aynı ürün için yapılan analiz sonuçlarının ilgili standarda uygun çıkmaması halinde, Bölge Müdürlüğünün teklifi üzerine Genel Müdürlükce söz konusu ürün Belge kapsamından çıkartılır, 3 aydan az olmamak üzere 3 yıla kadar yeniden düzenlenecek Belge’ye dahil edilmez. Belge, sadece analizi yapılan ürünü kapsıyor ise Bölge Müdürlüğünün teklifi üzerine Genel Müdürlükce Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı’nın 13 üncü maddesi uyarınca işlem yapılır.
Sorumlu Denetçi Belgesi iptali
MADDE 17 – (1) Sorumlu denetçilerin Tebliğ hükümlerine aykırı hareketlerinin tesbiti halinde, 15 inci maddede yer alan denetimler sıklaştırılır. Söz konusu olumsuzlukların devam etmesi halinde, Bölge Müdürlüğünün teklifi üzerine Genel Müdürlükçe sorumlu denetçinin Sorumlu Denetçi Belgesi iptal edilir. Sorumlu Denetçi Belgesi iptal edilen sorumlu denetçiye iptal gerekçesine göre 3 aydan az olmamak üzere 3 yıla kadar yeni Sorumlu Denetçi Belgesi verilmez.
Sorumluluk
MADDE 18 – (1) Belge’ye sahip imalatçı-ihracatçılar;
a) Belge kapsamında yer alan ihraç edilecek ürünleri ilgili Türk standardına göre hazırlamakla,
b) Belge’nin verilmesine esas teşkil eden koşullardaki herhangi bir değişiklikten ilgili Bölge Müdürlüğünü haberdar etmekle,
c) İlgili Bölge Müdürlüğünce istenebilecek her türlü bilgi ve belgeyi temin etmekle,
d) Denetimle görevlendirilenlere işletmede yapacakları incelemelerde her türlü yardım ve kolaylığı sağlamakla,
e) İptal edilen veya süresi dolan Belge’nin aslını ilgili Bölge Müdürlüğüne iade etmekle,
f) Müsteşarlığın düzenleyeceği eğitim programlarına ilgili personelini göndermekle
g) Belge kapsamında yer alan ürünler ile ilgili diğer mevzuat hükümlerine uymakla
sorumludurlar.
Eğitim
MADDE 19 – (1) Belge sahibi imalatçı-ihracatçılar ve ürünün özelliğine göre özel eğitim verilmesi gerekli sorumlu denetçi veya diğer personel için, Bölge Müdürlüğünün veya imalatçı-ihracatçının talebi üzerine, denetimlerde yeknesaklığın sağlanmasını teminen, Bölge Müdürlüğünce veya Müsteşarlığın uygun göreceği kuruluşlarda uygulamalı eğitim programları düzenlenebilir.
Masraflar
MADDE 20 – (1) İmalatçı–ihracatçıların denetimleri ile yapılacak eğitim çalışmaları ve belgelendirme masrafları firmalar tarafından üyesi olduğu İhracatçı Birliğine yatırılır.
(2) Sorumlu denetçi adaylarının eğitim, sınav ve belgelendirme masrafları da sorumlu denetçi adaylarınca ilgili İhracatçı Birliğine yatırılır.
(3) Yukarıda yer alan hususlara ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir.
Kontrol belgesi
MADDE 21 – (1) İhracatçılar Belge kapsamında Avrupa Birliği ve OECD ülkelerine yapacakları ihracatta, bağlı bulundukları DTS Denetmenleri Grup Başkanlığından denetim yapılmasa da Denetim Beyanı ve Belgesini ibraz etmeleri halinde Kontrol Belgesi alabileceklerdir.
Yetki
MADDE 22 – (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarla ilgili olarak, uygulamaya yönelik önlemleri almaya ve gerekli düzenlemeleri yapmaya Müsteşarlık yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 23 – (1) 14/8/2004 tarihli ve 25553 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticari Kalite Yeterlik Belgesi Verilmesinde Uygulanacak Esaslara İlişkin Tebliğ (2004/28) yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihte, Ticari Kalite Yeterlik Belgesi Verilmesinde Uygulanacak Esaslara İlişkin Tebliğ (2004/28) kapsamında verilmiş bulunan Belgeler bu Tebliğ hükümlerine tabi olup kullanım sürelerinin bitimine kadar geçerlidir. Bu Belgeler üzerinde süre uzatımı yapılamaz. Süresi bitenler için bu Tebliğ’e göre yeni Belge düzenlenir. 2004/28 sayılı Tebliğ kapsamında verilen Belgelere ilişkin bu Tebliğ’in 5 inci maddesinde belirtilen taahhütnameler Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içerisinde imalatçı-ihracatçılarca ilgili Bölge Müdürlüğüne verilir.
Yürürlük
MADDE 24 – (1) Bu Tebliğ yayımlandığı tarihten 15 gün sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 25 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.