12 Ağustos 2006 Tarihli Resmi Gazete
Sayı: 26257
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu 25/6/2001 tarihinde kabul edilmiş ve 12/7/2001 tarihli 24460 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak, 13/8/2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
4688 sayılı Kanun, Uluslararası sözleşmelerde yer alan “Örgütlenme Özgürlüğü” nün ulusal düzeyde yasallaştırılarak kamu görevlilerinin sendikal haklarını özgürce kullanabilmesi, çalışma koşullarının iyileştirilmesi, hizmet verimliliğinin artırılması, sendika içi demokrasinin gerçekleştirilmesi ve yönetime katılımın sağlanması amaçlanarak hazırlanmıştır.
Ancak, adı geçen Kanunun uygulanması sırasında; bazı kamu kurum ve kuruluşlarınca sendikal faaliyetlerin engellendiği, sendika temsilcilerine oda ve pano tahsis edilmediği, sendikalar arasında ayrım yapıldığı, bildiri ve afişlerin panolardan indirildiği; ayrıca, panolara sendikal faaliyetler dışında siyasi söylem, propaganda, sendika yöneticilerine yönelik tahrik, tezyif ve hakaret içeren yazıların ve sendikal faaliyetle ilgisi olmayan basın kupürlerinin asıldığı, işyeri sendika temsilcilerinin görev yerlerinin değiştirildiği, 4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesi gereği haftada bir gün izinli sayılması gereken yönetim kurulu üyelerinin izinlerinin kurum idarecileri tarafından işlerin yoğunluğu gerekçe gösterilerek kullandırılmadığı veya başka haftalara ertelendiği ve benzeri hususlarda Bakanlığımıza başvuruda bulunulmakta ve bu uygulamaların önlenmesi istenilmektedir.
İşyeri sendika temsilcileri, kamu kurum ve kuruluşlarındaki sendikal faaliyetin çekirdeğini oluştururlar. Bu görevin yerine getirilmesi, temsilciler yanında, kamu işvereni, kamu görevlileri ve sendikalar açısından da büyük önem taşımaktadır.
Sendika temsilcileri, işyerine ilişkin olmak kaydıyla; sendikalara üye olma hakkına sahip veya sendika üyesi olan kamu görevlilerinin dileklerini dinlemek, şikayetlerini çözümlemek, aralarındaki işbirliği ve çalışma ahengi ile çalışma barışını devam ettirmek, kamu görevlilerinin hak ve menfaatlerini gözetmek, çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmak üzere en çok üyeye sahip sendikaca atanan görevlilerdir.
Temsilciler, bu görevlerini yerine getirirken, işyerlerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak koşuluyla hareket etmek zorundadırlar.
4688 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinde, işyerlerinde kamu görevlilerinden en çok üye kaydetmiş sendikanın işyeri temsilcisi seçmeye yetkili olduğu, sendika temsilcilerinin, işyerlerinde üyelerinin işveren veya işyeri ile ilgili sorunlarını dinlemek, ilgili yerlere iletmek ve sendika ile işveren arasında iletişim sağlamak amacıyla, bu görevlerini işyerinde, haftada iki saat olmak üzere yerine getireceği, temsilcilerin bu sürede izinli sayılacağı, kamu işvereninin, yönetim ve hizmetin işleyişini engellemeyecek biçimde sendika temsilcilerine çalışma saatleri içinde ve dışında görevlerini yapabilmeleri için imkânlar ölçüsünde kolaylıklar sağlayacağı öngörülmüştür.
Bu bakımdan;
Kamu işverenleri, sendikal faaliyetler itibariyle önemli görevler üstlenmiş bulunan işyeri sendika temsilcilerinin muvafakatları dışında görev yerlerinin değiştirilmemesi konusunda gerekli hassasiyeti göstermelidirler.
İşyeri sendika temsilcilerine kurumlarınca pano ve yer tahsis edileceği konusunda Kanunda herhangi bir hükme yer verilmemiş olması, bunların temsilcilere sağlanmayacağı anlamında değerlendirilmemelidir.
Kaldı ki, Başbakanlığın 2002/17 sayılı Genelgesinde, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’nun uygulanabilirliğinin, toplumsal uzlaşma ve demokrasi kültürünün gelişmesi ile çalışma barışının sürekliliğinin sağlanması açısından, kamu görevlilerinin sendikal etkinliklerde bulunma yolundaki başvurularının, sendikaların kendilerini ve çalışmalarını tanıtıcı yayınlar yapma, toplantılar düzenleme, sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklerde bulunmalarının kısıtlanıp yasaklanmaması hususlarında her düzeydeki kamu görevlilerince gereken duyarlılık ve kolaylığın gösterilmesi gerektiği, 2003/37 sayılı Genelgesi ile de; sendika işyeri temsilcilerine yer tahsisi ve ilan panosu temininin fiziki imkanlar çerçevesinde; kamu kurum ve kuruluşlarının toplantı veya konferans salonlarının ise uygun olması halinde işyeri sendika faaliyetleri için sendikalara tahsisi konusunda gerekli kolaylıkların sağlanacağı duyurulmuştur.
Ayrıca, sendikal faaliyetlerin engellenmemesi konusunda, Başbakanlık tarafından, 6/6/2002 tarih ve 2002/17 sayılı, 12/6/2003 tarih ve 2003/37 sayılı, 2/6/2005 tarih ve 2005/14 sayılı Genelgeler yayımlanmıştır.
Sendikaların da panoları kullanırken, Anayasamızda yer alan Cumhuriyetin temel niteliklerine ve demokratik esaslara aykırı hususlar ile sendikal faaliyetlerle ilgisi olmayan konulara yer vermemeleri, siyasi partilerin ad, amblem, rumuz ve işaretlerini veya söylemlerini kullanarak siyasi gruplaşmalara neden olacak tutum ve davranışlardan özenle kaçınmaları, diğer sendika yöneticilerine karşı saygılı davranarak hoşgörü ve sürdürülebilir sosyal diyalog içinde olmaları, sendikal kültürümüzün geliştirilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.
4688 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde, sendika veya konfederasyonu ilk genel kurula kadar sevk ve idare edecek yönetim kurulu üyeleri, genel kurulda yönetim kuruluna seçilenler ile sendika şube yönetim kurulu üyelerinin seçildikleri tarihten itibaren durumlarını en geç otuz gün içinde kurumlarına yazılı olarak bildirmeleri halinde, seçildikleri tarihten itibaren otuz gün içerisinde sendika tüzüğünde belirtilen hükümlere göre, ayrıca yazılı talepte bulunmaları halinde bu görevleri süresince aylıksız izne ayrılacakları, talepte bulunmayanların ise kurumlarındaki görevlerine devam edecekleri, izne ayrılmayan yönetim kurulu üyelerinin haftada bir gün kurumlarından izinli sayılacakları öngörülmüştür.
Sendika yöneticilerinden aylıksız izne ayrılmak istemeyen yönetim kurulu üyelerine haftada bir gün izin kullandırılması hususunda kurum yöneticilerinin işin yürütümünü aksatmadan gerekli kolaylığı göstermeleri gerekmektedir.
Bu konularda kurum amirlerinin engelleyici değil, uzlaşmacı ve düzenleyici olmaları, sağlayacakları diyalog yoluyla uzlaşma kültürünü yaratmaları gerekmektedir.
Tebliğ olunur.
