Levent GENÇYÜREK
Maliye Başmüfettişi
9 Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi
Öğretim Görevlisi
Maliye Bakanlığının açıklamasına göre, 2005 yılının ilk altı aylık döneminde 2 Milyar 618 Milyon YTL açık veren Bütçe, 2006 yılının ilk yarısında 2 Milyar 423 Milyon YTL fazla verdi.
Faiz Dışı Fazla da da içinde bulunduğumuz yıl başarılı bir seyir söz konusu. Ocak-Haziran 2005 döneminde 20 Milyar 786 Milyon YTL olan faiz dışı fazla tutarı 2006 yılının aynı döneminde %21.7 oranında bir artışla 25 Milyar 298 Milyon YTL olarak gerçekleşmiş.
| May | Haz | 2006 -6 Ay | 2005- 6 Ay | Artış % | |
| Harcamalar | 14.015.972 | 13.065.611 | 81.598.565 | 71.055.917 | 14.8 |
| 1-Faiz Hariç Harcama | 9.346.198 | 10.252.660 | 58.722.949 | 47.651.824 | 23.2 |
| Personel Giderleri | 3.176.503 | 3.159.394 | 20.909.565 | 18.278.701 | 14.3 |
| Mal ve Hizmet Alımları | 1.413.215 | 1.494.535 | 6.786.213 | 4.438.299 | 53 |
| Cari Transferler | 2.931.180 | 4.023.532 | 24.913.480 | 20.827.627 | 19.6 |
| Sermaye Giderleri | 803.257 | 718.567 | 3.028.001 | 2.613.986 | – |
| Sermaye Transferleri | 364.124 | 85.715 | 852.014 | 329.308 | – |
| Borç Verme | 257.121 | 384.597 | 2.233.676 | 1.163.904 | – |
| 2-Faiz Harcamaları | 4.669.774 | 2.812.951 | 22.875.616 | 23.404.093 | -2.3 |
| Gelirler | 18.347.636 | 15.183.992 | 84.021.337 | 61.510.712 | – |
| 1-Genel Bütçe Gelirleri | 17.385.059 | 14.727.989 | 81.769.433 | 60.395.504 | – |
| Vergi Gelirleri | 14.008.043 | 11.124.192 | 65.975.043 | 48.570.453 | 36 |
| Vergi Dışı Gelirler | 3.282.837 | 3.514.513 | 15.252.639 | 11.100.584 | |
| Sermaye Gelirleri | 24.367 | 23.343 | 170.617 | 108.177 | |
| Özel Gelirler ile Alınan Bağış ve Yardımlar | 69.812 | 65.941 | 371.134 | 616.290 | |
| 2-Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri | 314.905 | 413.331 | 1.461.015 | 1.115.228 | |
| 3-Düzen. ve Denet. Kurumların Gelirleri | 647.672 | 42.672 | 790.889 | – | |
| Bütçe Dengesi | 4.331.664 | 2.118.381 | 2.422.772 | -3.868.418 | – |
| Faiz Dışı Denge | 9.001.438 | 4.931.332 | 25.298.388 | 19.535.453 | – |
Açıklanan Bütçe rakamlarında dikkati çeken noktalar:
– 2005 yılı Haziran ayında 733 Milyon YTL açık veren Bütçenin bu yılın aynı ayında 2 Milyar 118 Milyon YTL fazla vermesi ile Yılın ilk altı aylık dönemi itibariyle 1984 yılından bu yana ilk defa bütçe fazlası ortaya çıkıyor.
– Haziran ayı sonu itibariyle gerçekleşen 25.298.388 YTL faiz dışı fazla rakamı ile yıl sonu hedefi olan 32.263.934 YTL’nin %78.4 üne ulaşılmış olması, hedefin tutturulması konusunda herhangi bir sorunun olmayacağı hatta hedefin aşılacağına yönelik fikirleri kuvvetlendiriyor.
– 2006 yılının ilk altı ayı itibariyle bütçe giderlerindeki artış oranının bütçe gelirlerinde yaşanan artış oranının altında kalması bütçe fazlası yanında ve faiz dışı fazlada beklenenin üstünde bir artışa yol açmıştır.
– Bütçe rakamlarında görülen olumlu gelişmelerin ve uygulanan sıkı maliye politikasının temel başarısının faiz harcamalarında görülen azalmalardan kaynaklandığı unutulmamalıdır. Yeşil kart giderleri, SSK’ya yapılan transferler, mal ve hizmet alımları ile KİT açıklarının finasmanı gibi faiz dışı harcamalarda geçen yılın aynı dönemine göre ortaya çıkan önemli artışlar dikkatle izlenmeli, bu kalemlerin uygulanan sıkı maliye politikasından sapmaya yol açmamasına özen gösterilmelidir.
– Ekonomik gelişmeler göz önüne alınarak enflasyon hedefinden sapmaya yol açmayacak aynı zamanda da ekonomide durgunluğu artırıcı etkide bulunmayacak dengeli bir maliye politikası izlenmelidir.
– Kurumlar vergisi oranının düşmesi yanında ekonomide beklenen durgunluğun etkisi ile vergi gelirlerinde meydana gelebilecek azalma, mevcut vergi mükellefleri üzerindeki yüklerin artırılması yerine kayıt dışı kazançların tespiti ve vergi tabanının genişletilmesi ile telafi edilmelidir.